Тетива

Од Википедија — слободната енциклопедија

Тетивалинија што соединува две точки во елипса[1]. Поопшто, тетива е отсечка која спојува две точки на затворена крива линија. Секанта е неограничено продолжување на тетива на двете страни, права чиј дел е тетива. Тетива која минува низ центарот на кружница е нејзин пречник. Секој пречник е тетива, но не секоја тетива е пречник.

Црвениот сегмент BX е тетива
(како што е и пречникот AB).

Својства на тетиви на кружница[уреди | уреди извор]

Меѓу својствата на тетивите на кружници се и следниве:

  1. тетивите се еквидистантни од центарот ако и само ако нивните должини се еднакви.
  2. на еднакви тетиви им припаѓаат еднакви централни агли на кружницата.
  3. тетива која минува низ центарот на кружница се нарекува пречник и таа е најдолгата тетива.
  4. ако секантите на тетивите AB и CD се сечат во точка, тогаш нивните должини ја задоволуваат равенката AP•PB = CP•PD (теорема за степен на точка).

Својства на тетиви на елипса[уреди | уреди извор]

Средните точки на сет од паралелни тетиви на елипса се колинеарни.[2]

Тетивите во тригонометријата[уреди | уреди извор]

Тетивите биле екстензивно користени во раниот развој на тригонометријата. Првата позната тригонометриска табела, составена од Хипарх, ја табелира вредноста на тетивната функција за секои 7,5 степени. Во вториот век од нашата ера, Птоломеј од Александрија составил пообемна табела на тетиви во својата книга за астрономијата, која ги давала вредностите за тетивите од ½ до 180 степени со стапка од половина степен.[3]

Тетивната функција геометриски е дефинирана како што е покажано на сликата. Тетивата на некој агол е должината на тетивата меѓу две точки на единична кружница разделени за тој централен агол. Аголот θ се зема во позитивна насока и мора да лежи во интервалот 0 < θπ (во радијани). Тетивната функција може да се поврзе со модерната синусна функција, земајќи една од точките да биде (1,0), а другата точка да биде (cos θ, sin θ), и потоа користејќи ја Питагоровата теорема да се пресмета должината на тетивата:[3]

Последниот чекор ја користи формулата за половина агол. Како што модерната тригонометрија е заснована на синусната функција, античката тригонометрија била заснована на тетивната функција. Се наведува дека Хипарх напишал 12 тома за тетивите, сите изгубени, па се претпоставува дека се имало големо познавање за нив. Тетивната функција задоволува многу идентитети аналогно на добро познатите модерни идентитити:

Име Синусно засновано Тетивно засновано
Питагорово
Половина агол
Апотема (a)
Агол (θ)

Исто така постои и инверзна функција:[4]

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. „Тетива“Дигитален речник на македонскиот јазик
  2. Chakerian, G. D. (1979). „7“. Во Honsberger, R. (уред.). A Distorted View of Geometry. Mathematical Plums. Washington, DC, USA: Mathematical Association of America. стр. 147.
  3. 3,0 3,1 Maor, Eli (1998), Trigonometric Delights, Princeton University Press, стр. 25–27, ISBN 978-0-691-15820-4
  4. Simpson, David G. (2001-11-08). „AUXTRIG“ (FORTRAN-90 source code). Greenbelt, Maryland, USA: NASA Goddard Space Flight Center. Посетено на 2015-10-26.

Надворешни врски[уреди | уреди извор]