Прејди на содржината

Чешел

Од Википедија — слободната енциклопедија
Типичен пластичен чешел

Чешел е е предмет што се состои од вратило на кое има ред запци за влечење низ косата за да се исчисти, отплетка или стилизира. Чешлите се користеле уште од праисторијата, бидејќи биле откриени во многу рафинирани форми од населбите кои датираат од пред 5.000 години во Персија.[1]

На археолошките ископувања во Оркниските Острови и Сомерсет, пронајдени се чешли направени од китова коска, кои датираат од средното и доцното железно време.

Опис

[уреди | уреди извор]
Локален занаетчија сече животински рог и прави чешли во Алапужа, Керала

Чешлите се направени од вратило и запци кои се поставени под прав агол на вратилото. Чешлите може да се направат од повеќе материјали, најчесто од пластика, метал или дрво. Во антиката понекогаш се користеле рогови и коски од китови. Чешлите направени од слонова коска[2] и оклоп од желка[3] некогаш биле вообичаени, но загриженоста за животните од кои се земаат деловите за производство на чешлите, ја намалило нивната употреба. Дрвените чешли во голема мера се направени од зеленика, црешово дрво или друг вид на дрво. Дрвените чешли со добар квалитет обично се рачно изработени и се полирани.[4]

Чешлите ги има во различни форми и големини во зависност од тоа за што се користат. Фризерскиот чешел може да има тенка, заострена рачка за разделување на косата. Обичните чешли за коса обично имаат пошироки запци до половина и погусти до крајот на чешелот.[5] Жешки чешли се користеле исклучиво за исправување на косата за време на колонијалната ера во Северна Америка.[6]

Четката за коса ја има и во рачни и во електрични модели.[7] Четката е поголема од чешел, а исто така најчесто се користи за обликување, како и за чистење на косата.[8] Комбиниран чешел и четка за коса е патентиран во 19 век.[9]

Употреба

[уреди | уреди извор]
Данте Габриел Росети - Жена што ја чешла косата (1865)

Чешлите може да се користат за многу намени. Историски гледано, нивната главна цел била да ја зацврстат долгата коса на своето место, да ја украсат косата, да одделат делови од косата за прамени или да зацврстат капа на главата.

Во индустријата и занаетчиството, чешлите се користат за одвојување на памучните влакна од семиња и други остатоци (машина за чистење памук, механизирана верзија на чешелот, е една од машините што е воведена во Индустриската револуција). Чешел се користи за распределување на боите при техниката ебру за да се направат шарите.[10]

Чешлите се исто така алатка што ја користат полициските истражители за собирање примероци од коса и првут што може да се користат за утврдување на идентитетот на мртвите или живите лица, како и нивната здравствена состојба и токсиколошките профили.[11]

Хигиена

[уреди | уреди извор]

Споделувањето на чешли е честа причина за паразитски инфекции, слично како и споделувањето капа, бидејќи еден корисник може да остави на чешелот јајца од паразити или живи паразити, што го олеснува преносот на вошки, болви, крлежи, габи и други паразити. Поголема е веројатноста браќата и сестрите да си пренесат гниди еден на друг ако користат ист чешел.[12]

Музика

[уреди | уреди извор]
  • Kushi made of tortoiseshell with lacquer, Japan, Edo or Taiso period
    Куши од желка со лак, Едо или Таисо период, Јапонија,
  • Хана куши
    Хана куши

Нанижувањето лист од растението или парче хартија преку едната страна од чешелот и потпевнувањето со свиени усни на спротивната страна, создава вид на музички звуци. Ова било инспирација за казу, мембранофон.

Чешелот е исто така ламелофон. Чешелските запци имаат свои хармонични квалитети, одредени според нивната форма, должина и материјал. Чешел со запци со нееднаква должина, способен е да произведе различни ноти кога се поминува со прсти преку него, што на крајот се претвора во музичка кутија.[13]

Видови

[уреди | уреди извор]

Кинески чешли

[уреди | уреди извор]

Во Кина, чешлите се нарекуваат шуби или жи и настанале пред околу 6000 години за време на доцниот неолит. Кинеските чешли се нарекуваат шу кога се мисли на чешел со дебели запци и би за чешел со тенки запци.[14]

Јапонски чешли

[уреди | уреди извор]

Во Јапонија чешлите се нарекуваат куши, и почнале да се користат пред околу 6000 години во ерата на Ќомон. Во периодот Нара, во Јапонија биле воведени кинеските чешли од династијата Танг.[15] Друга форма на чешел во Јапонија е чешелот кој почнал да се појавува околу 17 век, и бил произведен од самураите воини од кланот Шимазу.[16]

Литургиски чешел

[уреди | уреди извор]
Литургиски чешел, веројатно направен во Италија, 15 век

Литургиски чешел е украсен чешел кој церемонијално се користел и во католичкото и во православното христијанство во средниот век и во византискиот обред до денес.[17]

Чешел за отстранување гниди

[уреди | уреди извор]

Специјализирани чешли како што се чешлите за отстранување на болви или гниди може да се користат за отстранување на макроскопските паразити со чешлање.[18] Чешел со запци доволно фини се користи за да се отстранат гнидите.

