Херман II Цељски

Херман II Цељски (словенечки: Herman II. Celjski; почетокот на 1360-тите – 13 октомври 1435 година) бил Цељски гроф, истакнат принц и моќен магнат. Тој се прославил како верен сојузник и свекор на унгарскиот крал и светиот римски цар Сигизмунд од Луксембург.

Неговата непоколеблива лојалност кон кралот му донела значителни имотни грантови и привилегии, што го направило најголемиот земјопоседник во Славонија. Покрај тоа, служел како гувернер на Крањска и двапати бил поставен за бан на обединетите провинции Славонија, Хрватска и Далмација. Со договор од 1427 година, тој бил признат како наследник на Кралството Босна.

Врвот на подемот на Цељските грофови бил достигнат со стекнувањето на достоинството принц на Светото Римско Царство. Во моментот на својата најголема моќ, Херман II контролирал две третини од Крањска, поголемиот дел од Долна Штаерска и имал значително влијание врз целата средновековна Хрватска.

Како еден од најзначајните претставници на својата династија, тој ги издигнал Цељските грофови од регионална сила во клучен играч во централноевропската политика.

Семејство

Херман II бил помлад син на грофот Херман I Цељски и неговата сопруга Катарина Котроманиќ Цељска. Цељските грофови, како вазали на хабсбуршките војводи од Штаерска и Корушка, поседувале значителни имоти покрај реката Савиња во денешна Словенија, како и делови од Крањска и Корушка.

Неговата мајка, Катарина, потекнувала од моќните Котроманиќи, како ќерка на банот Стефан II од Босна. Со тоа, Херман бил братучед на првиот крал на Босна, Твртко I.

Неговиот постар брат, Ханс (околу 1363–1372), починал млад, а по смртта на нивниот татко на 21 март 1385 година, Херман станал единствен наследник на семејните имоти. Кога на 19 септември 1392 година умрел и неговиот братучед Вилијам без машки наследници, Херман II станал единствениот носител на титулите и поседите на Цељските грофови, што значително ја зацврстило неговата моќ.

Херман II се оженил со Ана, ќерка на грофот Хенри од Шаунберг и Урсула од Горица, околу 1377 година. Тие имале шест деца:

Фридрих II Цељски (1379–1454)

Херман III (1380–1426)
Елизабета Цељска (1382)
Ана Цељска (околу 1384–околу 1439)
Херман Цељски (1385-1421), незаконски син
Лудвик (1387–1417)
Барбара Цељска (1392–1451)

Како влијателен благородник, Херман внимателно ги договарал браковите на своите деца, но наишол на сериозни проблеми со својот најстар син, Фридрх. Првично, Фридрих бил оженет со Елизабета Франкопанска, но таа била убиена во 1422 година – под сомнителни околности, при што самиот Фридрих бил осомничен како сторител.

Набрзо потоа, тој се оженил со Вероника од Десенице, но Херман II одбил да ја прифати како снаа, сметајќи ја за недостојна поради нејзиното ниско потекло. Вероника била обвинета за вештерство и подоцна погубена – најверојатно удавена.

Овој судир довел до бунт на Фридрих против татко му, што завршило со негово затворање.

Битка кај Никопол

Во 1396 година, Херман II храбро се борел на страната на унгарскиот крал Сигизмунд Луксембуршки во битката кај Никопол против Отоманското Царство. Оваа битка завршила со тежок пораз за христијанската коалиција.

За време на повлекувањето, Херман му го спасил животот на Сигизмунд – двајцата избегале од бојното поле со рибарски брод, по што заедно поминале долго и опасно патување назад до Унгарија.

Во знак на благодарност, Сигизмунд го наградил Херман: во 1397 година му ја доделил областа Вараждин, а во 1399 година му доделил различни поседи во Загорје, долж границата на Кралството Хрватска и Светото Римско Царство

Овие наследни дарови го направиле Цељскиот гроф најголем земјопоседник во Славонија.

Односот со Сигизмунд

Во текот на унгарската граѓанска војна, кога кралствата Унгарија и Хрватска беа загрозени од кралот Ладислав од Неапол, Херман II останал лојален на унгарскиот крал Сигизмунд.

