Мерапи

Координати: 7°32′26.99″S 110°26′41.34″E / 7.5408306° ЈГШ; 110.4448167° ИГД / -7.5408306; 110.4448167
Од Википедија — слободната енциклопедија
Планина Мерапи
Gunung Merapi
Планина Мерапи, март 2014 година
Највисока точка
Надм. вис.2930 м [1]
Истакнатост1,356 м [1]
Заведена какорибу
Координати7°32′26.99″S 110°26′41.34″E / 7.5408306° ЈГШ; 110.4448167° ИГД / -7.5408306; 110.4448167 
Име
Друго имеGunung Merapi
ПреводОгнена Планина (индонезиски јазик)
Географија
Планина Мерапи на карта

Карта

Геологија
Старост на карпата400,000 години
Видактивен стратовулкан
Последен избувмарт до април 2014

Мерапи (индонезиски: Gunung Merapi - „Огнена Планина“) — активен стратовулкан кој се наоѓа на границата помеѓу централна Јава и Јогјакарта, Индонезија. Тој е најактивен вулкан во Индонезија и редовно еруптирал од 1548 година. Се наоѓа на околу 28 километри северно од градот Јогјакарта, кој има 2,4 милиони жители, а илјадници луѓе живеат на страните на вулканот, со села високо над 1.700 метри надморска височина.

Чадот често може да се види како извира од планината, а неколку ерупции предизвикале жртви. Пирокластичниот тек од големата експлозија на 22 ноември 1994 година убила 27 луѓе, главно во градот Мунтилан, западно од вулканот[2]. Друга голема ерупција се случила во 2006 година, непосредно пред земјотресот во Јогјакарта. Вулканот Мерапи е означен како еден од Вулканите на Декадата.

На 25 октомври 2010 година, индонезиската влада го покренала алармирањето за планината Мерапи на највисоко ниво и ги предупредила селаните во загрозените области да се преселат во побезбедна земја. Луѓето што живееле во рамките на зоната од 20 километри им било кажано да се евакуираат. Официјалните лица изјавиле дека околу 500 вулкански земјотреси биле регистрирани на планината во текот на викендот на 23-24 октомври, и дека магмата се искачила на околу 1 километар под површината поради сеизмичката активност.[3]. Во попладневните часови на 25 октомври 2010 година, планината Мерапи избувнала лава од нејзините јужни и југоисточни падини[4].

Планината еруптирала на 30 ноември 2010 година, но поради намалената еруптивна активност на 3 декември 2010 година официјалниот статус на алармирање бил намален на ниво 3[5]. Вулканот сега изнесува 2.930 метри, 38 метри пониско отколку пред ерупциите во 2010 година.

По големата ерупција во 2010 година, одликата на планината Мерапи била променета. На 18 ноември 2013 година, од планината Мерапи избувнал чад на височина до 2.000 метри. Истражувачите велат дека оваа ерупција настанала поради комбиниран ефект на жешки вулкански гасови и обилни дождови[6].

Геолошка историја[уреди | уреди извор]

Мерапи е најмладиот од групата на вулкани во јужниот дел на Јава. Тој се наоѓа во зона на субдукција, каде што Индо-австралиската Плоча е подредена под Сундската Плоча. Тој е еден од најмалку 129-те активни вулкани во Индонезија, дел од вулканот се наоѓа во југоисточниот дел на Тихоокеанскиот оган, дел од се протегаат од западната полутопка низ Јапонија и Југоисточна Азија. Стратиграфската анализа открива дека ерупциите во областа Мерапи започнале пред околу 400.000 години, а оттогаш до пред околу 10.000 години, ерупциите обично биле ефузивни, а изворот што излегувал лава бил базалтичен. Оттогаш, ерупциите станале експлозивни, со вискозна андезитска лава која често создавала лавини куполи. Колописот на куполата често генерирало пирокластични текови, а поголемите експлозии генерирале пирокластични текови по колапсот на куполата.

Типично, малите ерупции се појавувале на секои две до три години, а поголеми на секои 10-15 години. Значајни ерупции, честопати предизвикувајќи многу смртни случаи, се случиле во 1006, 1786, 1822, 1872 и 1930 година. Тринаесет села биле уништени и 1400 луѓе биле убиени од пирокластичните текови.

Големата ерупција во 1006 се смета дека ја покрила Централна Јава со пепел. Вулканскиот пустош се смета дека довел до колапс на кралство Матарам, но сепак доказите од таа ера се недоволни за да бидат потврдени.

Еупција од 2006 година[уреди | уреди извор]

Во април 2006 година, зголемената сеизмичност во повеќе редовни интервали укажале на тоа дека свежите ерупции биле неизбежни. Властите ги ставиле соседните села на вулканот на високо алармирање и месните жители биле подготвени за евентуална евакуација. На 19 април чад од кратерот достигнал висина од 400 метри, во споредба со 75 метри од претходниот ден. На 23 април, по деветте површински потреси и околу 156 повеќекратни земјотреси, околу 600 постари лица и деца на падините биле евакуирани[7].

