Хајделбершки универзитет

Од Википедија — слободната енциклопедија
Универзитет Рупрехт Карл во Хајделберг
Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg
ГеслоSemper apertus (латински јазик)
На македонски
Книгата секогаш е отворена.
Видјавен
Основан1386
РекторБернард Ејтел
Административен кадар
4,196
Студенти26,741
МестоХајделберг, Германија Германија
Кампусурбан
Боицрвена и жолта         
ПрипадностGerman Excellence UniversitiesLERU Coimbra Group European University Association]]
http://www.uni-heidelberg.de/

Координати: 49°24′37″N 8°42′23″E / 49.41028° СГШ; 8.70639° ИГД / 49.41028; 8.70639

Логото на Универзитетот

Универзитетот Рупрехт Карл во Хајделберг е универзитет за јавно истражување, кој се наоѓа во Хајделберг, Баден-Виртемберг во Германија. Основан е во 1386, и е најстариот универзитет во Германија, а бил четвртиот универзитет основан во Светото Римско Царство. Хајделберг како образовна институција постои од 1899 година, денес се состои од дванаесет факултети и нуди програми на додипломски, постдипломски и постдокторски нивоа на околу 100 дисциплини. Тоа е германски високорангиран универзитет, како и основач на Лигата на европските истражувачки универзитети и групата Коимбра.

Руперт I, го основa универзитетот во време кога Хајделберг бил главен град на областа Пфалц. Поради тоа тој се користи како центар за теолошки и правни експерти од целата Римското Царство. Бројот на запишаните студенти опаѓа со триесетгодишната војна и универзитетот не ја надминува финансиската и интелектуалната криза до почетокот на 19 век. Постепено институцијата повторно станува центар на независни мислители и се развива во упориште на хуманизмот и центар на демократската мисла. Во тоа време Хајделберг служи и како модел на училиште за американските универзитети.

Како и да е, универзитетот изгуби многу од своите професори и беше означен како националсоцијалистички универзитет во периодот од 1933 до 1945. По Втората светска војна беа преземени интензивни активности за денацификација на универзитетот и Хајделберг служи како едно од главните места за одржување на студентските протести на левицата во Германија во 1970.

На Универзитетот се воведени модерни научни како научната психијатрија, психо- фармакологија, психијатриска генетика, физика на животната средина, и современата социологија кои се претставени како научни дисциплини . Поврзувајќи се со 30-тина лауреати на Нобеловата награда, Хајделберг продолжува со ставање на акцентот врз научните истражувања. Константно е рангиран меѓу највисоко рангираните европски универзитети и станува интернационално место за докторанти, со просечно илјада дипломирани доктори секоја година од кои една третина доаѓа од странство.

Меѓународни студенти од околу 130 земји претставуваат повеќе од 20 проценти од вкупниот број на студенти. Хајделберг има два кампуса на две различни локации, едната е Стариот град, а другата Нојнхајмерфелд кој е надвор од градот. Универзитетот бележи единаесет домашни и странски студенти кои завршиле во Хајделберг, а оствариле кариера на претседатели на држави и претседатели на влади,.

Историја[уреди | уреди извор]

Основање[уреди | уреди извор]

Околу 1400 година Хајделберг имаше околу 3.000 жители, но големиот раскол( познат како Големиот раскол ) кој се случи во 1378, по кој европското христијанство се подели на два спротивни табора и тоа му овозможи на овој релативно мал град да се здобие со сопствен универзитет.

Големиот раскол беше иницирана со изборот на двата папи истата година по смртта на Папата Грегориј XI. Едниот папа- кој го бира Франција, престојуваше во Авињон, а другиот во Рим (избран од италијанските кардинали). Германските световни и духовни водачи изразија своја поддршка за наследникот во Рим, што имаше далекосежни последици како за германските студенти, така и за професорите во Париз- тие останаа без стипендии и мораа да си заминат.

Руперт I ја искористи можноста и иницираше разговори со папската Курија, што како краен резултат доведе до создавање на папската Була за создавање на универзитетот. Така во 1385 година Хајделберг доби дозвола од папата Урбан VI да отвори училиште со општи студии Studium Generale, а конечната одлука за основање на универзитетот е донесена на 26 јули 1389 во има на Руперт, конт од Палатина на реката Рајна. Како што е наведено во папската повелба, Универзитетот беше создаден според Универзитетот во Париз и вклучуваше четири факултети :филозофски, теолошки, правен и медицински.

