Водни божури

Од Википедија — слободната енциклопедија
(Пренасочено од Nymphaeaceae)
Водни божури
Водни божури
Период: рана креда - денес
Ѕвездест воден божур (Nymphaea nouchali)
Научна класификација [ у ]
Царство: Растенија
клад: Скриеносеменици
Ред: Воднобожуровидни
Семејство: Водни божури
Salisb.
Родови
Синоними[1]
  • Barclayaceae
  • Euryalaceae
  • Nupharaceae
  • Nympheaceae
Цвет и листови на Victoria sp.

Водни божури (науч. Nymphaeaceae) — семејство на водни растенија. Сите живеат во слатките води во умерените и тропските области во светот. Фамилијата содржи 8 родови. Постојат околу 70 видови на водни божури. Родот Nymphaea содржи околу 35 видови распространети низ северната полутопка. Родот Victoria се состои од два вида на џиновски водни божури и може да се најде во Јужна Америка. Водните божури се вкоренети во почвата на дното од водното тело, а листовите и цветовите пловат по водната површина. Листовите се округли, радијални кај Nymphaea и Nuphar и целосно заоблени кај Victoria.

Морфологија[уреди | уреди извор]

Стеблата на водните божури поседуваат распрскани спроводни снопчиња, воздушни канали, латицифери (секреторни клетки) и стелатни, односно ѕвездовидни лушпи (склереиди). Некои претставници имаат многу нежни и кршливи стебла и листови, како што е видот Nymphaea odorata. Присутни се голем број на алкалоиди.

Цветовите се хермафродитни. Венечните ливчиња се 4 до 12 на број, при што може да се одделни или сраснати. Бројот на прашниците изнесува 3 или многу повеќе. Највнатрешните прашници може да се стерилни (стаминодии), додека филаментите на прашниците се слободни или сраснати. Поленот е моносулкатен или инапертуратен. Плодните листови се 3 или повеќе на број. Плодникот е натцветен или потцветен. Плацентацијата е париетална (што значи дека семеновите зачетоци се прикрепени за ѕидот на плодникот), додека бројот на семеновите зачетоци најчесто е 1, но може и да е повеќе. Плодот може да биде збир од оревчиња, бобинка или дехисцентна месеста капсула (капсула која спонтано распукнува при расејувањето на семето).

Систематика[уреди | уреди извор]

Родот Barclaya понекогаш се сместува во посебна фамилија - Barclayaceae, врз основа на издолжената околуцветна цевка (збир на чашкини и венечни ливчиња кои се издигнуваат од врвот на плодникот и од прашниците кои се споени во основата). Но, скорешните истражувања сепак го класифицираат во Nymphaeaeceae.

Во минатото, во оваа фамилија се вклучувал и таксонот Cabombaceae, но најчесто тој се смета за посебна фамилија во истиот ред (воднобожуровидни). Исто така, и фамилијата Nelumbonaceae некогаш била дел од водните божури, но со истражувањата се покажа дека претставниците се всушност силно изменети еудикоти во редот Proteales. Редот Nymphaeales е еволутивна линија која е одделна од монокотиледоните или еудикотите (вистинските дикотиледони).

Сегашната филогенетска позиција на редот во кој припаѓа оваа фамилија е:

Angiospermae

Amborella



Nymphaeales



Austrobaileyales



Mesangiospermae

Chloranthaceae



Магнолиди



Ceratophyllum



Монокотиледони



Евдикоти





Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Nymphaeaceae. (n.d.). GBIF | Global Biodiversity Information Facility. посет. 4 август 2023 г, from https://www.gbif.org/species/103019924