Унбинилиум
Општи својства | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Име и симбол | унбинилиум (Ubn) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Други имиња | 120 елемент, ека-радиум | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Унбинилиумот во периодниот систем | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Атомски број | 120 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Стандардна атомска тежина (Ar) | [320] (предвидена)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Категорија | непозната, но најверојатно земноалакален метал | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Група и блок | група 2 (земноалкални), s-блок | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Периода | VIII периода | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Електронска конфигурација | [Uuo] 8s2 (предвидена)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
по обвивка | 2, 8, 18, 32, 32, 18, 8, 2 (предвидени) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Физички својства | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Фаза | цврста (предвидена)[2][3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Точка на топење | 953 K (680 °C) (предвидена)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Точка на вриење | 1.973 K (1.700 °C) (предвидена)[1] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Густина близу с.т. | 7 г/см3 (предвидена)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Топлина на топење | 8,03–8,58 kJ/mol (екстраполирана)[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Атомски својства | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Оксидациони степени | 1,[4] 2, 4 (предвиден)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Енергии на јонизација | I: 578,9 kJ/mol (предвидена)[2] II: 895,4–918,5 kJ/mol (екстраполирана)[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Атомски полупречник | емпириски: 200 пм (предвиден)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ковалентен полупречник | 206–210 пм (екстраполиран)[3] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Разни податоци | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CAS-број | 54143-58-7 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Историја | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Наречен по | IUPAC системско име на елементот | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Најстабилни изотопи | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Унбинилиум, познат и како ека-радиум или елемент 120 — неоткриен хипотетички хемиски елемент; има симбол Ubn и атомски број 120. Унбинилиум и Ubn е соодветно привремено систематско име и симбол на Меѓународниот сојуз за чиста и применета хемија, кој се користи додека елементот не биде откриен, потврден и не се одлучи за постојано име. Во периодниот систем на елементите, се очекува да биде елемент од s-блокот, алкален метал и вториот елемент во осмата периода. Привлекол внимание поради некои предвидувања дека можеби е на островот на стабилноста.
Унбинилиумот сè уште не е синтетизиран, и покрај повеќекратните обиди на германски и руски научни екипи. Експерименталните докази од овие обиди покажуваат дека елементите од периода 8 веројатно би биле многу потешки за синтеза од претходните познати елементи. Новите обиди на американски, руски и кинески тимови да синтетизираат унбинилиум се планира да започнат во средината на 2020-тите.
Местоположбата на унбинилиумот како седми земноалкален метал сугерира дека тој би имал слични својства на неговите полесни конгенери; сепак, релативистичките ефекти може да предизвикаат некои од неговите својства да се разликуваат од оние што се очекуваат од директна примена на периодични трендови. На пример, унбинилиумот се очекува да биде помалку реактивен од бариумот и радиумот, да биде поблизок во однесувањето до стронциумот, и додека треба да ја покаже карактеристичната +2 оксидациска состојба на металите на алкалните земји, исто така се предвидува да ги покаже +4 и +6 оксидационите состојби, кои се непознати кај кој било друг земноалкален метал.
Вовед
[уреди | уреди извор]Синтеза на супертешки јадра
[уреди извор]
Претешкото [б 1] атомско јадро се создава во јадрена реакција која комбинира две други јадра со нееднаква големина [б 2] во едно; колку понееднакви се двете јадра во однос на масата, толку е поголема можноста двете да реагираат. [12] Материјалот направен од потешките јадра се прави цел, која потоа е бомбардирана од снопот на полесни јадра. Две јадра можат да се спојат во едно само доколку се приближат доволно блиску едно до друго; нормално, јадрата (сите позитивно наелектризирани) се одбиваат меѓусебно поради електростатско одбивање. Силното заемнодејство може да ја надмине оваа одбивност, но само на многу кратко растојание од јадрото; јадрата на зракот на тој начин се многу забрзани со цел таквото одбивање да биде незначително во споредба со брзината на јадрото на зракот. [13] Енергијата што се применува на јадрата на зракот за да ги забрза може да предизвика тие да достигнат брзина до една десетина од брзината на светлината. Меѓутоа, доколку се примени премногу енергија, јадрото на зракот може да се распадне.[13]
Самото приближување не е доволно за две јадра да се спојат: кога две јадра се приближуваат едно до друго, тие обично остануваат заедно околу 10−20 секунди и потоа се разделуваат (не мора да бидат во истиот состав како пред реакцијата) наместо да формираат едно јадро. [14] Ова се случува затоа што при обидот за формирање на едно јадро, електростатското одбивање го раскинува јадрото што се формира. Секој пар на цел и зрак се карактеризира со неговиот пресек - веројатноста дека ќе дојде до јадрено соединување доколку две јадра се приближат едно кон друго изразено во однос на попречната област што треба да ја погоди упадната честичка за да дојде до соединувањето. [б 3] Оваа соединување може да настане како резултат на квантниот ефект во кој јадрата можат да тунелираат преку електростатско одбивање. Доколку двете јадра можат да останат блиску покрај таа фаза, повеќекратните јадрени заемни дејства резултираат со прераспределба на енергијата и енергетска рамнотежа.
![]() |
Добиеното спојување претставува возбудена состојба [17] - наречена сложено јадро - и затоа е многу нестабилно. За да се постигне постабилна состојба, привременото спојување може да се расцепи без да се формира постабилно јадро. [18] Алтернативно, сложеното јадро може да исфрли неколку неутрони, кои би ја однеле енергијата на возбудувањето; доколку второто не е доволно за исфрлање на неутрони, спојувањето би создало гама-зрак. Ова се случува околу 10−16 секунди по првичниот јадрен судир и резултира со создавање на постабилно јадро. Дефиницијата на Заедничката работна група на МСЧПХ и МСЧПФ вели дека хемискиот елемент може да се препознае како откриен само доколку неговото јадро не се распадне во рок од 10−14 секунди. Оваа вредност била избрана како проценка за тоа колку време му е потребно на јадрото да стекне електрони и на тој начин да ги прикаже неговите хемиски својства.[19] [б 4]
Распаѓање и откривање
[уреди извор]Зракот поминува низ целта и стигнува до следната комора, сепараторот; доколку се произведе ново јадро, тоа се носи со овој зрак.[21] Во сепараторот, новопроизведеното јадро е одвоено од другите нуклиди (оној на оригиналниот зрак и сите други продукти на реакцијата){{Efn|Ова раздвојување се заснова на тоа што добиените јадра се движат покрај целта побавно отколку јадрата на нереагираните зраци. Сепараторот содржи електрични и магнетни полиња чии ефекти врз подвижната честичка се поништуваат за одредена брзина на честичка.[22] Таквото раздвојување може да биде потпомогнато и со мерење на време на летот и мерење на енергијата на повратен удар; комбинација од двете може да овозможи да се процени масата на јадрото.[23] и се пренесува во детектор со површинска бариера, кој го запира јадрото. Означена е точната местоположба на претстојното влијание врз детекторот; означени се и неговата енергија и времето на пристигнување. Преносот трае околу 10−6 секунди; за да биде откриено, јадрото мора да преживее толку долго. Јадрото повторно се забележува откако ќе се регистрира неговото распаѓање и се мерат местоположбата, енергијата и времето на распаѓање.[21]