На 19 октомври 1386 година беше одржано првото предавања, што значи дека Хајделберг е најстариот универзитет во Германија . За прв ректор беше избран Марсилиус фон Инген. За мотото на универзитетот тој ги избра зборовите semper apertus, што значи „Книгата за учење е секогаш отворена “.

За тоа колку бргу растеше универзитетот зборува и бројката од 185 студенти во 1390-тата година кои беа вклучени во наставата.

Развој[уреди | уреди извор]

Од 1414 до 1418, професорите по теологија и право земаа учество на Вселенскиот собор во Констанца, во улога на советници на Луј III кој учествуваше на соборот како претставник на императорот и главен судија во царството. Како позитивно влијание на ова Универзитетот и професорите се здобија со добра репутација .

Под влијание на Марсилиус универзитетот првично подучуваше номинализам или via moderna./ Во 1412, и реализмот и учењето на John Wycliffe беа забранети на универзитетот, но подоцна околу 1454 беше одлучено дека и реализмот via antique треба да се учат, и на тој начин беа вклучени двата паралелни начини (ambae viae).

Преминот од схоластичка кон хуманистичка култура беше спроведен од канцеларот и владиката Јохан фон Далберг кон крајот на 15 век. Хуманизмот беше претставен на Универзитетот во Хајделберг посебно од основачот на старата Германска хуманистичка школа Рудолф Агрикола, Конрад Келтес, Јакоб Вимпфелинг, Јохан Рохлин. Силвиус Пиколомини беше советник на Универзитетот во својство на ректор на Вормс.

,,. Во 1553, папата Јулиј II го санкционираше доделувањето на црковните бенефиции за секуларните професори. Аргументите, несогласувањето Мартин Лутер во Хајделберг во април 1518 оствари долготраен ефект и неговите приврзаници, магистри и научници наскоро станаа водечки реформатори во југозападна Германија.Со вклучување на покраината Пфалц во реформаторство, Ото Хенри, Палатински, го претвори Универзитетот во калвинистичка институција. Во 1563, Катехизис на Хајделберг е создаден од соработката на универзитетската верска школа.

Како што поминуваше 16 век, доцниот хуманизам застана зад калвинизмот како предоминантна школа на мислата и личностите како се Паул Шеде, Јан Грутер, Мартин Опиц и Мтхаус Мериан кои предаваа на Универзитетот. Тој привлече ученици ширум континентот и се разви во културен и академски центар. Со почетокот на 30-годишната војна во 1618 година интелектуално и фискално универзитетот почна да опаѓа. Во 1622 година, тогаш позната библиотека Палатина беше украдена од универзитетската катедрала и однесена во Рим. Пропаднаа напорите за реконструкција од страна на кралот Луј IV, кој го уништи Хајделберг речиси целосно во 1693 година. Како последица на доцната реформација Универзитетот го губи протестантскиот карактер, a се канализира патот на језуитите . Во 1735, Стариот универзитет беше изграден на универзитетскиот плоштад, подоцна познат како Domus Vilhelmina. Преку напорите на језуитите отворено е подготвителното богословско училиште Seminarium s Carolum Borromӕum, чии ученици беа исто така регистрирани како студенти на Универзитетот. По укинувањето на Исусовиот ред, повеќето од училиштата поминаа во рацете на француската заедница на Лазаристите во 1773 година. Од тогаш ситуацијата се влошува, а Универзитет и натаму го губи престижот сè до владеењето на последниот Чарлс Теодор Платински кој ги основал катедрите за сите факултети, ги формирал наулните институти како што е Изборната академија на науките и го префрлил училиштето за политичка економија од местото Кајзерслојтерн во Хајделберг, каде што беше приклучен кон Универзитетот како факултетот за политичка економија. Исто така, тој ја основа и опсерваторијата во соседниот град Манхајм, каде што језуитот Кристијан Маер беше директор. Во врска со комеморацијата по повод 400- годишнина на Универзитетот, ревидиран е статутот, за што беа ангажирани неколку професори, а кој беше и изгласан . Финансиското работење на универзитетот беше ставено во ред . тоа е период во кој бројот на запишаните студенти варираше меѓу 300 и 400 и во јубиларната година 133 нови беа запишани. Како последица на потресите предизвикани со Француската револуција, а посебно поради договорот за мир меѓу Бонапарта и Кобенцел од Луневил 1801 година, Универзитетот го губи правото на својот имот од левата страна на реката Рајна, така што се очекуваше негов комплетен распад.

