Капан ан: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
HRoestBot (разговор | придонеси)
с r2.6.5) (Робот: Додава fr:Kapan An
Средување
Ред 1: Ред 1:
[[Податотека:Kapan an.jpg|thumb|right|250px|Капан ан денес]]
[[Податотека:Капан ан 2.jpg|мини|десно|250п|Предната влезна порта на Капан ан]]
'''Капан ан''' е конак во [[Стара скопска чаршија|старата скопска чаршија]] во [[Скопје]], изграден во средината на [[XV век]]. Негов [[ктитор]] бил [[Иса-бег]], војвода и [[командант]] на [[Скопско краиште|Скопското краиште]]. Како ан функционирал сè до [[Втора Светска војна|Втората Светска војна]]<ref>''Лидија Кумбараџи-Богоевиќ, Османлиски споменици во Скопје, Скопје, 1998''</ref>.
'''Капан ан''' е деловен и угостителски објект и поранешен ан и караван-сарај во [[Скопје]], којшто е сместен во внатрешноста на [[Стара скопска чаршија|Старата скопска чаршија]]. Изгарден е по наредба на [[Иса-бег]] во втората половина на 15. век, а како ан работел до [[Втора светска војна|Втората светска војна]].<ref name="Османлиски споменици">Лидија Кумбараџи-Богоевиќ: „Османлиски споменици во Скопје“, Скопје, 1998.</ref> По обновувањето во 1974 година се користи како објект за деловни и угостителски цели.
Капан ан е тип на градски [[ан]]. Името го добил спред големиот јавен [[кантар]] ([[Арапски јазик|арапски]]: ''kabban'') кој бил сместен во анот или пред неговите порти и на кој била мерена увезената [[стока]]<ref>''Капан ан во Скопје, „Гласник на ИНИ“, бр. 3, Скопје, 1976''</ref>.


== Етимологија ==
Неговата површина изнесува 1,086 м<sup>2</sup>. Анот има два влеза, [[приземје]] и [[кат]]. Има вкупно 44 простории кои служеле за сместување на патниците и трговците со нивните [[карван]]и. [[Штала]]та за добитокот се наоѓала на источната страна на анот. Делот од чаршијата околу анот била наречена Капан чаршија, а чешмата пред неговиот влез Капан чешма<ref>''Ayverdi Ekrem Hakki, Avrupa’da Osmanlx Mimarx Eserleri. Yugoslavya, lll cild, 3. kitab, Istanbul, 1981''</ref>.
Анот, името го добил од арапскиот збор „капан“ ([[арапски јазик|арапски]]: ''kabban''), кој се однесувал на големиот јавен кантар којшто бил сместен во или пред неговите порти и служел за мерење на стоката.<ref>Капан ан во Скопје, „Гласник на ИНИ“, бр. 3, Скопје, 1976.</ref>


== Историја ==
По [[Скопски земјотрес 1963|земјотресот од 1963 година]], целосно е обновен во периодот од [[1971]] до [[1973]] година. Денес во него се сместени [[занаетчиство|занаетчии]], [[трговија|трговци]] и [[угостителство|угостители]].
[[Податотека:Kapan an.jpg|мини|десно|180п|Внатрешноста на Капан ан]]
Капан ан бил изграден во втората половина на 15. век, по наредба на третиот отомански управител, [[Иса-бег]]. За прв пат се споменува во [[вакуфнама]]та на [[Јаја-пашина џамија|Јаја-пашината џамија]] во 1506 година. Низ историјата, одиграл голема улога во развојот на сообраќајната трговија, бидејќи претставувал место во коешто преноќувале трговски патници од многу далечни места. Анот бил разрушен со земјотресот во 1555 година, а потоа и во пожарот од 1689 година, по што бил реконструиран на доста попрост начин, со дрвена конструкција, а од првобитниот изглед се зачувани само неговите долни делови.<ref name="Капан ан">[http://www.ii.edu.mk/predmeti/mm/20052006/mmproekti/skopje_stara_charshija/znamenitosti-kapan-an.html Капан ан], Проект „Стара скопска чаршија“.</ref> Како [[ан]] работел сè до [[Втора светска војна|Втората светска војна]].<ref name="Османлиски споменици"/> Во земјотресот од 1963 г., објектот, речиси, целосно бил разрушен и бил обновуван во периодот од 1971 до 1973, по што бил повторно пуштен во употреба во 1974 година. Денес, во него се сместени дуќани, меани и деловни канцеларии.<ref name="Капан ан"/>