Стабилноста на јадрото е обезбедена од силното заемно дејство. Сепак, неговиот опсег е многу краток; како што јадрата стануваат поголеми, неговото влијание врз најоддалечените нуклеони (протони и неутрони) слабее. Во исто време, јадрото е растргнато со електростатско одбивање помеѓу протоните, а неговиот опсег не е ограничен.[24] Вкупната врзувачка енергија обезбедено од големото заемно дејство се зголемува линеарно со бројот на нуклеоните, додека електростатското одбивање се зголемува со квадратот на атомскиот број, односно вториот расте побрзо и станува сè поважен за тешките и супертешките јадра.[25][26] Така, супертешките јадра се теоретски предвидени[27] и досега е забележано[28] дека претежно се распаѓаат преку начини на распаѓање кои се предизвикани од таквото одбивање: алфа-распад и спонтано цепење.[б 5] Речиси сите алфа емитери имаат над 210 нуклеони,[30] и најлесниот нуклид кој примарно е подложен на спонтано цепење има 238.[31] Во двата режима на распаѓање, јадрата се спречени да се распаѓаат со соодветните енергетски бариери за секој режим, но тие можат да бидат тунелирани.[25][26]
Алфа честичките најчесто се произведуваат во радиоактивни распаѓања бидејќи масата на алфа честичка по нуклеон е доволно мала за да остави малку енергија за алфа честичката да се употреби како кинетичка енергија за да го напушти јадрото. [33] Спонтаното цепење е предизвикано од електростатско одбивање што го раскинува јадрото и создава различни јадра во различни случаи на идентични јадра. Како што се зголемува атомскиот број, спонтаното цепење брзо станува поважно: делумниот полураспад на спонтаното цепење се намалува за 23 редови на големина од ураниум (елемент 92) до нобелиум (елемент 102), [34] и до 30 редови на големина од ториум (елемент 90) до фермиум (елемент 100). Така, претходниот „модел на течни капки“ сугерирал дека спонтаното цепење ќе се случи скоро веднаш поради исчезнувањето на бариерата за цепење за јадра со околу 280 нуклеони. [35] Подоцнежниот јадрен слоест модел сугерира дека јадрата со околу 300 нуклеоните би формирале остров на стабилност во кој јадрата ќе бидат поотпорни на спонтаното цепење и првенствено ќе претрпат алфа распаѓање со подолг полураспад. Последователните откритија сугерирале дека предвидениот остров може да биде подалеку од првично предвиденото; тие, исто така, покажале дека јадрата меѓу долговечните актиноиди и предвидениот остров се деформирани и добиваат дополнителна стабилност од ефектите на обвивката. [36] Експериментите на полесни супертешки јадра, како и оние поблиску до очекуваниот остров, покажале поголема стабилност од претходно очекуваната против спонтаното цепење, покажувајќи ја важноста на ефектите на обвивката врз јадрата. [б 6]
Алфа-распадите се регистрирани од емитираните алфа честички, а распадните производи лесно се одредуваат пред вистинското распаѓање; доколку таквото распаѓање или низа последователни распаѓања произведе познато јадро, оригиналниот производ на реакцијата може лесно да се одреди. [б 7] (Дека сите распаѓања во ланецот на распаѓање навистина биле поврзани едни со други, се утврдува од местоположбата на овие распаѓања, кои мора да бидат на истото место.) Познатото јадро може да се препознае по специфичните карактеристики на распаѓањето што го претрпува, како што е енергијата на распаѓање (или поконкретно, кинетичката енергија на емитираната честичка). [б 8] Спонтаното цепење, сепак, произведува различни јадра како производи, така што оригиналниот нуклид не може да се одреди од неговите ќерки.
Според тоа, информациите достапни за физичарите кои имаат за цел да вештачки да создадат супертежок елемент се информациите собрани во детекторите: местоположбата, енергија и времето на пристигнување на честичката до детекторот и оние на неговото распаѓање. Физичарите ги анализираат овие податоци и се обидуваат да заклучат дека тие навистина биле предизвикани од нов елемент и дека не можел да биде предизвикан од различен нуклид од оној што се тврди. Честопати, обезбедените податоци се недоволни за заклучок дека дефинитивно е создаден нов елемент и нема друго објаснување за набљудуваните ефекти; биле направени грешки при толкувањето на податоците. [б 9]Историја
[уреди | уреди извор]Елементите од 114 до 118 (флеровиум преку оганесон) биле откриени во реакциите на „топло соединување“ со бомбардирање на актиноидите плутониум преку калифорниум со калциум-48, квазистабилен изотоп богат со неутрони кој може да се употребува како проектил за да се произведат повеќе елементи богати со неутрони на супертехнички изотопски елементи. [45] Ова не може лесно да се продолжи со елементите 119 и 120, бидејќи ќе бара цел на следните актиноиди ајнштаниум и фермиум. Десетици милиграми од нив би биле потребни за да се создадат такви цели, но досега се произведени единствеено микрограми ајнштајниум и пикограми фермиум. [46] Попрактично производство на понатамошни супертешки елементи би барало бомбардирање на актиноиди со проектили потешки од 48Ca, [45] но се очекува ова да биде потешко. [46] Обидите да се синтетизираат елементите 119 и 120 ги поместуваат границите на денешната технологија, поради намалувањето на пресеците на производните реакции и нивниот веројатно краток полураспад, [47] се очекува да биде од редот на микросекунди.
Обиди за синтеза
[уреди | уреди извор]Минати обиди
[уреди | уреди извор]По нивниот успех во добивањето оганесон со реакцијата помеѓу 249Cf и 48Ca во 2006 година, тимот од Заедничкиот институт за јадрени истражувања (ЗИЈИ) во Дубна започнал експерименти во март-април 2007 година за да се обиде да создаде унбинилум со зрак од 58Fe и цел од 244Pu. [48] [49] Обидот бил неуспешен, [50] и рускиот тим планирал да ги надгради своите капацитети пред повторно да се обиде да реагира.
- 244
94Pu
+ 58
26Fe
→ 302
120Ubn
* → без атоми
Во април 2007 година, тимот од Центарот за истражување на тешки јони (ЦИТЈ) во Дармштад, Германија се обидел да создаде унбинилиум користејќи цел од 238U и зрак од 64Ni:
- 238
92U
+ 64
28Ni
→ 302
120Ubn
* → без атоми
Не биле откриени атоми. Центарот за истражување на тешки јони (ЦИТЈ) го повторил експериментот со поголема чувствителност во три одделни серии во април-мај 2007 година, јануари-март 2008 година и септември-октомври 2008 година, сите со негативни резултати, достигнувајќи граница на пресек од 90 fb.
Во 2011 година, по надградбата на нивната опрема за да се овозможи употреба на повеќе радиоактивни цели, научниците од Центарот за истражување на тешки јони (ЦИТЈ) направиле обид со прилично асиметрична реакција на соединување:
- 248
96Cm
+ 54
24Cr
→ 302
120Ubn
* → без атоми
Се очекувало дека промената во реакцијата ќе ја зголеми петкратната веројатност за синтетизирање на унбинилиум, [51] бидејќи приносот на таквите реакции во голема мера зависи од нивната асиметрија. [47] Иако оваа реакција е помалку асиметрична од реакцијата 249Cf+50Ti, таа исто така создава повеќе изотопи на унбинилиум богати со неутрони кои треба да добијат зголемена стабилност од нивната близина до затворањето на обвивката на N = 184. [52] Во мај 2011 година биле забележани три сигнали; била разгледана можната задача на 299Ubn и нејзините ќерки, [53] но не можело да се потврди, [54] [55] и различна анализа сугерирала дека она што било забележано е едноставно случаен редослед на настани. [56]
Во август-октомври 2011 година, различен тим во Центарот за истражување на тешки јони (ЦИТЈ) користејќи го објектот TASCA се обидел со нова, уште поасиметрична реакција: [57]
- 249
98Cf
+ 50
22Ti
→ 299
120Ubn
* → без атоми
Поради нејзината асиметрија, [58] се предвидувало дека реакцијата помеѓу 249Cf и 50Ti е најповолната практична реакција за синтетизирање на унбинилиум, иако таа произведува изотоп на унбинилиум помалку богат со неутрони од која било друга испитувана реакција. Не биле идентификувани атоми на унбинилум.
Оваа реакција била истражена повторно во април до септември 2012 година во Центарот за истражување на тешки јони (ЦИТЈ). Овој експеримент користел цел од 249Bk и зрак од 50Ti за да го произведе елементот 119, но бидејќи 249Bk се распаѓа на 249Cf со полураспад од околу 327 денови, и двата елементи 119 и 120 може да се пребаруваат истовремено:
- 249
97Bk
+ 50
22Ti
→ 299
119Uue
* → без атоми - 249
98Cf
+ 50
22Ti
→ 299
120Ubn
* → без атоми
Ниту елементот 119 ниту елементот 120 не биле забележани.
