Логичко-филозофски трактат
 Насловната страна на англискиот превод од 1922 | |
| Автор | Лудвиг Витгенштајн |
|---|---|
| Изворен наслов | Logisch-Philosophische Abhandlung |
| Преведувач | Бранислав Саркањац |
| Земја | Австрија |
| Јазик | Германски |
| Предмет(и) | Филозофија на јазикот, логика |
| Издавач | Магор |
| Страници | 75 |
Логичко-филозофски трактат или познат по латинскиот соодветник Tractatus Logico-Philosophicus е единственото филозофско дело објавено од австрискиот филозоф Лудвиг Витгенштајн за време на неговиот живот. Главниот стремеж на делото е да ја открие врската помеѓу јазикот и стварноста, а преку нејзе да ги определи границите на науката[1]. Џ. Е. Мор е оној кој го предложува латинскиот наслов, оддавајќи му чест на Теолошко-политичкиот трактат (Tractatus Theologico-Politicus) од Барух Спиноза.[2]
Витгенштајн го започнал пишувањето на Трактатот како војник во Првата светска војна, а го завршил како воен заробеник во Комо и подоцна Касино во август, 1918.[3] Прво е објавен на германски во 1921 како Logisch-Philosophische Abhandlung, а година подоцна следува англискиот превод со латинскиот наслов. Македонскиот превод излегува дури во 2002, изработен од Бранислав Саркањац[4]. Трактатот бил од огромна важност помеѓу логичките позитивисти на Виенскиот круг, како Рудолф Карнап и Фридрих Вајсман. Познатата статија на Бертранд Расел со име „Филозофија на логичкиот атомизам“ е напишана според многу идеи кои Расел ги добил читајќи го Витгенштајн.[5] Со други зборови, покрај тоа што е едно од најбитните дела на современата филозофија, особено е вреднувано од страна на аналитичките филозофи.
Логичко-филозофскиот трактат е озогласен поради строго збиениот стил на кој е напишан. Делото не содржи аргументи, туку декларативни реченици кои се третираат како само-очигледни. Исказите се хиерархиски нумерирани, со седум основни искази на првото ниво (нумерирани од 1–7), додека секое под-ниво е образложение или коментар на исказот од повисокото ниво (на пример, 1, 1.1, 1.11, 1.12). Оваа книга во главно се проучува во областа на логиката и филозофијата на јазикот, но од неодамна понови толкувачи ја вреднуваат и нејзината етичка, но и естетичка димензија. Она што е особено популарно и ново е мистичното толкување, поттикнато од последниот, седми исказ.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ ЛФТ 4.113
- ↑ Nils-Eric Sahlin, The Philosophy of F. P. Ramsey (1990), стр. 227.
- ↑ Monk стр. 158
- ↑ Лудвиг Витгенштајн, Логичко-филозофски трактат, Скопје: Магор, 2002.
- ↑ Bertrand Russell (1918), „The Philosophy of Logical Atomism“. The Monist. стр. 177, како што е објавена на пример во Bertrand Russell (Robert Charles Marsh ed.) Logic and Knowledge Accessed 2010-01-29.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Англиски он-лајн изданија
- Umass.edu, (Германскиот превод и преводите на Огден и Пирс и МекГинис се поставени напоредно)
- Gutenberg.org (Преводот на Огден)
- TractatusLogico-Phlosophicus Архивирано на 7 август 2011 г.
- Philosurfical.open.ac.uk Пребарувачки софтвер кој го олеснува изучувањето на Трактатот. Текстот е достапен на германски и на двете англиски изданија.
- Graphical tabs-centered version of Tractatus Logico-Philosophicus (преводот на Пирс и МекГинис)
- LibriVox audiobook version of Tractatus Logico-Philosophicus (преводот на Огден) (Прва верзија)
- LibriVox audiobook version of Tractatus Logico-Philosophicus (преводот на Огден) (Втора верзија)
- Tree-like version of Tractatus Logico-Philosophicus Архивирано на 23 јули 2011 г. (преводот на Огден)
- Германски он-лајн изданија
- Tractatus-Online.appspot.com Архивирано на 27 август 2011 г.
- Hochholzer.info Архивирано на 24 мај 2006 г.
- Tractatus.Net
- Philosurfical.open.ac.uk