Бугари: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с r2.7.1) (Бот Додава: be-x-old:Баўгары
Ред 449: Ред 449:


=== Бугарите во Македонија ===
=== Бугарите во Македонија ===
Не ретко во минатото и македонските словени биле именувани и се именували како Бугари.<ref>Академик [[Иван Катарџиев]], "Верувам во националниот имунитет на македонецот", интервjу, "Форум", бр. 37: "ФОРУМ - Дали навистина Делчев се изјаснувал како Бугарин и зошто? КАТАРЏИЕВ - Ваквите прашања стојат. Сите наши луѓе се именувале како „Бугари“."</ref><ref>In 1913, the majority of Macedonians in all three regions of Macedonia were Bulgarophile, i.e. they had Bulgarian identity; [http://www.greekhelsinki.gr/pdf/cedime-se-bulgaria-macedonians.PDF Center for Documentation and Information on Minorities in Europe, Southeast Europe (CEDIME-SE) - "Macedonians of Bulgaria", p. 14.]</ref><ref>[http://books.google.bg/books?id=qYAwZFwyYdwC&pg=PR25&lpg=PR25&dq=Chris+Woodhouse+Struggle+for+Greece+1941-1949&source=bl&ots=J5ici_BiG8&sig=XNvw0-nu6u5wBkwo63CbxMxkPKI&hl=bg&ei=GIXlSci1OouQsAb58PWdCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5#PPA67,M1 The struggle for Greece, 1941-1949, Christopher Montague Woodhouse, C. Hurst & Co. Publishers, 2002, ISBN 1-85065-492-1, p. 67.]</ref><ref>[http://books.google.bg/books?id=j_NbmSoRsRcC&dq=who+are+the+macedonians&pg=PP1&ots=0Koghj-huR&source=bn&sig=EO5JjWd8XqDxMuwjEsjYx2dFY7w&hl=bg&sa=X&oi=book_result&resnum=4&ct=result#PPA101,M1 Who are the Macedonians? Hugh Poulton,Hurst & Co. Publishers, 1995, ISBN 1-85065-238-4, 9781850652380, p. 101.]</ref> Во денешно време Бугарите не се признати како малцинство во Македониja, а на последниот потпис како Бугари се изjасниле само околу 1,400 души. Постои Здружение на Бугарите во Македонија „Радко“ и неколку Бугарски културни клубови во земjата. Се проценува дека во последниве неколку години околу 20,000 до 30,000 македонски граѓани земале бугарски пасоши со кои може да патува во земјите од ЕУ без визи. Уште околу 60,000 лица поднеле молби за бугарско државјанство за кое мора да потпишат документ дека имаат бугарско потекло. Прашање е колку од тие што добиле пасош или поднеле молби се чувствуваат Бугари, а колку на таков чекор се решиле од економски причини.
Не ретко во минатото и македонските словени биле именувани и се именували како Бугари.<ref>Академик [[Иван Катарџиев]], "Верувам во националниот имунитет на македонецот", интервjу, "Форум", бр. 37: "ФОРУМ - Дали навистина Делчев се изјаснувал како Бугарин и зошто? КАТАРЏИЕВ - Ваквите прашања стојат. Сите наши луѓе се именувале како „Бугари“."</ref><ref>In 1913, the majority of Macedonians in all three regions of Macedonia were Bulgarophile, i.e. they had Bulgarian identity; [http://www.greekhelsinki.gr/pdf/cedime-se-bulgaria-macedonians.PDF Center for Documentation and Information on Minorities in Europe, Southeast Europe (CEDIME-SE) - "Macedonians of Bulgaria", p. 14.]</ref><ref>[http://books.google.bg/books?id=qYAwZFwyYdwC&pg=PR25&lpg=PR25&dq=Chris+Woodhouse+Struggle+for+Greece+1941-1949&source=bl&ots=J5ici_BiG8&sig=XNvw0-nu6u5wBkwo63CbxMxkPKI&hl=bg&ei=GIXlSci1OouQsAb58PWdCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=5#PPA67,M1 The struggle for Greece, 1941-1949, Christopher Montague Woodhouse, C. Hurst & Co. Publishers, 2002, ISBN 1-85065-492-1, p. 67.]</ref><ref>[http://books.google.bg/books?id=j_NbmSoRsRcC&dq=who+are+the+macedonians&pg=PP1&ots=0Koghj-huR&source=bn&sig=EO5JjWd8XqDxMuwjEsjYx2dFY7w&hl=bg&sa=X&oi=book_result&resnum=4&ct=result#PPA101,M1 Who are the Macedonians? Hugh Poulton,Hurst & Co. Publishers, 1995, ISBN 1-85065-238-4, 9781850652380, p. 101.]</ref> Во денешно време Бугарите не се признати како малцинство во Македониja, а на последниот потпис како Бугари се изjасниле само околу 1,400 души. Постои Здружение на Бугарите во Македонија „Радко“ и неколку Бугарски културни клубови во земjата. Се проценува дека во последниве неколку години околу 20,000 до 30,000 македонски граѓани земале бугарски пасоши со кои може да патува во земјите од ЕУ без визи. Уште околу 60,000 лица поднеле молби за бугарско државјанство за кое мора да докажуват дека имаат бугарско потекло или да се откажуват од Македонското си државјанство<ref>http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:olT6gKh4hAQJ:www.mjeli.government.bg/Naredbi/Zakon_za_BGgrajdanstvo.doc</ref>. Прашање е колку од тие што добиле пасош или поднеле молби се чувствуваат Бугари, а колку на таков чекор се решиле од економски причини.


