Аеродром Хелсинки

Аеродром Хелсинки
Аеродром Хелсинки; Helsinki-Vantaan lentoasema; Helsingfors-Vanda flygplats
	IATA: HEL; ICAO: EFHK;
Општо
Аеродромски вид	јавен
Оператор	Финавија
Служи за	Хелсинки, Финска
Местоположба	Ванта
Јазол за	Finnair; Flybe Nordic; Nordic Global Airlines; Norwegian Air Shuttle;
Насочен град кон	Blue1
Надм. височина	55 м / 179 ст
Мрежно место	helsinki-vantaa.fi
Карта
	HEL Местоположба во рамките на Финска
Писта
Статистика (2013)
патници	15,279,043
слетувања	82,890
	извор: AIP Финска; Статистика од Finavia

Оваа статија се однесува на главниот аеродром на Хелсинки. За аеродромот Хелсинки-Малми, погл. Аеродром Хелсинки-Малми.

Аеродром Хелсинки^[3] (IATA: HEL, ICAO: EFHK; фински: Helsinki-Vantaan lentoasema, шведски: Helsingfors-Vanda flygplats^[4]) — главен меѓународен аеродром на метрополитенската област Хелсинки и на цела Финска. Се наоѓа во Ванта, околу 5 километри западно од Тикурила, центарот на Ванта, и 17 километри северно од Хелсинки и служи како јазол за Finnair, финскиот авиопревозник, а воедно е база и за Norwegian Air Shuttle и Flybe Nordic.

Преглед[уреди | уреди извор]

Првично изграден за потребите на Летните олимписки игри 1952 во Хелсинки, аеродромот опслужил 15.279.043 патници во 2013 година и е четврти најголем аеродром во Скандинавија. Аеродромот Хелсинки е далеку најпрометен аеродром во Финска. Во 2013 година имал 15.279.043 патници, скоро 81% од вкупниот број на патници од 21. комерцијален аеродром во Финска (18.880.940).^[5] Обезбедува работа за 20.000 лица и скоро 1.500 претпријатија работат на аеродромот.^[6]

Аеродромот е управуван од Финавија, државно претпријатие, кое управува со финските аеродроми. Аеродромот Хелсинки бил избран за најдобар аеродром во светот во студија на ИАТА од 1999 година. Во 2006 година, истражување на корисниците низ светот го сместило аеродромот на првите места во светот, а во 2005 година според стапките на задоцнување, аеродромот бил прогласен за најточен во Европа.

Објекти[уреди | уреди извор]

Терминали[уреди | уреди извор]

Аеродромот е поделен на два терминала, оддалечени 250 метри еден од друг и поврзани со внатрешна пешачка врска. Меѓутоа, во пракса, пасошките одделенија не се поделени на терминали, туку на областа Шенген и надвор од неа. Областа надвор од Шенген во терминалот 2 била проширена во 2009 година за да му овозможи на аеродромот да опслужи осум големи воздухоплови во портите истовремено. Капацитетот на терминалите на аеродромот е околу 16-17 милиони патници годишно.^[7]

Во 2013 година, Финавија објавила планови за проширување на аеродромот да опслужува до 20 милиони патници до 2020 година. Изградбата е определена да започне во 2014 година со додавање на капацитет на пасошките одделенија и транзитниот дел во терминалот 2. Проектот за проширување се проценува дека ќе чини 900 милиони евра. Дел од планот е изградба на дополнителен терминал до терминалот 2, но планот бил откажан поради трошоците и сега ќе се оди со проширување на една терминална зграда.^[8] Во септември 2014 година, Финавија открила подетални планови за идното проширување кое ќе се остварува во периодот 2014-2010. Терминалите 1 и 2 ќе бидат проширена и споени под еден покрив со нови порти и места на пистата.^[9]

Во 2014 година, Хелсиншкиот аеродром вовел за првпат во светот систем за следење на патниците,^[10] кој автоматски ја надгледува толпата и спречува застои во аеродромот.^[10]

Писти[уреди | уреди извор]

Трите писти на аеродромот обезбедуваат платформа за идниот раст на аеродромот и аеродромот може да прифаќа големи воздухоплови како Ербас А340. Употребата на трите писти дозволува ефикасно чистење на снег и мраз во текот на зимските месеци, што дозволува аеродромот да остане отворен.^[11]

Сервис[уреди | уреди извор]

Следниве агенти обезбедуваат услуги за авиопревозници:^[12] Airpro, Inter Handling, ISS Aviation, Servisair, Groundpower и Swissport.

