Дмитриј Менделеев: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[непроверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Отстрането уредувањето на 80.77.151.142 (разговор), вратено на последната верзија на 77.28.151.183
Ред 75: Ред 75:


Менделеев започнал да се интересира за економските прашања прилично доцна, во петтата деценија од животот, кога почнал да ги истражува темите поврзани со руските региони. Тој бил член на Слободното економско општество и често патувал низ Русија, САД и Западна Европа, посетувајќи фабрики и индустриски саеми. Собирајќи податоци, тој создал програма за развој на Русија, заснована на индустријата наместо земјоделството, поради што трпел остри критики, т.е. неговите противници го обвинувале за нарушување на руската традиција. Сепак, до крајот на 1890 година, тој успеал да се наметне како еден од водечките економски авторитети во Русија.<ref>"Идеалната формула на вотката е на Менделеев", ''Дневник'', година XVIII, број 5367, петок, 17 јануари 2014, стр. 22.</ref>
Менделеев започнал да се интересира за економските прашања прилично доцна, во петтата деценија од животот, кога почнал да ги истражува темите поврзани со руските региони. Тој бил член на Слободното економско општество и често патувал низ Русија, САД и Западна Европа, посетувајќи фабрики и индустриски саеми. Собирајќи податоци, тој создал програма за развој на Русија, заснована на индустријата наместо земјоделството, поради што трпел остри критики, т.е. неговите противници го обвинувале за нарушување на руската традиција. Сепак, до крајот на 1890 година, тој успеал да се наметне како еден од водечките економски авторитети во Русија.<ref>"Идеалната формула на вотката е на Менделеев", ''Дневник'', година XVIII, број 5367, петок, 17 јануари 2014, стр. 22.</ref>
mendeleev isto taka bil covek koj bil poznat i gluppppppp


== Менделеев и вотката ==
== Менделеев и вотката ==

Преработка од 19:41, 25 мај 2014

Димитриј Менделеев
Димитриј Менделеев во 1897
Роден(а)8 февруари 1834(1834-02-08)
Тоболск, Руска империја
Починал(а)2 февруари 1907(1907-02-02) (возр. 72)
Санкт Петербург, Руска империја
НационалностРусин
ПолињаХемија, физика и сличните области
Познат поИзмислување на периодниот систем на хемиските елементи

Димитриј Иванович Менделеев (Тоболск - Сибир, 8 февруари 1834 - Петроград, 2 февруари 1907) — руски хемичар, еден од најпознатите научници од оваа област. Тој е создавач на Периодниот систем на хемиските елементи. Покрај со хемијата, тој се занимавал и со истражувања од областа на економијата.

Живот

Менделеев се родил на 8 февруари 1834 година во едно село во близина на градот Тоболск, на крајниот исток на Сибир, како четиринаесетто дете на Иван и Марија Менделееви. Таткото, директор на локално училиште, ослепел и набргу умрел, а фабриката каде што работела мајка му изгорела, така што семејството во 1849 година се преселило во Санкт Петербург, со цел талентираниот Димитриј да се запише на универзитет. По долготрајните напори, тој се запишал на педагошкиот институт во Санкт Петербург. Студиите ги завршил со златен медал, а потоа продолжил со студии по хемија во Одеса. Во Санкт Петербург, Менделеев станал професор по хемија на тамошниот Технички институт.

Подоцна, одредено време, Менделеев престојувал во Германија и Франција, каде што работел со познати научници како Бунзен, Кирхоф и Каницаро. Покрај тоа што ја составил првата табела на периодниот систем на елементите, тој работел и на решавање на различни технички проблеми во индустријата. Особено е значајна неговата работа врз развојот на методите за изучување на хемијата.

Тој станал познат по низа откритија како професор на Универзитетот, за што добил признанија од Кралскиот универзитет во Лондон, а пред крајот на животот станал член на шведската Кралска академија на науките. Во 1906 година бил номиниран за Нобеловата награда, која никогаш не му била доделена.

Во 1890 година, тој ги поддржал своите студенти во барањето на подобри студентски услови, при што влегол во отворен конфликт со власта. Затоа бил предвреме пензиониран.

Менделеев умрел од грип во 1907 година, во Санкт Петербург, неколку дена пред својот 73. роденден.[1]

Во чест на неговите заслуги, на Месечината има кратер што го носи неговото име, а 101. елемент во Периодичниот систем,откриен во 1955 година, го носи неговото име - "менделевиум".