== Видете исто така ==
== Видете исто така ==

Преработка од 02:28, 2 април 2011

Ова е статија за населението во современата Република Бугарија. За стариот народ видете Прабугари. Подетално на Бугари (појаснување)

Бугари
българи
Вкупен број на населението

9-10 милиони[се бара извор]

Региони со значително население
 Бугарија 6.655.210 (2001)
 Турција 328.000 [1]
САД САД 92.841 [2]

[3]

 Украина 204.600 [4]
 Шпанија 113.967 [5][6]
Молдавија 76.769 [7][8]
 Германија 95.000 [9][10]
Обединето Кралство Велика Британија 75.000 [11][12]
 Грција 35.000 [13]
 Аргентина 70.000 [14]
 Италија 19.924 [15][16]
 Русија 31.965 [17]
 Канада 15.192 [18]

[19]

 Србија 20.000 [20]
 Франција 24.000

[21][22]

 ЈАР 15.000

[23]

 Романија 8.025 [24]
 Израел 20.000

[25]

 Казахстан 10.915 - 30.000 [26]

[27]

 Австрија 5.388 [28]
 Унгарија 3.316 - 5.000

[29][30]

 Чешка 4.000

[31]

 ОАР 9.000

[32]

 Австралија 4.902 [33]
 Шведска 4.000

[34][35]

 Португалија 628 - 4.000

[36][37]

 Холандија 2.076

[38][39]

 Ирска 1.000

[40]

 Нов Зеланд 816

[41][42]

 Норвешка 500 [43]
Јазици
бугарски
Религии
Основно Православие
малцински религии: Католицизам, Протестантство, Ислам
Поврзани етнички групи
Дел од темата
Бугари

Бугарска култура
Книжевност · Музика · Уметност
Кинематографија · Кујна
Ора · Народна носија · Спорт

По региони и земји
(вклучувајќи ја дијаспората)

Република Македонија
Западни Покраини (Србија) ·
Банат (Романија/Србија) ·
Бесарабија (Украина/Молдавија) ·
Северна Добруџа (Романија)
САД · Унгарија · Источна Тракија ·
Малоазиски Бугари ·
Западна Тракија
Помаци