Други услуги[уреди | уреди извор]

Постојат неколку аеродромски хотели и деловни згради на аеродромот. Авијаполис е нов меѓународен бизнис парк во близина на аеродромот, веќе дом на бројни компании околу аеродромот. Неколку хотели се сместени близу аеродромот исто така.

Авиопревозници и одредишта[уреди | уреди извор]

Патници[уреди | уреди извор]

Авиопревозници	Дестинации	Терминал
Aeroflot	Москва-Шереметјево	2
airBaltic	Рига	1
Arkia Israel Airlines	Сезонски: Тел Авив-Бен Гурион	2
BASe Airlines	Савонлина	2
Belavia	Минск-Национален	2
British Airways	Лондон-Хитроу	2
Eurolot	Гдањск	2
Finnair	Амстердам, Бангкок-Суварнабуми, Барселона, Пекинг, Берлин-Тегел, Брисел, Будимпешта, Чонгкинг, Копенхаген, Делхи, Диселдорф, Франкфурт, Женева, Гетеборг-Лендветер, Хамбург, Хонгконг, Ивало, Јоенсу, Китилја, Куопио, Кусамо, Лондон-Хитроу, Мадрид, Малага, Манчестер, Милано-Малпенза, Москва-Шереметјево, Минхен, Нагоја, Њујорк-ЏФК, Осака-Кансаи, Осло-Гардермун, Оулу, Париз-Шарл де Гол, Прага, Рим-Фјумичино, Рованиеми, Санкт Петербург, Сеул-Инчхеон, Шангај-Пудунг, Сингапур, Стокхолм-Арланда, Тел Авив-Бен Гурион, Токио-Нарита, Васа, Виена, Вилниус, Варшава-Шопен, Екатеринбург, Цирих Сезонски: Анталија, Атина (започнува на 5 април 2015 г.), Берген, Бијариц, Катанија (започнува на 6 мај 2015 г.), Ханија (започнува на 18 април 2015 г.), Даламан (започнува на 12 април 2015 г.), Дубаи, Дубровник, Газипаша, Гран Канарија, Ханој, Ираклион (започнува на 17 април 2015 г.), Инсбрук (започнува на 14 јуни 2015 г.), Кос (започнува на 9 мај 2015 г.), Краби (започнува на 10 декември 2014 г.), Краков, Љубљана, Малта (започнува на 2 април 2015 г.), Мајами (започнува на 16 декември 2014 г.), Неапол (започнува на 28 мај 2015 г.), Ница, Пафос (започнува на 31 март 2015 г.), Палма де Мајорка (започнува на 11 април 2015 г.), Пукет, Пиза, Родос (започнува на 19 април 2015 г.), Сплит (започнува на 5 мај 2015 г.), Тенерифе-Север (започнува на 15 октомври 2014 г.), Тенерифе-Југ, Торонто-Пирсон, Венеција-Марко Поло, Ксијан	2
Finnair управувано од Flybe Nordic	Берлин-Тегел, Брисел, Будимпешта, Копенхаген, Диселдорф, Франкфурт, Женева, Гетеборг-Лендветер, Хамбург, Јоенсу, Казан, Куопио, Кусамо, Манчестер, Минхен, Нижни Новгород, Осло-Гардермун, Оулу, Париз-Шарл де Гол, Прага, Рига, Санкт Петербург, Самара, Стокхолм-Арланда, Стокхолм-Брома, Талин, Тампере, Турку, Васа, Виена, Вилниус, Варшава-Шопен, Цирих Сезонски: Даблин (започнува на 30 март 2015 г.), Тромсе	2
Flybe управувано од Flybe Nordic	Јивјаскилја, Кајани, Кеми/Торнио, Кокола/Јакобстад, Мариехамн, Норкепинг, Тарту Сезонски: Висби	2
Gotlandsflyg управувано од Golden Air	Сезонски: Висби	1
Icelandair	Рејкавик-Кеплавик	1
Japan Airlines	Токио-Нарита	2
Jet Time	Сезонски: Газипаша	2
KLM	Амстердам	2
Lufthansa	Франкфурт, Минхен	1
Norwegian Air Shuttle	Аликанте, Атина, Барселона, Будимпешта, Копенхаген, Лондон-Гетвик, Мадрид, Малага, Осло-Гардермун, Оулу, Париз-Орли, Рим-Фјумичино, Рованиеми, Стокхолм-Арланда Сезонски: Бургас, Ханија, Крф, Даблин, Дубровник, Гран Канарија, Ивало, Китилја, Ларнака, Ница, Палма де Мајорка, Прага, Родос, Салцбург, Сплит, Тенериге-Југ, Венеција-Марко Поло, Санторини	2
S7 Airlines	Москва-Домодедово	2
Scandinavian Airlines	Копенхаген	1
Scandinavian Airlines	Копенхаген, Осло-Гардермун, Стокхолм-Арланда Сезонски: Китилја, Сплит	1
Severstal Aircompany	Череповец	2
Snowbird Airlines	Енонтекио (започнува на 24 ноември 2014 г.), Малага, Оулу	2
SunExpress	Измир	2
Swiss International Airlines	Цирих (започнува на 2 мај 2015)	1
TAP Portugal	Лисабон	1
Turkish Airlines	Истанбул-Ататурк	2
Ukraine International Airlines	Киев-Бориспил	2
Vueling	Сезонски: Барселона	1

