Пехчево

Пехчево
Пехчево
	Град
	Средиштето на Пехчево
	ПехчевоМестоположба на Пехчево во Македонија
	Координати: 41°45′00″N 22°53′00″E / 41.75000° СГШ; 22.88333° ИГД
Држава	Македонија
Регион	Источен Регион
Општина	Општина Пехчево
Надм. вис.	998 м
Население (2021)
• Вкупно	2,471
Демоним	Пехчевци (мн.)
Часовен појас	UTC+1
• Лете (ЛСВ)	UTC+2 (UTC)
Повик. бр.	+389 033
Рег. таб.	PE

Пехчево — мал град во областа Малешевија и административно седиште на Општина Пехчево. Познато е по зимскиот туризам.

Потекло на поимот[уреди | уреди извор]

Според преданијата, се вели дека Пехчево го добил името по некои печки кои биле сместени под падините на планината Буковик. Овие печки биле поставени заради рудниците коишто се наоѓаат на падините на Буковик, а кои биле од потреба за обработка на рудата. Според тоа, Пехчево било нарекувано Печково. Но со текот на времето со доаѓањето на Отоманците, градот го променил името во Пехчево.

Географија[уреди | уреди извор]

Пехчево се наоѓа во крајниот источен дел на Република Македонија, во областа Малешевија, оддалечено 10 километри северно од Берово и 27 километри јужно од Делчево. Околу 20% од територијата на општината Пехчево се обработливи површини, а останатиот дел се пасишта, шуми и необработливо земјиште. Пехчево се наоѓа на 1.000 метри надморска височина и по Крушево, претставува вториот највисок град во Македонија.

Историја[уреди | уреди извор]

Пред стапнувањето на Отоманците во Малешевијата, кон крајот на 14 век (1394-1395 г.), дел од месното население на Пехчево, се занимавало со експлоатација на железна руда од Буковик. Според пишаните документи од 1580 година, овој рудник почнале да го експлоатираат турските власти. Поради добрата местоположба, во Пехчево се населиле нови жители, претежно муслимани, по потекло од ридско-планинските предели од Мала Азија. Со новите сожители, Пехчево во втората половина на 18 и почетокот на 19 век добива ориентален лик. Поради ваквата физиономија на гратчето, Османлиите го нарекле Османли Касаба (во груб пребод: Османлиско Гратче), како и поради погодната географска положба и отвореноста кон сите муслимани. Веќе кон крајот на 19 век, гратчето пораснало во голем административно средиште на османлиската управа за поширокиот регион на целата Малешевска област. Токму во тоа време била создадена и Пехчевската каза со седиште во Пехчево. Во последните години од 19 век, во Пехчево имало девет ана сместени во средиштето на гратчето, саат-кула со специфично ѕвоно кое се слушало надалеку, управна зграда на каза (уќумат), аптека и други градби. За време на Првата светска војна, повеќето од градботе кои имале ориентални облици, меѓу кои и обновената саат-кула, биле разурнати. Во оваа војна, Пехчево губи и голем број од своите жители, како резултат на иселувањето, претежно од муслиманското население.^[1]

Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во гратчето Пехчево имало 4.070 жители, од кои 3.300 Македонци муслимани, 700 Македонци христијани и 70 Роми.^[2]

Вкупно 7 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.^[3]

Клима[уреди | уреди извор]

Климата во општината и градот е континентална, со умерено топли лета и долги студени зими. Просечната годишна температура е 9 °C, а просечната релативна влажност изнесува 72% со врнежи од 544,3 mm годишно.