Религија
Православие · Ислам
Католицизам · Протестантство

Дијалекти
на бугарскиот јазик

источни · западни · рупски ·
торлачки ·
банатски

Историја · Владетели


Бугарите (бугарски: българи) се јужнословенски народ[44] генерално поврзан со Бугарија и бугарскиот јазик. Конечното оформување на денешната бугарска нација започнува во 19 век, а посебно значење имаат два настани: формирањето на Бугарската егзархија (1870) и третата бугарска држава (1878). Голема улога во овој процес одиграла Русија, чие политичко и културно влијание биле од клучно значење. Мнозинството Бугари денес живеат во Република Бугарија, иако постојат бугарски малцинства или имигрантски заедници во повеќе земји во светот. Нивниот број денес изнесува над 9 милиони луѓе.

Потекло

Бугари празнуваат Водици.

Од историска гледна точка денешните Бугари настанале со мешање на различни народи, од кои најзанчјни се Прабугарите и Словените, вклучувајќи ги асимилираните од Словените - Тракијци[45] и Куманите.[46] Тие се разликуваат по својот етнос, религија и култура, како сите тие придонесуваат за создавањето на денешната бугарска нација, вклучително и со својот фолклор и традиции.[47] Овој процес на мешање се одвивал во текот на повеќевековните историски процеси од кои бил зафатен Балканскиот Полуостров. Во етногенезата на Бугарите има исто така келтски, римски, грчки, влашки, кумански и други елементи.[48] Генетските истражувања укажуваат на наjголема поврзаност на Бугарите со другите балкански и со некои средоземноморски народи.[49][50][51][52][53]

Тракијците

До одреден степен, Бугарите се формирани под влијание на броjните романизирани и елинизирани Тракијци и Дако-Гети, кои живееле на територијата на денешна Бугарија пред словенската инвазија.[54] Териториите кои Словените се населиле не биле, се разбира, празна територија, иако нивните напади предизвикали голем дел од населението да побегне. Иако јужните делови на Балканскиот полуостров бил населен од страна на Грците, цела денешна Бугарија, источна Македонија и источна Србија[55] биле населени од страна на Тракијците. Тракијците биле Индо-Европски народ, кои живееле во Балканот, уште по неолитското време. Многу имиња на места во Бугарија се со тракиско потекло, и може да се датират од 2.500-3.000 години. Тие вклучуваат реки како Јантра (Антрис), Тундџа (Тундџос), реката Струма (Стримон), планини, како Родопи и градови, како што се Пловдив (Пулпудева) и Несебар (Месамбрија), како и класичните имиња Марица (Хеброс) и (Хемус) - старото име на Стара планина. Како и да е, нивната културна и езикова улога била намалена поради постојаната инвазија на Варвари и подоцнежната им словенизациjа.[56] Во денешната бугарска култура од траките се најдобро се сочувани т.н. "кукери" (карнавални ѕверови) и "нестинарство" (танцување на жарава).[57]

Прабугарите и нивната улога во формирањето на Првото Бугарско царство

Во оформувањето на денешниот бугарски народ значење имаат и Прабугарите, група полуномадски народи, веројатно со турско потекло кои се доселиле од централна Азија на најпрво во северениот дел на Кавказ во 1-2 век мигрирале во северниот дел на Кавказ.[58][59][60][61][62][63][64][65][66][67][68][69][70][71][72][73][74][75] Во периодот помеѓу 377 и 453 година тие учествувале во нападите на Хуните во Централна и Источна Европа. Некои антрополошки изтражувања извржени од бугарски и руски научници врз податоци собрани од прабугарските некрополи од Добруџа, Крим и украинските степи покажуваат дека Бугарите биле високи кавказоидни луѓе со извесни карактеристики на монголоидната раса.[76][77][78][79][80][81] По смртта на Атила и распаѓањето на Империјата на Хуните, около 10,000 до 30,000 од нив трајно се доселиле на Балканот (Добруџа) во краjoт на седми век и го формираат Првото Бугарско царство.[82][83][84][85] Првите бугарски владетели кои се спомнуваат се од овој период.

