Шпанска граѓанска војна: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 14: Ред 14:
*крај на [[Втора Шпанска Република|Втората Шпанска Република]]
*крај на [[Втора Шпанска Република|Втората Шпанска Република]]
*воспоставување на [[Франкова Шпанија]]
*воспоставување на [[Франкова Шпанија]]
|combatant1 = {{flagicon|Spanish Republic}} '''[[Republican faction (Spanish Civil War)|Republicans]]'''{{plainlist|indent=1|
|combatant1 = {{flagicon|Spanish Republic}} '''Републиканци'''
*{{flagicon image|Flag of the Popular Front (Spain).svg}} [[Popular Front (Spain)|Popular Front]]
*{{flagicon image|Bandera CNT-FAI.svg}} [[Confederación Nacional del Trabajo|CNT]]/[[Federación Anarquista Ibérica|FAI]]
*{{flagicon image|Socialist red flag.svg}} [[Unión General de Trabajadores|UGT]]
*{{flagicon image|Flag of Catalonia.svg}} [[Generalitat of Catalonia]]
*{{flagicon|Basque Country}} [[Euzko Gudarostea|EG]] <small>(1936–37)</small>
*{{flagicon image|Bandeira galega civil.svg}} [[Partido Galeguista (1931)|PG]]
*{{flagicon image|Flag of the International Brigades.svg}} [[International Brigades]]
*[[Foreign involvement in the Spanish Civil War|Foreign volunteers]]}}


'''Supported by'''
'''Поддржани од'''
{{plainlist|
{{plainlist|
*{{flag|Soviet Union|1923}}
*{{flag|Soviet Union|1923}}
*{{flag|Mexico|1934}} (only diplomatic support)
*{{flag|Mexico|1934}} (само дипломатска поддршка)
}}
}}
|combatant2 = {{flagicon|Spain|1938}} '''[[Nationalist faction (Spanish Civil War)|Nationalists]]'''{{plainlist|indent=1|
|combatant2 = {{flagicon|Spain|1938}} '''Националисти'''
'''Поддржани од'''
*{{flagicon image|Bandera FE JONS.svg}} [[Falange Española Tradicionalista y de las Juntas de Ofensiva Nacional Sindicalista|Falange]]
*{{flagicon image|Flag of Traditionalist Requetes.svg}} [[Carlism|Carlists]] <small>(1936–37)</small>
*{{flagicon image|CEDA flag.svg}} [[Spanish Confederation of Autonomous Right-wing Groups|CEDA]] <small>(1936–37)</small>
*{{flagdeco|Spain|1785}} [[Alfonsism|Alfonsists]] <small>(1936–37)</small>}}
'''Supported by'''
{{plainlist|
{{plainlist|
*{{flagicon|Kingdom of Italy}} [[Kingdom of Italy|Italy]]
*{{flagicon|Kingdom of Italy}} [[Кралство Италија|Италија]]
*{{flagdeco|Portugal}} [[Estado Novo (Portugal)|Portugal]]
*{{flagdeco|Portugal}} [[Португалија]]
*{{flagicon|Nazi Germany}} [[Nazi Germany]]
*{{flagicon|Nazi Germany}} [[Нацистичка Германија]]
*[[Foreign involvement in the Spanish Civil War#Support for the Nationalists|Foreign volunteers]]
}}
}}
|commander1 = '''Republican leaders'''{{plainlist|
|commander1 = '''Republican leaders'''{{plainlist|

Преработка од 01:24, 29 септември 2016

Шпанска граѓанска војна
Дел од меѓувоениот период

Инернационални бригадисти на тенк
Датум 17 јули 1936 – 1 април 1939
(2 години, 8 месеци, 2 недели и 1 ден)
Место
Исход Победа на Националистите
Завојувани страни
Втора Шпанска република Републиканци

Поддржани од

Шпанија Националисти

Поддржани од

Команданти и водачи
Republican leaders Nationalist leaders
Сила
1938 strength:[1]
  • 450,000 infantry
  • 350 aircraft
  • 200 tanks
1938 strength:[2]
  • 600,000 infantry
  • 600 aircraft
  • 290 tanks
Жртви и загуби

Шпанска граѓанска војна (17 јули 19361 април 1939), позната и како Шпанска револуцијавојна помеѓу шпанската републиканска влада и нејзините левичарски поддржувачи, од една страна, и бунтовниците, војската и десно-ориентираните формациии, на чело со Франциско Франко од друга.

