Бабуна (планина): Разлика помеѓу преработките

	Бабуна
	планина
	Поглед на Бабуна Планина со врвот Крнорог (1309 м.)
Регион	Балкан
Се граничи со	Македонија
Највисока точка	Козјак
- височина	1.746 м

Интерактивен преглед на историјата

[проверена преработка]

← Постаро уредување Поново уредување →

Избришана содржина Додадена содржина

НагледноВикитекст

Во редови

Преработка од 14:29, 2 јуни 2016

За други значења на поимот Бабуна, видете на појаснителната страница

Бабуна е македонска средновисока планина што се наоѓа во средишниот дел на Македонија, а се издига помеѓу долината на реката Бабуна и Прилепско Поле^[1].

Протегање и врвови

Се протега на север од Голи Рид (1455 м.) до превојот Плетвар (994 м.) на југоисток^[1]. Билото има динарски правец на протегање северозапад–југоисток^[1]. Во средишниот дел е позната како Мукос Планина со највисок врв Лута (1.499 m). Највисок врв е Козјак (1.746 m). На запад Бабуна продолжува во планината Злато (Златоврв 1.422 m). Македонскиот револуционер Ѓорче Петров давајќи детален опис на протегањето целата планина ја нарекува Мукос, а ги наведува и следните имиња според правцот на протегање: од низината на 2 часа растојание јужната падина ѝ се нарекува Дреновска Планина по селото Дреновци коешто се наоѓа на јужното подножје, а поголемиот дел од северната падина се нарекува Мукос, назив којшто тој го зема општо за целата таа верига^[2]. Веригата се распознава како посебна планина уште на билото на Даутица. Нејзиниот почеток во полето претставува ред од 5-6 долгнавести височини, одделени една од друга со снижувања како пресеки^[2]. Од манастирот Слепче таа добива правилна форма и претставува тесна ниска верига со остар гребен. Јужните падини и подножјето некаде ѝ се покриени со ретки грмушки, некаде се карпести, а северните падини или самиот Мукос е покриен повеќе со кории^[2]. Во источниот крај на Мукос веригата малку се раширува и снижува^[2]. На почетокот таа се нарекува Преслоп, низ којшто минува прилепско-велешкиот пат, а затоа што има стражарница или дервент, ја нарекуваат и Дервент. Од патот на десно започнува Борула Планина којашто завршува со врвот Козјак. По билото ѝ минува патот од Прилеп за с.Крстец и с.Никодин. Од Прилеп, Борула се гледа како една ниска рудина, којашто од север-североисток заградува еден кат на Прилепското Поле, а од долината на р.Бабуна таа изгледа како доста висока планина, од што треба да се заклучи дека Прилепското Поле е значително повисоко од коритото на р.Бабуна^[2]. Северните падини претставуваат една пространа корија, под името Црничка Планина, од којашто се доставуваат најмногу дрва за огрев во Прилеп. Под северната падина на Козјак и над Црница се издигнува в.Роман^[2] (Крнорог). Од него започнува еден гребен Црнушка Планина, која се спушта по источен-североисточен правец, паралелно со р.Бабуна. Врвот Роман е покриен со шума; доста дрвја се среќаваат и понатаму по северните падини на гребенот. Во својот источен крај гребенот се претвора во ридови. Преку Долги Рид тој гребен се соединува со остатокот од Бабунските Планини^[2]. Од источната падина на Којак, имено, од врвот Мали Врв, којшто се издигнува над Тројаци и под Козјак започнува друг гребен^[2].

Градба и геолошки состав

Геолошкиот состав е претставен со гнајсеви, микашисти, гранодиорити, а на југ накај Сивец, Козјак и Плетвар се јавува дебела серија мермери. Меѓу превалите најзначаен е Присад преку кој минува регионалниот пат Велес–Прилеп. На Бабуна од културно-историските споменици се издвојува манастирот Трескавец.^[3]

Галерија

Превојот Дервен (Присад - 1098 м.) на стариот пат Велес - Прилеп помеѓу огранките (врвовите) Мукос и Борула
Глетка од планината со разрушениот Планинарски дом „Дервен“
Разрушениот Планинарски дом „Дервен“

Наводи

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Стојмилов, Александар (2011). Географија на Република Македонија. Скопје: Универзитет за туризам и менаџмент. стр. 185.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Петров, Ѓорче (1896). превод: Марио Шаревски (уред.). Материјали по изучувањето на Македонија (2016. изд.). Скопје: Единствена Македонија. стр. 65–66. ISBN 978-608-245-113-8.
↑ А. Стојмилов, Физичка географија на Република Македонија, ПМФ, Скопје, 2003

[географија-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Стојмилов, Александар (2011). Географија на Република Македонија. Скопје: Универзитет за туризам и менаџмент. стр. 185.

