Преглед на кодот на Источна Румелија

{{Без извори|датум=август 2010}}
{{Infobox Former Subdivision
|native_name  = <small>Източна Румелия<br/>''Iztočna Rumelija''<br/>روم الى شرقى<br/>''Rumeli-i Şarkî''</small>
|conventional_long_name = Источна Румелија
|common_name  = Источна Румелија
|status       = Автономна провинција
|status_text  = Автономна провинција на [[Османлиското Царство]]
|nation       = [[Ottoman Empire]]
|event_start  = [[Берлински конгрес]]
|year_start   = 1878
|date_start   = 13 јули
|year_end     = 1908{{ref|a|a|noid=noid}}
|date_end     = 6 септември 1885
|event_end    = Соединување со Бугарија
|p1           = Ottoman Empire
|flag_p1      = Ottoman Flag.svg
|s1           = Principality of Bulgaria
|flag_s1      = Flag of Bulgaria.svg
|image_flag   = 
|flag_type    = Знаме
|flag         = Знаме на Бугарија
|image_map    = Principality of Bulgaria (1890).svg
|image_map_caption = Источна Румелија во 1890.
{{plainlist | style = padding-center: 0.6em; text-align: center; |
* {{легенда|#C6DEBD|Источна Румелија}}
* {{легенда|#008000|[[Кнежевство Бугарија]]}}
}}
|capital      = [[Пловдив]]
|title_leader = Генерален гувернер
|government_type = Автономна провинција
|leader1      = [[Александар Богориди]]
|year_leader1 = 1879–1884
|leader2      = [[Гаврил Крстевич]]
|year_leader2 = 1884–1885
|leader3      = [[Александар I Батенберг|Александар Јозеф]]
|year_leader3 = 1886
|leader4      = [[Фердинанд I|Фердинанд Максимилијан]]
|year_leader4 = 1887–1908
|today        = {{BGR}}
|stat_year1   = попис од 1884
|stat_pop1    = 975,030
}}
'''Источна Румелија''' била автономна област со центар во [[Пловдив]], создадена со [[Берлински конгрес|Берлинскиот конгрес]] во [[1878]] година. Најголемиот дел од жителите на Источна Румелиjа биле [[Бугари]], поради што на двапати тие се обиделе да се соединат со [[Кнежевство Бугарија|Кнежевството Бугариjа]] - во [[1881]] г. и во [[1885]] г.

== Историја ==
Според [[Берлински конгрес|Берлинскиот конгрес]] териториите меѓу [[Стара Планина]] и [[Родопи]]те без [[Софиски санџак|Софискиот санџак]] требало да формираат посебна област наречена Источна Румелија која била оставена под директната власт на султанот под услови на административна автономија. На чело на областа бил назначен христијански управител од Високата порта во согласност на Големите сили за период од 5 години. Султанот имал право да ги брани границите на областа, дагради тврдини и слично. За одржување на внатрешниот ред била основана локална полиција со офицери, назначувани од султанот.

Со септемврискиот револт во [[Пловдив]] во [[1885]] година и со манифестот на бугарскиот кнез [[Александар I Батенберг]] според кој се прогласил за кнез на Бугарија и Источна Румелија, било извршено [[обединување на Источна Румелија со Кнежевство Бугарија]]. Ова обединување на Источна Румелија со кнежевството Бугарија било непријателски дочекано од страна на балканските држави, кои во тоа гледале опасност за балканската политичка рамнотежа, бидејќи со овој чин Бугарија станала скоро двојно поголема држава.

Соединувањето посебно ја вознемирило српската влада и кралот Милан, кој изјавил дека ова нарушување на политичка рамнотежа на [[Балкански Полуостров|Балканот]], посебно е на штета на [[Кралство Србија|Србија]] и дека Србија со сите сили треба да застане во одбрана на таа рамнотежа. Исто така, грчката влада побарала во замена за проширувањето на Бугарија, како компезација да биде отстапен дел од [[Македонија (регион)|Македонија]], над кој [[Кралство Грција|Грција]] претендирала. Во Грција била извршена мобилизација и грчката влада се заканувала дека ако западните сили и Русија го признаат обединувањето, Грција ќе навлезе со војска во Македонија на територијата на [[Отоманско Царство|Отоманското Царство]], бидејќи немала заедничка граница со Бугарија за од неа да побара компезација. Романија од своја страна планирала да ја искористи оваа сложена ситуација за Бугарија, за да се присвои [[Јужна Добруџа]]. Меѓутоа, романските планови не наишле на одобрување од страна на [[Австроунгарија]] и [[Германско Царство|Германија]], а [[Руско Царство|Русија]] пак од своја страна натрупувала војска на границата со Романија во случај на заострување на кризата. Поради сето тоа Романија изјавила дека ќе остане неутрална во однос на обединувањето на Источна Румелија со кнежевството.

Поради сложеноста на ситуацијата на Балканот, големите сили на [[24 октомври]] [[1885]] година свикале конференција во [[Цариград]]. Српскиот крал и претседателот на владата Гарашанин се надевале дека на оваа конференција ќе го поништи бугарското обединување и ќе ја врати ситуацијата на status quo ante. Откако конференцијата не донела никакво решение и пропаднал дипломатскиот притисок над Бугарија, Србија решила да премине кон воената опција, а за вооружување и снабдување Србија добила паричен заем од Австроунгарија. Во [[Српско-бугарската војна]], Бугарија излегла како победник.

== Генерални управители ==
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! Бр.
! Портрет
! width=180|Име<br />{{small|(роден–починал)}}
! colspan=2|Мандат
|-
! | 1
| [[File:Aleksandar Bogoridi.jpg|80px]] || ''[[Кнез]]'' [[Александар Богориди]]<br />{{small|(1822–1910)}} || 18 мај 1879 || 26 април 1884
|-
! | 2
| [[File:Gavril Krastevich General Governor 2.jpg|80px]] || [[Гаврил Крстевич]]<br />{{small|(1813–1898)}} || 26 април 1884 || 18 септември 1885
|-
! | 3
| [[File:Alexander I of Bulgaria by Dimitar Karastoyanov.jpg|80px]] || ''[[Кнез]]'' [[Александар I Батенберг|Александар Батенберг]]<br />{{small|(1857–1893)}} || 17 април 1886 || 7 септември 1886
|-
! | 4
| [[File:Zar Ferdinand Bulgarien.jpg|80px]] || ''[[Кнез]]'' [[Фердинанд I|Фердинанд]]<br />{{small|(1861–1948)}} || 7 јули 1887 || 5 октомври 1908
|}

== Литература ==

* Гојко Павловиќ, „Бугарија и Источна Румелија: нивните меѓународни, невладини и правна и политичка положба на 1876-1887 година“, Белград, 1907.

[[Категорија:Трета бугарска држава]]
[[Категорија:Поранешни држави на Балканот]]
[[Категорија:Отомански провинции на Балканот]]
[[Категорија:Поранешни словенски држави]]
[[Категорија:Земји основани во 1878]]
[[Категорија:Отоманска Тракија]]
[[Категорија:Вазални земји на Отоманското Царство]]
[[Категорија:Држави и територии распаднати во 1908 година]]
[[Категорија:Држави и територии распаднати во 1885 година]]
[[Категорија:Географија на Тракија]]