Теодор Павловиќ

Теодор Павловиќ

Теодор Павловиќ (24 февруари 1804 во Драгутиново, сега Ново Милошево – 12 август 1854 година, во Сремски Карловци) бил српски писател, публицист, преведувач и основач на Галеријата на Матица Српска и уредник на најстариот литературен месечен весник во Европа Матица српска.

Биографија

Теодор Павловиќ, син на Пол Павловиќ и Јелисавета Матиќ, е роден на 14 февруари 1804 година во малото село Драгутиново, сега познато како Карлово, во денешната општина Ново Милошево во Банат, Војводина. По завршувањето на гимназијата, татко му го испратил во најдобрите средни училишта во регионот, прво во Хацфелд во поранешната област Торонтал, потоа Темишвар, Кикинда, Сремски Карловци и на крајот во Сегед. Кога дипломирал во Сегедин, течно зборувал латински, црковнословенски, германски, унгарски и романски. На предлог на неговиот пријател, Константин Пеичиќ, тој потоа заминал во Позун (Братислава), каде студирал право и либерални уметности, дипломирајќи во 1827 година со диплома по право. Павловиќ беше повеќе посветен на каузата на српскиот културен развој отколку на сопствената адвокатска практика. Тој беше именуван за главен уредник на Летопис (официјален орган на Матица српска) во 1832 година, функција што ја држеше до 1841 година. Како средство за заштита на човековите права, тој го основал Српски народни лист, српски политички весник, отворен на 1 јуни 1835 година во Буда (сега Будимпешта). Подоцна, името на весникот било променето во Serbske Narodne Novine, кое продолжило да излегува со мали прекини до 1849 година. Павловиќ станал прв секретар на Матица Српска во 1837 година. Благодарение на напорите на Павловиќ и неговите пријатели, Сава Текелија, Јован Нако, баронот Федор Николиќ од Рудна, Петар Јорнојевиќ, Владика Платон Атанацковиќ, кнезот Михаило Обреновиќ, митрополитот Стефан Станковиќ, епископот Евгеније Александ, Св. Јованови, и други, преподобната институција и ја направи она што е денес.

Работи

Тој ги превел од германскиот јазик на Адолф Фрајхер Книге „Uber den Umgang mit Menschen“ (За човечките односи) на српски (Буда, 1831) и две дела на Кристоф Мартин Виланд (1733-1813) со наслов „Симпатии“ (Симпатии) и „Dialogen des Diogenes von Sinope“ и на српски, објавена во Буда, 1829 година).

Во своите оригинални списи дава готови портрети на неговите современици; и тој во своите написи ги бележи многуте политички скандали чии центри беа Виена и Будимпешта. Тие се непроценливи за нивната социјална, политичка и книжевна историја од тоа време.

Книжевниот критичар Јован Скерлиќ напишал: „Тој беше во 1840-тите како што беше Светозар Милетиќ во 1860-тите и 1870-тите.

Литература

• Јован Скерлиќ, Историја ново српске книжевности (Белград, 1914, 1921) страници 152 и 153.
• Српска академија на науките и уметностите Архивирано на 24 септември 2015 г.