Периоден систем на Менделеев од 1871 година

Периоден систем на елементите

До 19 век, хемијата напредувала бавно, хемичарите работеле во изолација, откритијата тешко се пробивале до нивните колеги, така што бавно се воспоставувале конвенции дури и за обележување на елементите и на нивните хемиски споеви. Хемичарите користеле хаотично множество од најразновидни симболи и скратеници. Швеѓанецот Јенс Јакоб Берзелиус (1779-1848) внел малку ред кога ја вовел практиката елементите да се нарекуваат според нивните грчки или латински имиња и да се одбележуваат со првите букви од тие имиња: Fe за ferrum (железо), Ag за argentum (сребро) или Au за aurum (злато).

Но, безредието останало до втората половина на 19 век, кога на Универзитетот во Санкт Петербург се појавил чудниот професор со уште почуден изглед и карактер со име Димитриј Иванович Менделеев. Претходно, англискиот хемичар-аматер Џон Њулендс забележал дека кога елементите ќе се наредат по нивната атомска тежина (методот за одредување тежина го открил Авогадро, оттаму константата за пресметување се нарекува Авогадров број) одредени слични својства се повторуваат кај секој осми елемент. Иако теоријата била несовршена и непрецизна, Њуленд побрзал и ја прогласил за Закон за октавите, правејќи аналогија со тоновите на клавијатурата кај пијаното.

Менделеев бил попрецизен, три години подоцна и независно од Њулендс ќе тргне од истата премиса дека својствата кај елементите периодично се повторуваат и ќе ги смести во групи по седум члена. Одеднаш се создал ред и секој елемент си го нашол своето место во табелата наречена Периодичниот систем за која велат дека била инспирирана од играта со карти наречена „пасијанс“, во која картите се редат хоризонтално по боја, а вертикално по големина. Наредени на сличен начин, во хоризонтални редови наречени периоди (каде што расте бројот на протони на секој нареден елемент) во вертикални колони наречени групи, сличните својства на елементите станале видливи. На пример, бакарот, среброто, златото добија место еден над друг поради истите хемиските афинитети на овие благородни метали, а хелиумот, неонот, аргонот биле еден над друг во крајната десна колона како гасови.

Се' било наместо. Водородот со атомски број 1 го добил првото место, ураниумот со 92 протона е на 92. место. Менделевиумот откриен половина век по неговата смрт со 101 протон во атомското јадро е на 101. место.

Но, она што го чини откритието на Менделеев генијално е можноста да се предвидат својствата на елементи кои до таа 1869 година, кога го подарил Периодичниот систем на светот, воопшто не биле откриени. Во времето на Менделеев биле познати само 63 елементи, но тој сфатил дека тие не ја сочинуваа целата слика – дека недостигаат парчиња во мозаикот и дека празните полиња на Табелата нужно ќе се пополнат.

Тоа било прифатено со скепса се' до откритието на галиумот Ga во 1875 година. Менделеев четири години претходно предвидел постоење на таков елемент, му дал „условно име“ ека-акуминиум, бидејќи се наоѓал во колона (група) веднаш под алуминиумот. Уште три елементи кои прецизно ги опишал и им дал име ekaboron, ekamanganese и ekasilicon ќе бидат откриени подоцна и ќе ги добијат имињата скандиум(Sc), технетиум(Tc) и германиум (Ge).

Денес бројот на елементи е над 120 од кои само 92 се сретнуваат во природата. Другите се создадени во лабораториски услови. Никој не знае до каде може да порасне бројот на елементи (некои споменуваат бројката од 168 зашто се' над тој атомски број би било шпекулација), но извесно е дека секој наредно откриен елемент ќе се вклопи во совршената шема на Менделеев.

За неа хемичарот Роберт Е. Кребс во својата „Историја и користење на хемиските елементи на Земјата“ напиша: „Несомнено, Периодичниот систем на хемиските елементи е најелегантната организациона карта што е измислена кога било“.

Силикон Силиконот е убав и извонредно корисен металоид, големата сестра на јаглеродот

Силиконот, кој има симбол Si и атомски број 14, е втор најзастапен елемент по кислородот во Земјината кора. Многу метеорити во голем дел се составени од силикон, а силиконот, исто така, се наоѓа во тектити, кои веројатно биле формирани од влијанието на големи метеорити врз површината на Земјата. Силиконот, исто така, е главна компонента во каменот опсидијан, што се создава од вулкани. Бидејќи старите народи го користеле опсидијанот како алатка за сечење, за оружје и за церемонијални цели, понекогаш се наоѓа при ископувања. Така, пронајден е црн врв на стрела од опсидијан во Кетл Фолс, Вашингтон, примитивен предмет од салишкиот народ.

