Звучна забна струјна согласка: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
с r2.7.1) (Робот: Додава ar:أسناني احتكاكي مجهور |
с Bjankuloski06 ја премести страницата Звучен дентален фрикатив на Звучна забна струјна согласка презапишувајќи врз пренасочување |
(нема разлика)
|
Преработка од 03:32, 1 април 2012
Звучна забна струјна согласка | |||
---|---|---|---|
| |||
МФА-бр. | 131 | ||
Шифрирање | |||
X-SAMPA | D | ||
Киршенбаум | D | ||
Звук | |||
Звучниот дентален фрикатив (звучна забна нешушкава струјна согласка) е вид на согласен звук кој се користи во некои јазици. Знакот според МФА е ð, а еквивалентиот знак по X-SAMPA е D. Забните фрикативи се нарекуваат уште и „меѓузабни“ (интердентални) бидејќи тие често се изговараат со јазикот помеѓу горните и долните заби, а не само со притискање на задниот дел од забите, како кај другите забни (дентални) согласки.
Карактеристики
Карактеристики на звучниот забен фрикатив:
- Начинот на творба е фрикативен, што значи дека се изговара со стеснување на воздушниот проток преку тесен канал на местото на творба, предизвикуваќи турбуленција.
- Место на творба е забно што значи дека се изговара со јазикот наспроти задниот дел од долниот, горниот или обата реда заби.
- Неговиот тип на фонација е звучен, што значи дека гласните жици вибрираат при артикулација.
- Ова е усна согласка, што значи дека воздухот тече низ устата.
- Ова е централна согласка, што значи дека воздухот тече по средината на јазикот, а не по страните.
- Иницијацијата е градно егресивна, што значи дека се иницира со истискање на воздух од дробовите и преку грлото, а не преку глотисот или устата.
Јазици
Во следниве транскрипции, подредниот дијакритички знак може да се употреби за означување на апроксимант [ð̞].
Јазик | Збор | МФА | Значење | Белешки | |
---|---|---|---|---|---|
Албански | i verdhë | [i vɛːɾð] | 'злато' | ||
Алеутски | Аткански дијалект | dax̂ | [ðɑχ] | 'око' | |
Англиски | this | [ðɪs] | 'ова' | Видете Фонологија на англискиот јазик | |
Арапски | Стандарден[1] | ذهب | [ðaˈhab] | 'злато' | Видете Фонологија на арапскиот јазик |
Берта | [fɛ̀ːðɑ̀nɑ́] | 'мете' | |||
Велшки | bardd | [bɑrð] | 'бард' | ||
Гвич'ин | niidhàn | [niːðân] | 'сакаш' | ||
Грчки | δάφνη | [ˈðafni] | 'дафина', 'ловор' | Видете Фонологија на грчкиот јазик | |
Дански | vide | [ˈʋiːðə] | 'знае' | Видете Фонологија на данскиот јазик | |
Елфдалски | baiða | [ˈbaɪða] | 'чека' | ||
Западен неоарамејски | ? | [aħːað] | 'еден' | ||
Кабилски | ḏuḇ | [ðuβ] | 'истоштен' | ||
Каталонски[2] | cadàver | [kəˈðaβə] | 'мртовец' | Видете Фонологија на каталонскиот јазик | |
