Ирак: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
сНема опис на уредувањето |
||
Ред 72: | Ред 72: | ||
'''Ирак''' е држава во [[Западна Азија]], односно на [[Блискиот Исток]]. Се граничи со [[Кувајт]] и [[Саудиска Арабија]] на југ, со [[Јордан]] на запад, со [[Сирија]] на северозапад, со [[Турција]] на север и со [[Иран]] на исток. [[Главен град]] е [[Багдад]]. Независна држава е од [[1932]] година, а беше [[монархија]] сè до [[1958]] година. |
'''Ирак''' е држава во [[Западна Азија]], односно на [[Блискиот Исток]]. Се граничи со [[Кувајт]] и [[Саудиска Арабија]] на југ, со [[Јордан]] на запад, со [[Сирија]] на северозапад, со [[Турција]] на север и со [[Иран]] на исток. [[Главен град]] е [[Багдад]]. Независна држава е од [[1932]] година, а беше [[монархија]] сè до [[1958]] година. |
||
Населението на Ирак е етнички и верски хетерогено, иако [[ислам]]от е најзастапена [[религија]] со 95%. Трите доминантни заедници се: [[Арапи]]те [[ |
Населението на Ирак е етнички и верски хетерогено, иако [[ислам]]от е најзастапена [[религија]] со 95%. Трите доминантни заедници се: [[Арапи]]те [[шиизам|шиити]] (околу 60% од населението), Арапите [[сунизам|сунити]] (околу 20%) и [[Курди]]те (околу 15%). |
||
По [[Ирачка војна|воената интервенција на САД врз Ирак од 2003 година]] соборен е дотогашниот режим на [[Садам Хусеин]] и Ирак од април [[2003]] до јули [[2004]] се наоѓаше под окупација на [[САД]], [[Британија]] и нивните сојузници. На [[28 јули]] [[2004]] власта {{Уникод|ѝ}} е предадена на Привремената влада, иако странските сили продолжија да бидат присутни во земјата и ја имаа вистинската власт до [[2011]] година. Против окупацијата на западните сили предводени од САД активно се бореше одреден дел од населението на Ирак, а и по повлекувањето на западните сили предводени од САД продолжи бунтот против централната власт. |
По [[Ирачка војна|воената интервенција на САД врз Ирак од 2003 година]] соборен е дотогашниот режим на [[Садам Хусеин]] и Ирак од април [[2003]] до јули [[2004]] се наоѓаше под окупација на [[САД]], [[Британија]] и нивните сојузници. На [[28 јули]] [[2004]] власта {{Уникод|ѝ}} е предадена на Привремената влада, иако странските сили продолжија да бидат присутни во земјата и ја имаа вистинската власт до [[2011]] година. Против окупацијата на западните сили предводени од САД активно се бореше одреден дел од населението на Ирак, а и по повлекувањето на западните сили предводени од САД продолжи бунтот против централната власт. |
Преработка од 13:40, 25 август 2015
Република Ирак جمهورية العراق Jumhūriyat Al-ʿIrāq (арапски) كۆماری عێراق Komara Iraqê[1] Неважечки јазичен код. |
||||||
---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
Гесло: الله أكبر (арапски) "Allahu Akbar" (транслитерација) "Господ е најголем" |
||||||
Химна: Mawtini (нов) Ardh Alforatain (претходен) |
||||||
Главен град | Багдад 33°20′N 44°26′E / 33.333° СГШ; 44.433° ИГД | |||||
Најголем град | главниот град | |||||
Службен јазик | арапски, курдски | |||||
Демоним | ирачанец | |||||
Уредување | федерална парламентарна република | |||||
• | Претседател | Фуад Масум | ||||
• | Премиер | Хајдер ал Абади | ||||
Независност | ||||||
• | од Отоманска Империја | 1 октомври 1919 | ||||
• | од Обединетото Кралство | 3 октомври 1932 | ||||
Површина | ||||||
• | Вкупна | 438,317 км2 (58-ма) | ||||
• | Вода (%) | 1.1 | ||||
Население | ||||||
• | проценка за 2009 г. | 31,234,000[2] (39-та) | ||||
• | Густина | 66 жит/км2 (125-та) | ||||
БДП (ПКМ) | проценка за 2009 г. | |||||
• | Вкупен | $114.151 милијарди[2] | ||||
• | По жител | $3,655[2] | ||||
БДП (номинален) | проценка за 2009 г. | |||||
• | Вкупно | $68.553 милијарди[2] | ||||
• | По жител | $2,195[2] | ||||
Валута | Ирачки динар (IQD ) |
|||||
Часовен појас | GMT+3 (UTC+3) | |||||
• | (ЛСВ) | н/п (UTC+3) | ||||
Се вози на | десно | |||||
НДД | .iq | |||||
Повик. бр. | 964 | |||||
4. | CIA World Factbook |
Ирак е држава во Западна Азија, односно на Блискиот Исток. Се граничи со Кувајт и Саудиска Арабија на југ, со Јордан на запад, со Сирија на северозапад, со Турција на север и со Иран на исток. Главен град е Багдад. Независна држава е од 1932 година, а беше монархија сè до 1958 година.
