Планинска карполазачка
| Планинска карполазачка | |
|---|---|
| |
| Научна класификација | |
| Царство: | Животни |
| Колено: | Хордати |
| Класа: | Птици |
| Ред: | Врапчевидни |
| Подред: | Passeri |
| Инфраред: | Passerida |
| Семејство: | Tichodromadidae |
| Род: | Tichodroma Illiger, 1811 |
| Вид: | Планинска карполазачка |
| Научен назив | |
| Tichodroma muraria (Linnaeus, 1766) | |
| |
Планинската карполазачка (Tichodroma muraria) е мала врапчевидна птица распространета низ високите планини на Евроазија. Се среќава и во Македонија. Таа е единствен член на родот Tichodroma.
Таксономија[уреди | уреди извор]
Има некои несогласување меѓу орнитолозите за тоа каде припаѓа планинската карполазачка во таксономскиот ред. Првично, Карл Лине ја стави во семејството Certhiidae[2], други, пак, како Клементс 2007 година, ја стави во монотипичното семејство Tichodromadidae, a Дикинсон 2003 ја стави во монотипичното Tichodromadinae, како потсемејство на семејството Sittidae. Има два подвида карполазачки:[3]
- T. m. muraria
- T. m. nipalensis која ја има во источен Туркменистан, и е малку потемна од номинираниот вид.
Опис[уреди | уреди извор]
Планинската карполазачка е долга 15.5 – 17 см и тежи 17 – 19 грама. Пејето ѝ е претежно синосивкасто, со потемни пердуви за летање и на опашката. Нејзин највпечатлив дел се црвените пердуви на крилјата кои не се гледаат кога се склопени.
Живеалиште[уреди | уреди извор]
Планинската карполазачка живее и се размножува во планините на надморска височина од 1000 до 3000 метри.[4] Таа е постојан жител на местото на размножување, но се случува да биде преселница на кратки растојанија, кога има студени зими, таа се симнува на пониска надморска височина. Птиците презимувале и подалеку од територијата на размножување, како Англија и Холандија, каде поминале две последователни зими помеѓу 1989 и 1991 година.[5] Овој вид е жител низ поголемиот дел од Хималаите, кои се движат низ Индија, Непал, Бутан и делови од Тибет.
Поведение[уреди | уреди извор]
Овој вид може да биде прилично питом, но често е изненадувачки тешко да се види во планините. Иако може да биде поверлива кон луѓето и вон и во сезона на парење, а птиците-скитници особено, сепак ќе се скријат кога се свесни дека ги набљудуваат и ќе се двоумат пред да влезат во гнездото, па дури и ќе оди по заобиколен пат кон гнездото ако набљудувањето е пролонгирано.[6]
Планинската карполазачка е многу територијална птица, паровите енергично ја бранат својата територија за размножување во текот на летото. Во текот на зимата секоја птица е осамена, мажјаците и женките ја бранат поединечната територија за хранење. Големината на овие територии е тешко да се процени, но може да се состојат од еден голем каменолом или камен масив, или, алтернативно, серија на помали каменоломи. Птицата може да патува некое растојание од местото на гнездење до местото за хранење. Тие, исто така, покажуваат приврзаност кон територијата за хранење во тек на неколку години.[6]
Исхрана[уреди | уреди извор]
Планинската карполазачка се храни со инсекти, копнени безрбетници и пајаци.[7] Понекогаш фаќа летечки инсекти кои ги лови во краток лет, не оддалечувајќи се многу од карпата. Тие летови повеќе личат на скокови во кои крилјата не ги шири целосно.
Размножување[уреди | уреди извор]
Женката го гради гнездото во форма на чашка со трева и мов, заштитено длабоко во пукнатините на карпата, во дупка или во пештера.[7] Гнездото е послано со меки материјали, пердуви или волна,[2] и вообичаено има два влеза. Женката несе 4–5 бели јајца, со малку црни и црвенокафени дамки, кои се 21 мм долги. Откако ќе ги снесе сите јајца, женката ги квачи 19–20 дена, а за тоа време мажјакот ја храни.[2] Двата родитела се грижат за беспомошните пилиња и ги хранат 28-30 дена додека не се здобијат со перје. Годишно имаат само едно легло.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ BirdLife International (2012). „Tichodroma muraria“. IUCN Red List. Version 2012.1. International Union for Conservation of Nature. Посетено на 16 July 2012.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Campbell, Bruce; Elizabeth Lack. A Dictionary of Birds. Calton: T & A D Poyser. стр. 638–39. ISBN 0-85661-039-9.
- ↑ Tichodroma muraria на Avibase
- ↑ Svensson, Lars; Peter J. Grant (1999). Collins Bird Guide. London: HarperCollins. стр. 324–5.
- ↑ .nl/soort/view/1576? од = 1900/01/01 & да = 2010-01-14 waarneming.nl[мртва врска] (на холандски)
- ↑ 6,0 6,1 Harrap, Simon (2008), „Family Tichodromidae (Wallcreeper)“, Во del Hoyo, Josep; Elliott, Andrew; Christie, David (уред.), Handbook of the Birds of the World. Volume 13, Penduline-tits to Shrikes, Barcelona: Lynx Edicions, стр. 146–165, ISBN 978-84-96553-45-3
- ↑ 7,0 7,1 Ehrlich, Paul R.; David S. Dobkin, Darryl Wheye & Stuart L. Pimm (1994). The Birdwatcher's Handbook. Oxford University Press. стр. 440. ISBN [[Special:BookSources/0-298-58407-5|0-298-58407-5[[Категорија:Статии со неважечки ISBN]]]] Проверете ја вредноста
|isbn=: invalid character (help).
Литература[уреди | уреди извор]
- Clements, James F. (2007) The Clements Checklist of Birds of the World sixth edition
- Dickinson, Edward C. (ed) 2003 The Howard and Moore Complete Checklist of the Birds of the World third edition
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
 |
„Планинска карполазачка“ на Ризницата ? |
 |
„Tichodroma muraria“ на Викивидовите ? |