Хусеин Авни-бег
| Хусеин Авни-бег Hüseyin Avni Bey | |
|---|---|
 Хусеин Авни | |
| Роден | 1875 Манастир, Османлиско Царство |
| Починал | 13 август 1915 (возр. 39–40) Галиполе, Турција |
| Држава |  Османлиско Царство |
| Род |  Османлиска војска |
| Служба | 1889–1915 |
| Чин | Колагаши (мајор) |
| Битки/војни | Грчко-турска војна (1897) Прва балканска војна Галиполска операција |
| Одликувања | Орден Меџидие, Орден Османије, Медал Имтијаз, Медал Лијакат, Галиполска ѕвезда |
Хусеин Авни-бег (Битола, 1875 - Галиполе, 13 август 1915) — командант на 57-от пешадиски полк на Османлиската армија во битката кај Галиполе за време на која водел контранапад кој успешно го стабилизирал десното крило на турската одбрана на 25 април 1915 година.
Животопис[уреди | уреди извор]
Хусеин Авни е роден во Манастир, Отоманското Царство (денешна Битола, Македонија) во 1875 година.[1] Во времето на неговото раѓање, неговиот татко Али, бил кајмакам. Предците на семејството првично се населиле на почетокот на 15 век во подрачјето на денешна Аланија во јужна Турција. Во 1420-тите тие се приклучиле на освојувањето на Балканот под водство на султанот Мурат II и за нивната служба добиле земја во Србија.[1]
Кариера[уреди | уреди извор]
Авни влегол во Мектеб-и Харбије (воено училиште) во 1889 година. Дипломирал како поручник на 6 мај 1892 година и бил распореден во 3-от баталјон на 2-та дивизија на 18-от полк на 3-та армија на 15 мај истата година. На 8 август 1895 година, тој бил унапреден во Mülâzım-ı evvel (прв поручник) и бил назначен во 3-от баталјон на 4-та дивизија на 33-от полк. Учествувал во Грчко-турската војна од 1897 година. Потоа, на 23 мај 1897 година бил назначен да служи како помошник офицер во штабот на приштинскиот 20-ти Редиф Ливаси. На 10 јануари 1898 година бил унапреден во капетан и распореден во 38. Редифски полк во 2. Штипски баталјон на 1. дивизија.
На 22 август 1904 година, бил унапреден во чин колагаши (мајор) и ја презел командата на 3-от баталјон на 90-тиот полк Редиф. Во јуни 1908 година, бил унапреден во командант на третиот баталјон на 17-тиот полк Низамије со чин бинбаша . На 11 јули 1912 година бил назначен за директор на 3-от огранок на Административниот комитет на 7-от корпус . Набргу потоа се вклучил во Првата балканска војна.[1] На 12 јануари 1914 година бил назначен за заменик командант на 23-от полк.
На 23 февруари 1915 година тој го наследил Миралај Шеми-бег како командант на 57-от пешадиски полк кој бил стациониран во Текирдаг. Полкот ѝ бил доделен на 19-та дивизија која ја водел потполковникот Мустафа Кемал.[2] Полкот се обучувал во Родосто кога како одговор на согледаните закани за Дарданелите, III корпус чиј дел била 19-та дивизија добил задача да го зајакне полуостровот Галиполе. Како резултат на тоа, 57-от полк добил наредба на 21 февруари 1915 година да се префрли во Галиполе. На 25 февруари полкот пристигнал во Мајдос со пароброд.[2] До април 1915 година, 19-тиот дивизиски штаб и дивизиските единици биле стационирани на Јелдегирменските Рамнини во близина на селото Бигали (Богали), додека полковите биле околу Малтепе и Мерсинтепе на полуостровот Галиполе.[1][2]
По приемот на веста утрото на 25 април 1915 година дека сојузничките сили пристанале на полуостровот, Мустафа Кемал тргнал напред. Идентификувајќи дека австралискиот контингент сака да го заземе висот кој доминира над теснеците, тој му наредил на целиот 57-ми полк да оди во контранапад со зборовите „Не ти наредувам да нападнеш, ти наредувам да умреш! Во времето што минува додека не умреме, други трупи и команданти можат да го заземат нашето место.[3]
Во подоцнежниот воен извештај на Кемал за битката, тој го опишува Авни како љубезен, верен и високо ценет командант.[1]
Смрт[уреди | уреди извор]
Утрото на верскиот празник на 13 август 1915 година,[2] офицерите на полкот решиле да користат локација со поглед на заливот Анзак во близина на полската болница на полкот за да разменат поздрави, бидејќи мислеле дека е надвор од артилерискиот дострел на непријателот. Меѓутоа, граната од хаубица експлодирала на 10 метри, по што следела втора која експлодирала веднаш над нивниот шатор. Авни бил ранет и му била откината рака. Додека лежел на земја умирајќи, неговите последни зборови биле „известете го моето семејство, да живее нацијата“.[1] Неговите другари го погребале во близина. Како командант на 57. полк го наследил мајорот Хајри-бег.[4] Многу вознемирен кога слушнал за смртта на Авни, Мустафа Кемал наредил неговата униформа и личните работи да му бидат испратени на неговото семејство. Неговата униформа, меч и одредени реликвии подоцна неговото семејство му ги донирало на Воениот музеј во Истанбул.[1]
Потомци[уреди | уреди извор]
Хусеин Авни ги оставил зад себе сопругата Фатма Зехра како и малиот син Текин (Мехмет Фехми) и ќерката Мелек.
