Калциум: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [непроверена преработка] |
с r2.6.4) (Бот Додава: mrj:Кальций |
с Бот Додава: si:කැල්සියම් |
||
Ред 99: | Ред 99: | ||
[[sq:Kalciumi]] |
[[sq:Kalciumi]] |
||
[[scn:Calciu (mitallu)]] |
[[scn:Calciu (mitallu)]] |
||
[[si:කැල්සියම්]] |
|||
[[simple:Calcium]] |
[[simple:Calcium]] |
||
[[sk:Vápnik]] |
[[sk:Vápnik]] |
Преработка од 23:54, 11 јули 2011
Предлошка:Компактна табела на периодниот систем на елементите
Калциумот е хемиски елемент во периодниот систем со симбол Ca и атомски број 20. Откриен е од Хемфри Дејви во 1808 година. Калциумот е мек, сив земноалкален метал кој се користи како редукционен агент во екстракцијата на ториумот, циркониумот и ураниумот. Калциумот е и петтиот најзастапен елемент во Земјината кора. Тој е есенцијален за живите организми, а особено место завзема во нивната клеточна физиологија и е најзастапениот метал во многу животни.
Калциумот може преку електролиза да се екстрахира од калциум флуоридот. Гори со жолтоцрвеникав пламен и формира бела нитридна покривка кога е изложен на воздух. Реагира со водата, притоа заменувајќи го водородот и формирајќи калциум хидроксид.
Калциумот е есенцијален во мускулната контракција, активацијата на јајце клетката, потоа тој е важен за силни и цврсти коски и заби, важен е за крвта, преносот на нервните импулси, регулацијата на срцевата работа и балансот на течностите во клетките. Потребна количина на калциум во дневната диета на возрасните единки е помеѓу 1,000 и 1,300 mg
Најзастапениот изотоп на калциумот, 40Ca, има јадро со 20 протони и 20 неутрони. Неговата електронска конфигурација е следна: 2 електрона во К-слојот (главен квантен број: 1), 8 во L-слојот (главен квантен број: 2), 8 во М-слојот (квантен број: 3) и 2 во N-слојот (квантен број: 4). Надворешната обвивка е валентната обвивка, со 2 електрона во 4s орбитала, а 3p рбиталата е празна.