[Ѓорче_Петров-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Петров, Ѓорче (1896). превод: Марио Шаревски (уред.). Материјали по изучувањето на Македонија (2016. изд.). Скопје: Единствена Македонија. стр. 65–66. ISBN 978-608-245-113-8.

[3] А. Стојмилов, Физичка географија на Република Македонија, ПМФ, Скопје, 2003

[1]

[2]

[3]

@@ Ред 16: / Ред 16: @@
 '''Бабуна''' е македонска средновисока планина што се наоѓа во средишниот дел на [[Македонија]], а се издига помеѓу долината на реката [[Бабуна (река)|Бабуна]] и [[Прилепско Поле]]<ref name="географија">{{наведена книга|last=Стојмилов|first=Александар|title=Географија на Република Македонија|year=2011|publisher=Универзитет за туризам и менаџмент|location=Скопје|language=македонски|page=185}}</ref>.
 ==Протегање  и врвови==
+[[File:Бабуна планина 01.jpg|thumb|250п|лево|Поглед на планината Бабуна и стариот пат [[Велес]] - [[Прилеп]]]]
-Се протега на север од Голи Рид (1455 м.) до превојот [[Плетвар]] (994 м.) на југоисто<ref name="географија" />. Билото има динарски правец на протегање северозапад–југоисток<ref name="географија" />.  Во средишниот дел е позната како ''Мукос Планина'' со највисок врв [[Лута (врв)|Лута]] (1.499 m). Највисок врв е [[Козјак (врв)|Козјак]] (1.746 m). На запад Бабуна продолжува во планината [[Злато (планина)|Злато]] ([[Златоврв]] 1.422 m). Македонскиот револуционер [[Ѓорче Петров]] давајќи детален опис на протегањето целата планина ја нарекува Мукос, а ги наведува и следните имиња според правцот на протегање: од низината на 2 часа растојание јужната падина ѝ се нарекува Дреновска Планина по селото [[Дреновци]] коешто се наоѓа на јужното подножје, а поголемиот дел од северната падина се нарекува Мукос, назив којшто тој го зема општо за целата таа верига<ref name="Ѓорче Петров">{{наведена книга|last=Петров|first=Ѓорче|authorlink=Ѓорче Петров|editor=превод: Марио Шаревски|title=Материјали по изучувањето на Македонија|edition=2016|year=1896|pages = 65-66|publisher=Единствена Македонија|location=Скопје|isbn=978-608-245-113-8}}</ref>. Веригата се распознава како посебна планина уште на билото на Даутица. Нејзиниот почеток во полето претставува ред од 5-6 долгнавести височини, одделени една од друга со снижувања како пресеки<ref name="Ѓорче Петров" />. Од манастирот Слепче таа добива правилна форма и претставува тесна ниска верига со остар гребен. Јужните падини и подножјето некаде ѝ се покриени со ретки грмушки, некаде се карпести, а северните падини или самиот Мукос е покриен повеќе со кории<ref name="Ѓорче Петров" />. Во источниот крај на Мукос веригата малку се раширува и снижува<ref name="Ѓорче Петров" />. На почетокот таа се нарекува Преслоп, низ којшто минува прилепско-велешкиот пат, а затоа што има стражарница или дервент, ја нарекуваат и Дервент. Од патот на десно започнува Борула Планина којашто завршува со врвот Козјак. По билото ѝ минува патот од Прилеп за с.Крстец и с.Никодин. Од Прилеп, Борула се гледа како една ниска рудина, којашто од север-североисток заградува еден кат на Прилепското Поле, а од долината на р.Бабуна таа изгледа како доста висока планина, од што треба да се заклучи дека Прилепското Поле е значително повисоко од коритото на р.Бабуна<ref name="Ѓорче Петров" />. Северните падини претставуваат една пространа корија, под името Црничка Планина, од којашто се доставуваат најмногу дрва за огрев во Прилеп. Под северната падина на Козјак и над Црница се издигнува в.Роман<ref name="Ѓорче Петров" /> (Крнорог). Од него започнува еден гребен Црнушка Планина, која се спушта по источен-североисточен правец, паралелно со р.Бабуна. Врвот Роман е покриен со шума; доста дрвја се среќаваат и понатаму по северните падини на гребенот. Во својот источен крај гребенот се претвора во ридови. Преку Долги Рид тој гребен се соединува со остатокот од Бабунските Планини<ref name="Ѓорче Петров" />. Од источната падина на Којак, имено, од врвот Мали Врв, којшто се издигнува над Тројаци и под Козјак започнува друг гребен<ref name="Ѓорче Петров" />.