19-тиот и почетокот на 20 век[уреди | уреди извор]

Овој пад не беше запрен сè до 1803 година. Ова година Универзитетот е повторно востановен како државна институција Карл Фридрих, според големиот војвода од Баден на кого му беше доделен имотот на покраината Палетинате на десната страна на реката Рајна.Оттогаш, Универзитетот го носи неговото име заедно со името на Руперт I. Карл Фридрих го подели Универзитетот на пет факултети и себеси се стави на чело како ректор, што го прават и неговите наследници. Во текот на оваа декада доаѓа до израз романтизмот во Хајделберг преку Клеменс Брентано, Ахим фон Арним, Лудвиг Тик, Јозеф Герец и Јозеф фон Ајхендорф и таму продолжува средновековното оживување на германската поезија, проза и уметност.

Германското студентско здружение, првенствено беше патриотска, а потоа политичка организација и имаше големо влијание. По конечното умирање на романтизмот, Хајделбер станува центар на либерализмот и на движењето во полза на германското национално единство. Историчарите Фридрих Кристофер Шлосер и Георг Готфред беа водачи на нацијата во нивната политичка историја. Училишта на модерната медицина и природните науки, посебно астрономијата беа модели во однос на формирањето и екипирањето, а Универзитетот Хајделбер особено беше забележлив и влијателен со своите правни студии. Универзитетот како целина беше модел за трансформација на американските колеџи на либералните уметности и на истражувачките универзитети, а посебно за тогаш формираниот универзитет на Џон Хопкинс. Професорите од Хајделберг беа важни поддржувачи на Формарц револуцијата и многу од нив беа членови на првиот демократски избран Германски парламент т.н. Франкфуртски парламент од 1848 година. Во текот на 19 век Универзитетот стана место на мошне либерални и отворени идеи, посебно негувани од Макс Вебер, Ернст Троелч и круг на колеги околу нив. Во таканаречената Вајмарска Република, Универзитетот беше наширокот признат како центар на демократски мисли поттикнати од професорите како Карл Јасперс, Густав Радбрух, Мартин Дибелиус и Алфред Вебер.За жал, постоеја и мрачни сили кои работеа во рамките на Универзитетот, како националсоцијалистичкиот физичар Филип Ленард, кој е во тоа време на чело на Институтот за физика. По убиството на Валтер Ратенау тој одби да го симне националното знаме на половина копје, со што ја покажа својата провокација кон комунистички ориентираните студенти.

Националсоцијалистички период и Федералната Република[уреди | уреди извор]

Со појавувањето на Третиот рајх во 1933, Универзитетот ги поддржа нацистите како и сите други германски универзитетот во тоа време. Универзитетот се откажува од услугите на голем број од вработените и од студентите и тоа поради политички и расистички причини . Многу поддржувачи на дисидентите мораа да емигрираат и затоа многу еврејски и комунистички ориентирани професори кои не ја напуштија Германија беа депортирани .

На 17 мај 1933 членовите на Универзитетот и студентите земаа учество во палењето на книгите и Хајделберг беше конечно непопуларен и познат како националсоцијалистички универзитет. Пораката на влезот на новиот универзитет е сменета од „Духот на живот“ во „Германскиот дух“ и многу од професорите му оддадоа должна почит на новото лого. Универзитетот беше вклучен во нацистичката евгеника со принудна стерилизација која беше спроведувана на женските клиники и на клиниката за психијатрија, а тогаш раководена од Карл Шнајдер, кој беше вклучен во позната акција Т4 (како што беше наречена програмата за евтаназија). По завршувањето на Втората светска војна Универзитетот презема интензивни активности за сопствена денацизификација. Со оглед на тоа што Хајделбер беше спасен од уништување за време на војната, неговата реконструкција беше завршена многу бргу. Со формирањето на Collegium Academicum, на Универзитетот, Хајделберг стана дом на првиот и досега единствениот студентски дом со сопствена студентска самоуправа. Новиот статут ги обврзува новите студенти да го “Живеат духот на вистината, правдата и хуманоста“.

Во текот на 1960- тите и 1970-тите години, Универзитетот доживува огромна експанзија. Овојпат, се развива во една од главните сцени на лево ориентираните студентски протести во Германија. Во 1975 година масивни полициски сили го апсат целиот студентски парламент. Кратко потоа, во зградата на Collegium Academicum, прогресивниот колеџ на Универзитетот упаднаа околу 700 полицајци и ја затворија зградата за постојана работа .Од тие причини на периферијата на градот во областа Нојнхајмерфелд никна нов кампус за медицина и природните науки.

