Типик
Типик[1][2] (грчки: τυπικό) — збир на пропишани правила (зборник), кој го содржи начинот и редоследот на вршење на црковните богослужби.
- „Типик е целосен црковен устав според кој се раководи свештенството во конкретни богослужбени ситуации.[3]
Поделба
[уреди | уреди извор]Типикот е поделен на три дела:
- Општ дел - го одредува редоследот на богослужбите и светите дејствија на Велигден и обичните денови, на празници, работните и саботните денови. Општиот дел продолжува со упатства за молитвите и читањата, песните и свештеничките активности во текот на годината, а на крајот се изнесени правилата за животот и владеењето на монасите.
- Вториот дел - ги наведува упатствата за менување на песните и свештенодејствијата во сите денови по месец - месечно, потоа во Посниот и Цветниот триод.
- Третиот дел - ги наведува упатствата за променливите песни на неделниот и годишниот циклус, а тоа се тропари, кондаци, ипакои, ексапостилари, светилни, троични, прокимени и причесни. Типикот завршува со излагање на Пасхалија.
Првиот типик е од Св. Сава Осветениот од шестиот век, наречен Ерусалимски типик. Тој бил дополнет од Св. Јован Дамаскин во осмиот век, потоа е пренесен и дополнет во Цариград под името Цариградски типик.[4]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ „типик“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „типик“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ ОСНОВЕ ПРАВОСЛАВНОГ БОГОСЛУЖЕЊА, ИМС, Београд (Москва)
- ↑ Таковски, Јован, протојереј (1999). „Терминологија од областа на теологијата“ (PDF). Македонска терминологија. Скопје: МАНУ. 102 (4): 99.
Литература
[уреди | уреди извор]- Трифуновић, Ђорђе (1990). Азбучник српских средњовековних књижевних појмова (2.. изд.). Београд: Нолит.CS1-одржување: ref=harv (link)
Надворешни врски
[уреди | уреди извор]- ГОЛЕМ ТИП - протојереј ВАСИЛИЈЕ Николајевиќ
- Типик за 2022 година достапен во pdf формат (SPC, 17 март 2022 година) Архивирано на 17 март 2022 г.
