Тиоетер

Од Википедија — слободната енциклопедија
Општа структура на сулфид со сино означена функционална група.

Тиоетер или органски сулфид — органосулфурна функционална група R–S–R'. Како и многу други соединенија што содржат сулфур, испарливите сулфиди имаат непријатен мирис.[1] Сулфидот е сличен на етер, освен што содржи атом на сулфур наместо кислород. Групирањето на кислород и сулфур во периодниот систем сугерира дека хемиските својства на етерите и сулфидите се слични, иако во пракса тоа варира во зависност од примената.

Номенклатура[уреди | уреди извор]

Сулфидите понекогаш се нарекуваат тиоетери, особено во старата литература. (CH3)2S се нарекува диметилсулфид. Некои сулфиди се именувани со менување на заедничкото име за соодветниот етер. На пример, C6H5SCH 3 е метил фенил сулфид, но почесто се нарекува тиоанизол, бидејќи неговата структура е поврзана со онаа за анизол, C6H5OCH 3.

Современата систематска номенклатура во хемијата за тривалното име тиоетер е сулфан.[2]

Структура и својства[уреди | уреди извор]

Аголот на врската C-S-C е приближно 90°. Растојанието CS во диметилсулфид е 1,81 Å.[3]

Сулфидите се одликуваат со силен мирис, сличен на мирисот на тиол. Овој мирис ја ограничува примената на испарливи сулфиди. Во однос на нивните физички својства, тие наликуваат на етери, но се помалку испарливи, се топат на повисоки температури и се и помалку хидрофилни..

Тиофен[уреди | уреди извор]

Тиофените се посебна класа на хетероциклични соединенија што содржат сулфид.

Појава и апликации[уреди | уреди извор]

Сулфидите се важни во биологијата, особено кај аминокиселината метионин и кофакторот биотин. Нафтата содржи многу органосулфурни соединенија, вклучително и сулфиди. Полифенилен сулфид претставува корисна високотемпературна пластика. К

Избрани тиоетери, од лево: диметилсулфид, коензим-М, аминокиселина метионин, витамин биотин и инженерска пластика полифенилен сулфид .

Подготовка[уреди | уреди извор]

Сулфидите обично се подготвуваат со алкилирање на тиолите.

Ваквите реакции обично се изведуваат во присуство на база, која го претвора тиолот во понуклеофилен тиолат.[4] Аналогно на тоа, реакцијата на дисулфидите со органолитиумските реагенси дава тиоетери

Алтернативно, сулфидите може да се синтетизираат со додавање на тиол кон алкен во реакцијата на тиол-ен.

Оваа реакција често се катализира со слободни радикали произведени од фотоиницијатор.[5]

Реакции[уреди | уреди извор]

Оксидација[уреди | уреди извор]

Додека, генерално, етерите не се оксидираат при атмосфера на кислород, сулфидите можат лесно да се оксидираат до сулфоксиди (R–S(=O)–R ), кои самите можат дополнително да се оксидираат до сулфони (R–S(=O)
2
–R ). Водород пероксид е типичен оксиданс.

Алкилација[уреди | уреди извор]

Етерите тешко се алкилираат при атмосфера на кислород. Од другра страна, сулфидите лесно се алкилираат и даваат стабилни соли на сулфониум.

Врзување за преодни метали[уреди | уреди извор]

Во аналогија на нивната лесна алкилација, сулфидите се врзуваат за металите за да формираат тиоетерски комплекси . Тие се класифицирани како меки лиганди, но нивниот афинитет за метали е помал од типичните фосфини . Познати се хелатни тиоетери, како што е 1,4,7-тритиациклононан .

Хидрогенолиза[уреди | уреди извор]

Сулфидите се подложени на хидрогенолиза во присуство на одредени метали.

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. Cremlyn, R. J. (1996). An Introduction to Organosulfur Chemistry. Chichester: John Wiley and Sons. ISBN 0-471-95512-4.
  2. Hellwinkel, Dieter (6 декември 2012). Systematic Nomenclature of Organic Chemistry: A Directory to Comprehension and Application of its Basic Principles (1. изд.). Springer Science & Business Media. стр. 131. ISBN 978-3-64256765-0. […] Individual species of the genus thioether can again most uniformly be named as ...sulfane and ...sulfanyl derivatives, respectively (formerly: ...sulfides and ...thio derivatives, respectively). […] Cyclic sulfides (thioethers) are treated as heterocycles, in the same way as their ether counterparts. Polysulfides substituted at both ends are named substitutively as ...polysulfanes (formerly: ...polysulfides). […] Занемарен непознатиот параметар |quote-page= (help) (230 pages)
  3. Iijima, T.; Tsuchiy, S.; Kimura, M. (1977). „The Molecular Structure of Dimethyl Sulfide“. Bull. Chem. Soc. Jpn. 50 (10): 2564. doi:10.1246/bcsj.50.2564.
  4. D. Landini And F. Rolla (1978). „Sulfide Synthesis In Preparation Of Dialkyl And Alkyl Aryl Sulfides: Neopentyl Phenyl Sulfide“. Org. Synth. 58: 143. doi:10.15227/orgsyn.058.0143.
  5. Hoyle, Charles E.; Bowman, Christopher N. (22 February 2010). „Thiol-Ene Click Chemistry“. Angewandte Chemie International Edition. 49 (9): 1540–1573. doi:10.1002/anie.200903924. PMID 20166107.