Планирани обиди
[уреди | уреди извор]Плановите на Заедничкиот институт за јадрени истражувања (ЗИЈИ) да ја истражи реакцијата 249Cf+ 50 Ti во нивниот нов објект биле нарушени со руската инвазија на Украина во 2022 година, по што соработката помеѓу Заедничкиот институт за јадрени истражувања (ЗИЈИ) и другите институти целосно престанала поради санкции. Така, 249Cf повеќе не може да се употребува како цел, бидејќи ќе мора да се произведува во Националната лабораторија Оук Риџ во САД. [59] [60] [61] Наместо тоа, ќе се употреби реакцијата 248Cm+ 54Cr. [62] Во 2023 година, директорот на ЗИЈИ, Григориј Трубников, изјавил дека се надева дека експериментите за синтеза на елементот 120 ќе започнат во 2025 година. [63] Како подготовка за ова, ЗИЈИ објавил успех во реакцијата 238U+54Cr кон крајот на 2023 година, правејќи нов изотоп на ливермориум, 288Lv. Ова било неочекувано добар резултат; Целта била експериментално да се одреди пресекот на реакцијата со проектили од 54Cr и да се подготви за синтеза на елементот 120. Тоа е првата успешна реакција која произведува супертежок елемент користејќи цел на актиноид и проектил потежок од 48Ca. [64]
Тимот од Националната лабораторија Лоренс Беркли (НЛЛБ) во Беркли, Калифорнија, САД планира да го искористи 88-инчниот циклотрон за да направи нови елементи употребувајќи проектили од 50 Ti. Прво, била тестирана реакцијата 244Pu+ 50Ti, со што успешно биле создадени два атома од 290Lv во 2024 година. Бидејќи ова било успешно, се планирал обид да се направи елементот 120 во реакцијата 249Cf+ 50Ti да започне во 2025 година. [65] [66] [67] Националната лабораторија Лоренс Ливермор (НЛЛЛ), која претходно соработувала со ЗИЈИ, ќе соработува со НЛЛБ на овој проект. [68]
Тимот од Истражувачкиот објект за тешки јони во Ланжу, кој е управуван од Институтот за современа физика (IMP) на Кинеската академија на науките, исто така планира да ги синтетизира елементите 119 и 120. Користените реакции ќе вклучуваат цели на актиноид (на пр. 243Am, 248Cm) и проектили од преодни метали од првиот ред (на пр. 50Ti, 51V, 54Cr, 55Mn). [69]
Именување
[уреди | уреди извор]Користејќи ја номенклатурата на Менделеев за неименувани и неоткриени елементи, таа би го нарекла унбинилум екарадиум. Користејќи ги препораките на Меѓународниот сојуз за чиста и применета хемија од 1979 година елементот треба привремено да се нарекува unbinilium (симбол Ubn) додека не се открие, откритието не се потврди и не се избере трајно име. [70] Иако широко се користат во хемиската заедница на сите нивоа, од училници по хемија до напредни учебници, препораките главно се игнорираат меѓу научниците кои работат теоретски или експериментално на супертешки елементи, кои го нарекуваат „елемент 120“, со симболот E120, (120) или 120 .
Предвидени својства
[уреди | уреди извор]Јадрена стабилност и изотопи
[уреди | уреди извор]

Стабилноста на јадрата значително се намалува со зголемувањето на атомскиот број по кириумот, елементот 96, чиј полураспад е четири реда на големина подолг од оној на кој било моментално познат елемент со поголем број. Сите изотопи со атомски број над 101 се подложени на радиоактивно распаѓање со полураспад помал од 30 часови. Ниту еден елемент со атомски број над 82 (по олово) нема стабилни изотопи. [71] Сепак, од причини кои се уште не се добро познати, има мало зголемување на јадрената стабилност околу атомските броеви 110 – 114, што доведува до појава на она што во јадрената физика е познато како „остров на стабилноста“. Овој концепт, предложен од професорот на Универзитетот во Калифорнија, Глен Сиборг, објаснува зошто супертешките елементи траат подолго од предвиденото. [72]
Се предвидува дека изотопите на унбинилиумот имаат полураспад на алфа-распаѓање од редот на микросекунди. [73] [74] Во модел на квантно тунелирање со проценки на масата од макроскопско-микроскопски модел, полураспадот на алфа-распадот на неколку изотопи на унбинилум (292-304Ubn) се предвидени да бидат околу 1-20 микросекунди. [73] [75] [76] [74] Некои потешки изотопи може да бидат постабилни; Фрике и Вабер предвидиле дека 320Ubn ќе биде најстабилен изотоп на унбинилиумот во 1971 година. Со оглед на тоа што се очекува унбинилиумот да се распаѓа преку каскада од алфа распаѓања што доведува до спонтано цепење околу копернициум, вкупниот полураспад на изотопите на унбинилиум исто така се предвидува да се мери во микросекунди. Ова има последици за синтезата на унбинилиум, бидејќи изотопи со полураспад под една микросекунда ќе се распаднат пред да стигнат до детекторот. Сепак, новите теоретски модели покажуваат дека очекуваниот јаз во енергијата помеѓу протонските орбитали 2f7/2 (наполнети во елементот 114) и 2f5/2 (пополнет во елементот 120) е помал од очекуваното, така што елементот 114 повеќе не изгледа како стабилна сферична затворена јадрена обвивка, а оваа енергетска способност може да ја зголеми стабилноста на елементите 119 и 120. Следното двојно волшебно јадро се очекува да биде околу сферичното 306 Ubb (елемент 122), но очекуваниот низок полураспад и нискиот производствен пресек на овој нуклеид ја прави неговата синтеза предизвик.
Со оглед на тоа што елементот 120 ја исполнува протонската орбитала 2f5/2, многу внимание е посветено на сложеното јадро 302Ubn* и неговите својства. Биле направени неколку експерименти помеѓу 2000 и 2008 година во Флеровата Лабораторија за јадрени реакции (ФЛЈР) во Дубна, проучувајќи ги карактеристиките на цепење на сложеното јадро 302Ubn*. Искористени се две јадрени реакции, имено 244Pu+ 58Fe и 238U+ 64Ni. Резултатите откриле како јадрата како оваа цепење претежно со исфрлање на јадра од затворена обвивка како 132Sn ( Z = 50, N = 82). Исто така, било откриено дека приносот за патеката на соединување-цепење е сличен помеѓу проектилите од 48Ca и 58Fe, што укажува на можна идна употреба на проектили од 58Fe во формирањето на супертешки елементи. [77]
Во 2008 година, тимот од Големиот национален акцелератор за тешки јони (ГНАТЈ), Франција, ги опишал резултатите од новата техника која се обидува да го измери полураспадот на цепење на сложеното јадро при висока енергија на возбудување, бидејќи приносите се значително повисоки отколку од каналите за испарување на неутроните. Тоа е, исто така, корисен метод за испитување на ефектите од затворањето на обвивките врз опстанокот на сложените јадра во супертешкиот регион, што може да укаже на точната местоположба на следната протонска обвивка (Z = 114, 120, 124 или 126). Тимот ја проучувал реакцијата на јадреното цепење помеѓу јони на ураниум и цел на природен никел: [78] [79]
- 238
92U
+ nat
28Ni
→ 296,298,299,300,302
120Ubn
* → цепење
Резултатите покажале дека јадрата на унбинилиум биле произведени на висока (≈70 MeV) енергија на побудување која претрпела цепење со мерлив полураспад нешто повеќе од 10-18s. [78] [79] Иако е многу краток (навистина недоволно за да постои елементот што треба да го смета МСЧПХ, бидејќи сложеното јадро нема внатрешна структура и неговите нуклеони не се наредени во обвивки додека не опстане 10-14 секунди, кога формира електронски облак), [80] способноста да се измери таков процес укажува на силен ефект на обвивката во Z = 120. При пониска енергија на возбудување (види испарување на неутроните), ефектот на обвивката ќе биде зацврстен и може да се очекува дека јадрата во основната состојба ќе имаат релативно долг полураспад. Овој резултат може делумно да го објасни релативно долгиот полураспад на 294Og измерен во експериментите во Дубна. Слични експерименти укажале на сличен феномен кај елементот 124, но не и кај флеровиумот, што сугерира дека следната протонска обвивка всушност се наоѓа надвор од елементот 120. Во септември 2007 година, тимот на РИКЕН започнал програма со искористување цели од 248Cm и укажал на идни експерименти за испитување на можноста 120 да биде следниот волшебен број на протон (и 184 да биде следниот волшебен број на неутрони) користејќи ги гореспоменатите јадрени реакции за да формираат 302Ubn*, како и 254Cm + 254Cm. Тие, исто така, планирале дополнително да го нацртаат регионот со истражување на блиските сложени јадра 296Og*, 298Og*, 306Ubb* и 308Ubb*. [81]
Најверојатните изотопи на унбинилиум што ќе се синтетизираат во блиска иднина се 295Ubn до 299Ubn, бидејќи тие можат да бидат произведени во 3n и 4n каналите на 249–251 Cf+ 50 Ti, 245 Cm+ 54 Cr и 248 Cm+ 54 Cr. [82]
Атомски и физички својства
[уреди | уреди извор]Како елемент од првата периода 8, се предвидува дека унунениумот е алкален метал, заземајќи го своето место во периодниот систем под литиум, натриум, калиум, рубидиум, цезиум и франциум. Секој од овие елементи има по еден валентен електрон во најоддалечената s-орбитала (конфигурација на валентни електрони n s1), која лесно се губи во хемиските реакции за да формира +1 оксидациона состојба: така, алкалните метали се многу реактивни елементи. Се предвидува дека унунениумот ќе го продолжи трендот и ќе има конфигурација на валентни електрони од 8s1. Затоа се очекува да се однесува слично како неговите полесни конгенери; сепак, се предвидува и дека ќе се разликува од полесните алкални метали по некои својства.
