Двојноперјест чудолист

Двојноперјест чудолист
Научна класификација [ у ]
Царство:	Растенија
клад:	Скриеносеменици
клад:	Монокотиледони
Ред:	Воднотегавцовидни
Семејство:	Козлеци
Род:	Чудолист
Вид:	Двојноперјест чудолист
Научен назив
	Thaumatophyllum bipinnatifidum; (Schott ex Endl.) Sakur., Calazans & Mayo
Синоними
	Philodendron bipinnatifidum Schott ex Endl.; Philodendron selloum K.Koch;

Двојноперјест чудолист ― растение од родот чудолист (Thaumatophyllum) на семејството аруми. Претходно било класифицирано во родот филодендрон. Често користените Philodendron bipinnatifidum и Philodendron selloanum се синоними.^[1] Ова растение потекнува од Јужна Америка, имено во Бразил, Боливија, Аргентина и Парагвај, но исто така е одгледувано како украсно растение во тропска, суптропска и топла умерена клима.

Опис[уреди | уреди извор]

Живеалиште[уреди | уреди извор]

Ова е тропско растение кое обично е одгледувано на директно сонце, но може да поднесува и да се прилагоди на длабока сенка. Најдобро расте во богата почва која задржува влага и може да биде малку алкална. Сепак, не може да поднесува висока концентрација на сол во почвата. Тој е способен да се издржува на огромни висини со производство на основи слични на дрво. Сепак, покажува епифитски особини ако му се даде можност да се закачи на блиското потпорно дрво и да се качи на него. Стеблото на ова растение може да пушти многу силни воздушни корени кои не само што даваат поддршка на целокупната растителна маса, туку служат и за впивање на вода и хранливи материи од почвата. Ова растение е многу познато по леснотијата во покривање на земјената површина, и обично го шири своето стебло слично на дрво од каде било помеѓу 240 цм и 300 цм. Алтернативно, ако е одгледувано во поладна клима со барем малку замрзнато зимско време, целата нејзина надземна структура целосно ќе изумре при силен мраз, а потоа повторно ќе никне од корените следната пролет.

Особини на видот[уреди | уреди извор]

Листовите се едноставни, големи, длабоко лобусни и обично се овенати. Овие можат да пораснат до 1,5 метри долги и се прикачени на долги, мазни петиоли. Тие се со длабоко зелена боја, и бидејќи овие растенија се одгледуваат во тропските предели, нема очигледна промена на бојата што е во корелација со есенската сезона. Стеблото на двојноперјестиот чудолист е релативно дебело и дрвенесто со карактеристични лузни од листовите „капки за очи“. Потребни се приближно 15-20 години за двојноперјестиот чудолист да порасне до соодветна големина и да создаде цвет во затворена средина каде што просторот е ограничен. Малите цветови немаат венечни ливчиња се на соцветието од видот кочан кој е затворен во брактеа. Тие се обично бели или цветни.

Размножување[уреди | уреди извор]

Органот за размножување се состои од соцветие израснато во средиштето на слојот за размножување наречен брактеа. Брактеата понекогаш погрешно е сметана дека е цвет, но навистина е модифициран лист кој служи за заштита на соцветието. Соцветието е поделен на три дела: плодни машки цветови на врвот, стерилни машки цветови во средиштето и плодни женски цветови кон крајот на цветната комора. Стерилните машки цветови во средината служат за спречување на само-ѓубрење и за производство на топлина. Опрашувањето го врши видот на бубачки Cyclocephala. Стерилните машки цветови произведуваат и одржуваат константна температура која е 34 степени °C (93,2 F) над оној на околината во текот на двата дена, целата структура на цветот е отворена со согорување на складираното масно ткиво - споредливо со метаболичкиот извод на мала мачка. Двојноперјестиот чудолист метаболизира масти, наместо јаглени хидрати, за да го поттикне оваа постапка. Оваа особина укажува на можна еволутивна конвергенција каде што овој растителен вид и животински вид изведоа слични механизми за искористување на резервите на маснотии за потрошувачка на енергија. Главната причина за подигање и одржување на температурата на цветот е за испарување и растурање на мирисите од инсектите што ги привлекуваат. Постојаното високо производство на топлина го зголемува растојанието до кое мирисот може да го прими бубачката и ја зголемува веројатноста за опрашување. Дополнително, топлината создава гостопримлива клима која помага во кревање на активноста на бубачките штом ќе се најдат во цветот и да се поттикнат да се парат (ова е поволна температура за нив да го сторат тоа). Ова исто така ќе ја зголеми веројатноста за опрашување додека тие се задржуваат во него.

Таксономија[уреди | уреди извор]

Хајнрих Вилхелм Шот (1794–1865), еден од најраните ботаничари кој го проучувал семејството аруми, направил опсежни студии за филодендроните. Имињата Philodendron bipinnatifidum и Philodendron selloanum биле прифатени како два посебни вида во минатото. Сепак, неодамнешните студии насочени на половите особини наведуваат дека тие се повеќекратни од истиот вид. Ботаничарот Сајмон Мајо документирал дека тоа се имиња на исти растителни видови кои покажуваат мали анатомски разлики. Бидејќи името Philodendron bipinnatifidum бил првиот од двете објавени во стручната литература, било прифатено како научно име.

Двојноперјестиот филодендрон бил сместен во подродот Meconostigma. Во 2018 година била предложено овој подрод да биде признат како посебен род, Thaumatophyllum.^[2] Оваа промена е прифатена од таксономските бази на податоци, како што е Светскиот контролен список на избрани растителни семејства и Растенија на светот на семрежје во 2019 година.

Одгледување[уреди | уреди извор]

Двојноперјестиот чудолист се одгледува како пејзажно растение во многу тропски, суптропски и топли умерени земји, вклучувајќи ги Филипините, низ Австралија, брегот на заливот и источниот брег на Соединетите Држави вклучувајќи ги Флорида и Калифорнија, како и во Јужна Африка и северен Нов Зеланд. Одгледувано е како домашно растение во ладни умерени региони. Под синонимот двојноперјест филодендрон (Philodendron bipinnatifidum) ја добило Наградата за градинарски заслуги на Кралското хортикултурно друштво.^[1]^[3]

Токсичност[уреди | уреди извор]

Сокот од двојноперјестиот чудолист може да предизвика надразнување на кожата. Џвакањето и/или внесувањето делови од растението може да доведе до тежок оток и влошени дишни функции.