Прејди на содржината

Технокапитализам

Од Википедија — слободната енциклопедија

Технокапитализам — поим под кој се подразбира современ економски и социјален систем кој се одликува со превласт на технолошки водениот капитал, каде што технолошките новини стануваат средишна компонента на економскиот раст и акумулацијата на богатството. Овој поим ја опфаќа интеракцијата помеѓу технологијата и капитализмот, нагласувајќи како напредокот во технологијата влијае на економските структури, пазарите на трудот и општествените односи. Значаен аспект на технокапитализмот е подемот на нематеријалната економија, која е обележана со зголемената важност на нефизичките средства како што се интелектуалната сопственост, вредност на брендот и дигиталните услуги. Оваа промена довела до нови облици на економска централизација, каде што неколку технолошки гиганти преовладуваат на пазарите поради нивната способност брзо да се зголемуваат и да користат синергии низ различни сектори.[1][2][3][4][5][6]

Корпоративна моќ и организација

[уреди | уреди извор]

Луис Суарез-Вила, во неговата книга „Технокапитализам: Критична перспектива на технолошките иновации и корпоратизам“ од 2009 година, наведува дека тоа е нова верзија на капитализмот што создава нови облици на корпоративна организација направена да ги искористува нематеријалните нешта како што се креативноста и новото знаење.[7] Новите организации, кои тој ги нарекува експериментални организации, се длабоко втемелени во технолошкото истражување, наспроти материјално производството и услуги. Тие, исто така, во голема мера зависат од корпоративното присвојување на резултатите од истражувањето како интелектуална сопственост.

Овој пристап е дополнително развиен од Суарез-Вила во неговата книга од 2012 година Глобализација и технокапитализам: Политичката економија на корпоративна моќ и технолошка доминација, во која тој ја поврзува појавата на технокапитализмот со глобализацијата и со растечката моќ на технокапиталистичките корпорации.[8] Земајќи ги предвид новите односи на моќ воведени од корпорациите кои го контролираат технокапитализмот, тој разгледува нови облици на акумулација кои вклучуваат нематеријални нешта - како што се креативноста и новото знаење - заедно со интелектуалната сопственост и технолошката инфраструктура. Оваа перспектива за глобализацијата - и ефектот на технокапитализмот и неговите корпорации - исто така ја зема предвид растечката глобална важност на нематеријалните добра, нееднаквостите создадени меѓу нациите пред технокапитализмот и оние кои не се, зголемената важност на протокот на одлив на мозоци меѓу нациите и порастот на она што тој го нарекува како техно-воен-корпоративен комплекс што брзо го заменува стариот воено-индустриски комплекс од втората половина на 20 век.

Концептот зад технокапитализмот е дел од линијата на размислување што ги поврзува науката и технологијата со еволуцијата на капитализмот. Сржта на оваа идеја за еволуцијата на капитализмот е дека науката и технологијата не се разделени од општеството - или дека постојат во вакуум, или во посебна сопствена стварност - надвор од дофатот на општественото дејствување и човечката одлука. Науката и технологијата се дел од општеството и тие се предмет на приоритетите на капитализмот исто како и секој друг човечки потфат, ако не и повеќе. Истакнати научници на почетокот на 20 век, како Џон Бернал, тврделе дека науката има општествена функција и не може да се гледа како нешто одвоено од општеството. Други научници во тоа време, како Џон Халдејн, ја поврзале науката со општествената филозофија и покажале како критичките пристапи кон социјалната анализа се многу релевантни за науката и за нашето разбирање за потребата од наука. Во нашево време, оваа линија на размислување ги охрабри филозофите како Ендрју Феенберг да усвојат и применат критички теориски пристап кон технологијата и науката, обезбедувајќи многу важни сознанија за тоа како научните и технолошките одлуки - и нивните резултати - се обликуваат од општеството и од капитализмот и неговите институции.

Поимот технокапитализам е користен од еден автор за да означи аспекти и идеи кои остро се разликуваат од оние објаснети погоре. Динеш Д'Соуза, пишувајќи за Силиконската Долина во една статија, го употреби поимот за да ја опише корпоративната средина и односите со ризичен капитал во месната економија насочена кон висока технологија. Неговиот пристап кон темата бил усогласен со оној на деловните списанија и литературата за корпоративен менаџмент. Некои написи во весниците, исто така, го користеле поимот повремено и во многу општа смисла, за да ја означат важноста на напредните технологии во економијата.

Облици на технокапитализам

[уреди | уреди извор]

Технокапитализмот може да има многу облици како што се финансирање заснована на интелектуална сопственост каде патентите и регистрираната интелектуална сопственост на нова технологија е инструмент за градење капитализам,[9] капитал заснован на долгови каде што новата и иновативна технологија се користи како безбедносен интерес за обезбедување финансирање или лизинг, и Initial Coin Offering (првична емисија на жетони) како што е блокверижниот капитал.[10]

Поврзано

[уреди | уреди извор]
  1. Suarez-Villa, Luis (2001). „The Rise of Technocapitalism“. Science & Technology Studies. 14 (2): 4–20. doi:10.23987/sts.55133.
  2. Suarez-Villa, Luis (2003). „The E-economy and the Rise of Technocapitalism: Networks, Firms, and Transportation“. Growth and Change. 34 (4): 390–414. doi:10.1046/j.0017-4815.2003.00227.x.
  3. Stubbs, Alec (2020). „Technocapitalism, the Intangible Economy, and Economic Centralization“. Perspectives on Global Development and Technology. 19 (1–2): 32–44. doi:10.1163/15691497-12341538.
  4. Haskel, Jonathan (2018). Capitalism without Capital: The rise of the Intangible Economy. Princeton: Princeton University Press. ISBN 9780691175034.
  5. Suarez-Villa, Luis (2012). Technocapitalism: A Critical Perspective on Technological Innovation and Corporatism. Philadelphia: Temple University Press. ISBN 9781439900437.
  6. Suarez-Villa, Luis (2016). Globalization and technocapitalism: The Political Economy of Corporate Power and Technological Domination. London: Routledge. ISBN 9781315585123.
  7. Suarez-Villa, Luis (2012). Technocapitalism: A Critical Perspective on Technological Innovation and Corporatism. Philadelphia: Temple University Press. ISBN 9781439900437.
  8. Suarez-Villa, Luis (2016). Globalization and technocapitalism: The political economy of Corporate Power and Technological Domination. London: Routledge. ISBN 9781315585123.
  9. Business Bank, British. „Using Intellectual Property to secure finance“ (PDF). UK Govt Publishing Services. British Business Bank. Посетено на 18 February 2019.
  10. Popper, Nathaniel (27 October 2017). „An explanation of ICOs“ (NY Times Online). NY Times. New York Times. Посетено на 18 February 2019.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]