Семејството на Хусеин Авни го добило презимето „Арибурун“ по Законот за презиме од 1934 година, според кој сите турски граѓани морале да добијат презиме. Презимето „Арибурун“ било специјално избрано од Ататурк за да се чествуваат херојските дела на турските војници кои се бореле во Галиполе. Арибурун значи „точка прочистена со маченичка крв“ [1] и преземена од „Арибуру“, турското име за заливот Анзак.
Синот на Авни, Текин Арибурун, тргнал по стапките на својот татко, се вклучил во вооружените сили и станал началник на турските воздухопловни сили, а подоцна и сенатор, а во 1973 година вршител на должноста претседател на Турција.
Текин Арибурун долги години го барал гробот на својот татко на бојното поле. Единствениот опис на местото што го имал било дека е блиску до три бора, на мала височинка во близина на местото каде што било командното место на 57-ми полк. Конечно, во 1955 година, го пронашол гробното место, кое било идентификувано според 'рѓосана лимена плочка на која пишувало „Командант на 57. полк, Авни“.[1] Текин Арибурун ги преместил посмртните останки на својот татко на сегашната локација каде што бил поставен постојан споменик.
Гроб[уреди | уреди извор]
Гробот на Хусеин Авни (Şehit Yarbay Hüseyin Avni Bey Anıt Mezarı) се наоѓа во областа позната како Зејтинлик Мевкии. Ограден е со железна ограда со натпис на турски јазик „Херој командант на 57. пешадиски полк, поручник Хусеин Авни, син на Али, Манастир (Битола). Датум на мачеништво 31 јули 1331 година – 13 август 1915 година, Молете се Фатиха“. Под турското знаме е присутна и плоча која има подолг опис, посветена на загинатите од 57-ми полк и на која се наведени неговите достигнувања.[5]
До гробот може да се стигне од главниот пат што води од Канлисирт до Чунук Баир со свртување десно по патот до гробиштата на Квинс Пост. Веднаш јужно од гробиштата на Квин Пост и гробот на капетанот Мехмет (десно) се наоѓа спореден пат кој е означен со знак на кој пишува 57'nci Alay Komutanı Avni Bey Şehitliği (командант на 57-ми полк, маченик Авни-бег). Приближно 600 m по овој спореден пат (кој се спушта југоисточно до Кешикдере) се наоѓа гробот. Патот завршува на паркинг на јужниот крај на гребенот Бомба-Риџ Едрене.
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 Tanman, Huseyin (April 25, 2015). „Gallipoli 2015: Great grandson recalls the Turkish war hero who kept the Anzacs at bay“. ABC. Посетено на May 11, 2021.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Uyar, Mesut (2015). The Ottoman Defence Against the Anzac Landing. Australian Army Campaigns. 16. Newport, NSW: Big Sky. стр. 75, 76, 120, 122. ISBN 978-1-925275-01-8.
- ↑ Atlı, Altay. „Gallipoli“. Turkey in the First World War. Посетено на May 13, 2021.
- ↑ „The 57th Infantry Regiment: Fallen heroes of the Battle of Gallipoli“. ibb. Архивирано од изворникот на 2021-05-15. Посетено на May 14, 2021.
- ↑ Atabay, Mithat; Korpe, Reyhan; Erat, Muhammet (2016). „Remembering Gallipoli from a Turkish perspective“. Во Sagona, Antonio; Atabay, Mithat; Mackie, C. J.; McGibbon, Ian; Reid, Richard (уред.). Anzac Battlefield: A Gallipoli Landscape of War and Memory. Cambridge: Cambridge University Press. стр. 241. ISBN 9781107111745.
Надворешни врски[уреди | уреди извор]
- Фотографии од гробот на Хусеин Авни Архивирано на 8 јуни 2021 г. . (на турски).
- 57'nci Alay Komutanı Yarbay Хусеин Авни бег го опишува доделувањето на новото презиме на семејството. (на турски).