Генетски изменет организам: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 2: Ред 2:
[[Податотека:Zebrafisch.jpg|thumb|Природен изглед на риба без генетичко инженерство]]
[[Податотека:Zebrafisch.jpg|thumb|Природен изглед на риба без генетичко инженерство]]
[[Податотека:ChimericMouseWithPups.jpg|thumb|Лабараториски глувци со изменети гени]]
[[Податотека:ChimericMouseWithPups.jpg|thumb|Лабараториски глувци со изменети гени]]
'''Генетски модифицираните организми (ГМО)''' се организми чиј генетски материјал е изменет со помош на користење на техника на [[Генетичко инженерство|генетичко инженерство]]<ref>{{Cite journal |author=Johnston SA, Tang DC |title=Gene gun transfection of animal cells and genetic immunization |series=43 |journal=Methods in Cell Biology |volume=Pt A |issue= |pages=353–365 |year=1994 |pmid=7823871 |oclc=31189762}}</ref><ref>{{Cite journal |author=Lee LY, Gelvin SB |title=T-DNA binary vectors and systems |journal=Plant Physiol. |volume=146 |issue=2 |pages=325–332 |year=2008 |month=February |pmid=18250230 |pmc=2245830 |doi=10.1104/pp.107.113001 |oclc=1642351}}</ref><ref>{{Cite journal |author=Park F |title=Lentiviral vectors: are they the future of animal transgenesis? |journal=Physiol. Genomics |volume=31 |issue=2 |pages=159–173 |year=2007 |month=October |pmid=17684037 |doi=10.1152/physiolgenomics.00069.2007 |url=http://physiolgenomics.physiology.org/cgi/content/full/31/2/159 |oclc=37367250}}</ref>. Организми кои биле генетски модифицирани вклучуваат микро-организми како што се бактерии, квасци, инсекти, растенија, риби и цицачи. Генетски модифицираните организми се извор на [[Генетски модифицирана храна|генетски модифицираната храна]].
'''Генетски модифицираните организми (ГМО)''' се организми чиј генетски материјал е изменет со помош на користење на техника на [[Генетско инженерство|генетско инженерство]]<ref>{{Cite journal |author=Johnston SA, Tang DC |title=Gene gun transfection of animal cells and genetic immunization |series=43 |journal=Methods in Cell Biology |volume=Pt A |issue= |pages=353–365 |year=1994 |pmid=7823871 |oclc=31189762}}</ref><ref>{{Cite journal |author=Lee LY, Gelvin SB |title=T-DNA binary vectors and systems |journal=Plant Physiol. |volume=146 |issue=2 |pages=325–332 |year=2008 |month=February |pmid=18250230 |pmc=2245830 |doi=10.1104/pp.107.113001 |oclc=1642351}}</ref><ref>{{Cite journal |author=Park F |title=Lentiviral vectors: are they the future of animal transgenesis? |journal=Physiol. Genomics |volume=31 |issue=2 |pages=159–173 |year=2007 |month=October |pmid=17684037 |doi=10.1152/physiolgenomics.00069.2007 |url=http://physiolgenomics.physiology.org/cgi/content/full/31/2/159 |oclc=37367250}}</ref>. Организми кои биле генетски модифицирани вклучуваат микро-организми како што се бактерии, квасци, инсекти, растенија, риби и цицачи. Генетски модифицираните организми се извор на [[Генетски модифицирана храна|генетски модифицираната храна]].


== Производство ==
== Производство ==

Преработка од 17:15, 18 јуни 2013

Податотека:GloFish.jpg
GloFish - риба, првото генетски модифицирано животно продадено како милениче
Природен изглед на риба без генетичко инженерство
Лабараториски глувци со изменети гени

Генетски модифицираните организми (ГМО) се организми чиј генетски материјал е изменет со помош на користење на техника на генетско инженерство[1][2][3]. Организми кои биле генетски модифицирани вклучуваат микро-организми како што се бактерии, квасци, инсекти, растенија, риби и цицачи. Генетски модифицираните организми се извор на генетски модифицираната храна.