Големата Гролиер мултимедијалната општа компјутерска ЦД енциклопедија, е на исото мислење и во поднасловот "Прабугари" (Bulgars) се вели дека "Прабугари се Туркско племе, кои се населиле на Балканот од централна Азија во втората половина на 7 век. Тие ги потчиниле словенските племиња и го основале Првото Бугарско царство во 681 година."[86]

Ова доведува до заклучок и за потеклото на името од кое зборот Булгар настанал од старотурскиот збор булгар (мешанец), што бил назив за едно од турско-татарските племиња.[87] Полската наука исто така е прецизна во своите тврдења за заедничкото потекло која вели дека "Протобугарите и другите турски народи биле сточари"[88]

Руски пасош од 1996 г. издаден на жителка на руската република Татарстан, во која е наведена народноста Булгарка

Бугарскато потекло го дава делото од 8 век, Именик на бугарските ханови кое го опишува потеклото на самите Бугари од тоа време и јасно дава до знаење со чија релација се поврзани тогашните балкански Бугари и Хуните. Тука е наведено дека Атила е директен крвен предок на ханот Кубрат кој се смета за прв владатен на Бугарија.[89][90]

Словенските бугари кои твореле и пишувале во IX и почетокот на X век својот јазик сѐ уште не го нарекувале бугарски, поради фактот дека старите Бугари сѐ уште живееле во голем број на територијата на Бугарија и сѐ уште го користеле нивниот јазик.[91] Во последно време со големите научни испитувања се зема теоријата дека, денешните Бугари не се прабугари, со исклучок на добруџанските Бугари, кои и ден денеска се ја задржале својата вистинска традиција и фолклор[92] Денес Гагаузите се признаени за наследници на Прабугарите, исто како и Чувашите[93].

Улогата на Словените во формирањето на бугарската нација

Денес се смета дека прабугарското благородништво било асимилирани со воведувањето на христијанството и словенското писмо во Бугарија кон крајот на 9 век, но нивниот етноним (българи) останал како име на државата и народот.[94][95] Македонскиот професор Микулчиќ тврди дека Балканските Словени, населени на широкиот простор од Црното до Jадранското Море и од Дунав на север до Коринт на jуг, создаваат единствена материална култура коjа ги обединува во една голема балканска заедница, а во времето на цар Симеон I веќе е извршена симбиоза помеѓу малуброjните азиски Прабугари и бројните словенски племиња кои на широкиот простор од Дунав на север, до Ereja на jуг и од Jадран на запад, до Црното Море на исток го прифатиле заедничкиот етникон "Бугари". Словенскиот jазик станал заеднички за сите жители на тоj простор, а Протобугарите се претопиле и исчезнале во словенските маси.[96]

Исто така, денес се смета дека античките Словени кои постепено се доселувале на Балканот во 6-ти и 7-ми век.[97] денес претставуваат главната компонента која го формира бугарскиот народ, кој исто како и Македонците, Русите, Полјаците, Чесите, Словаците, Хрватите, Словенците и Србите припаѓаат на словенскиот дел на Индо-европските народи и зборуваат словенски јазик.[98]

Името Бугари

Настанокот на името „Бугари“ останалo от Прабугарите е нејасен и за него постојат повеќе објаснувања: Се претпоставува дека името Бугар е изведено од турскиот збор булга што значи „меша, тресе, мрда“ [99] и от таму "мешан народ". Друга верзиja e туркскиот збор булгак: „револт, безредие“,[100] што вообичаено се преведува како „бунтовници“.[101] Според некои извори пак името "bulgar" доаѓа од името на животното "булга", коe вероватно било тотемно на Прабугарите. Алтаjска теориjа на Гесер Курултаев според коjа "балгар/българ/булгар" доаѓа од "Главен народ"