Главната причина за предвидените разлики помеѓу унунениумот и другите алкални метали е заемното дејство спин-орбита (СО) - меѓусебната интеракција помеѓу движењето на електроните и спинот. Интеракцијата на СО е особено силна за супертешките елементи бидејќи нивните електрони се движат побрзо - со брзина споредлива со брзината на светлината - отколку оние во полесни атоми.[4] Во атомите на унунениум, тој ги намалува нивоата на енергија на електроните 7p и 8s, стабилизирајќи ги соодветните електрони, но две од нивоата на енергија на електроните 7p се постабилизирани од другите четири. [83] Ефектот се нарекува разделување на подобвивката, бидејќи ја дели 7p подобвивката на повеќе стабилизирани и помалку стабилизирани делови. Пресметковните хемичари ја разбираат поделбата како промена на вториот (азимутален) квантен број ℓ од 1 во 1⁄2 и 3⁄2 за постабилизираните и помалку стабилизираните делови од 7p подобвивка, соодветно. [б 10] Така, надворешните 8s електрони на унбинилиум се стабилизираат и стануваат потешко да се отстранат од очекуваното, додека електроните 7p 3/2 се соодветно дестабилизирани, можеби дозволувајќи им да учествуваат во хемиските реакции. Оваа стабилизација на најоддалечената s-орбитала (веќе значајна во радиум) е клучниот фактор што влијае на хемијата на унбинилиумот и предизвикува сите трендови за атомските и молекуларните својства на алкалните земјени метали да ја сменат насоката по бариумот.
![]() |
![]() |
![]() |
Поради стабилизирањето на неговите надворешни 8s електрони, првата енергија на јонизација на унбинилумот - енергијата потребна за отстранување на електрон од неутрален атом - се предвидува да биде 6,0 eV, споредлива со онаа на калциумот. Електронот на атомот на унбинилиум сличен на водород - оксидиран така што има само еден електрон, Ubn119+ - се предвидува дека ќе се движи толку брзо што неговата маса е 2,05 пати поголема од онаа на недвижен електрон, карактеристика што доаѓа од релативистичките ефекти. За споредба, бројката за радиум слична на водород е 1,30, а за бариум сличен на водород е 1,095. Според едноставни екстраполации на законите на релативноста, тоа индиректно укажува на контракција на атомскиот полупречник на околу 200 pm, многу блиску до онаа на стронциумот (215 pm); јонскиот полупречник на Ubn2+ е исто така соодветно намален на 160 pm. Трендот во афинитетот на електроните, исто така, се очекува да ја смени насоката на сличен начин кај радиумот и унбинилиумот.
Унбинилиумот треба да биде цврст на собна температура, со точка на топење 680 °C: [85] ова го продолжува надолниот тренд по групата, пониско од вредноста 700 °C за радиум. [86] Точката на вриење на унбинилиумот се очекува да биде околу 1700 година °C, што е пониско од онаа на сите претходни елементи во групата (особено, радиумот врие на 1737 г. °C), следејќи го надолниот периодичен тренд. Густината на унбинилиумот е предвидена да биде 7 g/cm 3, продолжувајќи го трендот на зголемување на густината низ групата: вредноста за радиум е 5,5 g/cm 3 .
Хемиски својства
[уреди | уреди извор]Соединение | Должина на врската (Å) |
Енергија на разложување на хемиската врска (eV) |
---|---|---|
Ca 2 | 4.277 | 0,14 |
Sr 2 | 4.498 | 0,13 |
Ба 2 | 4.831 | 0,23 |
Ра 2 | 5.19 | 0,11 |
Ubn 2 | 5,65 | 0,02 |
Се предвидува дека хемијата на унбинилиумот е слична на онаа на земноалкалните метали, но веројатно ќе се однесува повеќе како калциум или стронциум отколку бариум или радиум. Како и стронциумот, унбинилиумот треба енергично да реагира со воздухот за да формира оксид (UbnO) и со вода за да формира хидроксид (Ubn(OH)2), кој би бил силна база и ослободувајќи водороден гас. Исто така, треба да реагира со халогените за да формира соли како UbnCl2. [88] Иако овие реакции би можеле да се очекуваат од периодични трендови, нивниот намален интензитет е нешто невообичаен, бидејќи игнорирајќи ги релативистичките ефекти, периодичните трендови би предвиделе дека унбинилиумот ќе биде уште пореактивен од бариумот или радиумот. Оваа намалена реактивност се должи на релативистичката стабилизација на валентниот електрон на унбинилиум, зголемувајќи ја првата енергија на јонизација на унбинилумот и намалувајќи ги металните и јонските полупречници; [89] овој ефект е веќе забележан за радиумот. Од друга страна, јонскиот полупречник на јонот Ubn2+ се предвидува да биде поголем од оној на Sr2+, бидејќи орбиталите 7p се дестабилизирани и затоа се поголеми од p-орбиталите на долните обвивки.
Унбинилиумот може да ја покаже и оксидациската состојба +4, што не е забележана кај ниту еден друг алкален земјен метал, покрај +2 оксидационата состојба која е карактеристична за другите земноалкални метали и е исто така главна оксидациска состојба на сите познати земноалкални метали: ова е поради дестабилизацијата и проширувањето на 7p3/2 спинорот предизвикувајќи неговите најоддалечени електрони да имаат пониска енергија на јонизација од она што инаку би се очекувало. [90] Состојбата +6 која ги вклучува сите 7p 3/2 електрони е предложена во хексафлуорид, UbnF6 . Состојбата +1 може да биде и изолирана. Многу соединенија на унбинилиум се очекува да имаат голем ковалентен карактер, поради вклученоста на 7p 3/2 електроните во поврзувањето: овој ефект е забележан во помала мера и кај радиумот, што покажува некои 6s и 6p 3/2 придонес во поврзувањето на радиум флуорид (RaF2) и астатид (RaF2), што резултира со овие соединенија да имаат повеќе ковалентен карактер. Стандардниот потенцијал за намалување на парот Ubn2+ /Ubn се предвидува да биде −2,9 V, што е скоро точно исто како и за парот стронциум Sr2+/Sr ( − 2,899 V).
