Хасан Приштина: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Отстрането уредувањето на 85.130.23.36 (разговор), вратено на последната верзија на Addbot
Нема опис на уредувањето
Ред 3: Ред 3:
| портрет = Hasan Pristina.jpg
| портрет = Hasan Pristina.jpg
| px = 150п
| px = 150п
| опис = албански певолуционер и политичар
| опис = албански револуционер и политичар
| роден-дата = {{роден на|||1873}}
| роден-дата = {{роден на|||1873}}
| роден-место = {{роден во|Вучитрн|Отоманска империја}}
| роден-место = {{роден во|Вучитрн|Отоманска империја}}
Ред 10: Ред 10:
| наставка =
| наставка =
}}
}}
'''Хасан бег Приштина''' ([[албански јазик|албански]]: ''Hasan Bej Prishtina'') бил албански политичар, роден 1873 година во Вучитрн, Косово, тогаш во [[Отоманската империја]], починал на 13 август 1933 година во Солун. Пред Првата светска војна игра важна улога во албанското движење за независност. Во 1921 година кратко време бил премиер на [[Албанија]].
'''Хасан бег Приштина''' ([[албански јазик|албански]]: ''Hasan Bej Prishtina'') ([[Вучитрн]], [[Косово]], [[1873]] - [[Солун]], [[13 август]] [[1933]]) бил албански политичар. Пред [[Првата светска војна]] игра важна улога во албанското движење за независност. Во [[1921]] година кратко време бил премиер на [[Албанија]].

== Биографија ==
== Биографија ==
Хасан бег Приштина потекнува од богато земјоделско семејство. Изучувал право во Истанбул. По [[Младотурската револуција]] од 1908 година е избран за пратеник во Османлискиот парламент. Приближно во тоа време го менува семејното презиме од Бериша во Приштина и ја додава кон своето презимето титулата ''"бег"''.
Хасан бег Приштина потекнува од богато земјоделско семејство. Изучувал право во [[Истанбул]]. По [[Младотурската револуција]] од 1908 година е избран за пратеник во Османлискиот парламент. Приближно во тоа време го менува семејното презиме од Бериша во Приштина и ја додава кон своето презимето титулата „бег“.

По [[Албанско востание од 1910 година|Албанското востание од 1910 година]] Хасан бег Приштина станува пратеник во Османлискиот парламент. Во [[1912]] година е раководител на [[Албанско востание од 1912 година|Албанското востание од 1912 година]], за време на кое нуди создавањето на албанско-македонска држава во Македонија,<ref>[http://www.albanianhistory.net/texts20_2/AH1921_3.html 1921 Hasan Bey Prishtina: ''Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912'']</ref> поддржан од британскиот конзул во [[Скопје]]. За време на [[Првата балканска војна]] Хасан бег се обидува да ја спречи поделбата на териториите населени од албанското население помеѓу [[Црна Гора]], [[Србија]] и [[Грција]].


Со објавувањето на албанската независност Хасан бег Приштина ја поддржува првата влада на [[Исмаил Ќемали]], чија власт се протегала до [[Елбасан]]. Во [[1913]] година добива за кратко време министерска должност, која реално не можел да ја извршува.
По Албанското востание од 1910 година Хасан бег Приштина станува пратеник во Османлиската парламент. Во 1912 година е раководител на Албанското востание од 1912 година, за време на кое нуди создавањето на албанско-македонска држава во Македонија <ref>[http://www.albanianhistory.net/texts20_2/AH1921_3.html 1921
Hasan Bey Prishtina:
Brief Memoir on the Albanian Uprising of 1912]</ref>, поддржан од британскиот конзул во [[Скопје]]. За време на [[Првата балканска војна]] Хасан бег се обидува да ја спречи поделбата на териториите населни од албанското населние помеѓу [[Црна Гора]], [[Србија]] и [[Грција]].


На [[17 мај]] [[1914]] година добива министерска должност од албанскиот кнез Вилхелм Вид. Избувнувањето на [[Првата светска војна]] довела до привремено исчезнување на Албанија од политичката карта на Европа. Поголемиот дел од војната Хасан бег го поминува во [[Италија]].
Со објавувањето на албанската независност Хасан бег Приштина ја поддржува првата влада на [[Исмаил Кемал]], чија власт се протегала до [[Елбасан]]. Во 1913 година добива за кратко време министерска должност, која реално не можел да ја извршува.


На крајот на војната околу него се формира движење кое се противи на враќање на Косово кон [[Србија]]. Во октомври [[1919]] година Хасан бег заедно со косовската делегација го посетува [[Париз]] со мисија да бара обединување на [[Косово]] и [[Албанија]]. Делегацијата не е примена и сослушана од речиси никого.
На 17 мај 1914 година добива министерска должност од албанскиот кнез Вилхелм Вид. Избувнувањето на [[Првата светска војна]] довела до привремено изумирање на Албанија од политичката карта на Европа. Поголемиот дел од војната Хасан бег го поминува во Италија.