Бугарите во соседните земји

Во Бугарија се смета дека денешна Република Бугарија од сите страни е опколена со бугарски територии[102] на кои има многубројно бугарско население.[1][4][7][13][20][24][102]

Бугарите во Србија

Поголемиот дел од Бугарите во Србија живеат во општини Босилеград и Димитровград, и во некои од селата во Банат каде се нарекуваат Банатски Бугари.[20]

Бугарите во Романија

Во Романија постоjат неколку групи Бутари.[24] Банатски Бугари живеат и во Романија. По преселбата во Австо-Унгарија, Банатски Бугари се оформуваат како посебна етно-религиозна група. Тие најчесто се католици и зборуваат на свој дијалект. Во Романија, словенското малцинство кое живее на југот од земјата традиционално го означуваат со зборот Срби. Во Бугарија се смета дека Србите во јужниот дел на Романија всушност се етнички Бугари.[103] Бугарите во Северна Добруџа биле автохтон локално население. Повеќето од нив ја напуштиле Романија во 1940 година поради договорена размената на население меѓу Бугарија и Романија.Бугари живеат и во Трансилванија уште од времето на ханот Крум. Со текот на времето тие се асимилирани, но некои од нивните традиции во тој регион се задржале до денес. Во периодите од 1856-1878 година, помеѓу 1918 и 1940, како и помеѓу 1941-1944 година Бесарабија претставувала дел од Романија. Во таа област денес живеат 194.662 Бугари, кои таму емигрирале во првата половина на 19 век. Денес оваа територија и припаѓа на Република Молдавија и на Украина.[се бара извор]

Бугарите во Турција

Во Источна Тракија (Турција) постојат цели села со бугарски муслимани.[се бара извор] Некои податоци укажуваат дека станува збор за околу 120.000 луѓе.[се бара извор] Други извори велат дека во Турција има помеѓу 270.000[104] - 324.000 [105]

Бугарите во Грција

Бугарите во Западна Тракија која ѝ припаѓала на Бугарија според Букурешкиот договор, 1913, како и во текот на Првата Светска војна се прогонети од сопствените огништа.[се бара извор] Според вонпарламентарната бугарска партија ВМРО-БНД во Грција постојат околу 500.000 Бугари.[се бара извор]

Бугарите во Македонија

Не ретко во минатото и македонските словени биле именувани и се именували како Бугари.[106][107][108][109] Во денешно време Бугарите не се признати како малцинство во Македониja, а на последниот потпис како Бугари се изjасниле само околу 1,400 души. Постои Здружение на Бугарите во Македонија „Радко“ и неколку Бугарски културни клубови во земjата. Се проценува дека во последниве неколку години околу 20,000 до 30,000 македонски граѓани земале бугарски пасоши со кои може да патува во земјите од ЕУ без визи. Уште околу 60,000 лица поднеле молби за бугарско државјанство за кое мора да докажуват дека имаат бугарско потекло или да се откажуват од Македонското си државјанство[110]. Прашање е колку од тие што добиле пасош или поднеле молби се чувствуваат Бугари, а колку на таков чекор се решиле од економски причини.