До почетокот на мај започнале активните лавини текови. На 11 мај, протокот на лава започнал да биде константен, па на околу 17.000 луѓе им било наредено да бидат евакуирани од областа[8], а на 13 мај индонезиските власти го покренале статусот на алармирање на највисоко ниво, наредувајќи итна евакуација на сите жители на планината.[9] Многу селани се спротивставиле на опасностите што ги поставува вулканот и се вратиле во нивните села, плашејќи се дека нивниот добиток и култури ќе бидат ранливи на кражба[10]. Активноста се смирила до средината на мај.[11]

На 27 мај, земјотрес со јачина од 6,3 степени поминал на околу 50 километри југозападно од Мерапи, при што загинале најмалку 5.000 лица и останале најмалку 200.000 лица без покрив над главата во регионот Јогјакарта, зголемувајќи ги стравувањата дека Мерапи ќе еруптира[12]. Така 11.000 селани биле евакуирани на 6 јуни. Како резултат на ерупцијата имало два смртни случаи.

Еупција од 2010 година[уреди | уреди извор]

Разрушена куќа по ерупцијата

Кон крајот на октомври 2010 година Центарот за вулканологија и ублажување на геолошките опасности, Геолошката агенција (CVGHM), објавиle дека се појавилa можност за зголемување на сеизмичноста на Мерапи во почетокот на септември.

Набљудувачите на Бабадан (7 километри западно) и Калирунг (8 километри јужно од планината), известиле за лавина на 12 септември 2010 година. На 13 септември 2010 година биле забележани бели плимови кои се издигнале на 800 метри. На 19 септември 2010 година земјотресите продолжиле да бидат бројни, а следниот ден CVGHM го зголемил нивото на предупредување на 2 (на скала од 1-4)[13]. Лавата од планината Мерапи во Централна Јава започна да тече надолу по реката Гендол на 23-24 октомври, сигнализирајќи ја веројатноста од претстојната ерупција[14].

На 25 октомври 2010 година, индонезиската влада го покренал алармот за планината Мерапи на највисоко ниво (4) и ги предупредила на селаните во загрозените области да се преселат во побезбедна зона. На луѓето кои живееле во зона од 10 километри им било кажано да се евакуираат. Наредбите за евакуација влијаеле на најмалку 19.000 луѓе.[15]. Официјални лица изјавиле дека околу 500 вулкански земјотреси биле забележани на планината во текот на викендот на 23-24 октомври и дека магмата се искачила на околу 1 километар под површината поради сеизмичката активност[16].

По период на повеќе ерупции кои се сметале дека го надминуваат интензитетот и времетраењето на оние во 1872 година[17], на 10 ноември 2010 година, бил забележан нов интензитет на ерупции[18]. Во тоа време 153 лица биле пријавени за мртви, а 320.000 биле раселени[19]. Подоцна активностите за ерупција повторно се зголемиле, барајќи продолжување на алармот од Ниво 4 и континуирано обезбедување на зони на евакуација околу вулканот[20][21]. До 18 ноември бројот на жртвите се зголемил на 275[22]. Бројот на жртвите се зголемил на 324 до 24 ноември, а шефот на Националната агенција за ублажување на катастрофи (БНПБ) објаснил дека бројот на жртвите се зголемил откако голем број жртви подлегнале на тешки изгореници, а на падините на вулканот биле пронајдени повеќе тела.[23].

По последиците од поинтензивните еруптивни активности кон крајот на ноември Агенцијата за управување со катастрофи објавила дека имало околу 500 пријавени случаи на преживеани од ерупција во областа Слеман, кои страдале од мали до сериозни психолошки проблеми и околу 300 случаи во Магеланг. До 3 декември бројот на загинати се искачил на 353 лица.[24]

Во петокот, 3 декември 2010, шефот на Националната агенција за справување со катастрофи (БНПБ), д-р Сјамсул Маариф, придружуван од шефот на Центарот за вулканологија и ублажување на геолошките опасности CVGHM, д-р Суроно, направиле заедничко соопштение за печатот. Од 3 декември 2010 година, во 09.00 часот, CVGHM (PVMBG) го спуштил статусот на планината Мерапи до ниво 3 на предупредување.

Мониторинг[уреди | уреди извор]

class=notpageimage|
Мерапи, еден од 16-те Декадни вулкани.

Планината Мерапи е место на многу активна програма за мониторинг на вулканите. Сеизмичкиот мониторинг започнал во 1924 година, при што некои од вулканските станици работат до денес. Бабадан (место на северозапад), Село (помеѓу Мерабу и Мерапи) и станици за следење на Плаванган биле обновени со опрема во текот на децениите од нејзиното основање. Во текот на 1950-тите и почетокот на 1960-тите, некои од станиците биле технолошки назад со опремата и средствата, но по 1970-тите следело значително подобрување кога била донесена нова опрема. Некои од набљудувачките места пред 1930-тите биле уништени од ерупцијата од 1930 година. Слично на тоа, по ерупцијата во 1994 година, опремата на Плаванган биле преместени во Калирунг како одговор на заканата од опасност за вулканолошкиот персонал на повисоко место. Овој вулкан се следи од Проектот за депонирање на јаглерод диоксид (DECADE).

