Шаинташ
| Шаинташ | |
  Шаинташ Местоположба на Шаинташ во Македонија
Шаинташ на карта
| |
| Координати 41°42′32″N 22°32′47″E / 41.70889° СГШ; 22.54639° ИГД | |
| Регион | Плачковица |
| Општина | Радовиш |
| Област | Радовишки Шоплук |
| Население | 0 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 2420 |
| Повик. бр. | 032 |
| Шифра на КО | 22049 |
| Надм. вис. | 1150 [2] м |
|
Шаинташ на општинската карта  Атарот на Шаинташ во рамките на општината | |
 Шаинташ на Ризницата
| |
Шаинташ — село на планината Плачковица, Општина Радовиш, источна Република Македонија. Денес селото е целосно иселено, во него постојат само неколку вили, кои се користат повремено за одмор. Исто така, околината на село Шаинташ се користи за сечење дрва за огрев и мебел, садење планински земјоделски култури - како компир, сточарство и слично.
Географија и местоположба[уреди | уреди извор]
Селото се наоѓа во областа Радовишки Шоплук, оддалечено 10 км североисточно од општинскиот центар Радовиш. Селото е сместено на надморска височина од 1.000 метри.[3]
Атарот на Шаинташ зафаќа простор од 16,1 км2.[3]
Историја[уреди | уреди извор]
Во XIX век Шаинташ е мало, целосно македонско село во Радовишката каза на Османлиското Царство. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, Шаинташ имало 80 жители, сите Македонци.[4]
Во почетокот на XX век мнозинството од жителите на селото се под владетелство на егзархијата. Според податоци на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Шаин Таш (Chaïn-Tache) има 80 македонски жители.[5]
При избувнувањето на Балканската војна во 1912 година еден човек од Шаинташ е доброволец во Македонско-одринското ополчение.[6] По Втората балканска војна во 1913 година селото останува во Србија.
Стопанство[уреди | уреди извор]
Жителите на селото се занимавале со сточарство и земјоделство.
Демографија[уреди | уреди извор]
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 200 Македонци.[7]
Денес селото е целосно иселено. Во минатото, селото било со мал број на жители. Околу 1905 година во селото имало 80 жители. Речиси сите жители во педесеттите и шеесеттите години на XX век се преселиле во селото Ораовица и во Радовиш.
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 80 | 80 | 277 | 290 | 61 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]
Родови[уреди | уреди извор]
Шаинташ било македонско село
Според истражувањата од 1928 година, родови во селото.
- Доселеници: Стојановци (6 к.) доселени се пред 300 години од селото Пресека кај Кочани; Крстовци со Пецовци (9 к.) доселени се од селото Козбунар, во исто време со претходниот род; Стевановци со Ѓоргевци (7 к.) доселени се во исто време со претходните два рода од селото Вртешка кај Штип; Лазаревци (3 к.) и Пецовци (3 к.) доселени се од селото Смиланци.[12]
Самоуправа и политика[уреди | уреди извор]
Центарот на село Шаинташ е град Радовиш.
Културни и природни знаменитости[уреди | уреди извор]
- Археолошки наоѓалишта[13]
- Гробишта — средновековна некропола
Редовни настани[уреди | уреди извор]
Родени во Шаинташ[уреди | уреди извор]
- Стојмен Илиев - македоно-одрински војник, жител на Радовиш, 4 чета на 3 солунска дружина, рант на 17 јуни 1913 година[14]
Култура и спорт[уреди | уреди извор]
Иселеништво[уреди | уреди извор]
Денес селото е целосно иселено. Повеќето од жителите на Шаинташ се иселиле во Радовиш и село Ораовица.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Zonum
- ↑ 3,0 3,1 Панов, Митко (1998). „Енциклопедија на селата во Република Македонија“ (PDF). Скопје: Патрија. стр. 321. Посетено на 5 јануари 2023.
- ↑ „Makedonija. Etnografija i statistika - 2.35“. www.promacedonia.org. Посетено на 2023-01-05.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp.138-139.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 888.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Русиќ, Бранислав. Радовишка Област. Архивиски фонд на МАНУ к-9,AE 116/II I.
- ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. стр. 331, Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
- ↑ „Македоно-одринското востание 1912-1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 315.
 | Оваа статија за место во Македонија е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |
| ||||||||||||