Карго[уреди | уреди извор]

Авиопревозници	Дестинации
Airest	Талин
Amapola Flyg	Мастрихт
Avies	Талин
DHL Aviation	Лајпциг-Хале, Санкт Петербург
FedEx Express	Копенхаген, Париз-Шарл де Гол
Finnair Cargo управувано од Nordic Global Airlines	Брисел, Ханои, Хонгконг, Њујорк-ЏФК, Новосибирск
TNT Airways	Лиеж
Turkish Airlines Cargo	Истанбул-Ататурк, Стокхолм-Арланда
UPS Airlines	Келн/Бон, Малме, Стокхолм-Арланда
West Air Sweden	Копенхаген

Статистика[уреди | уреди извор]

10 најпрометни меѓународни линии[уреди | уреди извор]

Место	Град	Аеродром(и)	Неделни летови (мај 2014)	Авиопревозници
1.	Стокхолм	Аеродром Стокхолм-Арланда, Аеродром Стокхолм-Брома	149	Finnair, Flybe Nordic, Norwegian Air Shuttle, Blue1, Scandinavian Airlines, Jet Time
2.	Копенхаген	Аеродром Копенхаген	81	Finnair, Norwegian Air Shuttle, Blue1, Scandinavian Airlines, Cimber
3.	Лондон	Аеродром Лондон-Хитроу, Аеродром Лондон-Гетвик	62	British Airways, Finnair, Norwegian Air Shuttle
4.	Рига	Аеродром Рига	50	Flybe Nordic, Air Baltic
5.	Осло	Аеродром Осло-Гардермун	48	Finnair, Flybe Nordic, Norwegian Air Shuttle, Blue1
6.	Франкфурт	Аеродром Франкфурт	42	Flybe Nordic, Lufthansa
7.	Талин	Аеродром Талин	39	Flybe Nordic
8.	Париз	Аеродром Париз-Шарл де Гол, Аеродром Париз-Орли	38	Finnair, Flybe Nordic, Norwegian Air Shuttle
8.	Берлин	Аеродром Берлин-Тегел	38	Air Berlin, Finnair, Flybe Nordic, Germanwings
10.	Минхен	Аеродром Минхен	35	Finnair, Flybe Nordic, Lufthansa
10.	Амстердам	Аеродром Амстердам	35	Finnair, KLM

10 најпрометни домашни линии[уреди | уреди извор]

Место	Град	Аеродром(и)	Неделни летови (мај 2014)	Авиопревозници
1.	Оулу	Аеродром Оулу	88	Finnair, Flybe Nordic, Norwegian Air Shuttle
2.	Куопио	Аеродром Куопио	47	Finnair, Flybe Nordic
3.	Васа	Аеродром Васа	39	Finnair, Flybe Nordic
4.	Рованиеми	Аеродром Рованиеми	32	Finnair, Flybe Nordic, Norwegian Air Shuttle
5.	Тампере	Аеродром Тампере-Пиркала	31	Flybe Nordic
5.	Турку	Аеродром Турку	31	Flybe Nordic
7.	Јоенсу	Аеродром Јоенсу	30	Flybe Nordic
8.	Кајани	Аеродром Кајани	22	Flybe Nordic
9.	Јивјаскилја	Аеродром Јивјаскилја	21	Flybe Nordic
10.	Кеми	Аеродром Кеми-Торнио	20	Flybe Nordic

