А. ден Долард

А. ден Долард
А. ден Долард
Роден/а	7 февруари 1901 Зволе, Холандија
Починат/а	26 јуни 1994 Хундерло, Холандија
Занимање	Писател
Жанр	Витализам

А. ден Долард (Зволе , 7 февруари 1901 – Хундерло, 26 јуни 1994 ) (хол. A. den Doolaard) е псевдоним за холандскиот писател Корнелис Јоханес Георг (Боб) Спулстра Помладиот (Cornelis Johannes George (Bob) Spoelstra jr.). Автор е на бројни книги од различен вид книжевност: романи, патописи, раскази, поезија.

А. ден Долард често ја посетувал и Македонија. Поттикнат од Охрид и убавините на Охридското Езеро, го напишал романот „Свадбата на седумте Цигани“ (De bruiloft der zeven zigeuners), кој за прв пат бил објавен во 1939 година, а потоа доживеал многу изданија. Главното дејство во романот се одвива во градот Охрид и покрај Охридското Езеро, поради што оваа книга се смета за значаен фактор во претставувањето на Охрид и Македонија кај пошироката читателска јавност во Холандија.

А. ден Долард во Македонија нашол инспирација и за романот „Ориент експрес“ (Oriënt-Express).

Романот „Свадбата на седумте Цигани“

Романот „Свадбата на седумте Цигани“ е единствената книга од А. ден Долард, која е преведена на македонски јазик и по која овој автор е познат во Македонија уште пред книгата да биде преведена. Во суштина, оваа книга претставува љубовна приказна меѓу младата охриѓанка Душка и белосветскиот скитник и женкар, фотографот Бранко, кој по многу години успева да ја најде вистинската жена на својот живот.

Според македонскиот писател Мишо Јузмески, кој го има истражувано делото на А. ден Долард, а има и пишувано за него во својата книга „Пофални слова“, книгата „Свадбата на седумте Цигани“ е „повеќе од книга“ и затоа таа може да се смета за „камен темелник на холандско-македонското пријателство“.

Во „Пофални слова“, во статијата под наслов „Охридска љубовна легенда“, Јузмески пишува:

„Оваа приказна со среќен завршеток А. ден Долард ја има пишувано во период од 6 години. Првите редови ги испишал во Скопје, во март 1933 година. Потоа, делото го продолжува на релацијата Белград - Охрид, во август и септември 1938, за конечната форма да ја даде во Холандија, во почетокот на 1939 година. Книгата е објавена во предвечерјето на Втората светска војна, во едно многу тешко и несреќно време, кога животот во Охрид е далеку од романтиката. Наспроти тоа, авторот го одбрал најубавото што можело да се најде, и така успеал да создаде една многу романтична приказна. Не заборавајќи притоа да уфрли делче од историјата, природните убавини и културното наследство присобрани од бреговите на Охридското Езеро. Како роден Холанѓанец, А. ден Долард знаел што му недостига и по што копнее холандскиот човек. Затоа, не случајно, знаел каде да ја смести приказната за Бранко и Душка: меѓу планините што го опкружуваат синилото на езерото, покрај ѕидовите на многувековните манастири и тврдини.“

Споменик на А. ден Долард во Охрид

Споменикот на А. ден Долард во Охрид

Спомен-собата на А. ден Долард во Охрид

На 29 мај 2006 година, во Охрид е откриен споменик во чест на А. ден Долард. Споменикот е дизајниран од македонскиот архитект Владимир Таиќ, според идејата на шефот на Холандско-македонската стопанска комора во Македонија, Петер Џон Босе. На откривањето на споменикот во Охрид присуствуваа потомците на А. ден Долард.

Македонците за А. ден Долард

А. ден Долард и неговиот роман „Свадбата на седумте Цигани“ во Македонија имаат бројни почитувачи. Самиот автор при своите чести посети на Македонија има воспоставено бројни пријателски врски, посебно со охриѓани чиј град бил и најчестата цел на неговите посети. Во Охрид и денес меѓу постарите жители често се зборува за средбите со холандскиот писател.

• Писателот и истражувач Мишо Јузмески има објавено неколку статии во кои ги обработува ликот и делото на холандскиот писател:

Во есејот „Свадбата на седумте Цигани“, објавен за прв пат во 2002 година, Јузмески зборува за откривањето на книгата и нејзиното значење при зајакнувањето на холандско-македонските врски. Во есејот „Охридска љубовна легенда“ авторот прави осврт на содржината на романот „Свадбата на седумте Цигани“ и уште еднаш ја истакнува улогата на книгата во развојот на соработката меѓу Холанѓаните и Македонците.