Силиконот е „големата сестра“ на јаглеродот и има многу исти хемиски својства. Од тие причини, силиконот е познат како хемиски аналог на јаглеродот. Но, за разлика од јаглеродот, силиконот е металоид – всушност, тој е најчест металоид на Земјата. „Металоид“ е термин што се применува за елементи кои се подобри спроводници на електронски проток – електрицитет – отколку неметалите, но не толку добри како металите. Оваа интересна карактеристика значи дека дејствува како полупроводник: атомите на силикон можат или да го зголемат или да го блокираат движењето на електроните. Оваа невообичаена карактеристика ја споделува уште еден елемент – борот. Силиконските полупроводници се наоѓаат речиси насекаде, од компјутери, дигитални камери и мобилни телефони до фрижидери.

Алуминиум

Лесен, цврст, убав и хемиски реактивен, алуминиумот можеби е најкорисен елемент во светот Алуминиумот има симбол Al и атомски број 13. Тој е најчест метал и трет најзастапен елемент на Земјата, што сочинува повеќе од осум отсто од Земјината кора. Алуминиумот е извонредно корисен и се наоѓа кај сите видови предмети, од лименки за пијалаци до чизми за јавање коњи, од компјутер и кутии за ајфон до трупот на лудото експериментално возило „остин А40 спортс“. Како многу други лесни метали, алуминиумот е силно хемиски реактивен, затоа не се наоѓа во природата во чиста состојба. Но, рудата боксит е богата со алуминиум. Бокситот првенствено се копа во Гана, Индонезија, Русија и во Суринам и се извозува во топилници во Австралија, Бразил, Канада, Норвешка, Русија и во САД – всушност, на луѓето кои живеат блиску до топилница за алуминиум им е познат звукот на сирената за смена во зорите, што личи на зевање на месечината која лебди на небото во тоа време.

Речиси целиот метален алуминиум се прочистува на индустриско ниво од боксит. Алуминиумот, исто така, е рециклирачки. Рециклирањето на алуминиум одзема само пет отсто од вкупната енергија потребна за прочистување на алуминиум од боксит. Таа рециклирачка програма е мошне успешна: неверојатно, речиси две третини од целокупниот алуминиум што е прочистен некогаш денес се' уште е во употреба!


Менделеев како економист

Иако Менделеев е најпознат по природниот систем на елементите, тој работел и во областа на економијата. Тој бил прогресивен економист, приврзаник на физичката економија, кој го поттикнувал рускиот индустриски развој, ги поставил основите на рускиот царински систем, ја предложил идејата за изградба на нафтоводи и се залагал за странски инвестиции како двигатели на економскиот развој на Русија. Притоа, тој напишал стотици дела од областа на економијата, често изјавувајќи дека тој првенствено е политички економист. Според зборовите на Михаил Антонов, економист во московскиот Институт на руската цивилизација, "од трите најголеми научни школи во руската економија, најзначајната е базирана на неговите идеи".[2]

Менделеев започнал да се интересира за економските прашања прилично доцна, во петтата деценија од животот, кога почнал да ги истражува темите поврзани со руските региони. Тој бил член на Слободното економско општество и често патувал низ Русија, САД и Западна Европа, посетувајќи фабрики и индустриски саеми. Собирајќи податоци, тој создал програма за развој на Русија, заснована на индустријата наместо земјоделството, поради што трпел остри критики, т.е. неговите противници го обвинувале за нарушување на руската традиција. Сепак, до крајот на 1890 година, тој успеал да се наметне како еден од водечките економски авторитети во Русија.[3]

Менделеев и вотката

Како дел од своите хемиски истражувања, Менделеев е заслужен и за развојот на формулата за изработка на популарниот руски алкохолен пијалок - вотката. Така, тој ги надгледувал стандардите за производство на вотката "емпаер" и своите истражувања во оваа област подоцна ги употребил како дел до докторската дисертација, под наслов "Комбинирајќи ги алкохолите со вода".[4]

  1. "Идеалната формула на вотката е на Менделеев", Дневник, година XVIII, број 5367, петок, 17 јануари 2014, стр. 22.
  2. "Идеалната формула на вотката е на Менделеев", Дневник, година XVIII, број 5367, петок, 17 јануари 2014, стр. 22.
  3. "Идеалната формула на вотката е на Менделеев", Дневник, година XVIII, број 5367, петок, 17 јануари 2014, стр. 22.
  4. "Идеалната формула на вотката е на Менделеев", Дневник, година XVIII, број 5367, петок, 17 јануари 2014, стр. 22.