Соединение | Должина на врската (Å) |
Енергија на разложување на хемиската врска (kJ/mol) |
---|---|---|
CaAu | 2.67 | 2,55 |
SrAu | 2.808 | 2.63 |
BaAu | 2.869 | 3.01 |
РаАу | 2.995 | 2.56 |
UbnAu | 3.050 | 1,90 |
Во гасната фаза, земноалкалните метали обично не формираат ковалентно врзани дијатомски молекули како што прават алкалните метали, бидејќи таквите молекули ќе имаат ист број електрони во поврзувачките и антиврзувачките орбитали и би имале многу ниски енергии на дисоцијација. [91] Така, М-М врската во овие молекули е претежно преку вандервалсовите сили. Должините на врската метал-метал во овие M2 молекули се зголемуваат во групата од Ca2 до Ubn2. Од друга страна, нивните енергии на дисоцијација на врската меѓу метал-метал генерално се зголемуваат од Ca2 до Ba2 и потоа паѓаат до Ubn2, што треба да биде најслабо врзано од сите хомодијатомски молекули од групата 2. Причината за овој тренд е зголеменото учество на електроните p p 3/2 и d, како и на релативистички договорената s-орбитала. Од овие М2 енергии на дисоцијација, енталпијата на сублимација (Δ Hsub) на унбинилиум се предвидува да биде 150 kJ/mol.
Соединение | Должина на врскатa (Å) |
Хармоничna фреквенција, cm −1 |
Вибрационa анхармонијa cm −1 |
Енергија на разложување на хемиската врска (eV) |
---|---|---|---|---|
UbnH | 2.38 | 1070 | 20.1 | 1.00 часот |
BaH | 2.23 | 1168 година | 14.5 | 2.06 |
UbnAu | 3.03 | 100 | 0,13 | 1,80 |
BaAu | 2.91 | 129 | 0,18 | 2.84 |
Врската Ubn–Au треба да биде најслабата од сите врски помеѓу златото и земноалкалниот метал, но сепак треба да биде стабилна. Ова дава екстраполирани средни адсорпциски енталпии (−Δ H ads) од 172 kJ/mol на злато (вредноста на радиумот треба да биде 237 kJ/mol) и 50 kJ/mol на среброто, најмалиот од сите земноалкални метали, што покажува дека би било изводливо да се проучува хроматографската адсорпција на унбинилиум на површини направени од благородни метали. Вредностите на Δ H sub и −Δ H ads се во корелација за земноалкалните метали. [87]
Белешки
[уреди | уреди извор]- ↑ Во јадрената физика, елементот се нарекува тежок доколку неговиот атомски број е висок; оловото (елемент 82) е еден пример за таков тежок елемент. Терминот „супертешки елементи“ обично се однесува на елементи со атомски број поголем од 103 (иако има и други дефиниции, како што е атомскиот број поголем од 100[7] или 112;[8] понекогаш, терминот е претставен како еквивалент на терминот „задактиниод“, што става горна граница пред почетокот на хипотетичката суперактиниодна серија).[9] Термините „тешки изотопи“ (на даден елемент) и „тешки јадра“ значат она што може да се разбере во заедничкиот јазик - изотопи со голема маса (за даден елемент) и јадра со голема маса, соодветно.
- ↑ Во 2009 година, тим на Заедничкиот институт за јадрени истражувања (ЗИЈИ) предводен од Оганесјан ги објавиле резултатите од нивниот обид да создадат хасиум во симетрична136Xe + 136Xe реакција. Тие не успеале да набљудуваат ниту еден атом во таква реакција, ставајќи ја горната граница на пресекот, мерката за веројатност за јадрената реакција, како 2.5 pb.[10] За споредба, реакцијата што резултирала со откривање на хасиум, 208Pb + 58Fe, имала пресек на~20 pb (поконкретно, 19+19
-11 pb), како што проценуваат откривачите.[11] - ↑ Количината на енергија што се применува на честичката на зракот за да се забрза, исто така може да влијае на вредноста на пресекот. На пример, во 28
14Si
+ 1
0n
→ 28
13Al
+ 1
1p
реакција, пресекот непречено се менува од 370 mb при 12,3 MeV до 160 mb при 18,3 MeV, со широк врв на 13,5 MeV со максимална вредност од 380 mb.[15] - ↑ Оваа бројка, исто така, ја означува општоприфатената горна граница за животниот век на сложеното јадро.[20]
- ↑ Не сите начини на распаѓање се предизвикани од електростатско одбивање. На пример, бета-распаѓањето е предизвикано од слабото заемно дејство.[29]
- ↑ Веќе станало познато во 1960-тите дека основните состојби на јадрата се разликуваат по енергија и форма, како и дека одредени волшебни броеви на нуклеони одговараат на поголема стабилност на јадрото. Сепак, се претпоставувало дека нема јадрена структура во супертешките јадра бидејќи тие се премногу деформирани за да формираат една..[34]
- ↑ Бидејќи масата на јадрото не се мери директно, туку се пресметува од онаа на друго јадро, таквото мерење се нарекува индиректно. Можни се и директни мерења, но во најголем дел тие останале недостапни за супертешки јадра.[37] Првото директно мерење на масата на супертешко јадро било објавено во 2018 година во Националната лабораторија Лоренс Беркли (НЛЛБ).[38] Масата беше одредена од местоположбата на јадрото по преносот (местоположбата помага да се одреди нејзината траекторија, која е поврзана со односот маса-полнење на јадрото, бидејќи преносот бил извршен во присуство на магнет).[39]
- ↑ Доколку распаѓањето се случило во вакуум, тогаш бидејќи вкупниот импулс на изолиран систем пред и по распаѓањето мора да се зачува, јадрото-ќерка исто така би добило мала брзина. Односот на двете брзини, и соодветно на односот на кинетичките енергии, би бил обратен на односот на двете маси. Енергијата на распаѓање е еднаква на збирот на познатата кинетичка енергија на алфа честичката и онаа на јадрото ќерка.[30] Пресметките важат и за експеримент, но разликата е во тоа што јадрото не се движи по распаѓањето бидејќи е врзано за детекторот.
- ↑ На пример, елементот 102 бил погрешно идентификуван во 1957 година на Нобеловиот институт за физика во Стокхолм, Шведска.[40] Немало претходни дефинитивни тврдења за создавање на овој елемент, а на елементот му било доделено име од неговите шведски, американски и британски откривачи, nobelium. Подоцна се покажало дека идентификацијата била неточна.[41] Следната година, РЛ не можел да ги репродуцира шведските резултати и наместо тоа ја објавил нивната синтеза на елементот; тоа тврдење подоцна било отфрлено.[41] Заедничкиот институт за јадрени истражувања (ЗИЈИ) инсистирал на тоа дека тие се првите што го создале елементот и предложиле свое име за новиот елемент, joliotium;[42] Советското име исто така не било прифатено (ЗИЈИ подоцна се осврнал на именувањето на елементот 102 како„избрзано“).[43] Ова име било предложено на Меѓународниот сојуз за чиста и применета хемија во писмен одговор на нивната одлука за тврдењата за приоритет на откривање на елементи, потпишана на 29 септември 1992 г..[43] Името „нобелиум“ останало непроменето поради неговата широка употреба.[44]
- ↑ Квантниот број одговара на буквата во името на електронската орбитала: 0 до s, 1 до p, 2 до d итн.
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ 1,0 1,1 Fricke, B.; Waber, J. T. (1971). „Theoretical Predictions of the Chemistry of Superheavy Elements“ (PDF). Actinides Reviews. 1: 433–485. Посетено на 7 August 2013.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). „Transactinides and the future elements“. Во Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (уред.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd. изд.). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. ISBN 1-4020-3555-1.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 doi:10.1021/j150609a021
Овој навод ќе се дополни автоматски во текот на следните неколку минути. Можете да го прескокнете редот или да го проширите рачно - ↑ 4,0 4,1 Thayer, John S. (2010). Relativistic Effects and the Chemistry of the Heavier Main Group Elements. стр. 84. doi:10.1007/978-1-4020-9975-5_2.
- ↑ 5,0 5,1 Dullman, C.E. Superheavy Element Research Superheavy Element - News from GSI and Mainz. University Mainz
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Hofmann, Sigurd (2013). Overview and Perspectives of SHE Research at GSI SHIP. стр. 23–32. doi:10.1007/978-3-319-00047-3.
- ↑ Krämer, K. (2016). „Explainer: superheavy elements“. Chemistry World (англиски). Посетено на 2020-03-15.
