Долмабахче

Долмабахче
Поглед кон Долмабахче од Босфорот
Општи податоци
Вид	палата (1453-1853)
Стил	барок
Место	Истанбул, Турција
Координати	41°02′22″N 29°00′06″E
Почната	1843
Завршена	1856
Нарачател	отомански султани
Сопственик	Турција
Проектирање и изградба
Архитект	Гарабет Балјан

Долмабахче (турски: Dolmabahçe Sarayı — дворец кој се наоѓа во Истанбул, Турција. Дворецот, кој денеска служи како музеј се наоѓа на европскиот дел на градот во реонот на Бешикташ. Овој објект бил изграден во времето на османлискиот султан Абдул Меџит I во периодот помеѓу 1842 и 1853 година. Во периодот од 1856 до 1887 година и во периодот од 1909 до 1922 година, дворецот служел како резиденција на османлискиот султан. По 1922 година во него живеал Кемал Ататурк каде починал во 1938 година.

Историја

До средината на 19 век, резиденцијата на Отоманското царство, односно на султанот се наогало во Топкапи Сарај, кој бил изграден главно во средновековен стил. Во времето кога царството своите контакти ги проширило со земјите од Западна Европа, султанот решил дека треба да биде изградена палата по европски стил. Така, по наредба на султанот Абдул Меџид I, ерменските архитекти Карабет и Балијан ја изградиле новата резиденција.

Изградбата на палатата започнала во 1843 година додека завршила до 1856 година целосно. Трошоците кои биле потрошени за изградбата на Долмабахче биле околу 5 милиони лири, кое одговарало на приближно 1/4 од годишните даноци или 35 тони злато, или пак на околу $ 1,5 милијарди долари во денешна вредност. Финансирањето на објектот се одвивало преку печатење на книжни пари. Според некои извори, се говори дека тогашниот министер за финансии му соопштил на султанот дека изградбата на палатата чини околу 3,500 пиастри, но всушност тоа била сумата која била неопходна за печатењето на парите. Самата изградба довела да царството се доближи до банкрот и да стане финансиски зависна од надворешни извори односно земји. Поголемиот дел од следните султани ги претпочитале помалите новоизградени палати по Босфорот. Оваа палата се користела и од страна на Мустафа Кемал Ататурк, каде починал на 10 ноември 1938 година по подолг период на боледување.

Комплекс

Дворецот е поделен на три основни делови: Мабејн-и Хумајун, Муаједе и Харем.

Мабејн-и Хумајун позната и како Селамлик е објектот каде се одвивале државните работи и каде државните службеници ги спроведувале своите работи. Посетата на палатата започнува преку главниот влез Медхал, кое претставува предворие на Мабејн-и Хумајун или Селамик. На влезот од палатата постои многу голема сала со кристални скали и други декоративни елементи. Собите кои следуваат по влезот од Медхал се обрнати или кон морето или кон внатрешноста. Оние кон морето биле користени од официјалните османлиски власти, од Големиот везир и од министрите. Оние кон внатрешноста биле за администрацијата на палатата. По ова следува салата на чиновниците која се наоѓа на десната страна од Медхал. Овде се наоѓа најголемата слика во колекцијата на палатата, од Стефано Уси која прикажува поворка која тргнала од Истанбул кон Мека. Освен оваа слика, овде се наоѓа и слика на австрискиот уметник Рудолф Ернес со пожарот на Државниот театар во Париз и слика на Деландре наречена Германско селско девојче. Освен уметнички слики, во салата се наоѓаат и неколку ценети порцелански вазни. Декорацијата на салата е во типичен француски стил. Салата Суфера, каде биле пречекувани странските амбасадори, и Црвената сала која се користела од султанот како приемна биле декорирани на начин на кој се потенцирала големината на империјатаи денеска претставуваат едни од најспектакуларните декорирани објекти во Долмабахче. Од салата Зулвехејн на вториот спрат се овозможува премин кон харемот на султанот во делот од Мабејн-и Хумајун. Во овој апартман има кабинет, соби за одмор и бања која е декорирана со египетски мермер. Овде се наоѓа и библиотеката на палатата.