Патници[уреди | уреди извор]

Годишна статистика за патници на Хелсиншкиот аеродром^[13]
Година	Домашни патници	Меѓународни патници	Вкупно патници	Промена
1999	2.803.907	6.760.931	9.564.028	+2,2% ▲
2000	3.042.914	6.967.234	10.010.148	+4,7% ▲
2001	2.999.672	7.031.246	10.030.918	+0,2% ▲
2002	2.747.862	6.862.025	9.609.887	−4,2% ▼
2003	2.684.618	7.026.302	9.710.920	+1,1% ▲
2004	2.836.852	7.893.125	10.729.977	+10,5% ▲
2005	2.804.304	8.326.285	11.130.589	+3,7% ▲
2006	2.927.627	9.220.154	12.147.781	+9,1% ▲
2007	2.875.289	10.215.455	13.090.744	+7,8% ▲
2008	2.700.350	10.726.551	13.426.901	+2,2% ▲
2009	2.372.844	10.218.762	12.591.606	−6,3% ▼
2010	2.208.521	10.674.878	12.883.399	+2,2% ▲
2011	2.707.044	12.158.827	14.865.871	+15,5% ▲
2012	2.693.151	12.165.064	14.858.215	−0,1% ▼
2013	2.431.632	12.847.411	15.279.043	+2,8% ▲

Товар и пошта[уреди | уреди извор]

Товарен/Растоварен товар и пошта (тони, кг) Аеродром Хелсинки^[14]
Година	Домашен товар	Домашна пошта	Меѓународен товар	Меѓународна пошта	Вкупно товар и пошта	Промена
2005	4.692	5.251	115.734	9.627	135.303	+1,9% ▲
2006	4.145	5.469	126.332	9.098	145.044	+7,2% ▲
2007	3.171	5.676	139.840	14.961	154.801	+6,7% ▲
2008	2.968	4.435	140.572	9.532	157.508	+1,8% ▲
2009	1.322	2.161	110.382	8.243	122.107	−22,5% ▼
2010	1.083	1.992	147.139	7.793	158.007	+29,4% ▲
2011	615	2.464	157.178	9.962	169.985	+8,0% ▲
2012	1.747	1.930	180.426	8.100	192.204	+12,8% ▲

Сообраќаен пристап[уреди | уреди извор]

Железница[уреди | уреди извор]

Поврзувајќи го аеродром со честата локална автобуска линија со број 61 на Хелсиншкото јавно сообраќајно претпријатие или такси до железничката станица Тикурила обезбедува пристап до приградските возови како и регионални возови до Тампере и Лахти, вклучувајќи линии до Санкт Петербург и Москва. Автобусот со број 540 ја поврзува железничката станица Еспо со аеродромот.

Изградбата на кружната железничка линија до аеродромот започнала во мај 2009 година, со предвиден рок за завршување кон средината на 2015 година. Новата железница ќе ги опслужува локалните приградски возови кои ќе поминуваат на секои десет минути во најгустите периоди. Патувањето од подземната станица по моменталната терминална зграда до главната железничка станица во Хелсинки ќе трае околу 30 минути. Патниците ќе имаат пристап до други возови на Тикурила, 8 минути оддалечена од аеродромот.^[15]

Автобуси[уреди | уреди извор]

Постојат вообичаените автобуски линии 615 и 620 до главната железничка станица во Хелсинки на секои 30-55 минути и до поголемите хотели и железнички станици во метрополитенската област на Хелсинки на секои 12-120 минути. Главниот управител на овие автобуси е Хелсиншкото сообраќајно претпријатие под брендот „ХСЛ“. Директната услуга од Finnair е исто така достапен до и од центарот на градот (обично на околу 30 минути).