- ↑ „Discovery of Elements 113 and 115“. Lawrence Livermore National Laboratory. Архивирано од изворникот на 2015-09-11. Посетено на 2020-03-15.
- ↑ Eliav, E.; Kaldor, U.; Borschevsky, A. (2018). „Electronic Structure of the Transactinide Atoms“. Во Scott, R. A. (уред.). Encyclopedia of Inorganic and Bioinorganic Chemistry (англиски). John Wiley & Sons. стр. 1–16. doi:10.1002/9781119951438.eibc2632. ISBN 978-1-119-95143-8. S2CID 127060181.
- ↑ Oganessian, Yu. Ts.; Dmitriev, S. N.; Yeremin, A. V.; и др. (2009). „Attempt to produce the isotopes of element 108 in the fusion reaction 136Xe + 136Xe“. Physical Review C (англиски). 79 (2): 024608. doi:10.1103/PhysRevC.79.024608. ISSN 0556-2813.
- ↑ Münzenberg, G.; Armbruster, P.; Folger, H.; и др. (1984). „The identification of element 108“ (PDF). Zeitschrift für Physik A. 317 (2): 235–236. Bibcode:1984ZPhyA.317..235M. doi:10.1007/BF01421260. S2CID 123288075. Архивирано од изворникот (PDF) на 7 June 2015. Посетено на 20 October 2012.
- ↑ Subramanian, S. (28 August 2019). „Making New Elements Doesn't Pay. Just Ask This Berkeley Scientist“. Bloomberg Businessweek. Посетено на 2020-01-18.
- ↑ 13,0 13,1 Ivanov, D. (2019). „Сверхтяжелые шаги в неизвестное“ [Superheavy steps into the unknown]. nplus1.ru (руски). Посетено на 2020-02-02.
- ↑ Hinde, D. (2017). „Something new and superheavy at the periodic table“. The Conversation (англиски). Посетено на 2020-01-30.
- ↑ Kern, B. D.; Thompson, W. E.; Ferguson, J. M. (1959). „Cross sections for some (n, p) and (n, α) reactions“. Nuclear Physics (англиски). 10: 226–234. Bibcode:1959NucPh..10..226K. doi:10.1016/0029-5582(59)90211-1.
- ↑ Wakhle, A.; Simenel, C.; Hinde, D. J.; и др. (2015). Simenel, C.; Gomes, P. R. S.; Hinde, D. J.; и др. (уред.). „Comparing Experimental and Theoretical Quasifission Mass Angle Distributions“. European Physical Journal Web of Conferences. 86: 00061. Bibcode:2015EPJWC..8600061W. doi:10.1051/epjconf/20158600061. hdl:1885/148847. ISSN 2100-014X.
- ↑ „Nuclear Reactions“ (PDF). стр. 7–8. Посетено на 2020-01-27. Published as Loveland, W. D.; Morrissey, D. J.; Seaborg, G. T. (2005). „Nuclear Reactions“. Modern Nuclear Chemistry (англиски). John Wiley & Sons, Inc. стр. 249–297. doi:10.1002/0471768626.ch10. ISBN 978-0-471-76862-3.
- ↑ Krása, A. (2010). „Neutron Sources for ADS“ (PDF). Faculty of Nuclear Sciences and Physical Engineering. Czech Technical University in Prague: 4–8. Архивирано од изворникот на 2017-09-18. Посетено на 2025-03-04 – преку Wayback Machine.CS1-одржување: бот: непознат статус на изворната URL (link)
- ↑ Wapstra, A. H. (1991). „Criteria that must be satisfied for the discovery of a new chemical element to be recognized“ (PDF). Pure and Applied Chemistry. 63 (6): 883. doi:10.1351/pac199163060879. ISSN 1365-3075.
- ↑ Hyde, E. K.; Hoffman, D. C.; Keller, O. L. (1987). „A History and Analysis of the Discovery of Elements 104 and 105“. Radiochimica Acta. 42 (2): 67–68. doi:10.1524/ract.1987.42.2.57. ISSN 2193-3405. S2CID 99193729.
- ↑ 21,0 21,1 Chemistry World (2016). „How to Make Superheavy Elements and Finish the Periodic Table [Video]“. Scientific American (англиски). Посетено на 2020-01-27.
- ↑ Hoffman, Ghiorso & Seaborg 2000, стр. 334.
- ↑ Hoffman, Ghiorso & Seaborg 2000, стр. 335.
- ↑ Beiser 2003, стр. 432.
- ↑ 25,0 25,1 Pauli, N. (2019). „Alpha decay“ (PDF). Introductory Nuclear, Atomic and Molecular Physics (Nuclear Physics Part). Université libre de Bruxelles. Посетено на 2020-02-16.
- ↑ 26,0 26,1 Pauli, N. (2019). „Nuclear fission“ (PDF). Introductory Nuclear, Atomic and Molecular Physics (Nuclear Physics Part). Université libre de Bruxelles. Посетено на 2020-02-16.
- ↑ Staszczak, A.; Baran, A.; Nazarewicz, W. (2013). „Spontaneous fission modes and lifetimes of superheavy elements in the nuclear density functional theory“. Physical Review C. 87 (2): 024320–1. arXiv:1208.1215. Bibcode:2013PhRvC..87b4320S. doi:10.1103/physrevc.87.024320. ISSN 0556-2813.
- ↑ Audi et al. 2017, стр. 030001-129–030001-138.
- ↑ Beiser 2003, стр. 439.
- ↑ 30,0 30,1 Beiser 2003, стр. 433.
- ↑ Audi et al. 2017, стр. 030001-125.
- ↑ Aksenov, N. V.; Steinegger, P.; Abdullin, F. Sh.; и др. (2017). „On the volatility of nihonium (Nh, Z = 113)“. The European Physical Journal A (англиски). 53 (7): 158. Bibcode:2017EPJA...53..158A. doi:10.1140/epja/i2017-12348-8. ISSN 1434-6001. S2CID 125849923.
- ↑ Beiser 2003.
- ↑ 34,0 34,1 Oganessian, Yu. (2012). „Nuclei in the "Island of Stability" of Superheavy Elements“. Journal of Physics: Conference Series. 337 (1): 012005-1–012005-6. Bibcode:2012JPhCS.337a2005O. doi:10.1088/1742-6596/337/1/012005. ISSN 1742-6596.
- ↑ Oganessian, Yu. Ts. (2004). „Superheavy elements“. Physics World. 17 (7): 25–29. doi:10.1088/2058-7058/17/7/31. Посетено на 2020-02-16.
- ↑ Schädel, M. (2015). „Chemistry of the superheavy elements“. Philosophical Transactions of the Royal Society A: Mathematical, Physical and Engineering Sciences (англиски). 373 (2037): 20140191. Bibcode:2015RSPTA.37340191S. doi:10.1098/rsta.2014.0191. ISSN 1364-503X. PMID 25666065.
- ↑ Oganessian, Yu. Ts.; Rykaczewski, K. P. (2015). „A beachhead on the island of stability“. Physics Today. 68 (8): 32–38. Bibcode:2015PhT....68h..32O. doi:10.1063/PT.3.2880. ISSN 0031-9228. OSTI 1337838. S2CID 119531411.
- ↑ Grant, A. (2018). „Weighing the heaviest elements“. Physics Today (англиски). doi:10.1063/PT.6.1.20181113a. S2CID 239775403 Проверете ја вредноста
|s2cid=
(help). - ↑ Howes, L. (2019). „Exploring the superheavy elements at the end of the periodic table“. Chemical & Engineering News (англиски). Посетено на 2020-01-27.
- ↑ „Nobelium - Element information, properties and uses | Periodic Table“. Royal Society of Chemistry. Посетено на 2020-03-01.
- ↑ 41,0 41,1 Kragh 2018, стр. 38–39.
- ↑ Kragh 2018, стр. 40.
- ↑ 43,0 43,1 Ghiorso, A.; Seaborg, G. T.; Oganessian, Yu. Ts.; и др. (1993). „Responses on the report 'Discovery of the Transfermium elements' followed by reply to the responses by Transfermium Working Group“ (PDF). Pure and Applied Chemistry. 65 (8): 1815–1824. doi:10.1351/pac199365081815. S2CID 95069384. Архивирано (PDF) од изворникот 25 November 2013. Посетено на 7 September 2016.
