Картографска проекција

Картографска проекција е збир на математички постапки за пресликување на површината на Земјата или нејзин дел на рамнина. При проектирањето може да се појават деформации на површините, линиите и аглите. Според карактерот на деформации, проекциите може да бидат: конформни, еквивалентни и произволни.

Карта на светот во Меркаторова проекција, со големи деформации на површината северно и јужно (споредете Гренланд и Австралија)

Конформни картографски проекции

Кај конформните проекции нема деформации во аглите, но има во површините и должините (се нарекуваат аголни проекции). Напоредниците и меридијаните се сечат под прав агол, а азимутите одговараат на вистинските во природата. Значајни се Гаус-Кригерова за топографски карти, Меркаторова за поморски и Ламбертова за воздухопловни карти.

Еквивалентни картографски проекции

Кај еквивалентните картографски проекции се задржува еднаквоста на површините, но има значителни деформации на аглите и должините. Погодни се за прикажување на вистинските површини на континентите. Од овој вид, значајни се Сансоновата и Боновата проекција.

Произволна картографска проекција

Гаус-Кригерова проекција

Произволните картографски проекции се средина меѓу деформациите на конформните и еквивалентните и се користи за изработување на меѓународната карта на светот.

Според методот на пресликување, картографските проекции може да бидат: цилиндрични, конусни, азимутни и произволни.

Гаус-Кригерова проекција

Гаус-Кригеровата проекција спаѓа во групата напречни цилиндрични конформни проекции, кај која Земјата се смета за ротационен елипсоид. Земјата го допира цилиндерот по еден допирен меридијан. Деформациите кај оваа проекција се зголемуваат со оддалечување од допирниот меридијан.

Меркаторова проекција

Меркаторова цилиндрична проекција.

Меркаторовата проекција е конформна (аголна). Земјата го допира цилиндерот на екваторот. Мрежата од напоредници и меридијани се неправилни правоаголници, а деформациите се зголемуваат кон половите. Проекцијата не се користи за картирање на области кои се наоѓаат над 80 степени северна и јужна географска ширина.

Државна картографска проекција

Во Република Македонија, државна картографска проекција е Гаус-Кригеровата проекција. Таа е конформна, напречно-цилиндрична проекција со пресликување на делови од Земјината површина на елиптични цилиндри, во зони од по 3 географска должина. Зоните се нумерирани од Гриничкиот меридијан кон исток, а територијата на Македонија се наоѓа во седмата зона. Проекцијата на меридијанот со 21 степен источна географска должина во рамнина, претставува х-оска на координатниот систем, во кој у-оската е проекцијата на екваторот. За да се избегнат негативните вредности по у-оската, според препораките на Баумгартнер, сите точки на х-оската имаат вредност од 500 илјади метри.