Централен пазар Љубљана
| светско наследство на УНЕСКО | |
|---|---|
| Место | Словенија |
| Критериум | културно: (iv) |
| Навод | 1643 |
| Запис | 2021 (XLV заседание) |
Централен пазар Љубљана (словенечки: Osrednja ljubljanska tržnica) е пазар во Љубљана, Словенија[1].
Зградата на пазарот крај реката, понекогаш позната како „Плечников пазар“ (словенечки: Plečnikova tržnica), бил проектиран од Јоже Плечник помеѓу 1931 и 1939 година.
Се протега помеѓу Тромостовјето и Змејовиот мост, на десниот брег на реката Љубљаница.
Пазарот и Плоштад Водник (словенечки: Vodnikov trg), каде што се наоѓа, се споменици на културата од национално значење. Делумно се наоѓа и на Адамич и Лундерскиот насип ( Adamič-Lundrovo nabrežje) и на Плоштад Погачар ( Pogačarjev trg).
Историја[уреди | уреди извор]
Љубљанскиот земјотрес од 1895 година уништил стар манастир со епархиски колеџ за девојки.
Откако била отстранета оштетената зграда, Плоштадот Водник се отворило место за отворен пазар.
Сегашната пазарна зграда, проектирана од архитектот Јоже Плечник, била изградена помеѓу 1940 и 1942 година од страна на компанијата на Матко Цурк. првично имал површина од 1876 | m2.
Проектот на комплексот е со ренесансно влијанија.
Замислен е како двоспратна пазарна сала што ја следи кривината на реката. Од страната што гледа кон реката, пазарните хали имаат големи полукружни прозорци, додека страната на улицата е дефинирана со колонада. За да се обезбеди поглед на реката, зградата е прекината со две отворени колони лоѓија. Покривот е покриен со бетонски плочки.
Плечник планирал да ја пополни средната празнина меѓу пазарните хали со монументален покриен мост за поврзување со Насипот Петковшек ( Petkovškovo nabrežje), но неговиот проект никогаш не бил изграден. Неговите планови за мост конечно беа исполнети во јули 2010 година, кога било свечено отворен новопроектираниот Мостот на касапите.
Пазар[уреди | уреди извор]
.jpg)
Пазарот е отворен секој ден освен во недела. Има цветен пазар на спојот на плоштадот Погачар и плоштадот Водник, рибен пазар и сушено овошје на пониското ниво на халата на пазарот и тезги за пецива, млечни производи и месо на двете нивоа. Колонадата на крајот на Тромостјето обезбедува засолниште за тезгите на кои се продаваат билки, зачини и занаетчиски изработки.
Правен статус[уреди | уреди извор]
Од октомври 2008 година, пазарот бил привремено заштитен од Словенечко Министерство за култура под Васко Симонити како културен споменик од национално значење. Указот бил поништен од неговиот наследник Мајда Ширца во февруари 2009 година.
Во март 2012 година, заштитата на државно ниво беше повторно донесена од Жига Турк една година со заштита на Археолошкиот локалитет Плоштад Водник . Тоа е оспорено од Градската општина Љубљана, со цел да се изгради паркинг гаража под него, од јуни 2012 година во Словенечки уставен суд. Заштитата е одобрена од граѓанската иницијатива Ние не се откажуваме од пазарот ( Tržnice ne damo)[2]. .
Наводи[уреди | уреди извор]
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
Централен пазар Љубљана на Ризницата ?- Profil tržnice na Visit Ljubljana Архивирано на 30 јуни 2020 г.
- Profil tržnice ve virtuálním muzeu Jožeho Plečnika