- ↑ Commission on Nomenclature of Inorganic Chemistry (1997). „Names and symbols of transfermium elements (IUPAC Recommendations 1997)“ (PDF). Pure and Applied Chemistry. 69 (12): 2471–2474. doi:10.1351/pac199769122471.
- ↑ 45,0 45,1 Folden III, C. M.; Mayorov, D. A.; и др. (2013). „Prospects for the discovery of the next new element: Influence of projectiles with Z > 20“. Journal of Physics: Conference Series. IOP Publishing Ltd. 420 (1). 012007. arXiv:1209.0498. Bibcode:2013JPhCS.420a2007F. doi:10.1088/1742-6596/420/1/012007.
- ↑ 46,0 46,1 Gates, J.; Pore, J.; Crawford, H.; Shaughnessy, D.; Stoyer, M. A. (25 October 2022). „The Status and Ambitions of the US Heavy Element Program“. doi:10.2172/1896856. OSTI 1896856. Посетено на 13 November 2022. Наводот journal бара
|journal=
(help) - ↑ 47,0 47,1 47,2 Zagrebaev, Karpov & Greiner 2013.
- ↑ „A New Block on the Periodic Table“ (PDF). Lawrence Livermore National Laboratory. April 2007. Посетено на 2008-01-18.
- ↑ Itkis, M. G.; Oganessian, Yu. Ts. (2007). „Synthesis of New Nuclei and Study of Nuclear Properties and Heavy-Ion Reaction Mechanisms“. jinr.ru. Joint Institute for Nuclear Research. Посетено на 23 September 2016.
- ↑ Oganessian, Yu. Ts.; Utyonkov, V.; Lobanov, Yu.; и др. (2009). „Attempt to produce element 120 in the 244Pu+58Fe reaction“. Phys. Rev. C. 79 (2). 024603. Bibcode:2009PhRvC..79b4603O. doi:10.1103/PhysRevC.79.024603.
- ↑ GSI (5 April 2012). „Searching for the island of stability“. www.gsi.de. GSI. Посетено на 23 September 2016.
- ↑ Hofmann, S.; Heinz, S.; Mann, R.; и др. (2016). „Review of even element super-heavy nuclei and search for element 120“. The European Physical Journal A. 2016 (52): 180. Bibcode:2016EPJA...52..180H. doi:10.1140/epja/i2016-16180-4.
- ↑ . Bibcode:3 Проверете го
|bibcode=
length (help). Отсутно или празно|title=
(help) - ↑ Adcock, Colin (2 October 2015). „Weighty matters: Sigurd Hofmann on the heaviest of nuclei“. JPhys+. Journal of Physics G: Nuclear and Particle Physics. Архивирано од изворникот на 18 July 2023. Посетено на 23 September 2016.
- ↑ Hofmann, Sigurd (August 2015). „Search for Isotopes of Element 120 on the Island of SHN“. Exotic Nuclei: 213–224. Bibcode:2015exon.conf..213H. doi:10.1142/9789814699464_0023. ISBN 978-981-4699-45-7.
- ↑ Heßberger, F. P.; Ackermann, D. (2017). „Some critical remarks on a sequence of events interpreted to possibly originate from a decay chain of an element 120 isotope“. The European Physical Journal A. 53 (123): 123. Bibcode:2017EPJA...53..123H. doi:10.1140/epja/i2017-12307-5.
- ↑ Yakushev, A. (2012). „Superheavy Element Research at TASCA“ (PDF). asrc.jaea.go.jp. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-03-04. Посетено на 23 September 2016.
- ↑ Siwek-Wilczyńska, K.; Cap, T.; Wilczyński, J. (April 2010). „How can one synthesize the element Z = 120?“. International Journal of Modern Physics E. 19 (4): 500. Bibcode:2010IJMPE..19..500S. doi:10.1142/S021830131001490X.
- ↑ Sokolova, Svetlana; Popeko, Andrei (24 May 2021). „How are new chemical elements born?“. jinr.ru. JINR. Посетено на 4 November 2021.
- ↑ Riegert, Marion (19 July 2021). „In search of element 120 in the periodic table of elements“. en.unistra.fr. University of Strasbourg. Посетено на 20 February 2022.
- ↑ Ahuja, Anjana (18 October 2023). „Even the periodic table must bow to the reality of war“. Financial Times. Посетено на 20 October 2023.
- ↑ JINR (29 March 2022). „At seminar on synthesis of element 120“. jinr.ru. JINR. Посетено на 17 April 2022.
- ↑ Mayer, Anastasiya (31 May 2023). „"Большинство наших партнеров гораздо мудрее политиков"“ ["Most of our partners are much wiser than politicians"]. Vedomosti (руски). Посетено на 15 August 2023.
В этом году мы фактически завершаем подготовительную серию экспериментов по отладке всех режимов ускорителя и масс-спектрометров для синтеза 120-го элемента. Научились получать высокие интенсивности ускоренного хрома и титана. Научились детектировать сверхтяжелые одиночные атомы в реакциях с минимальным сечением. Теперь ждем, когда закончится наработка материала для мишени на реакторах и сепараторах у наших партнеров в «Росатоме» и в США: кюрий, берклий, калифорний. Надеюсь, что в 2025 г. мы полноценно приступим к синтезу 120-го элемента.
- ↑ „В ЛЯР ОИЯИ впервые в мире синтезирован ливерморий-288“ [Livermorium-288 was synthesized for the first time in the world at FLNR JINR] (руски). Joint Institute for Nuclear Research. 23 October 2023. Посетено на 18 November 2023.
- ↑ Biron, Lauren (23 July 2024). „A New Way to Make Element 116 Opens the Door to Heavier Atoms“. lbl.gov. Lawrence Berkeley National Laboratory. Посетено на 24 July 2024.
- ↑ Bourzac, Katherine (23 July 2024). „Heaviest element yet within reach after major breakthrough“. Nature. doi:10.1038/d41586-024-02416-3. Посетено на 24 July 2024.
- ↑ Service, Robert F. (23 July 2024). „U.S. back in race to forge unknown, superheavy elements“. Science. Посетено на 24 July 2024.
- ↑ Nelson, Felicity (15 August 2024). „How Japan Took the Lead in the Race to Discover Element 119“. ACS Central Science. doi:10.1021/acscentsci.4c01266. PMC 11539895 Проверете ја вредноста
|pmc=
(help). Посетено на 13 September 2024. - ↑ Gan, Z. G.; Huang, W. X.; Zhang, Z. Y.; Zhou, X. H.; Xu, H. S. (2022). „Results and perspectives for study of heavy and super-heavy nuclei and elements at IMP/CAS“. The European Physical Journal A. 58 (158). doi:10.1140/epja/s10050-022-00811-w.
- ↑ Chatt, J. (1979). „Recommendations for the naming of elements of atomic numbers greater than 100“. Pure and Applied Chemistry. 51 (2): 381–384. doi:10.1351/pac197951020381.
- ↑ de Marcillac, Pierre; Coron, Noël; Dambier, Gérard; и др. (2003). „Experimental detection of α-particles from the radioactive decay of natural bismuth“. Nature. 422 (6934): 876–878. Bibcode:2003Natur.422..876D. doi:10.1038/nature01541. PMID 12712201.
- ↑ Considine, Glenn D.; Kulik, Peter H. (2002). Van Nostrand's scientific encyclopedia (9th. изд.). Wiley-Interscience. ISBN 978-0-471-33230-5. OCLC 223349096.
- ↑ 73,0 73,1 Chowdhury, P. Roy; Samanta, C.; Basu, D. N. (2008). „Search for long lived heaviest nuclei beyond the valley of stability“. Physical Review C. 77 (4): 044603. arXiv:0802.3837. Bibcode:2008PhRvC..77d4603C. doi:10.1103/PhysRevC.77.044603.
