Ирокези: Разлика помеѓу преработките
[непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
Нема опис на уредувањето |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 19: | Ред 19: | ||
== Јазик == |
== Јазик == |
||
[[ |
[[Слика:Iroquoian_langs.png|мини|десно|Распределба на ирокеските јазици пред колонизацијата]] Ирокеските јазици спаѓаат во [[Ирокеско јазично семејство|ирокеското јазично семејство]]. |
||
Во рамките на Шестте нации се говорат следните ирокески јазици: |
Во рамките на Шестте нации се говорат следните ирокески јазици: |
||
* мохавк (2500 луѓе) [http://ohwejagehka.com/moh-body1.htm граматика и мисли ] |
* мохавк (2500 луѓе) [http://ohwejagehka.com/moh-body1.htm граматика и мисли ] |
||
Ред 33: | Ред 33: | ||
== Личности == |
== Личности == |
||
[[ |
[[Слика:Red_Jacket.jpg|мини|десно|Червената куртка]] |
||
* Миротворецот (''Skennenrahawi'', [[англиски]] ''The Great Peacemaker'') — пророк и легендарен основач на Ирокеската лига; |
* Миротворецот (''Skennenrahawi'', [[англиски]] ''The Great Peacemaker'') — пророк и легендарен основач на Ирокеската лига; |
||
* Хајауата (''Ayenwatha'', [[англиски]] ''Hiawatha'') — легендарен основач на Ирокеската лига; |
* Хајауата (''Ayenwatha'', [[англиски]] ''Hiawatha'') — легендарен основач на Ирокеската лига; |
Преработка од 14:35, 8 јуни 2008
{{{група}}} |
---|
Вкупен број на населението |
Региони со значително население |
Јазици |
Религии |
Ирокезите (од француски Iroquois) се група од индијански племиња, кои ја населуваат Североизточна Америка (регионот на Големите езера), кои се обединети во т.н. „Ирокезка конфедерација“, наречена и уште „Петте нации“, „Шестте нации“, „Народот од Долгиот дом“, „Лига на ирокезите“ и др. Тие самите се нарекуваат „ходиношони“ (Haudenosaunee) и буквално може да се преведе како Народот од Долгиот дом. првостепено Лигата на ирокезите е изградена од пет народи: мохавк (Mohawk), онеида (Oneida), онондага (Onondaga), кајуга (Cayuga) и сенека (Seneca). Подоцна (1721 г.) кон неа се вклучува шестиот народ: тускарора (Tuscarora).
Јазик
Ирокеските јазици спаѓаат во ирокеското јазично семејство.
Во рамките на Шестте нации се говорат следните ирокески јазици:
- мохавк (2500 луѓе) граматика и мисли
- онеида (300 луѓе) поговорки
- кајуга (300 луѓе) граматика и мисли
- сенека (100 луѓе) граматика и мисли
- онондага (80 луѓе) граматика и мисли
- тускарора (помалку од 5 луѓе) граматика и мисли
- минго (помалку од 5 луѓе) граматика и мисли
Податоците се од 2003 година, Mingo Language
Личности
- Миротворецот (Skennenrahawi, англиски The Great Peacemaker) — пророк и легендарен основач на Ирокеската лига;
- Хајауата (Ayenwatha, англиски Hiawatha) — легендарен основач на Ирокеската лига;
- Тадодахо или Атотархо (зависно од диалектот: Tadodaho, Atotarho. Во превод: Змии во косите) — врач и легендарен основач на Ирокеската лига;
- Црвената јакна (Segoyewatha, англиски Red Jacket) — водач;
- Крал Хендрик Тијанога (Theyanoguin - во превод Западната врата е отворена, англиски King Hendrick) — водач;
- Џозеф Брант Тајенданеге (Joseph Brant Thayendanagea) — воен водач;
- Садящият царевица (Kaintwakon, англики. Cornplanter);
- Прекрасното езеро (Ganioda'yo, англиски Handsome Lake) — пророк;
- Ели Паркер (Ely S. Parker) — политичар;
- Артур К. Паркер (Arthur C. Parker) — антрополог;
- Леон Шенандоа (Leon Shenandoah) — политичар и Тадодахо;
- Орен Лајнс (Oren Lyons) — политичар;
- Џон Фаден Гахонуес (Kahonwes, John Fadden) — сликар;
- Воник Хорн-Милер (Waneek Horn-Miller);
- Роби Робертсон (Robby Robertson) — пејач;
- Џоан Шенандоа (Joanne Shenandoah) — пејачка.
Без ирикеско потекло, но поврзани со ирокезите:
- Люис Хенри Морган - американски антрополог
- Франк Г. Спек - американски антрополог
- Вилијам Н. Фентон - американски антрополог
- Џејмс Фенимор Купер - американски писател
Литература
- The Great Law of Peace New World Roots of American Democracy, by David Yarrow
- Iroquois Stories
- Краток преглед на ирокезката историја
- Great Law of Peace and the US Constitution
- Iroquois Languages
- White Roots of Peace: The Iroquois Book of Life by Paul Wallace
- Iroquois Confederacy