Денеска околу 28,000 студенти се вклучени во образовниот процес на Универзитетот во Хајделберг. Има 4,196 ангажирани со полно работно време и 476 универзитетски професори. Во рамките на иницијативата на Федералното министерство за образование и наука и со помош на германска научна фондација, 2007 година институцијата добива звање „Извонреден универзитет“- што значи дека е високо рангиран. Иницијативата е спроведена со цел за зајакнување на германскиот универзитетски систем, со поставување на мала мрежа на исклучително добро финансирани универзитети, од кои се очекува да создаваатт силни меѓународни влијанија.

Кампус[уреди | уреди извор]

Хајделберг е град со околу 140 илјади жители. Сместен е во регионот Рајна, Некар.

Кампусот Бергхајм[уреди | уреди извор]

Кампусот Бергхајм е сместен во поранешнката клиника Рудолф Крел (наречена според Рудолф фон Крел) во едно од предградијата на Хајделберг- Бергхајм. Од март 2009 година тој ги вдоми институтите за економија, политички науки и социологија (при што заеднички се сместени факултетите за економија и социјална политика)а кои претходно беа ситуирани во кампусот на Стариот град. Кампусот Бергхајм нуди еден амфитеатар за предавања, неколку простории за семинари, најмодерна универзитетска библиотека и кафетерија.

Библиотеки[уреди | уреди извор]

Униерзитетската библиотека е главна библиотека на Универзитетот и е се состои, заедно со децентрализираните библиотеки од факултетите и институтите претставува интегрален систем на библиотеки кој се состои од околу 6.7 милиони книги и печатени изданија. Во Германија ова е најмногу користената библиотека и моментално е рангирана на прво место на најдобрите библиотеки во Германија. Акциите на библиотеката ги надминаа еден милион во 1934.Денеска таа има околу 3.2 милиони книги, околу 500,000 други медиуми како микрофилмови и видео ленти, како и 10,732 периодични научни изданија.Згора на тоа, библиотеката поседува и повеќе од 6,600 ракописи од кои се најпознати Codex Manesse, 1,800 incunabula, 110,500 автобиографии,како и колекции на стари мапи, слики и фотографии. Останатите 83 децентрализирани библиотеки на факултетите и институтите поседуваат уште 3.5 милиони печатени книги . Во 2005, дури 34,500 активни корисници на Универзитетската библиотека имаа пристап до 1.4 милиони книги годишно. Снабдувањето со книгите покрај конвенционалните методи, користи и бројни електронски сервиси. Околу 3000 комерцијални научни списанија се достап ни преку сервисот e-journal. Денешната Универзитетска библиотека влече корени од времето кога првиот ректор Марсилиус фон Инген ги купил документите во 1388 а кои беа складирани во светата црква, која тогаш била катедрала за потребите на Универзитетот. Од 1978 научната област од универзитетската библиотека ги опслужува институтите за природни науки и за медицина во Новиот кампус.

Установи во странство[уреди | уреди извор]

Универзитетот од Хајделберг го формираше центарот за Латинска Америка во Сантјаго, Чиле во 2001 година. Центарот има задача да организира курсеви за обука во однос на менаџирањето и маркетингот кои се одржуваат самостојно од Универзитетот во Хајделберг или во соработка со папскиот католичкиот универзитет на Чиле и на Универзитетот на Чиле. Универзитетот има договори за соработка и со двата универзитета. Центарот има обврски за програмите за постдипломски студии и воедно ги координира активностите на Универзитетот во Латинска Америка, и обезбедува платформа за научна соработка. Универзитетот се претставува и преку канцеларијата во Њујорк. Неговите главни задачи вклучуваат промоција на постоечката соработка, градење на нови мрежи, создавање заеднички студиски програми и одржување и ширење на академските контакти со американските универзитети.

Организација[уреди | уреди извор]

Управување[уреди | уреди извор]

Ректоратот е извршното тело на Универзитетот предводено од ректорот Берхард Ајтел. Ректоратот се состои од советникот Марина Фрост, која е водач на централната администрација и одговорна за буџетот на Универзитетот и за тројцата проректори одговорни за меѓународни односи, настава и комуникации, за истражување и конкретната структура.

Сенатот е всушност "законодавната власт" на универзитетот. Ректорот и на членовите на Ректоратот се сенатори по службена должност ex officio, како што се и деканите на факултетите, како и медицинските и управување со директорите на Универзитетската болница, како и офицер задолжен за еднакви можности на универзитетот. Други 20 сенатори се избираат на секои четири години, според следните квоти:осум универзитетски професори, четири кандидати од академскиот кадар; четири делегати од студентската организација, и четворица вработени од администрација на Универзитетот.

