Четириесет и осма дивизија на НОВЈ

Четириесет и осма македонска дивизија
	Борци на 48-та македонска дивизија на Сремскиот фронт
Активна	28 септември 1944 – мај 1945
Големина	околу 6259 борци (април 1945)
Битки	Завршни операции за ослободување на Македонија; Сремски фронт;
Команданти
Истакнати; команданти	Петар Брајовиќ; Чеде Филиповски - Даме; Боро Милевски

48. Дивизија на НОВЈ била создадена на 28 септември 1944 година во селото Пласница во атарот на градот Кичево.^[1] Пред основањето, во нејзин состав влегле уште и Првата, Шестата и Петнаесеттата македонска и Четвртата албанска бригада. Кон средината на октомври 1944 година, оваа дивизија влегла во составот на Петнаесеттиот корпус на НОВЈ.

Команден состав

Командниот состав на дивизијата го сочинувале:^[1]

Петар Брајовиќ, командант
Чеде Филиповски - Даме, командант од 13 октомври 1944 година
Боро Милевски, командант од 6 декември 1944 година

Политички комесари биле:

Перо Ивановски, политички комесар
Ѓоре Велковски, политички комесар од 13 октомври 1944 година
Боро Чаушев - Странџата, политички комесар од 6 декември 1944 година
Ратко Родовиќ, политички комесар од март 1945 година
Петар Пепељуговски, политички комесар од април 1945 година

Борбени дејства

Штабот на оваа дивизија во почетокот на октомври 1944 година започнал да ги насочува своите бригади во борбени операции против балистичките формации на теренот на Кичевско.^[1] Учествувала во ослободувањето на Охрид, на 7 септември, и Струга, на 8 септември 1944 година, а го ослободила Кичево и Гостивар. На 13 октомври 1944 година, оваа дивизија влегла во составот на Шеснаесеттиот македонски корпус, а командниот состав претрпел промена.^[1] Со воената реорганизација од декември 1944 година, дивизијата влегла во составот на Петнаесеттиот корпус на НОВЈ, каде останала сè до 23 април 1945 година, кога бил укинат штабот на Петнаесеттиот корпус.

На почетокот на јануари 1945 година, во нејзиниот состав биле, Втората и Четиринаесттата македонска и Втората артилериска бригада. Во април 1945 година, дивизијата броела околу6259 борци и старешини.

Исто така учествувала во пробивањето на Сремскиот фронт и во сите борби за конечното ослободување на Југославија. Борбениот пат го завршила кај Цеље и Дравоград. За време на враќањето во Македонија, во Босна и Херцеговина, учествувала во чисењето на теренот од преостанатите четнички и усташки формации.

На Сремскиот фронт, дивизијата го издавала весникот „Глас“, посветен на борбите на Сремскиот фронт.^[1]

Борците на првиот дивизион, прв баталјон, на втората артилериска бригада, 48 дивизија, во касарната во Скопје, јануари 1945
Борци на 48-та македонска дивизија го чистат своето оружје на Сремски фронт
Началникот на штабот на 48-та македонска дивизија, капетанот Дако Кундачина, им предава одликувања на борците во Илок
Група офицери на 48-та македонска дивизија, сликани пред зградата на логорот „Јасеновац“, април 1945
Група офицери на 48-та македонска ударна дивизија, пред родната куќа на Јосип Броз Тито во Кумровец, мај 1945
Втора артилериска бригада, 48 дивизија во Цеље, Словенија, мај 1945
Борци на 48-та македонска дивизија со група селани во Босна
Пречек на борците од 48-та дивизија во Скопје, по победата на Сремскиот фронт, 15 јуни 1945