Видете исто така

Извори

Извадок од бугарски весник, во кој се прави паралела помеѓу бугарските и чувашите топоними(кликнете на сликата за поголема резолуција)
  1. 1,0 1,1 Предлошка:Цитирана веб страница
  2. US census
  3. Предлошка:Цитирана веб страница
  4. 4,0 4,1 Предлошка:Цитирана веб страница
  5. Предлошка:Цитирана веб страница
  6. 2005 figures
  7. 7,0 7,1 Предлошка:Цитирана веб страница
  8. Предлошка:Цитирана веб страница(2006)
  9. Предлошка:Цитирана веб страница
  10. 2006 figures
  11. Предлошка:Цитирана веб страница
  12. http://epp.eurostat.ec.europa.eu/extraction/retrieve/en/theme3/cens/cens_nscbirth?OutputDir=EJOutputDir_49&user=unknown&clientsessionid=43820756C6114AC37056183CD332EA49.extraction-worker-1&OutputFile=cens_nscbirth.htm&OutputMode=U&NumberOfCells=60&Language=en&OutputMime=text%2Fhtml&
  13. 13,0 13,1 2001 Greek Census, Population by Nationality: Απογραφή πληθυσμού της 18ης Μαρτίου 2001
  14. Предлошка:Цитирана веб страница
  15. Предлошка:Цитирана веб страница
  16. Предлошка:Цитирана веб страница
  17. Предлошка:Цитирана веб страница
  18. Предлошка:Цитирана веб страница
  19. Предлошка:Цитирана веб страница
  20. 20,0 20,1 20,2 Serbia and Montenegro 2002 census
  21. Предлошка:Цитирана веб страница
  22. Countries of the Eu by Birth
  23. Предлошка:Цитирана веб страница
  24. 24,0 24,1 24,2 Recensamant 2002
  25. Предлошка:Цитирана веб страницаThe first number indicates people that have Bulgarian citizenship and the second represent those coming from Bulgaria in the 1940s and 1950s who are members of Associations of Bulgarian jews
  26. Population of Kazakhstan as of 1989 and 1999
  27. Предлошка:Цитирана веб страница According to members of the Bulgarian community in Kazakhstan their number is between 30,000 and 50,000
  28. New Title
  29. Предлошка:Цитирана веб страница
  30. Предлошка:Цитирана веб страница
  31. Предлошка:Цитирана веб страница
  32. Предлошка:Цитирана веб страница
  33. Предлошка:Цитирана веб страница The second number shows people that have indicated Bulgarian descent.
  34. Предлошка:Цитирана веб страница
  35. Country of Birth
  36. Предлошка:Цитирана веб страница
  37. Eurostat
  38. Предлошка:Цитирана веб страница
  39. Предлошка:Цитирана веб страница
  40. Предлошка:Цитирана веб страница
  41. Предлошка:Цитирана веб страница
  42. Предлошка:Цитирана веб страница
  43. Предлошка:Цитирана веб страница
  44. Predrag P. Pajic - The South Slavic Collections at the Library of Congress, Library of Congress
  45. Ангелов Д., Образуване на българската народност, Наука и изкуство, София, 1971 г., стр. 136, 215 (бугарски)
  46. Георги Острогорски, Историја на Византија
  47. Mercia MacDermott - „Bulgarian folk customs“, Jessica Kingsley Publishers, 1998, ISBN 978-1-85302-485-6, стр. 13
  48. Георги Острогорски, Историја на Византија
  49. Five polymorphisms of the apolipoprotein B gene in healthy Bulgarians.Department of Chemistry and Biochemistry, Medical University of Sofia, Bulgaria.PMID: 12713147
  50. Bulgarian Bone Marrow Donors Registry—past and future directions - Asen Zlatev, Milena Ivanova, Snejina Michailova, Anastasia Mihaylova and Elissaveta Naumova, Central Laboratory of Clinical Immunology, University Hospital “Alexandrovska”, Sofia, Bulgaria, Published online: 2 June 2007
  51. From Asia to Europe: mitochondrial DNA sequence variability in Bulgarians and Turks. Ann Hum Gen.1996.Jan;60 (Pt 1):35–49.
