Прејди на содржината

Судско забарство

Од Википедија — слободната енциклопедија
Горна вилица

Форензичкa стоматологија или форензичкa одонтологија е правилно ракување, испитување и оценување на стоматолошки докази, кои потоа ќе биде презентирани во интерес на правдата. Доказите кои можат да се изведат од забите, е возраста (кај децата) и идентификација на лицето на кое му припаѓаат на забите. Ова се прави со користење на стоматолошка евиденција, вклучувајќи радиографија, ante-mortem (пред смртта) и фотографии после смртта и ДНК. “Форензичка одонтологија” е изведено од латински, што значи трибина или место каде се дискутираат правните прашања.

Друг вид на докази се трагите од угризување, оставени или на жртвата (од страна на напаѓачот), сторителот (од жртвата на нападот), или на некој предмет кој се наоѓал на местото на злосторството. Трагите од угризување често се наоѓаат на деца кои се злоупотребувани.

Форензичките стоматолози се одговорни за шест главни области од практиката:


  • Идентификација на пронајдени човечки остатоци
  • Идентификација на масовни жртви
  • Проценка на повреди при траги од угризување
  • Проценка при случаите на злоупотреба (детска, брачна, врз постари луѓе)
  • Граѓански парници, вклучувајќи злоупотреба
  • Проценка на старост

Австралија

[уреди | уреди извор]

Програми за постдипломски студии им се достапни на стоматолозите на Универзитетот во Мелбурн, Универзитетот на Западна Австралија и на Универзитетот во Аделаида.

Велика Британија

[уреди | уреди извор]

Универзитетот Гламорган во Велс нуди Магистерски студии по форензичка одонтологија.

Форензичка стоматологија

Форензичка одонтологија е изучување на стоматолошката примена во законски постапки. Предметот опфаќа широк спектар на теми, вклучувајќи поединечна идентификација, масовна идентификација, и анализа на траги од угризување. Изучувањето на одонтологијата во правен случај може да биде дел од инкриминирачки докази или аспект на широка контроверзија. Постоеле многу случаи низ историјата, кои имале голема корист од употребата на трагите од угризување како докази. Трагите од угризување обично се среќаваат во случаи на сексуален напад, убиства и злоупотреба на деца и можат да бидат главен фактор кој доведува до пресуда. Гризењето укажува дека сторителот сака да ја деградира жртвата, а исто така и да постигне целосна доминација. Траги од угризување можат да се најдат насекаде низ телото, особено на меки, месести ткива, како што се стомакот или задникот. Покрај тоа, траги од угризување можат да се најдат на предмети затекнати на местото на злосторството. Траги од угризување обично се наоѓаат на осомничениот кога жртвата се обидува да се одбрани од него / неа.

Едно од првите објавени досиеа кое вклучува и пресуда врз основа на траги од угризување како доказ беше "Горинџ случајот", во 1948 година, во која патологот Кит Симпсон користи траги од угризување на градите на жртвата да се запечати пресудата за убиство против Роберт Горинџ за убиството на неговата сопруга Филис. Друг поранешен случај којшто се случил во Тексас во 1954 г. бил Дојл против државата. Трагите од угризување во овој случај се наоѓале на парче сирење пронајдени на местото на злосторсвото на провална кражба. Од обвинетиот подоцна било побарано да гризне друго парче сирење за споредба. Испитувачот на огнени оружја и стоматологот ги проценувале трагите од угризување независно и двајцата заклучиле дека трагите од угризување биле направени од ист сет на заби. Пресудата во овој случај ја поставила основата за тоа дека итраги од угризување кои се наоѓаат на објекти и кожа можат да се користат како доказ во идни случаи. Друг случај со епохално откритие бил Луѓето против Маркс, кој се случил во Калифорнија во 1975 година. Една жена била убиена со гушење, откако била сексуално нападната. Таа била касната неколкупати на носот. Валтер Маркс беше идентификуван како осомничен и биле направени стоматолошки отпечатоци на забите. Отпечатоци и фотографии биле земени од повредениот нос на жената. Овие примероци заедно со другите модели биле проценувани со користење на различни техники, вклучувајќи и две-димензионални и три-димензионални споредби, и облоги од ацетат . Тројца експерти сведочеа дека трагите од угризување на носот на жената навистина биле направени од страна на Маркс и тој беше осуден за доброволно убиство.

Кривични предмети од висок профил

[уреди | уреди извор]

Форензичката одонтологија одиграла клучна улога во познати кривични дела:


  • Вејн Боден - поранешен случај на форензичката стоматологија
  • Државата Флорида против Тед Банди
  • Државата Њу Џерси против Џеси Темендекваз
  • Луѓето од Калифорнија против Маркс, 1975 случајот со што се поставиле доказни темели за форензичка одонтологија
  • Луѓето од Аризона против Реј Крон, трагите од угризување довеле до погрешна осуда.