Советот на Универзитетот е советодавно тело на гореспоменатите лица и во неа спаѓаат, меѓу другите, поранешниот израелски амбасадор во Германија Ави Примор, како и извршни директори од германските индустрии.

Факултети[уреди | уреди извор]

По структурните реформи во 2003, Универзитетот во Хајделберг се состои од 12 факултети кои пак од своја страна содржат неколку дисциплини, сектори и институти. По воведувањето на Болоња процесот повеќе од факултетите нудат можности за дипломски, магистерски и докторски студии. Кои компарираат на новите европски стандарди за образование. Забележителни исклучоци се програмите за додипломски студии по право, медицина, стоматологија и фармација, од кои студентите дипломираат сè уште со полагање на државниот испит, како и испитување за мастер во членката на Баден-Виртемберг

  • Факултет за емпириски науки и култура
  • Факултет за биологија
  • Факултет за хемија
  • Факултет за економија и социјални науки
  • Правен факултет
  • Факултет за математика и компјутерски науки
  • Факултет за медицина
  • Факултет за медицина во Манхајм
  • Факултет за современи јазици
  • Факултет за филозофија и историја
  • Факултет за физика и астрономија
  • Теолошки факултет

Поврзани институции[уреди | уреди извор]

  • Network for Research on Ageing
  • Central Institute of Mental Health Mannheim
  • Heidelberg Institute for International Conflict Research
  • Heidelberg State Observatory,[40]
  • University Hospital Heidelberg,
  • University Hospital Mannheim.

Партнерство[уреди | уреди извор]

Универзитетот има бројни партнери, како национално така и интернационално. Посебно, одржува долгорочна соработка во областа на истражувањето и образованието со следниве независни истражувачки институти како во Хајделберг, така и надвор од него.

  • Центар за еврејски студии (Централен Конзисториј на евреите во Германија)
  • Европската молекуларно биолошка лабораторија
  • Центар за истражување на канцерот во Германија (Хелмхолчко здружение)
  • Истражувачки центар за тешки јони (Хелмхолчко здружение)
  • Академија на науките Хајделберг
  • Истражувачки центар во Карлсруе (Хелмхолчко здружение)
  • Макс Планк Институт за астрономија
  • Макс Планк Институт за компаративно јавно право и за меѓународно право
  • Макс Планк Институт за медицински истражувања
  • Макс Планк Институт за јадрена физика

Академски профили[уреди | уреди извор]

Наставна статистика[уреди | уреди извор]

Универзитетот вработува повеќе од 15,000 академски кадар, повеќето од нив се физичари ангажирани на Универзитетската болница. Почнувајќи од 2008 година, факултетот опфаќа 4.196 стручњаци со полно работно време, со исклучок на визитинг професори, како и дипломираните истражувачите и асистентите. Од нив, дури 673 факултетски членови беа од странство. Универзитетот Хајделбер привлече повеќе од 500 интернационални научници, како визитинг професори секоја академска година. Универзитетот вклучува вкупно 26,741студенти од кои, меѓународни се 5,118. Дополнително има уште 1,467 меѓународни студенти со студентска размена . Од нив 23,636 студенти завршуваат научни степени 4,114 од нив се меѓународни студенти и 919се со размена . 3,105 завршуваат докторски студии од кои 1,004 се меѓународни and 15 се студенти со размена. Универзитетот додели 994 докторски дипломи.

Рангирање[уреди | уреди извор]

Во 2010 година U.S. News / QS World University Rankings го рангираше Хајделберг на 1 место во Германија, на 14 во Европа и на 51 место во светот, со што се искачи за шест позиции повисоко во однос на претходната година.

Организација и должина на студирањето[уреди | уреди извор]

Академската година се дели на два семестар . Зимскиот семестар почнува од 1 октомври и трае до 31 март, а летниот од 1 април до 30 септември. Наставата се одржува од средина на октомври до средина на февруари и од средина на април до средина на јули. Студентите можат да ги започнат студиите, како во летниот така и во зимскиот семестар.

Сепак, има неколку предмети кои студентите можат да ги започнат единствено во зимскиот семестар. Стандардно време за завршување на додипломските студии се принципиелно 6 семестари, а натамошните четири семестари за консекутивните Мастер студии. Нормално време за докторски студии се 6 семестари. Вкупниот период за додипломски студии е поделен на два дела. Период на базични студии кој трае најмалку 4 семестари, и на крајот студентот мора да полага формален испит, потоа период на напредни студии, кој трае најмалку два семестра, период по кој студентот мора да полага завршен испит.

Наводи[уреди | уреди извор]