Во [[1920]] година учествува на конгресот во [[Лушње]] во кој учествуваат богатите и авторитетни Албанци и има за цел изградба на силна повоена албанска влада. Во април 1921 година е избран од регионот [[Дебар]] во албанскиот парламент. Застапува политика за поддршка на косовските албански бунтовници. Бил политички противник на [[Ахмед Зогу]], кој ја има поддршката на [[Кралство на Србите, Хрватите и Словенците|Кралството на Србите, Хрватите и Словенците]]. Истата година Приштина склучува договор со претставниците на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] [[Павел Христов]] и [[Александар Протогеров]] за заедничка борба против српската власт во Вардарска Македонија и Косово, според кој Албанија треба да го добие Новопазарскиот санџак и Косово, а Македонија да стане независна држава, додека Дебарскиот санџак бил спорен.
На крајот на војната околу него се формира движење кое се противи на враќање на Косово кон Србија. Во октомври 1919 година Хасан бег заедно со косовската делегација го посетува Париз со мисијата да бара обединување на [[Косово]] и [[Албанија]]. Делегацијата не е примена и сослушана од речиси никого.


На [[7 декември]] [[1921]] година Хасан бег Приштина е избран за премиер. Тој останал на оваа функција само неколку дена. Причина е интервенцијата на Ахмед Зогу, кој е принуден да ги отстрани косовските Албанци националисти од парламентот и владата за да избегне судир со Југославија.
Во 1920 година учествува на конгресот во [[Лушње]] во кој учествуваат богатите и авторитетни Албанци и има за цел изградба на моќна повоено албанска влада. Во април 1921 година е избран од регионот Дебар во албанскиот парламент. Застапува политика за поддршка на косовските албански бунтовници. Бил политички противник на [[Ахмед Зогу]], кој ја има поддршката на [[Кралство на Србите, Хрватите и Словенците|Кралството на Србите, Хрватите и Словенците]]. Истата година Приштина склучува договор со претставниците на [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]] [[Павел Христов]] и [[Александар Протогеров]] за заедничка борба против српската власт во Вардарска Македонија и Косово, според кој Албанија треба да го добие Новопазарскиот санџак и Косово, а Македонија да стане независна држава, Дебарска санџак бил спорен.


Во февруари [[1923]] година Хасан бег и неговите најблиски приврзаници се принудени да ја напуштат Албанија. Во летото [[1924]] настапува нова промена во албанската политика. Владата на [[Фан Ноли]] поддржува испраќање на една албанска делегација во [[Женева]], во [[Друштво на народите|Друштвото на народите]] за поплаки против српските власти во Косово. Член на делегацијата е и Хасан бег Приштина.
На 7 декември 1921 година Хасан бег Приштина е избран за премиер. Тој останал на оваа функција само неколку дена. Причина е интервенцијата на Ахмед Зогу, кој е принуден да ги отстрани косовските Албанци националисти од парламентот и владата за да избегне судир со Југославија.


Откако на крајот на 1924 година Ахмет Зогу ја презема повторно власта во Албанија со помош на Југославија, Хасан бег е принуден да ја напушти Албанија засекогаш. Тој си купува куќа во Солун, каде што живее.
Во февруари 1923 година Хасан бег и неговите најблиски приврзаници се принудени да ја напуштат Албанија. Во летото 1924 настапува нова промена во албанската политика. Владата на Фан Ноли поддржува испраќање на една албанска делегација во Женева, во Друштвото на народите за поплаки против српските власти во Косово. Член на делегацијата е и Хасан бег Приштина.


На [[14 април]] [[1933]] година [[Иван Михајлов]], [[Анте Павелиќ]] и Хасан бег Приштина изработуваат проект за сојуз меѓу [[ВМРО (Автономистичка)|ВМРО]], [[усташи|усташите]] и [[Косовски комитет|Косовскиот комитет]] за соработка против Југославија.<ref>[http://www.globusmagazin.com.mk/?ItemID=4676183AE3EC144C81A46D2004CF64E8 Љубомир Костовски „Хасан Приштина: од иницијатор за балкански ослободителни сојузи до политичар во лошо друштво“], „Глобус, 16.10.2012.</ref>
Откако на крајот на 1924 година Ахмет Зогу ја презема со помош на Југославија повторно власта во Албанија, Хасан бег е принуден да ја напушти Албанија засекогаш. Тој си купува куќа во Солун, каде што живее.