За ерупцијата од 1930 година било откриено дека претходеле голем број земјотреси. Околу 8 сеизмографи кои моментално се наоѓаат околу вулканот им овозможуваат на вулканолозите точно да го прецизираат хипоцентарот на потресите и земјотресите. Другите мерења земени на вулканот вклучуваат мерења на магнетното поле. Мали промени во локалното магнетно поле се пронајдени за да се совпаднат со ерупциите.

Лахарите (вид на маса од пирокластичен материјал и вода) претставуваат голема опасност на планината, и се предизвикани од дождови кои ги отежнуваат пирокластичните текови. Лахарите можат да се детектираат сеизмички, бидејќи предизвикуваат висока честота сеизмички сигнал. Набљудувањата покажале дека околу 50 мм дожд на час е прагот над кој често се создаваат лахари.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ 1,0 1,1 „Mount Merapi“. Посетено на 2011-11-10.
  2. ↑ (индонезиски) Kompas (Yogyakarta) President Soeharto Really Concern. Saturday, 26 November 1994.
  3. ↑ „Highest alert issued for Indonesia's Merapi volcano“. bbc.co.uk. BBC. 2010-10-25. Посетено на 2010-10-27.
  4. ↑ „Merapi spews lava“. TheJakartaPost.com. Jakarta Post. 2010-10-25. Архивирано од изворникот на 2010-10-28. Посетено на 2010-10-27.
  5. ↑ „Update Gunung Merapi status on 30/11 to 12.00 WIB“. Badan Nasional Penanggulangan Bencana. 2010-03-12. Архивирано од изворникот на 2011-07-21. Посетено на 2010-05-12.
  6. ↑ „Tiga Gunung Indonesia Ini Bikin Dunia Terkaget-kaget“. 30 December 2013.
  7. ↑ „Mail & Guardian online“. mg.co.za. 2006-04-23. Посетено на 2010-10-27.
  8. ↑ Harvey, Rachel (2006-05-04). „Lava flows from Indonesia volcano“. bbc.co.uk. BBC. Посетено на 2010-10-27.
  9. ↑ „Red alert for Indonesia volcano“. bbc.co.uk. BBC. 2006-05-13. Посетено на 2010-10-27.
  10. ↑ Merapi villagers defy orders to leave homes: The Straits Times
  11. ↑ „Java volcano activity quietens“. bbc.co.uk. BBC. 2006-05-16. Посетено на 2010-10-27.
  12. ↑ Earthquake Leaves Thousands Dead in Indonesia[мртва врска], NY Times, 27 May 2006 URL Accessed 2006-05-27
  13. ↑ 'Global Volcanism Program, SI/USGS Weekly Volcanic Activity Reports Merapi, 22–28 September 2010 Архивирано на 4 август 2020 г., accessed 26 Oct 2010
  14. ↑ Malik, Candra (2010-10-24). „Mount Merapi's Swelling Signals Huge Eruption, Scientists Warn“. TheJakartaGlobe.com. The Jakarta Globe. Посетено на 2010-10-27.
  15. ↑ „Indonesia volcano death toll rises to 25: officials“. TheNews.com.pk. The News. 2010-10-27. Посетено на 2010-10-27.
  16. ↑ „Highest alert issued for Indonesia's Merapi volcano“. bbc.co.uk. BBC News. 2010-10-25. Посетено на 2010-10-27.
  17. ↑ BNPB (2010-11-09). „Rekor Baru Letusan Merapi“ (индонезиски). Badan Koordinasi Nasional Penanganan Bencana-Indonesian Disaster Management Office. Архивирано од изворникот на 2011-07-21. Посетено на 2010-11-09.
  18. ↑ „Indonesia volcano eruption slows“. AFP. Yahoo news/AFP. 2010-11-10. Посетено на 2010-11-10.[мртва врска]
  19. ↑ „Death toll from Indonesian volcano rises to 153“. Yahoo News per Associated Press. Associated Press. 2010-11-09. Посетено на 2010-11-09.
  20. ↑ „Laporan aktivitas G. Merapi tanggal 18 November 2010 pukul 00:00 sampai dengan pukul 12:00 WIB-Activity report Merapi on 18 November 2010 at 00:00 until 12:00 pm“. CVGHM (PVMBG). 2010-11-18. Архивирано од изворникот на 2011-07-16. Посетено на 2010-11-19.
  21. ↑ „Indonesia's Merapi Back to Its Belching Ways, Spewing Rocks in New Direction“. Jakarta Globe from Antara=. 2010-11-17. Посетено на 2010-11-18.
  22. ↑ „Death toll fromIndonesia's volcano climbs to 275“. Jakarta Post and Associated Press, Jakarta. 2010-11-18. Архивирано од изворникот на 2010-12-02. Посетено на 2010-11-19.
  23. ↑ „Death Toll in Merapi Eruptions Climbs to 324“. Jakarta Globe. 2010-11-25. Посетено на 2010-11-26.
  24. ↑ „Indonesia downgrades danger level of Mount Merapi“. Jakarta Post and Associated Press, Jakarta. 2010-03-12. Посетено на 2010-06-12.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Мерапи&oldid=5008938“