  52. HLA polymorphism in Bulgarians defined by high-resolution typing methods in comparison with other populations.
  53. Distributions of HLA class I alleles and haplotypes in Bulgarians – contribution to understanding the origin of the population. M. Ivanova, P. Spassova, A. Michailova, E. Naumova. Division of Clinical and Transplantation Immunology, Medical University, Sofia, Bulgaria.
  54. A short history of modern Bulgaria, R. J. Crampton, CUP Archive, 198, ISBN 0-521-27323-4.
  55. A short history of Yugoslavia from early times to 1966, Stephen Clissold, Henry Clifford Darbyр, CUP Archive, 1968, ISBN 0-521-09531-X, стр. 8.
  56. The Balkans: A History of Bulgaria, Serbia, Greece, Rumania, Turkey. Nevill Forbes, Digital Antiquaria, 2004, ISBN 1-58057-314-2.
  57. Mercia MacDermott - „Bulgarian folk customs“, Jessica Kingsley Publishers, 1998, ISBN 978-1-85302-485-6, стр. 15, 19
  58. Columbia Encyclopedia: Eastern Bulgars
  59. Образуване на българската държава. проф. Петър Петров (Издателство Наука и изкуство, София, 1981)
  60. Образуване на българската народност.проф. Димитър Ангелов (Издателство Наука и изкуство, “Векове”, София, 1971)
  61. A history of the First Bulgarian Empire.Prof. Steven Runciman (G. Bell & Sons, London 1930)
  62. История на българската държава през средните векове Васил Н. Златарски (I изд. София 1918; II изд., Наука и изкуство, София 1970, под ред. на проф. Петър Хр. Петров)
  63. История на българите с поправки и добавки от самия автор акад. Константин Иречек (Издателство Наука и изкуство, 1978) проф. Петър Хр. Петров
  64. Heinz Siegert: Osteuropa – Vom Ursprung bis Moskaus Aufstieg, Panorama der Weltgeschichte, Bd. II, hg. von Dr. Heinrich Pleticha, Gütersloh 1985, p. 46
  65. P. B. Golden An Introduction to the History of the Turkic Peoples. – Wisbaden, 1992. – p.92–104
  66. [René Grousset: Die Steppenvölker, München 1970, p. 249]
  67. Harald Haarmann: Protobulgaren in: Lexikon der untergegangenen Völker, München 2005, p.225
  68. Rashev, Rasho. 1992. On the origin of the Proto-Bulgarians. p. 23-33 in: Studia protobulgarica et mediaevalia europensia. In honour of Prof. V. Beshevliev, Veliko Tarnovo
  69. Encyclopaedia Britannica Online – Bolgar Turkic
  70. Encyclopaedia Britannica Online – Bulgars
  71. Sedlar, Jean W. East Central Europe in the Middle Ages, 1000-1500. University of Washington Press, 1994. page 6
  72. Encyclopaedia Britannica Online – Bulgar
  73. Bowersock, G. W. & Grabar, Oleg. Late Antiquity: A Guide to the Postclassical World. Harvard University Press, 1998. page 354
  74. Chadwick, Henry. East and West: The Making of a Rift in the Church : from Apostolic Times. Oxford University Press, 2003. page 109
  75. Reuter, Timothy. The New Cambridge Medieval History. Cambridge University Press, 2000. page 492
  76. D.Dimitrov,1987, History of the Proto-Bulgarians north and west of the Black Sea.
  77. Сарматски елементи в езическите некрополи от Североизточна България и Северна Добруджа. Елена Ангелова (сп. Археология, 1995, 2, 5-17, София)
  78. М. Б а л а н, П. Б о е в. Антропологични материали от некропола при Нови пазар. — ИАИ, XX, 1955, 347— 371
  79. Й. Ал. Й о р д а н о в. Антропологично изследване на костния материал от раннобългарски масов гроб при гр. Девня. - ИНМВ, XII (XVII), 1976, 171–194
  80. Н. К о н д о в а, П. Б о е в, С л. Ч о л а к о в. Изкуствено деформирани черепи от некропола при с. Кюлевча, Шуменски окръг. — Интердисциплинарни изследвания, 1979, 3—4, 129— 138;