На 14 април 1933 година [[Иван Михајлов]], [[Анте Павелиќ]] и Хасан бег Приштина изработуваат проект за сојуз меѓу ВМРО, Усташите и косовскиот комитет за соработка против Југославија. На 13 август 1933 година е убиен од албанецот Ибрахим Чело. Не се знае со сигурност дали се работи за крвна одмазда или за убиство по наредба на Ахмед Зогу. Погребан е во [[Кукс]].
На 13 август 1933 година е убиен од Албанецот Ибрахим Чело. Не се знае со сигурност дали се работи за крвна одмазда или за убиство по наредба на Ахмед Зогу. Погребан е во [[Кукс]].


== Извори ==
== Извори ==
Ред 38: Ред 39:


[[Категорија:Албански политичари]]
[[Категорија:Албански политичари]]
[[Категорија:Албански државници]]
[[Категорија:Албански револуционери]]

Преработка од 11:47, 11 јуни 2013

Хасан Приштина
Роден 1873
Вучитрн, Отоманска империја
Починал 13 август 1933
Солун, Грција

Хасан бег Приштина (албански: Hasan Bej Prishtina) (Вучитрн, Косово, 1873 - Солун, 13 август 1933) бил албански политичар. Пред Првата светска војна игра важна улога во албанското движење за независност. Во 1921 година кратко време бил премиер на Албанија.

Биографија

Хасан бег Приштина потекнува од богато земјоделско семејство. Изучувал право во Истанбул. По Младотурската револуција од 1908 година е избран за пратеник во Османлискиот парламент. Приближно во тоа време го менува семејното презиме од Бериша во Приштина и ја додава кон своето презимето титулата „бег“.

По Албанското востание од 1910 година Хасан бег Приштина станува пратеник во Османлискиот парламент. Во 1912 година е раководител на Албанското востание од 1912 година, за време на кое нуди создавањето на албанско-македонска држава во Македонија,[1] поддржан од британскиот конзул во Скопје. За време на Првата балканска војна Хасан бег се обидува да ја спречи поделбата на териториите населени од албанското население помеѓу Црна Гора, Србија и Грција.

Со објавувањето на албанската независност Хасан бег Приштина ја поддржува првата влада на Исмаил Ќемали, чија власт се протегала до Елбасан. Во 1913 година добива за кратко време министерска должност, која реално не можел да ја извршува.

На 17 мај 1914 година добива министерска должност од албанскиот кнез Вилхелм Вид. Избувнувањето на Првата светска војна довела до привремено исчезнување на Албанија од политичката карта на Европа. Поголемиот дел од војната Хасан бег го поминува во Италија.

На крајот на војната околу него се формира движење кое се противи на враќање на Косово кон Србија. Во октомври 1919 година Хасан бег заедно со косовската делегација го посетува Париз со мисија да бара обединување на Косово и Албанија. Делегацијата не е примена и сослушана од речиси никого.

Во 1920 година учествува на конгресот во Лушње во кој учествуваат богатите и авторитетни Албанци и има за цел изградба на силна повоена албанска влада. Во април 1921 година е избран од регионот Дебар во албанскиот парламент. Застапува политика за поддршка на косовските албански бунтовници. Бил политички противник на Ахмед Зогу, кој ја има поддршката на Кралството на Србите, Хрватите и Словенците. Истата година Приштина склучува договор со претставниците на ВМРО Павел Христов и Александар Протогеров за заедничка борба против српската власт во Вардарска Македонија и Косово, според кој Албанија треба да го добие Новопазарскиот санџак и Косово, а Македонија да стане независна држава, додека Дебарскиот санџак бил спорен.

На 7 декември 1921 година Хасан бег Приштина е избран за премиер. Тој останал на оваа функција само неколку дена. Причина е интервенцијата на Ахмед Зогу, кој е принуден да ги отстрани косовските Албанци националисти од парламентот и владата за да избегне судир со Југославија.

Во февруари 1923 година Хасан бег и неговите најблиски приврзаници се принудени да ја напуштат Албанија. Во летото 1924 настапува нова промена во албанската политика. Владата на Фан Ноли поддржува испраќање на една албанска делегација во Женева, во Друштвото на народите за поплаки против српските власти во Косово. Член на делегацијата е и Хасан бег Приштина.

Откако на крајот на 1924 година Ахмет Зогу ја презема повторно власта во Албанија со помош на Југославија, Хасан бег е принуден да ја напушти Албанија засекогаш. Тој си купува куќа во Солун, каде што живее.

На 14 април 1933 година Иван Михајлов, Анте Павелиќ и Хасан бег Приштина изработуваат проект за сојуз меѓу ВМРО, усташите и Косовскиот комитет за соработка против Југославија.[2]

На 13 август 1933 година е убиен од Албанецот Ибрахим Чело. Не се знае со сигурност дали се работи за крвна одмазда или за убиство по наредба на Ахмед Зогу. Погребан е во Кукс.

Извори