Населението на Ирак е етнички и верски хетерогено, иако исламот е најзастапена религија со 95%. Трите доминантни заедници се: Арапите шиити (околу 60% од населението), Арапите сунити (околу 20%) и Курдите (околу 15%).
По воената интервенција на САД врз Ирак од 2003 година соборен е дотогашниот режим на Садам Хусеин и Ирак од април 2003 до јули 2004 се наоѓаше под окупација на САД, Британија и нивните сојузници. На 28 јули 2004 власта ѝ е предадена на Привремената влада, иако странските сили продолжија да бидат присутни во земјата и ја имаа вистинската власт до 2011 година. Против окупацијата на западните сили предводени од САД активно се бореше одреден дел од населението на Ирак, а и по повлекувањето на западните сили предводени од САД продолжи бунтот против централната власт.
Ирак е земја која поседува големи резерви на нафта.
Етимологија
Арапското име العراق (al-ʿIrāq) е во употреба за државата уште од 6 век. Денес постојат неколку тези за потеклото на името. Според една теза, името е поврзано со сумерскиот град Урук.[3][4] Според професорот Вилхелм Ејлерс, името Ирак во арапскиот јазик е преземено од персискиот збор erāq и значи „низина“.[5]
Историја
Географија и клима
Ирак се наоѓа во Блискиот Исток и со 437.072 километри квадратни Ирак е 58 најголема држава во светот. На север Ирак се граничи со Турција, на запад со Сирија, Јордан и Саудиска Арабија, на југ со Кувајт и Саудиска Арабија, а на запад се граничи со Иран. На југозапад државата изглегува на Персискиот Залив. Ирак е втора земја во светот по резерви на нафта, веднаш за Саудиска Арабија.[6]
Ирак е составен воглавно од пустина, но во близина на реките Тигар и Еуфрат има плодна почва погодна за земјоделство и сточарство. Северниот дел од државата воглавно е составен од планини, каде највисокиот врв има 3.611 метри, кој на картите нема име а локално се нарекува Чека Дар. На југ Ирак има мал брег кој има само 58 километри. Покрај брегот имало мочурливи површини, но истите биле исушени во 1990-те.
Климата во Ирак е пустинска, со сушни и ладни зими и суви, топли лета. Северниот дел има понекогаш нешто поладни периоди кога има и снег.
Политички систем
Административна поделба
Ирак е поделен на 19 покраини (арапски: محافظات, „мухафази“). Покраините потоа се делат на окрузи (кади), а тие пак, на подокрузи.
- Анбар (الأنبار)
- Багдад (بغداد)
- Басра (البصرة)
- Вавилон (بابل)
- Васит (واسط)
- Дохук (دهوك)
- Ди Кар (ذي قار)
- Дијала (ديالى)
- Ербил (أربيل)
- Кадисија (القادسية)
- Карбала (كربلاء)
- Киркук (التاميم)
- Мајсан (ميسان)
- Мутана (المثنى)
- Наџаф (النجف)
- Нинива (نينوى)
- Саладин (صلاح الدين)
- Сулејманија (السليمانية)
- Халаџба (од 2014)
Ирачки Курдистан
Ирак од 2005 г. ја признава автономијата на регионот Ирачки Курдистан (Јужен Курдистан), чие подрачје навлегува во покраините Ербил, Дохук, Сулејманија и Халаџба. Непосредната власт врз извесни делови од регионот е сè уште предмет на спор помеѓу овие две управи.
Економија
Население, јазик и религија
Култура
Наводи
- ↑ Грешка во наводот: Погрешна ознака
<ref>
; нема зададено текст за наводите по имеarticles1
. - ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Предлошка:Цитирана веб страница
- ↑ „Online Etymology Dictionary“. Etymonline.com. 1979-12-10. Посетено на 2009-03-23.
- ↑ John A. Halloran, Sumerian Lexicon, v.3.0 (2000)
- ↑ W. Eilers (1983), "Iran and Mesopotamia" in E. Yarshater, The Cambridge History of Iran, vol. 3, Cambridge: Cambridge University Press
- ↑ „US Department of Energy Information Administration“.
Поврзано
Надворешни врски
„Ирак“ на Ризницата ? |
- Национален медиски центар
- Претседател на Ирак
- Ирачкиот кабинет (арапски)
- Ирачки парламент
- Шефот на државата и кабинетот
- „Светска книга на факти“ на ЦИА — запис за „Ирак“ (англиски)
- Ирак на Curlie (англиски)
|