Во војната се вмешуваат и странски сили. Иако во принцип е усвоена политика на немешање, СССР ја поддржува владата (иако помошта на СССР е во голема мера двосмислена), а Франко е поддржан од Италија на Мусолини и од Хитлерова Германија. На страната на владата се борeле и доброволци од многу земји, кои главно биле дел од Интернационалните бригади. Меѓу попознатите личности кои се бореле на страната на Републиката биле: Џорџ Орвел, Ернест Хемингвеј, Андре Малро и други.

По тригодишна војна во која загинале од 500.000 до 1.000.000, победа извојувале бунтовниците на Франко, воспоставувајќи десничарска диктатура и монархија.

Истовремено со одбраната на Републиката од Франко и десницата, одредени левичарски струи, особено анархистите, се стремат да извршат социјална револуција. Нивните стремежи се сузбиени, во прв ред поради дволичната улога што во текот на Шпанската граѓанска војна ја играат комунистите.

Македонци во Шпанската граѓанска војна

Биста на Алексо Демниевски - Бауман во Велес
Биста на Боро Поцков во Струмица
Биста на Спас Банџов во Охрид
Биста на Цветко Узуновски во Ресен

На страната на Републиката се бореле и 137 Македонци,[5][6] од трите делови на Македонија и од дијаспората. Тие во Шпанија доаѓале од Македонија, но и од Франција, Канада, САД, Советскиот Сојуз, Аргентина, Белгија, Албанија, Панама и други земји. Помеѓу попознатите се:[7] Алексо Демниевски - Бауман, Цветко Узуновски, Ганчо Хаџипанзов, Елисие Поповски и Кирил Ќамилов. Останати македонски шпански борци се: Спас Банџов, Трајко Мишковски, Иван Дојчинов, Боро Поцков, Урфи Аголи, Трифун Бузев, Тане Наумов, Димитар Тодоров, Борис Атков, Владимир Арсовски, Ангел Димов, Петар Калев, Илија Јотов, Панајот Јотов, Андреј Колешинов, Григор Атанасовски и други. Македонци - шпански борци имало и од иселеништвото. Помеѓу македонските иселеници кои се бореле на страната на Шпанската република биле и: Вангел Темелковски, Панајот Хаџиев, Димитар Тотев, Ламбро Марковски, Џорџ Пол, Димитар Бузев, Мајк Белов, Џан Томсон и други.

Македонските доброволци учествувале речиси на сите главни фронтови и герилата во Валенсија, Арагон, Мадрид, Каталонија, Харама, Кордоба, Брунете, Мадрид и на други места. На воените боишта животите ги положија 65 Македонци, околу половина од вкупниот број борци.[8][9]

Наводи

  1. Thomas (1961). p. 491.
  2. Thomas (1961). p. 488.
  3. Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име spanjudge.
  4. Beevor (2006). pp. 410–11. Beevor notes that around 150,000 had returned by 1939.
  5. „Македонска енциклопедија“, МАНУ, Скопје, 2009, 898 стр.
  6. Орде Иваноски „Во Шпанија светот ја бранеше демократијата“, „Утрински весник“, 31 јули 2006.
  7. Македонци учесници во Шпанската граѓанска војна
  8. Владимир Картов „КПЈ во Македонија и Шпанската граѓанска војна“ во „Историја“, 1986, бр. 1, 113 стр.
  9. Орде Иваноски „Во Шпанија светот ја бранеше демократијата“

Литература

  • Елисие Поповски, Перо Коробар, Борис Вишински (ур.) „На шпанската земја“, „Култура“, Скопје, 1961.
  • „Во срцето на Шпанија: сеќавања на интербригадистите од Македонија“, „Наша книга“, Скопје, 1975.
  • Перо Коробар, Божо Стефановски „Во меѓународните бригади на Шпанија“ (ур.) „Студентски збор“, Скопје, 1989.

Надворешни врски


Предлошка:Никулец од областа на историјата


Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „nb“, но нема соодветна ознака <references group="nb"/>.