Февруарски поход

Движење на партизанските единици за време на Февруарскиот поход

Во февруари 1944 година, со познатиот Февруарски поход, народноослободителната војска на Македонија извршила оперативни дејства, речиси на целата етничка територија на Македонија. По пролетната офанзива 1944 година биле создадени покрупни слободни територии и се создале можности за свикување на Првото заседание на АСНОМ.

Во втората половина на декември 1943 година и во јануари 1944 година во Мегленско, Егејска Македонија, јужно од Кожуф, се наоѓала главнината на македонската војска со македонското партиско и воено раководство. По формирањето на Втората македонска бригада на 20 декември 1943 година во тој реон, с. Фуштани, Главниот штаб на НОВ и ПОМ формирал три борбени групи од воените единици што биле таму и им дал задача да тргнат во напад на окупаторските сили во Тиквешко, Гевгелиско и во Мариовско.

Борбените активности ги предизвикале германските и бугарските окупатори да преземат две офанзивни дејства против нашите сили во Мегленско, кое го користеле како своја оперативна база. Во Првата офанзива, што траела од 4 до 8 јануари 1944 година, учествувале само германските војници од Солун и Воден, а во Втората офанзива, покрај германски, учествувале и бугарски единици од 17 дивизија во Штип, и траеле од 16 до 20 јануари 1944 година.

По завршувањето на овие офанзиви во кои нашите сили биле победници, Главниот штаб оценил дека се создадени услови воените операции на македонските сили од Мегленско да се насочат кон централна, западна и источна Македонија. За таа цел, Главниот штаб го направил следниот план: Првата борбена група ја сочинувала Првата македонско-косовска бригада, која на 31 јануари 1944 година изутрина од с. Бахово требало да тргне преку Мариово, Азот и Порече кон западна Македонија, а Третата борбена група, наречена Тичова група, што ја сочинувале еден македонски баталјон и бугарскиот баталјон "Христо Ботев" со Главниот штаб требало да тргне истиот ден, во исто време, од с. Зборско преку Беласица, Плачковица и Осогово да дојде до Кумановско.

Втората борбена група, што ја сочинувала Втората македонска бригада, требало да тргне изутрината на 31 јануари 1944 година од с. Зборско во борбени акции во реонот на Тиквешко и Гевгелиско, со задача на себе да привлече што повеќе непријателска војска за да им го олесни пробивањето на Првата и на Втората борбена група.

Така започнале борбени операции од пошироки размери на Македонската партизанска војска познати како Февруарски поход. Успешното изведување на Февруарскиот поход имало големо политичко и воено значење за развитокот на НОВ во Македонија воопшто. Во текот на овој поход дошла до израз високата политичка свест на борците и на населението за постигнување на крајната цел – создавање национална држава.