  81. Н. К о н д о в а, С л. Ч о лаков. Антропологични данни за етногенеза на ранносредновековната популация от Североизточна България. — Българска етнография, 1992, 2, 61–68
  82. The early medieval Balkans: a critical survey from the sixth to the late twelfth century, John Van Antwerp Fine, University of Michigan Press, 1991, ISBN 0-472-08149-7, стр. 67-68.
  83. Васил Н. Златарски. История на Първото българско Царство. Епоха на хуно-българското надмощие с. 188.
  84. Проф. Ал. Бурмов, Създаване на Българската дъжава, стр. 132.
  85. Образуване на българската народност. Димитър Ангелов (Издателство Наука и изкуство, “Векове”, София 1971)с. 203—204.
  86. Grolier Incorporated - Academic American Encyclopedia, стр. 556 (The Bulgars, a Turkic people, migrated to the Balkans from central Asia in the second half of the 7th century...)
  87. Enciklopedija na Jugoslavija (Zagreb, 1985), avtor V. Vel
  88. Historia slowian poludnio wych i zachodnich" (Warszawa, 1977 g.)
  89. Проф. Димитар Ангелов: "Образуване на българската народност," София 1971 г.
  90. "Христоматия по история на България," София 1964 г.
  91. Н.Беляев, "Казанская тетрадь"
  92. Studia protobulgarica mediaevalia europensia, 1992
  93. Брошурка “БЪЛГАРИТЕ ИЗВЪН РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ’’Пламен Павлов, председател на Агенцията за българите в чужбина
  94. The Formation of the Bulgarian Nation, Prof. D. Angelov, (Summary in English). Образуване на българската народност. Проф. Димитър Ангелов, (Издателство Наука и изкуство, “Векове”, София, 1971)
  95. A concise history of Bulgaria Cambridge concise historie, R. J. Crampton, Cambridge University Press, 1997, ISBN 0-521-56719-X.
  96. Средновековни градови и тврдини во Македониjа, Иван Микулчиќ (Скопjе, Македонска цивилизациjа, 1996)
  97. The New Cambridge Medieval History 500-700... стр. 541-542
  98. Mercia MacDermott - „Bulgarian folk customs“, Jessica Kingsley Publishers, 1998, ISBN 978-1-85302-485-6, стр. 13
  99. Предлошка:Цитирана веб страница
  100. Lebedynsky, Iaroslav. Les Nomades : Les peuples nomades de la steppe des origines aux invasions mongoles. Paris: Errance, 2003: p.178.
  101. Предлошка:Цитирана книга
  102. 102,0 102,1 http://www.vreme.com.mk/DesktopDefault.aspx?tabindex=0&tabid=1&EditionID=1103&ArticleID=71623
  103. Вестник „Адевърул“ за с. Сърби, Влашко
  104. Данни на OECD за населението на страните членки
  105. http://www.joshuaproject.net/peopctry.php
  106. Академик Иван Катарџиев, "Верувам во националниот имунитет на македонецот", интервjу, "Форум", бр. 37: "ФОРУМ - Дали навистина Делчев се изјаснувал како Бугарин и зошто? КАТАРЏИЕВ - Ваквите прашања стојат. Сите наши луѓе се именувале како „Бугари“."
  107. In 1913, the majority of Macedonians in all three regions of Macedonia were Bulgarophile, i.e. they had Bulgarian identity; Center for Documentation and Information on Minorities in Europe, Southeast Europe (CEDIME-SE) - "Macedonians of Bulgaria", p. 14.
  108. The struggle for Greece, 1941-1949, Christopher Montague Woodhouse, C. Hurst & Co. Publishers, 2002, ISBN 1-85065-492-1, p. 67.
  109. Who are the Macedonians? Hugh Poulton,Hurst & Co. Publishers, 1995, ISBN 1-85065-238-4, 9781850652380, p. 101.
  110. http://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:olT6gKh4hAQJ:www.mjeli.government.bg/Naredbi/Zakon_za_BGgrajdanstvo.doc

Надворешни врски