Производство

Генетската промена означува додавање или бришење на гени од ДНК. Ако се додаваат гени од други врсти, се работи за хоризонтален пренос на податоци. Во природата ова се јавува кога една страна на ДНК ќе влезе во станица од било која причина. Денеска се користат софистицирани методи и во растенијате ДНК често се пренесува преку пат на бактерии, посебно „Agrobacterium“, а на животните по пат на вируси, на пример „lentivirus“.

Развој

Основен принцип на производството на ГМО е додавање нов генетски материјал во генот на организмот, ова го нарекуваме генетско инженерство. Се користи во праксата од 1973 година од откривање на ДНК и создавање на првата рекомбинантна бактерија, односно постоечка бактерија „E. coli“ која го произведувала генот салмонела. На конференција во Асилмар во 1975 година почнала дискусија за опасностите поврзани со генетското инѓенерство, а главниот заклучок бил дека користењето на оваа технологија треба да се контролира од страна на државата се до моментот кога со сигурност ќе се знае дека е безопасна. Херберт Бојер ја основал првата фирма, која ја користела технологија на рекомбинирана ДНК под името „Genetech“ и во 1978 година го приозвеле видот „E. coli“ која го произведувала човечкиот протеин инсулин. Ова многу им помогнало на заболените од дијабетис.

Комерцијален развој на генетските модификации

  • 1983 година - одгледување генетски модифициран тутун кој е отпорен на антибиотик;
  • 1985 година - први генетски модифицирани растенија отпорни на инсекти, вируси и бактерии одгледување „ex vitro“;
  • 1990 година - прв успешен „ex vitro“ (генетски модифициран памук);
  • 1994 година - Flavr - Savr домати прва генетски модифицирана храна одобрена од страна на ФДА;
  • 1995 година - комерцијализирани растенија отпорни на хербициди и инсекти;
  • 1997 година - генетски модифицирана пченка одобрена од страна на Европската Унија.

Употреба

ГМО се користи во биолошки и медицински истражувања, производство на лекови, експериментална медицина и во земјоделството. Контроверзна, но широко прифатена е употребата на ГМО технологијата како право на патентите на родот на храната кои се отпорни на комерцијални хербициди и/или создаваат пестицид внатре во самата растение. Најголем дел на ГМО посеви во светот е во сопственост на американската корпорација Монсанто. Според ISAAA, во 2010 година околу 15 милиони земјоделци одгледувале ГМО култура во 29 земји. 90% од нив се наоѓаат во посиромашните земји во развој како што се: Индија, Кина, Филипини, Јужноафриканска Република. Глобалната комерцијална вредност на ГМО културата во 2008 година е проценета на 130 билиони американски долари. Во САД околу 81-86% е застапена пченката, 88-90% од сите сои и 81-93% памук култури кај кои е користена ГМО технологијата. Користењето на ГМО предизвикало многу контроверзии ширум светот. Противниците тврдат дека не е пожелно да се менува биолошките процеси кои природно еволуирале во текот на еден долг период, а некои нагласуваат дека модерната наука неможе во потполност да ги сфати потенцијалните негативни влијанија од овие промени. Други во ова гледаат природен развој на човечка тенденција да создаде култура со непожелни карактеристики, а во последните години се појавуваат тврдења дека ГМО продуктите предизвикуваат рак, неплодност и цела низа други негативни последици на човечкиот организам.

Наводи

  1. Johnston SA, Tang DC (1994). „Gene gun transfection of animal cells and genetic immunization“. Methods in Cell Biology. 43. Pt A: 353–365. OCLC 31189762. PMID 7823871.
  2. Lee LY, Gelvin SB (2008). „T-DNA binary vectors and systems“. Plant Physiol. 146 (2): 325–332. doi:10.1104/pp.107.113001. OCLC 1642351. PMC 2245830. PMID 18250230. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  3. Park F (2007). „Lentiviral vectors: are they the future of animal transgenesis?“. Physiol. Genomics. 31 (2): 159–173. doi:10.1152/physiolgenomics.00069.2007. OCLC 37367250. PMID 17684037. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)