• Во 2006 година беше издаден и македонскиот превод на „Свадбата на седумте Цигани“, под наслов „Свадба во Охрид“.
• На 19 јуни 2011 година во Културниот центар „Култура 365“ во Охрид е отворена спомен-соба на А. ден Долард со изложба на книги и документи со кои се објаснува животот и делото на писателот.

Објавени книги

• 1926 - De verliefde betonwerker (gedichten)
• 1928 - De wilde vaart (gedichten)
• 1929 - De laatste ronde (roman)
• 1930 - Van camera, ski en propeller. Film-avonturen en ski-onderricht in het Mont-Blancgebied' (reisbeschrijving)
• 1931 – De druivenplukkers (roman)
• 1932 - Vier balladen (gedichten)
• 1932 - De witte stilte (roman)
• 1932 - De wilden van Europa (reportage)
• 1932 - Quatre mois chez les comitadjis, meurtriers patentés (reportage)
• 1933 - De herberg met het hoefijzer (roman)
• 1934 - Oriënt-Express (roman)
• 1934 - Hooge hoeden en pantserplaten (manifest)
• 1935 - Oostenrijk (reportage)
• 1935 - Van vrijheid en dood (reportage)
• 1936 - Wapen tegen wapen. Over het werk van socialistische journalisten in de fascistische landen (brochure) (met L.J. van Looi)
• 1936 - De grote verwildering (roman)
• 1938 - Het hakenkruis over Europa (reportage)
• 1938 - Wampie. De roman van een zorgeloze zomer (roman)
• 1938 - Door het land der lemen torens (reisbeschrijving)
• 1939 - De bruiloft der zeven zigeuners (roman) / „Свадбата на седумте Цигани“ (на македонски објавена како „Свадба во Охрид“)
• 1939 - Dolken en rozenkransen (novelle, verschenen als feuilleton in het weekblad Wij)
• 1944 - Oranjehotel (sonnet)
• 1944 - De partizanen en andere gedichten (gedichten)
• 1944 - De vier ruiters (gedichten)
• 1944 - Vooravond kerstmis 1944 (gedicht) (met illustraties van Tyl)
• 1945 - Nederland herdenkt 1940-1945: Drama der bezetting (naar ideeën van Carel Briels)
• 1946 - Dit is Walcheren (reportage) (met Jef Last en Ed. Hoornik)
• 1946 - Europa tegen de Moffen (keuze uit radio-redevoeringen)
• 1946 - Walcheren komt boven water (reportage)
• 1946 - Het spel der bevrijding (naar ideeën van Carel Briels)
• 1947 - Het verjaagde water (roman)
• 1949 - De gouden ploeg (toneelstuk) (samen met Govert van de Meent)
• 1953 - Kleine mensen in de grote wereld (roman)
• 1955 - De toekomst in uw handen (manifest) (met Cas Oorthuys)
• 1956 - Joegoslavië, kaleidoscopisch reisland (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
• 1956 - Het land achter Gods rug (roman)
• 1956 - Dit is Joegoslavië (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
• 1958 - Dit is Griekenland; het vasteland (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
• 1958 - Dit is Venetië (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
• 1958 - Het leven van een landloper (autobiografie)
• 1959 - Dit is Griekenland; het vasteland (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
• 1960 - Grieken zijn geen goden (reisbeschrijving)
• 1962 - Prinsen, priesters en paria's (reisbeschrijving)
• 1963 - Vakantieland Joegoslavië (reisbeschrijving) (met Cas Oorthuys)
• 1966 - De goden gaan naar huis (roman)
• 1967 - Ontsporingen (verhalen)
• 1967 - Achter de blinde muur (verhalen)
• 1971 - Ogen op de rug; Terugkijkend naar boeken en tijdgenoten (autobiografie)
• 1976 - Samen is twee keer alleen (roman)
• 1980 - Londen en de zaak Van 't Sant (pamflet)
• 1983 - Ik ben tegen (essays)

Надворешни врски

• „Свадбата на седумте Цигани“ на македонски јазик
• Мишо Јузмески: „Свадбата во Охрид“ (есеј за романот „Свадбата на седумте Цигани“ од А. ден Долард)