Организации

[уреди | уреди извор]

Четири организации се посветени на областа на форензичката одонтологија, во САД. Овие организации ги вклучуваат: Бирото за правна стоматологија, Американскиот одбор за судска одонтологија ,Американското друштво за судска одонтологија и Меѓународната организација за судска одонто—стоматологија . Други земји имаат свои сопствени форензичко- одонтолошки општества, вклучувајќи ја и Британската асоцијација за судска одонтологија и Австралиското друштво на медицинска одонтологија.Во 1996 година, е создадено Бирото за правната стоматологија на Универзитетот на Британска Колумбија за да се развијат нови технологии и техники во форензичката одонтологија. Програмата на Универзитетот на Британска Колумбија е само еден во Северна Америка, кој обезбедува дипломирана обука во форензичка одонтологија.

Бирото за правна стоматологија ја поттикнува употребата на повеќе стоматолошки впечатоци за да се создаде "стоматолошко подредување", слично на подредување на осомничени , што се користи за да се идентификуваат наводните сторители на криминал. Во моментов, стоматолошките отпечатоци собрани како доказ се споредуваат само со оние собрани од одреден осомничен, чијшто резултат може да биде пристрасен за исходот. Користењето на повеќе стоматолошки отпечатоци во подредувањето може да им овозможи на форензичките одонтолози значително да ја намалат сегашната пристрасност при споредување на траги од угризување со оние на осомничениот.Организацијата на Бирото за правна стоматологија, исто така, го поддржува создавањето на базата на податоци со стоматолошка евиденција, која може да помогне во потврдување на стоматолошка уникатност. Оваа база на податоци може да бидат создадена со користење на криминални досиеја или евентуално со сите стоматолошки пациенти.

Во 1984 година, Американскиот одбор за судска одонтологија почна да прави обид за намалување на разликите и да се зголеми важноста на анализата на трагите од угризување преку создавање на упатства за методологија на траги од угризување. Упатствата се обиделе да воспостават стандардна терминологија при опишувањето на трагите од угризување и декатоа всушност го намалува ризикот од пристрасни резултати. Американскиот одбор за судска одонтологија, исто така, дава совети за тоа како ефикасно да се соберат и зачувуваат доказите. На пример, тие препорачуваат дека собирањето на ДНК докази и детални фотографии од каснување треба да бидат земени заедно на местото на злосторот. Упатствата исто така нагласуваат како и што форензичките одонтолози треба да евидентираат, како што се локација, контури, облик и големина на траги од угризување. Тие, исто така овозможуваат систем на бодување за да се оцени степенот на којшто стоматолошкиот профил на осомничениот одговара со трагата од угризување. Според Американскиот одбор за судска одонтологија, упатстватане се мандат од методите за користење, туку список на општо прифатени методи. Упатствата се наменети за да се спречи потенцијално корисните докази да бидат исфрлени, само затоа што методите за прибирање на форензичката одонтологија не биле стандардизирани. Кубол и Крег се користат со поедноставена верзија на упатствата на Американскиот одбор за судска одонтологија со цел да се задржи точноста со поголем примерок од споредби. А бројчен резултат беше доделен за да се претставуви степенот на сличност меѓу трагот од угризување и моделот. Колку е повисок резултатот, толку е поголема сличноста. Со цел да се поедностави моделот, некои одлики беа поединечно постигнати во Американскиот одбор за судска одонтологија насоки како лак, големина и облик беа проценувани заедно додека некои посебни одлики, како што растојанието помеѓу забите беа третирани како посебна променлива. Авторите веруваат дека поедноставената верзија ќе ја зголеми силата на споредбениот процес. Во обид да се подобри насоките кои се користат да се соберат стоматолошки докази, Меѓународната организација за судска одонто—стоматологија го разви еден од најпрепознатливите системи за собирање на форензичко- стоматолошки докази

Анализа на траги од угризување

[уреди | уреди извор]

По собирањето на стоматолошките докази, форензичкиот одонтолог ги анализира и споредува трагите од угризување. Студиите се изведуваат во обид да се најде наједноставен, најефикасен и најсигурен начин за анализа на траги од угризување. Фактори кои можат врз влијаат на точноста на идентификацијата на трагите од угризување вклучуваат временски зависни промени на тарги од угризување врз живите тела, ефектите од каде што залак трагата од угризување е пронајдена, оштетување на меките ткива, и сличности во дентиција меѓу поединците. Други фактори вклучуваат лоша фотографија или отпечатоци.