Окситански | Гасконски | que divi | [ke ˈðiwi] | 'што јас треба...' | |
Португалски | Европски[3] | nada | [ˡnaðɐ] | 'ништо' | Северни и централни дијалекти.[4] Видете Фонологија ан португалскиот јазик |
Сардински | nidu | [ˡniðu] | 'гнездо' | ||
Свахили | dhambi | [ðɑmbi] | 'грев' | ||
Сиу | Лакота | ? | [ˈðaptã] | 'пет' | |
Тамилски | ஒன்பது | [onbʌðɯ] | 'девет' | Видете Фонологија на тамилскиот јазик | |
Танана | dhet | [ðet] | 'џигер' | ||
Тучоне | Северен | edhó | [eðǒ] | 'кожа' | |
Јужен | adhǜ | [aðɨ̂] | |||
Фиџиски | ciwa | [ðiwa] | align="center"| 'девет' | ||
Хан | ë̀dhä̀ | [ə̂ðɑ̂] | 'кожа' | ||
Харсуси | [ðebeːr] | 'пчела' | |||
Шпански[5] | dedo | [ˈd̪e̞ð̞o̞] | 'прст' | Видете Фонологија на шпанскиот јазик |
Видете исто така
Табела на белодробни согласки по МФА аудио
| ||||||||||||||||||||||||
По место → | Уснени | Преднојазични | Среднојазични | Заднојазични | Гласилни | |||||||||||||||||||
↓ По начин | Двоуснени | Уснено-забни | Забни | Венечни | Задно-венеч. | Свиени | Предно-непчени | Заднонепчени | Ресични | Голтнички | Надгласилни | Гласилни | ||||||||||||
Носни | m̥ | m | ɱ | n̪ | n̥ | n | n̠ | ɳ | ɲ̥ | ɲ | ŋ̊ | ŋ | ɴ | |||||||||||
Избувни | p | b | p̪ | b̪ | t̪ | d̪ | t | d | ʈ | ɖ | c | ɟ | k | ɡ | q | ɢ | ʡ | ʔ | ||||||
Струјни | ɸ | β | f | v | θ | ð | s | z | ʃ | ʒ | ʂ | ʐ | ç | ʝ | x | ɣ | χ | ʁ | ħ | ʕ | ʜ | ʢ | h | ɦ |
Приближни | ʋ | ɹ | ɻ | j | ɰ | |||||||||||||||||||
Трепетни | ʙ | r | ɽ͡r | ʀ | я * | |||||||||||||||||||
Едноударни | ⱱ̟ | ⱱ | ɾ | ɽ | ɢ̆ | ʡ̯ | ||||||||||||||||||
Стран. струј. | ɬ | ɮ | ɭ˔̊ | ʎ̥˔ | ʎ˔ | ʟ̝̊ | ʟ̝ | |||||||||||||||||
Стран. прибл. | l | ɭ | ʎ | ʟ | ||||||||||||||||||||
Стран. едноуд. | ɺ | ɺ̠ | ʎ̯ |
Чкрапави | ʘ | ǀ | ǃ | ǂ | ǁ | ||
ʘ̃ | ʘ̃ˀ | ʘ͡q | ʘ͡qʼ | ||||
Уфрлени | ɓ | ɗ | ʄ | ᶑ | ɠ | ʛ | |
Исфрлени | pʼ | tʼ | cʼ | ʈʼ | kʼ | qʼ | |
fʼ | θʼ | sʼ | ɬʼ | xʼ | χʼ | ||
tsʼ | tɬʼ | cʎ̝̥ʼ | tʃʼ | ʈʂʼ | kxʼ | kʟ̝̊ʼ |
p̪f | b̪v | ts | dz | tʃ | dʒ | tɕ | dʑ | ʈʂ | ɖʐ |
tɬ | dɮ | cç | ɟʝ | cʎ̥˔ | ɟʎ˔ | kʟ̝̊ | ɡʟ̝ |
Незаградни | ʍ | w | ɥ | ɧ |
Заградни | k͡p | ɡ͡b | ŋ͡m |
Табелава содржи фонетски симболи што може да не се прикажат правилно кај некои прелистувачи. [Помош] |
Онаму кајшто симболите се дадени во парови, „лев—десен“ претставува „безвучна—звучна“ согласка. |
Исенчените полиња претставуваат неизводливи гласовни творби. |
* Симболот го нема во МФА. |
- ↑ Thelwall (1990:37)
- ↑ Carbonell & Llisterri (1992:55)
- ↑ Cruz-Ferreira (1995:92)
- ↑ Mateus & d'Andrade (2000:11)
- ↑ Martínez-Celdrán et al (2003:255)