Урбана област во нордиските земји

Од Википедија — слободната енциклопедија

Урбаната област во нордиските земји, со исклучок на Исланд, е дефинирана како посебен статистички концепт што се користи за диференцирање на групи на население независно од општинските граници. Населението се мери на национално ниво, независно од заводот за статистика на секоја земја. Статистика Шведска го користи терминот tätort (урбана населба), статистиката во Финска исто така користи tätort на шведски и taajama на фински, статистиката на Данска користи byområde (град), додека статистиката на Норвешка користи tettsted (урбана населба).

Во 1960 година беше договорена единствена статистичка дефиниција меѓу нордиските земји,[1] која дефинира урбана област како континуирано изградена област чие население е најмалку 200 жители и каде што максималното растојание помеѓу живеалиштата е 200 метри; попуст на патишта, паркинг места, паркови, спортски терени и гробишта – без оглед на границите на одделението, општините или окрузите.[1][2] И покрај единствената дефиниција, различните статистички бироа имаат различни пристапи во спроведувањето на овие мерења, што резултира со мала варијација помеѓу различните земји.

И покрај тоа што припаѓа на нордиските земји, Исланд не ја следи истата дефиниција за „урбана област“ за статистички цели. Нордиската дефиниција е единствена за четирите други земји и не треба да се меша со меѓународните концепти за градско подрачје или урбани области воопшто.

Урбани области во Шведска[уреди | уреди извор]

Најголемата урбана област во нордиските земји го опкружува Стокхолм.

Во Шведска, урбаните области ги мери националната статистичка институција Статистика Шведска. Во Шведска има вкупно 1.979 локалитети, а најголема е урбаната област Стокхолм со приближно 1.580.000 жители во 2017 година.[3] Околу 87% од шведското население живее во локалитети.[3]

Статистика Шведска, исто така, користи смаорт „помал локалитет“ што се однесува на рурален локалитет со 50–199 жители во соседна изградена област со не повеќе од 150 метри меѓу куќите. Концептот ретко се користи надвор од областа на статистиката, каде што се користи за населби веднаш под границата дефинирана за таторт.[4] 

Урбани области во Финска[уреди | уреди извор]

Пример за границите на финските урбани области, дефинирани долж 250 метри за 250 метри мрежа

Во Финска, урбаните области ги мери националната статистичка институција Статистика Финска. Тие ги користат термините на мајчин јазик таторт на шведски и тајата на фински. Најголемото урбано подрачје во Финска е Хелсингин кескустаајама („централно урбано подрачје на Хелсинки“) со приближно 1.270.000 жители во 2017 година.[5] Се протега низ Хелсинки, како и во 10 други општини во областа на Големиот Хелсинки. Втората по големина е тамперин кескустаахама со приближно 330.000 жители во 2017 година.[5]

Статистика Финска ги мери урбаните области долж 250 метарs (820 ст) за 250 метарs (820 ст) мрежа, што резултира со мали неточности и разлики во дефиницијата меѓу неа и другите нордиски земји. Грубото присуство на урбаните области се користи за регулирање на сообраќајот, со стандардни 50 kilometres per hour (31 mph) ограничување на брзината во таајама и 80 kilometres per hour (50 mph) надвор. Повеќето главни патишта кои водат во или надвор од урбаното подрачје се означени со патен знак.

Урбани области во Норвешка[уреди | уреди извор]

И покрај тоа што се придржува до истата дефиниција за урбана област како и остатокот од Нордијците, Норвешка користи автоматски систем за разграничување, кој се користел од 1999 година. Системот за разграничување бил ажуриран во неколку наврати, а последен пат во 2013 година[6] Во 2013 година во државата имало вкупно 963 диференцирани урбани средини.[6] Најголемата од нив е урбаната област околу Осло, со население од приближно 1 милион.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. 1,0 1,1 „Nationalencyklopedin - Tätort“. Nationalencyklopedin. Посетено на 21 July 2014. Translation: 'a for the Nordic countries shared statistical definition of built-up area with at least 200 residents, not more than 200 m between each other (without regard to the ward, municipal or county boundaries)'
  2. „Localities 2010: Population, age and gender“ (PDF) (Swedish и English). Statistics Sweden. Посетено на 21 July 2014. A densely built area includes any cluster of buildings with at least 200 inhabitants, unless the distance between the houses exceeds 200 metres. However, the distance may exceed 200 metres if the cluster of buildings is situated within the area of influence of a larger locality. [...] Even if the distance between buildings exceeds 200 metres, the locality should not be divided if the area between the buildings is used for public purposes such as roads, parking spaces, parks, sports grounds and cemeteries. The same applies to undeveloped areas such as storage sites, railways and docksCS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  3. 3,0 3,1 „Roughly 87 percent of the population lives in localities and urban areas“. Statistics Sweden. Посетено на 5 May 2019.
  4. „Smaller localities 2010“ (PDF) (Swedish и English). Statistics Sweden. стр. 81. Посетено на 21 July 2014. A smaller locality consists of a group of buildings not more than 150 met res apart from each other and has 50 – 199 inhabitants.CS1-одржување: непрепознаен јазик (link)
  5. 5,0 5,1 „Urban settlements by population and population density, 31 Dec 2017“. Statistics Finland. Архивирано од изворникот на 2018-07-18. Посетено на 5 May 2019.
  6. 6,0 6,1 „Dokumentasjon av metode: Justert tettstedsavgrensing“. Statistics Norway. Посетено на 5 May 2019.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]