Повеќето истражувања на траги од угризување студии користат свинска кожа затоа што е споредлива со кожата на човекот, а исто така и така во САД се смета за неетички да се гризне човек само за истражување. Ограничувања на истражувањата на трагите од угризување вклучуваат и разлики во особините на свинската кожа во споредба со човечката кожа и техника на користење на симулирани притисоци за создавање на траги од угризување. Иако хистолошки слични, свинската и човечка кожа се однесуваат на динамички различни начини поради разликите во еластичност. Покрај тоа, посмртни каснувања на нечовечка кожа, како што се оние што се користат во експериментите на Мартин де ла Херас прикажуваат различни модели од оние видени во предсмртните каснувања. Со признавање на ограничувањата на нивните истражувања, Кубол и Крег сугерираат на користење на менгеме врз артикулатор во идни истражувања за да се стандардизира износот на притисок кој се користи за производство на експериментални траги од угризувања наместо примена на рачен притисок врз свинска кожа. Идните истражувања и технолошкиот развој можат да помогнат при намалување на таквите ограничувања.

Кубол и Крег споредувале директни и индиректни методи врз анализата на трагите од угризувањата. Во минатото, во директниот метод се споредувал модел на забите на осомничениот со фотографија на вистинските траги од угризувања во природна големина. Во овие експерименти, директни споредби биле направени помеѓу стоматолошки модели и, или фотографии, или "модел на земање на отпечаток со прав". Техниката на " земање на отпечаток со прав " вклучува посипување на каснатата кожа со црна боја во прав за отпечатоци и користење на лента за отпечатоци за пренесување на трагите од угризување на лист од ацетат. Индиректни методи вклучуваат употреба на транспарентни преклопувања за регистрирање на рабовите на гризење на осомничениот. Транспарентни преклопувања се прават на затворени површини на забен моде, со трасирање со слободна рака на лист од ацетат. Кога ќе се споредат техниката на „земање на отпечаток со прав“ во однос на фотографиите, употребата на фотографии резултирала со повисоки оценки утврдени од изменетата верзија на Американскиот одбор за судска одонтологија. Употребата на транспарентни преклопувања се смета за субјективна бидејќи пронаоѓањето може лесно да се изманипулира. Од друга страна, фотокопир- генерираното overlays каде што нема трасирањето се користи се смета за најдобриот метод за појавување на точни залак знак на точни сет на модели без употреба на компјутер слики. [8]

Додека фотокопир генерираната техника е осетлива, сигурна и евтина, нови методи кои вклучуваат дигитално преклопување се докажаа како поточни.. И двете методи се користат со "Adobe Photoshop". Користењето на "2D polyline" методот вклучува цртање на прави линии меѓу две фиксни точки во лак и помеѓу вдлабнати рабови за да се укаже ширината на забот. Употреба на методот со сликање вклучува премачкување на вдлабнати рабови на модел на заб со црвени светкави бои, а потоа фотографирање на моделот. "Adobe Photoshop" потоа се користи за да се направат мерења на сликата. А вкупно 13 променливи биле користени во анализата. Идентификацијата за двете методи се заснова врз основа на: кучешка далечина (1 променлива), резец ширина (4 променливи), и вртежни агли на секачи (8 променливи). 2D polyline методот се потпира врз точни мерења, додека методот со сликање зависи од прецизни преклопувања на сликите. Иако двата метода се сигурни, 2D polyline методот даде поефикасни и пообјективни резултати.

Проценка на старост

[уреди | уреди извор]

Не само што од човечки примерок може да се стесни бараната возраст од страна на оценувањето на моделите на заби и избивањето, неодамнешните студии потврдуваат дека цементум- минерализирано ткиво кое избива на површината на забниот корен, ги покажува годишните модели на таложење. “Aggrawal” го претстави сеопфатен приказ.

Критики за анализата на трагите од угризување

[уреди | уреди извор]

Неодамна, научната основа на судската одонтологија, а особено споредбите на трагите од угризување, се доведени во прашање. Истражувања од 1999 , коишто често се смоменуваат во медиумите,се всушност тешки да се лоцираат, од страна на член на американскиот одбор за судска одонтологија кој пронашол 63% лажни идентитети. Сепак, истражувањето било врз основа на неформална работилница за време на средба на американскиот одбор за судска одонтологија кое што многу членови не го сметале за неоспорен научен доказ. Серија од истраги од “ Chicago Tribune” со наслов "Форензиката под микроскоп" испитале многу дисциплини по форензичка наука за да се види дали тие навистина ја заслужуваат атмосферата на непогрешливост која ги опкружува. Истражувачите заклучиле дека споредбите на трагите од угризување се секогаш субјективни и нема стандарди за споредба коишто биле прифатени во оваа област. Новинарите откриле дека не биле направени ригорозни експериментирања за да се утврдат грешките при споредувањата на трагите од угризување, клучен дел на научниот метод.