Наводи[уреди | уреди извор]

↑ „EFHK Helsinki-Vantaa“ (PDF). AIP Финска. Finavia. 17 декември 2009. стр. EFHK AD 2.1, pp. 1–7. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-08-09. Посетено на 19 февруари 2010.
↑ „Finavia's Air Traffic Statistics 2010“ (PDF). Ванта: Finavia. стр. 7, 9. Архивирано од изворникот (PDF) на 2012-04-15. Посетено на 15 јули 2011.
↑ „Аеродром Хелсинки“. Finavia. Посетено на 29 август 2014.
↑ Официјалното име на аеродромот на логото гласи Аеродром Хелсинки, иако финското и шведското име останале како Хелсинки-Ванта.
↑ Raeste, Juha-Pekka: Lentoasemat pulassa. Helsingin Sanomat 8 јуни 2014, pp. B8-B9.
↑ Аеродром Хелсинки
↑ http://www.helsinki-vantaa.fi/enemman-tietoa/helsinki-vantaa-lyhyesti/kehityshankkeet/terminaalilaajennus
↑ Finavia is starting a major development programme at Helsinki Airport Архивирано на 9 октомври 2014 г. 16 октомври 2013
↑ Helsinki Airport determined to remain an attractive international hub: services will expand under one roof Архивирано на 9 октомври 2014 г. 18 септември 2014
↑ ^10,0 ^10,1 „Хелсиншкиот аеродром воведе за првпат во светот систем за следење на патниците“. The Sydney Morning Herald. 30 јули 2014. Посетено на 30 јули 2014.
↑ „Како Хелсиншкиот аеродром се справува со снег и мраз“. BBC News. 20 декември 2010. Посетено на 16 јули 2011.
↑ [1]^{[мртва врска]}
↑ „Статистика за сообраќај - Патници“. Finavia. Архивирано од изворникот на 2012-09-11. Посетено на 16 јули 2011.
↑ „Статистика за сообраќај - Товар“. Finavia. Архивирано од изворникот на 2009-07-26. Посетено на 10 јануари 2012.
↑ „Кружна железничка линија“. Finnish Transport Agency. 14 јули 2011. Архивирано од изворникот на 2015-09-10. Посетено на 16 јули 2011.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]

Аеродром Хелсинки на Ризницата ^?
Официјална страница
AIP Финска Архивирано на 30 октомври 2007 г.
Историја на несреќи за HEL на Aviation Safety Network

[aip_efhk-1] „EFHK Helsinki-Vantaa“ (PDF). AIP Финска. Finavia. 17 декември 2009. стр. EFHK AD 2.1, pp. 1–7. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-08-09. Посетено на 19 февруари 2010.

[air_traffic_statistics_2010-2] „Finavia's Air Traffic Statistics 2010“ (PDF). Ванта: Finavia. стр. 7, 9. Архивирано од изворникот (PDF) на 2012-04-15. Посетено на 15 јули 2011.

[3] „Аеродром Хелсинки“. Finavia. Посетено на 29 август 2014.

[4] Официјалното име на аеродромот на логото гласи Аеродром Хелсинки, иако финското и шведското име останале како Хелсинки-Ванта.

[5] Raeste, Juha-Pekka: Lentoasemat pulassa. Helsingin Sanomat 8 јуни 2014, pp. B8-B9.

[check-in_desks-6] Аеродром Хелсинки

[7] ttp://www.helsinki-vantaa.fi/enemman-tietoa/helsinki-vantaa-lyhyesti/kehityshankkeet/terminaalilaajennus

[8] Finavia is starting a major development programme at Helsinki Airport Архивирано на 9 октомври 2014 г. 16 октомври 2013

[9] Helsinki Airport determined to remain an attractive international hub: services will expand under one roof Архивирано на 9 октомври 2014 г. 18 септември 2014

[stalkers-10] 10,0 ^10,1 „Хелсиншкиот аеродром воведе за првпат во светот систем за следење на патниците“. The Sydney Morning Herald. 30 јули 2014. Посетено на 30 јули 2014.

[bbc_20101220-11] „Како Хелсиншкиот аеродром се справува со снег и мраз“. BBC News. 20 декември 2010. Посетено на 16 јули 2011.

[12] [1]^{[мртва врска]}

[finavia_passenger_statistics-13] „Статистика за сообраќај - Патници“. Finavia. Архивирано од изворникот на 2012-09-11. Посетено на 16 јули 2011.

[finavia_passenger_freight-14] „Статистика за сообраќај - Товар“. Finavia. Архивирано од изворникот на 2009-07-26. Посетено на 10 јануари 2012.

[fta_ring_rail_line-15] „Кружна железничка линија“. Finnish Transport Agency. 14 јули 2011. Архивирано од изворникот на 2015-09-10. Посетено на 16 јули 2011.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]