== Архитектура
Објектот претставува правоаголна градба со површина од 1.066 m<sup>2</sup>, којашто однадвор е целосно затворена и содржи голем квадратен двор во внатрешноста.<ref name="Ayverdi">Ayverdi Ekrem Hakki, Avrupa’da Osmanlx Mimarx Eserleri. Yugoslavya, lll cild, 3. kitab, Istanbul, 1981.</ref> Има вкупно 44 простории, кои служеле за сместување на патниците и трговците со нивните каравани. Собите биле подредени во низа и распределени на приземјето и катот, од сите четири страни. На катот има дрвен [[трем]] на сите четири страни, на чии дрвени столбови е подигнат кровот. Кон анот водат два влеза, на јужната и северната страна, во кои се влегува преку дрвени врати.<ref name="Капан ан"/> Делот од чаршијата околу анот бил наречен Капан чаршија, а пред анот имало и чешма наречена Капан чешма.<ref name="Ayverdi"/>

== Поврзано ==
* [[Стара скопска чаршија]].


== Наводи ==
== Наводи ==

Преработка од 13:25, 30 септември 2012

Предната влезна порта на Капан ан

Капан ан е деловен и угостителски објект и поранешен ан и караван-сарај во Скопје, којшто е сместен во внатрешноста на Старата скопска чаршија. Изгарден е по наредба на Иса-бег во втората половина на 15. век, а како ан работел до Втората светска војна.[1] По обновувањето во 1974 година се користи како објект за деловни и угостителски цели.

Етимологија

Анот, името го добил од арапскиот збор „капан“ (арапски: kabban), кој се однесувал на големиот јавен кантар којшто бил сместен во или пред неговите порти и служел за мерење на стоката.[2]

Историја

Внатрешноста на Капан ан

Капан ан бил изграден во втората половина на 15. век, по наредба на третиот отомански управител, Иса-бег. За прв пат се споменува во вакуфнамата на Јаја-пашината џамија во 1506 година. Низ историјата, одиграл голема улога во развојот на сообраќајната трговија, бидејќи претставувал место во коешто преноќувале трговски патници од многу далечни места. Анот бил разрушен со земјотресот во 1555 година, а потоа и во пожарот од 1689 година, по што бил реконструиран на доста попрост начин, со дрвена конструкција, а од првобитниот изглед се зачувани само неговите долни делови.[3] Како ан работел сè до Втората светска војна.[1] Во земјотресот од 1963 г., објектот, речиси, целосно бил разрушен и бил обновуван во периодот од 1971 до 1973, по што бил повторно пуштен во употреба во 1974 година. Денес, во него се сместени дуќани, меани и деловни канцеларии.[3]

== Архитектура Објектот претставува правоаголна градба со површина од 1.066 m2, којашто однадвор е целосно затворена и содржи голем квадратен двор во внатрешноста.[4] Има вкупно 44 простории, кои служеле за сместување на патниците и трговците со нивните каравани. Собите биле подредени во низа и распределени на приземјето и катот, од сите четири страни. На катот има дрвен трем на сите четири страни, на чии дрвени столбови е подигнат кровот. Кон анот водат два влеза, на јужната и северната страна, во кои се влегува преку дрвени врати.[3] Делот од чаршијата околу анот бил наречен Капан чаршија, а пред анот имало и чешма наречена Капан чешма.[4]

Поврзано

Наводи

  1. 1,0 1,1 Лидија Кумбараџи-Богоевиќ: „Османлиски споменици во Скопје“, Скопје, 1998.
  2. Капан ан во Скопје, „Гласник на ИНИ“, бр. 3, Скопје, 1976.
  3. 3,0 3,1 3,2 Капан ан, Проект „Стара скопска чаршија“.
  4. 4,0 4,1 Ayverdi Ekrem Hakki, Avrupa’da Osmanlx Mimarx Eserleri. Yugoslavya, lll cild, 3. kitab, Istanbul, 1981.