Население[уреди | уреди извор]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Пехчево живееле 4.070 жители, од кои 700 Македонци православни, 3.300 Македонци муслимани и 70 Роми.^[4]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, градот имал 1.350 Македонци, 100 Турци и 50 други..^[5]

Етнички групи

Според пописот на населението од 2002 година, во градот имало 3.237 жители и спаѓал во групата на мали градови.^[6] Етнички гледано, населението е составено од:^[7]

Етнички групи^[7]

Македонци			94,75 %
Роми			3,80 %
Турци			0,96 %
други			0,25 %
Срби			0,19 %
Власи			0,06 %

Народ	Вкупно	Удел (%)
Македонци	3.067	94,75
Турци	31	0,96
Роми	123	3,80
Власи	2	0,06
Срби	6	0,19
други	8	0,25

Јазик

Во градот се зборуваат следниве јазици^[7]:

Јазици^[7]

македонски			96,51 %
ромски			2,72 %
турски			0,46 %
српски			0,15 %
други			0,15 %

Јазик	Вкупно	Удел (%)
македонски	3.124	96,51
турски	15	0,46
ромски	88	2,72
српски	15	0,15
други	15	0,15

Вероисповед

Во Пехчево се застапени следните религиски групи^[7]:

Религија^[7]

Православие			95,09 %
Ислам			4,29 %
други			0,62 %

Вероисповед	Вкупно	Удел (%)
Православни	3.078	95,09
Муслимани	139	4,29
други	20	0,62

Низ годините ова било вкупното население и етничка припадност на населението во градот Пехчево:

Население во минатото

Година	Нас.	±%
1948	1.687	—
1953	1.750	+3.7%
1961	1.827	+4.4%
1971	1.878	+2.8%
1981	2.440	+29.9%

Година	Нас.	±%
1991	3.007	+23.2%
1994	3.032	+0.8%
2002	3.237	+6.8%
2021	2.471	−23.7%

Години	Македонци	Албанци	Турци	Роми	Власи	Срби	Бошњаци	Ост.	Лица без под.	Вкупно
1948	—	—	—	—	—	—	—	—	—	1.687
1953	1.410	0	140	8	0	123	—	69	—	1.750
1961	1.696	3	60	—	—	50	—	18	—	1.827
1971	1.788	3	40	22	—	15	—	10	—	1.878
1981	2.315	5	17	69	0	11	—	23	—	2.440
1991	2.880	1	23	88	1	9	—	5	—	3.007
1994	2.892	0	23	99	1	8	—	9	—	3.032
2002	3.067	0	31	123	2	6	0	8	—	3.237
2021	2.284	1	32	32	1	3	1	27	90	2.471

* Извор: Државен завод за статистика на Република Македонија (1948-2021), според податоци од официјалните пописи во соодветните години

Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]

Избирачко место[уреди | уреди извор]

Во градот постојат избирачките места бр. 19, 20 и 21 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.^[8]

На претседателските избори во 2019 година, на овије изборни место биле запишани вкупно 2.549 гласачи.^[9]

Религија[уреди | уреди извор]

Во Пехчево мнозинството од населението е со православна христијанска веросисповест, а има и муслиманска вероисповед.

Стопанство[уреди | уреди извор]

Главните стопански и индустриски гранки во Пехчево се лесната индустрија, земјоделството и сточарството. Лесната индустрија е застапена со дрвопреработувачкиот, огноотпорниот и конфекцискиот сектор. Исто така ЈП „Македонски шуми“ има подрачна единица во Пехчево. К ако најзначајна фабрика во Пехчево од областа на лесната индустрија е фабриката „БОМЕКС Рефрактори“. Од дрвната индустрија позната фабрика е „ФАГУС“.

Општината важи за еколошки чист регион и има потенцијали за развој на туризмот и производство на здрава храна. Сите села во околината се поврзани со Пехчево со асфалтирани патишта, и имаат развиена електрична и телефонска мрежа.

Природни и културни знаменитости[уреди | уреди извор]

На само 10км од Пехчево се наоѓа познатото туристичко место Равна Река. Тука се наоѓаат познатите Пехчевски Водопади, изворот на Брегалница, летниковци и спортски терени. Местото изобилува со викендици и два рибника.