Карло Роберт

Карло Роберт или Карло I унгарски или Карло I Роберт ( 1288 - 16 јули 1342 ) бил крал на Унгарија (1310-1342). Внукот на Чарлс II од Неапол и Марија Арпад. Син на Чарлс Мартел Анџуац и Клеменсија, ќерка на Рудолф I Хабсбург.

Животопис[уреди | уреди извор]

Тој бил правнук на Стефан V од Унгарија. По смртта на последниот Арпадовиќ од Андрија III Унгарски 1301 , Карло Роберт бил крунисан во Естергом, но бил принуден да ја предаде круната на Вацлав II Пемзисел.

Папата Бонифас VIII продолжил да го поддржува неговото дарање за правата на унгарскиот престол. Папата побарал и добил поддршка во Унгарија за вакви барања, што се виделе во 1304 година во парламентот во Братислава. Во меѓувреме, Вацлав II Пшемисл му ги предал своите права на војводата Отон III од Баварија , кој станал затвореник на унгарските бунтовници.

Карло Роберт стапил на престолот на 15 јуни 1309 година во Будва, но не се смета за регуларен крал до крунисувањето на Светиот Стефан на 27 август 1310 година во Секешфехервар. Три години имал проблеми со бунтовите, сè до големата победа на 15 јуни 1312 година во Рохановци во Словачка.

Правила[уреди | уреди извор]

Тој воспоставил ред на апсолутната власт. Советот бил свикан нередовно, а државните работи го преземал Кралскиот Совет. Пониските племиња станале заштитен од бароните. Тие можеа да пријават барони пред судот. Судот стана познат во Европа како витешко училиште.

Тој извршил бројни значајни политички и економски реформи. Воспоставил систем со кој давал привилегии, кои можел да ги укине. Службениците од високиот ранг, исто така, ќе добијат 20 управувачки замоци, но не и засекогаш. Тој извршил реформа на валутата и на целиот фискален систем, кој во голема мера придонесе за збогатување на двете класи на тргување и кралската ризница. Битно е да се поттикне развојот на трговијата. Периодот на неговата моќ се одликува со постепен развој на градовите и пад на криминалот. Сите овие реформи овозможиле оданочување за армијата да создаде доволно силна војска, која ги шири границите на Унгарија, создавајќи големи европски сили од Унгарија. Неговиот успех го продолжил неговиот син Лајош I Анжујски.

Претходник: </br> Андрија III Унгарија </br>	Кралот на Унгарија </br> ( 1310 - 1342 ) </br>	Наследник: </br> Лајос I

Успешна надворешна политика[уреди | уреди извор]

Надворешната политика на Карл Роберт произлегувала од династичкиот сојузи. Неговиот најзначаен успех бил заемниот одбранбен сојуз со Полска заклучен во 1335 година во Тренчин против Хабсбург и Бохемија. Овој сојуз бил потврден со двомесечен конгрес во Вишеград. Потоа Унгарците и Полјаците заедно успешно го нападнале Лудвиг IV Баварија и неговиот сојузник Хабсбургскиот војвода на Алберт II Австриски.

Карло Роберт сакал да ги обедини Унгарија и царството Неапол под неговиот син. Венецијанската Република и папите го спречиле бединувањето, стравувајќи дека Унгарија ќе стане доминантна сила на Јадранот. Неуспехот на ова обединување беше компензиран од успехот во односите со Полска. Со својот сојузник и Казимир III, тој постигна договор во 1339 година според кој синот на Роберт Лудовик I Анжујски треба да стане полски крал по смртта на Казимир III, кој немал наследник.

Влошување на јужната граница[уреди | уреди извор]

Арпадовиќи ја претвори целата јужна граница во шест воени колонии или банати, сместени во Мала Влашка (јужен дел на денешна Романија) и северните делови на денешна Бугарија , Србија и Босна и Херцеговина . Повеќето стари банали се претвориле во полунезависни анти-германски кнежеста. Православието било главната религија на овие простори, а насилното покатоличие доведе до бунт. Српскиот и бугарскиот цар и влашкоит придонеле за бунтот.

Пред 1320 Западните Власи ја сметале Унгарија за дел од Северната банат. Кога влашкиот владетел Басараб I станал непослушен, Карло Роберт ја однесе војската во Влашка. Тој влегол во заседа на 9 ноември 1330 година во Битката кај Посада. Карло Роберт едвај избегал, и на тој ден Влашка станала независна држава.