Во 1401 година, бунтовните вазали успеале да го заробат и затворат Сигизмунд. Херман, заедно со палатинецот Николај II Горјански, го обезбедил неговото ослободување подоцна истата година.

За да издејствува ослободување, Херман се заканил дека ќе ја нападне Унгарија, со што ги приморал бунтовниците да преговараат.

По ослободувањето, односите меѓу Сигизмунд и Херман станале уште поблиски. Иако Сигизмунд првично ветил дека ќе ги отстрани странските благородници како Херман од државните канцеларии, никогаш не го исполнил тоа ветување.

Во 1405 година, Сигизмунд се оженил со најмладата ќерка на Херман, Барбара и му доделил голема земја во Славонија на својот свекор. Ана, друга ќерка на Херман, била мажена за Палатин, со што се поврзале трите семејства.^[1] Во 1406 година, Сигизмунд го именувал Херман „бан на Далмација и Хрватска и бан на Славонија“.^[2] Тој ги извршувал овие функции до 1408 година и повторно од 1423 до 1435 година,^[1] користејќи ја посветената поддршка на Еберхард, загрепскиот бискуп роден во Германија.^[1] Од економски причини, Херман ги протерал сите Евреи од неговиот домен.^[3]

Кога грофот Фридрих III од Ортенбург, последниот од неговата лоза, починал во 1418 година, неговиот домен бил наследен од Херман. Оттогаш, тој контролирал три четвртини од Корушка. Неговата цел конечно била постигната во 1423 година кога војводата Ернест од Штаерска и Корушка се откажал од својата феудална превласт над Цељските грофови.^[3]

Босанско наследство

Во 1426 година, Кралството Босна било под постојана закана од османлиски напади. Кралот Твртко II, очајно сакал да добие унгарска заштита. Кралот Сигизмунд се согласил, но под услов: бездетниот Твртко требало да го признае Херман како негов наследник. Босанското благородништво било навредено од барањето. Признавањето на Херман би значело зголемено влијание на Унгарија врз Босна, нешто што тие биле решени да го спречат. Освен тоа, тие биле навикнати да го контролираат кралското наследство и го сметале за нивно право да избираат кралеви. Сепак на 2 септември 1427 година бил потпишан договор кој предвидувал во случај на смрт на Твртко без машки наследник, на престолот да дојде Херман.^[2]

Херман починал во Братислава на 13 октомври 1435 година. Твртко навистина умрел без деца, но осум години подоцна, а Херман никогаш не станал крал на Босна. Босанската круна воопшто не преминала кај Цељските грофови.^[2] Херман бил погребан во манастирот Плетерје, манастир што тој го основал во 1403 година како последен картузијански манастир во словенечките земји. Цељските грофови биле признати како принцови на Светото Римско Царство една година по неговата смрт, иако постојат лажни докази кои сугерираат дека тоа можеби се случило непосредно пред смртта на Херман, на 27 септември 1435 година.

Наводи

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 Engel, Pal; Ayton, Andrew; Pálosfalvi, Tamás (1999). The realm of St. Stephen: a history of medieval Hungary, 895–1526. Penn State Press. стр. 204–205, 207, 211. ISBN 0-271-01758-9.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Van Antwerp Fine, John (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, стр. 464, 472–473, ISBN 0472082604
↑ ^3,0 ^3,1 Luthar, Oto (2008), The Land Between: A History of Slovenia, Peter Lang, стр. 167–169, ISBN 978-3631570111

Надворешни врски

Херман II Цељски на Ризницата ^?

[Engel-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 Engel, Pal; Ayton, Andrew; Pálosfalvi, Tamás (1999). The realm of St. Stephen: a history of medieval Hungary, 895–1526. Penn State Press. стр. 204–205, 207, 211. ISBN 0-271-01758-9.

[Fine-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Van Antwerp Fine, John (1994), The Late Medieval Balkans: A Critical Survey from the Late Twelfth Century to the Ottoman Conquest, University of Michigan Press, стр. 464, 472–473, ISBN 0472082604

[Luthar-3] 3,0 ^3,1 Luthar, Oto (2008), The Land Between: A History of Slovenia, Peter Lang, стр. 167–169, ISBN 978-3631570111

[1]

[2]

[3]