+Се протега на север од Голи Рид (1455 м.) до превојот [[Плетвар]] (994 м.) на југоисток<ref name="географија" />. Билото има динарски правец на протегање северозапад–југоисток<ref name="географија" />.  Во средишниот дел е позната како ''Мукос Планина'' со највисок врв [[Лута (врв)|Лута]] (1.499 m). Највисок врв е [[Козјак (врв)|Козјак]] (1.746 m). На запад Бабуна продолжува во планината [[Злато (планина)|Злато]] ([[Златоврв]] 1.422 m). Македонскиот револуционер [[Ѓорче Петров]] давајќи детален опис на протегањето целата планина ја нарекува Мукос, а ги наведува и следните имиња според правцот на протегање: од низината на 2 часа растојание јужната падина ѝ се нарекува Дреновска Планина по селото [[Дреновци]] коешто се наоѓа на јужното подножје, а поголемиот дел од северната падина се нарекува Мукос, назив којшто тој го зема општо за целата таа верига<ref name="Ѓорче Петров">{{наведена книга|last=Петров|first=Ѓорче|authorlink=Ѓорче Петров|editor=превод: Марио Шаревски|title=Материјали по изучувањето на Македонија|edition=2016|year=1896|pages = 65-66|publisher=Единствена Македонија|location=Скопје|isbn=978-608-245-113-8}}</ref>. Веригата се распознава како посебна планина уште на билото на Даутица. Нејзиниот почеток во полето претставува ред од 5-6 долгнавести височини, одделени една од друга со снижувања како пресеки<ref name="Ѓорче Петров" />. Од манастирот Слепче таа добива правилна форма и претставува тесна ниска верига со остар гребен. Јужните падини и подножјето некаде ѝ се покриени со ретки грмушки, некаде се карпести, а северните падини или самиот Мукос е покриен повеќе со кории<ref name="Ѓорче Петров" />. Во источниот крај на Мукос веригата малку се раширува и снижува<ref name="Ѓорче Петров" />. На почетокот таа се нарекува Преслоп, низ којшто минува прилепско-велешкиот пат, а затоа што има стражарница или дервент, ја нарекуваат и Дервент. Од патот на десно започнува Борула Планина којашто завршува со врвот Козјак. По билото ѝ минува патот од Прилеп за с.Крстец и с.Никодин. Од Прилеп, Борула се гледа како една ниска рудина, којашто од север-североисток заградува еден кат на Прилепското Поле, а од долината на р.Бабуна таа изгледа како доста висока планина, од што треба да се заклучи дека Прилепското Поле е значително повисоко од коритото на р.Бабуна<ref name="Ѓорче Петров" />. Северните падини претставуваат една пространа корија, под името Црничка Планина, од којашто се доставуваат најмногу дрва за огрев во Прилеп. Под северната падина на Козјак и над Црница се издигнува в.Роман<ref name="Ѓорче Петров" /> (Крнорог). Од него започнува еден гребен Црнушка Планина, која се спушта по источен-североисточен правец, паралелно со р.Бабуна. Врвот Роман е покриен со шума; доста дрвја се среќаваат и понатаму по северните падини на гребенот. Во својот источен крај гребенот се претвора во ридови. Преку Долги Рид тој гребен се соединува со остатокот од Бабунските Планини<ref name="Ѓорче Петров" />. Од источната падина на Којак, имено, од врвот Мали Врв, којшто се издигнува над Тројаци и под Козјак започнува друг гребен<ref name="Ѓорче Петров" />.
 ==Градба и геолошки состав==