Афро чешел

[уреди | уреди извор]

Афро чешел е тип на чешел со долги, дебели запци што обично се користи при многу густа коса. Тој е подолг и потенок од типичниот чешел, а понекогаш се носи и во косата.[19][20]

Современи чешли

[уреди | уреди извор]

Современите чешли изработени од широк спектар на нови и рециклирани материјали се популарни во последниве години. Користени даски за скејтборд, винил плочи,[21] месинг, легура на титаниум, акрилик, сребро и егзотично дрво, се неколку од материјалите што се користат.

Галерија

[уреди | уреди извор]
  • Ancient Egyptian comb, c. fifteenth century BC
    Антички египетски чешел, околу 15 век п.н.е
  • Etruscan comb, c. seventh century BC
    Етрурски чешел, од околу 7 век п.н.е
  • Scythian comb, c. 400 BC
    Скитски чешел, околу 400 г. п.н.е
  • Indian metal comb for keeping hair in place, adorned with a pair of birds. After removing the central stopper, perfume can be poured into the opening in order to moisten the teeth of the comb and the hair of the wearer.
    Индиски метален чешел за одржување на косата на место, украсен со пар птици.
  • Artisan hand-finished metal comb
    Занаетчиски рачно завршен метален чешел
  • Tang dynasty comb
    Чешел од династијата Танг

Поврзано

[уреди | уреди извор]

Наводи

[уреди | уреди извор]
  1. ↑ Vaux, William Sandys Wright (1850). Nineveh and Persepolis: An Historical Sketch of Ancient Assyria and Persia, with an Account of the Recent Researches in Those Countries (англиски). A. Hall, Virtue, & Company.
  2. ↑ Sandell, Hanne Tuborg; Sandell, Birger (1991). Archaeology and Environment in the Scoresby Sund Fjord (англиски). Museum Tusculanum Press. ISBN 9788763512084.
  3. ↑ White, Carolyn L. (2005). American Artifacts of Personal Adornment, 1680–1820: A Guide to Identification and Interpretation (англиски). Rowman Altamira. ISBN 9780759105898.
  4. ↑ Sherrow, Victoria (2006). Encyclopedia of Hair: A Cultural History (англиски). Greenwood Publishing Group. ISBN 9780313331459. Посетено на 2016-03-07.
  5. ↑ Laing, Lloyd Robert (2006). The Archaeology of Celtic Britain and Ireland: C. AD 400–1200 (англиски). Cambridge University Press. ISBN 9780521838627.
  6. ↑ Hodder, Ian (1997). Interpreting Archaeology: Finding Meaning in the Past (англиски). Psychology Press. ISBN 9780415157445.
  7. ↑ Popular Science (англиски). Bonnier Corporation. 1937. стр. 39.
  8. ↑ Cooley, Arnold James (1866). The Toilet and Cosmetic Arts in Ancient and Modern Times (англиски). R. Hardwicke. Посетено на 2016-03-07.
  9. ↑ The Canadian Patent Office Record and Register of Copyrights and Trade Marks (англиски). Patent Office. 1895. стр. 437.
  10. ↑ Wolfe, Richard J. (1990). Marbled Paper: Its History, Techniques, and Patterns: with Special Reference to the Relationship of Marbling to Bookbinding in Europe and the Western World (англиски). University of Pennsylvania Press. ISBN 9780812281880.
  11. ↑ O'Sullivan, Frank Dalton; Wright, Walter Edward (1940). Practical Instruction in Police Work and Detective Science: A Course of Instruction ... Containing Lecture-lessons for Law Enforcement Officers and Others (англиски). American Police Review Publishing Company.
  12. ↑ Sinha, Meenakshi; Rajgopal, Reena; Banerjee, Suchismita (2012). All You Wanted To Know About Hair Care (англиски). Sterling Publishers Pvt. Ltd. ISBN 9788120791022.
  13. ↑ Bulleid, Henry Anthony Vaughan (1994). Cylinder musical box technology: including makers, types, dating, and music (англиски). Almar Press. ISBN 9780930256227. Архивирано од изворникот на 2016-12-23. Посетено на 2016-03-07.
  14. ↑ „Chinese Shubi [page 1]“. en.chinaculture.org. Посетено на 2021-05-07.
  15. ↑ Zhang, Linyi (2019). „Comparison of aesthetic styles of decorative combs in Japan and China“. วารสารศิลปกรรมบูรพา. 20 (1): 374–384.
  16. ↑ „Satsuma Comb – A Traditional Craft created by Samurai Warriors“. Najimu-Japan (англиски). Посетено на 2022-08-19.
  17. ↑ Hourihane, Colum, уред. (2012). The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture. 2. Oxford University Press. стр. 183–184. ISBN 978-0195395365.
  18. ↑ Copeland, Lennie (2001). The Lice-Buster Book: What to Do When Your Child Comes Home with Head Lice (англиски). Grand Central. ISBN 9780759526297.
  19. ↑ Moore, Jennifer Grayer (2015). Fashion Fads Through American History: Fitting Clothes into Context (англиски). ABC-CLIO. ISBN 9781610699020.
  20. ↑ Jet (англиски). Johnson. 1972.
  21. ↑ „Tame your hipster beard with a comb made from what?“. Архивирано од изворникот на 2016-04-14. Посетено на 2016-10-18.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Чешел&oldid=5344551“