- ↑ 74,0 74,1 Chowdhury, P. Roy; Samanta, C.; Basu, D. N. (2008). „Nuclear half-lives for α -radioactivity of elements with 100 ≤ Z ≤ 130“. Atomic Data and Nuclear Data Tables. 94 (6): 781–806. arXiv:0802.4161. Bibcode:2008ADNDT..94..781C. doi:10.1016/j.adt.2008.01.003.
- ↑ Chowdhury, P. Roy; Samanta, C.; Basu, D. N. (2006). „α decay half-lives of new superheavy elements“. Phys. Rev. C. 73 (1). 014612. arXiv:nucl-th/0507054. Bibcode:2006PhRvC..73a4612C. doi:10.1103/PhysRevC.73.014612.
- ↑ Samanta, C.; Chowdhury, P. Roy; Basu, D.N. (2007). „Predictions of alpha decay half lives of heavy and superheavy elements“. Nucl. Phys. A. 789 (1–4): 142–154. arXiv:nucl-th/0703086. Bibcode:2007NuPhA.789..142S. doi:10.1016/j.nuclphysa.2007.04.001.
- ↑ JINR (1998–2014). „JINR Publishing Department: Annual Reports (Archive)“. jinr.ru. JINR. Посетено на 23 September 2016.
- ↑ 78,0 78,1 Natowitz, Joseph (2008). „How stable are the heaviest nuclei?“. Physics. 1: 12. Bibcode:2008PhyOJ...1...12N. doi:10.1103/Physics.1.12.
- ↑ 79,0 79,1 Morjean, M.; Jacquet, D.; Charvet, J.; и др. (2008). „Fission Time Measurements: A New Probe into Superheavy Element Stability“. Phys. Rev. Lett. 101 (7). 072701. Bibcode:2008PhRvL.101g2701M. doi:10.1103/PhysRevLett.101.072701. PMID 18764526.
- ↑ „Kernchemie“ [Nuclear Chemistry] (германски). Посетено на 23 September 2016.
- ↑ Morita, K. (28 September 2007). „Future Plan of the Experimental Program on Synthesizing the Heaviest Element at RIKEN“ (PDF). Архивирано од изворникот (PDF) на 3 April 2015. Посетено на 23 September 2016.
- ↑ Ibadullayev, Dastan (2024). „Synthesis and study of the decay properties of isotopes of superheavy element Lv in Reactions 238U + 54Cr and 242Pu + 50Ti“. jinr.ru. Joint Institute for Nuclear Research. Посетено на 2 November 2024.
- ↑ Fægri Jr., Knut; Saue, Trond (2001). „Diatomic molecules between very heavy elements of group 13 and group 17: A study of relativistic effects on bonding“. The Journal of Chemical Physics. American Institute of Physics. 115 (6): 2456. Bibcode:2001JChPh.115.2456F. doi:10.1063/1.1385366.
- ↑ 84,0 84,1 84,2 Pyykkö, Pekka (2011). „A suggested periodic table up to Z ≤ 172, based on Dirac–Fock calculations on atoms and ions“. Physical Chemistry Chemical Physics. 13 (1): 161–168. Bibcode:2011PCCP...13..161P. doi:10.1039/c0cp01575j. PMID 20967377. S2CID 31590563.
- ↑ Fricke, Burkhard (1975). „Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties“. Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry. Structure and Bonding. 21: 89–144. doi:10.1007/BFb0116498. ISBN 978-3-540-07109-9. Посетено на 4 October 2013.
- ↑ Lide, D. R., уред. (2005). CRC Handbook of Chemistry and Physics (LXXXVI. изд.). Boca Raton (FL): CRC Press. ISBN 0-8493-0486-5.
- ↑ 87,0 87,1 87,2 Pershina, Valeria (2014). „Theoretical Chemistry of the Heaviest Elements“. Во Schädel, Matthias; Shaughnessy, Dawn (уред.). The Chemistry of Superheavy Elements (2nd. изд.). Springer-Verlag. стр. 204–7. doi:10.1007/978-3-642-37466-1. ISBN 978-3-642-37465-4.Pershina, Valeria (2014).
- ↑ Emsley, John (2011). Nature's Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements (New. изд.). New York, NY: Oxford University Press. стр. 586. ISBN 978-0-19-960563-7.
- ↑ Празен навод (help)
- ↑ Greenwood, Norman N.; Earnshaw, Alan (1997). Chemistry of the Elements (2. изд.). Butterworth-Heinemann. ISBN 0080379419.
- ↑ Keeler, James; Wothers, Peter (2003). Why Chemical Reactions Happen. Oxford University Press. стр. 74. ISBN 978-0-19-924973-2.
- ↑ 92,0 92,1 92,2 Skripnikov, L.V.; Mosyagin, N.S.; Titov, A.V. (January 2013). „Relativistic coupled-cluster calculations of spectroscopic and chemical properties for element 120“. Chemical Physics Letters. 555: 79–83. arXiv:1202.3527. Bibcode:2013CPL...555...79S. doi:10.1016/j.cplett.2012.11.013.
- ↑ Knight, L. B.; Easley, W. C.; Weltner, W.; Wilson, M. (January 1971). „Hyperfine Interaction and Chemical Bonding in MgF, CaF, SrF, and BaF molecules“. The Journal of Chemical Physics. 54 (1): 322–329. Bibcode:1971JChPh..54..322K. doi:10.1063/1.1674610. ISSN 0021-9606.
- ↑ Constants of Diatomic Molecules. New York: Van Nostrand-Reinhold. 1979.
Грешка во наводот: Ознаката <ref>
со име „Haire“ определена во <references>
не се користи во претходен текст..
<ref>
со име „Cao“ определена во <references>
не се користи во претходен текст..Библиографија
[уреди | уреди извор]- Audi, G.; Kondev, F. G.; Wang, M.; и др. (2017). „The NUBASE2016 evaluation of nuclear properties“ (PDF). Chinese Physics C. 41 (3): 030001. Bibcode:2017ChPhC..41c0001A. doi:10.1088/1674-1137/41/3/030001.
- Beiser, A. (2003). Concepts of modern physics (6th. изд.). McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-244848-1. OCLC 48965418.
- Hoffman, D. C.; Ghiorso, A.; Seaborg, G. T. (2000). The Transuranium People: The Inside Story. World Scientific. ISBN 978-1-78-326244-1.
- Kragh, H. (2018). From Transuranic to Superheavy Elements: A Story of Dispute and Creation. Springer. ISBN 978-3-319-75813-8.
- Zagrebaev, V.; Karpov, A.; Greiner, W. (2013). „Future of superheavy element research: Which nuclei could be synthesized within the next few years?“ (PDF). Journal of Physics: Conference Series. 420 (1). 012001. arXiv:1207.5700. Bibcode:2013JPhCS.420a2001Z. doi:10.1088/1742-6596/420/1/012001. ISSN 1742-6588. S2CID 55434734. Архивирано од изворникот (PDF) на 2015-10-03. Посетено на 2025-03-04.
Периоден систем на елементите | |||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | ||||||||||||||||
I | H | He | |||||||||||||||||||||||||||||||
II | Li | Be | B | C | N | O | F | Ne | |||||||||||||||||||||||||
III | Na | Mg | Al | Si | P | S | Cl | Ar | |||||||||||||||||||||||||
IV | K | Ca | Sc | Ti | V | Cr | Mn | Fe | Co | Ni | Cu | Zn | Ga | Ge | As | Se | Br | Kr | |||||||||||||||
V | Rb | Sr | Y | Zr | Nb | Mo | Tc | Ru | Rh | Pd | Ag | Cd | In | Sn | Sb | Te | I | Xe | |||||||||||||||
VI | Cs | Ba | La | Ce | Pr | Nd | Pm | Sm | Eu | Gd | Tb | Dy | Ho | Er | Tm | Yb | Lu | Hf | Ta | W | Re | Os | Ir | Pt | Au | Hg | Tl | Pb | Bi | Po | At | Rn | |
VII | Fr | Ra | Ac | Th | Pa | U | Np | Pu | Am | Cm | Bk | Cf | Es | Fm | Md | No | Lr | Rf | Db | Sg | Bh | Hs | Mt | Ds | Rg | Cn | Nh | Fl | Mc | Lv | Ts | Og | |
|