Критичарите споредбата на трагите од угризување го цитираат случајот на Реј Кроун, еден човек од Аризона осуден за убиство врз основа на докази од траги од угризување оставени на градите на жената. ДНК доказите подоцна имплицираат на еден друг човек и Кроун бил ослободен од затвор. Слично на тоа, Рој Браун бил осуден за убиство ,што се должи на докази од делумни траги од угризување, и бил ослободен откако ДНК тестирањето на плунката која преостанала во раната од трагите од угризување се совпаднала со некој друг. Иако анализата на трагите од угризување се користи во законските постапки уште од 1870 година, и понатаму останува контроверзна тема поради различни фактори. Де Вор и Барбенел и Еванс покажале дека точноста на трагите од угризување во најдобар случај на кожата е ограничена. Кожата не е добар медиум за стоматолошки отечатоци, можно е да има голем број на неправилности присутни пред правењето на отпечатокот што може да предизвика дисторзија. Исто така, трагите од угризување може да бидат променети преку истегнување, движење или менување на животната средина за време на и по угризувањето. Освен тоа, степенот на нарушување има тенденција да се зголемува откако се направени трагите од угризување . Двете истражувања укажуваат на тоа дека за да трагите од угризување бидат точно анализирани, телото мора да биде испитано во истата позиција во кое се наоѓало кога настанале трагите од угризувањето , што може да биде тешко ако не и невозможно за постигнување. Нарушувањето на трагите од угризување ретко можат да се измерат. Затоа, трагите од угризување пронајдени на местото на злосторството, често се анализираат под претпоставка дека биле подложени на минимална дисторзија. Само ограничени истражувања се направени во обид да се измери нивото на изобличување на траги од угризување на човечка кожа ,од 1970. Недостаток на истражување во голема мера се должи на фактот дека таквите истражувања тешко се организираат и многу се скапи.

Анализата на трагите од угризување се исто така контроверзни бидејќи стоматолошките профили се подложни на промена. Губење на заби или промена на конфигурацијата преку различни постапки е честа појава во човечката популација. Можно е појавата на орални болести како забен кариес, да ја променат забната конфигурација и мораат да бидат земени предвид кога се споредува стоматолошкиот профил на траги од угризување по значителен износ на време поминато од кога е направена трагата од угризување .

Додека методите за собирање на траги од угризување на местото на злосторството води кон поголема стандардизација, методологијата зад анализата на трагите од угризување е крајно променлива бидејќи тоа зависи од изборот на одредени одонтолози. Како што е дискутирано погоре, постојат неколку методи кои се користат за споредување на трагите од угризување од фотографии во природна големина до компјутерски зголемени 3-димензионални слики. Овие методи се разликуваат во прецизноста и точноста, и не постои стандард со кој тие се споредуваат или анализираат. Недостатокот на аналитички стандарди доведува до широк спектар на интерпретација со било кои докази на траги од угризување. Некои одонтолози дури и не се согласуваат за тоа дали белегот на телото е резултат на угризување или е . Затоа, толкување на доказите лежи главно во експертизата на форензичките одонтолози кои го водат случајот.

Еден можен проблем со кои се соочуваат анализите на трагите од угризување е недостатокот на уникатност во која било дадена популација. Анализата на трагите од угризување се засноваат врз претпоставките дека стоматолошките одлики на предните заби кои се вклучени во гризето се уникатни меѓу поединците, и оваа потврдена уникатност се пренесува и се евидентира при повредата. Сепак, има многу несигурни истражувања за поддршка на овие претпоставки . Една истражување спроведено од Мекфарлан ја поддржало идејата за стоматолошка уникатност, но истражувањето се врти околу визуелна проценка на гипс, што му противречи на тврдењето дека трагите од угризување можат да се направат со гипс. Во едно друго истражување спроведено од страна на Соњес, групата пробала да пронајде уникатност меѓу стоматолошки профили на идентични близнаци во обид да се докаже стоматолошка уникатност меѓу општата популација. Сепак, ова истражување страдало од мали примероци (n = 5) , со намера да се екстраполираат податоците за општата популација. Тие исто така користеле гипс од одредена супстанца како супстрат за да се симулира кожа, но сепак двете материјали имале многу различни својства. Во испитувањето спроведено од страна на Стром, тој се обраќа кон истражувањето спроведено од страна на Берг и Шаит кој сугерираат дека барем 4-5 заби треба да бидат присутни во трагата од угризување за да се биде сигурен во уникатноста и да се направи позитивна идентификација. Сепак, ова истражување било направено многу време пред сегашните методи на евалуација, а со тоа се фрла сомнеж врз тоа како се применуваат овие заклучоци денес.

Еден од најпознатите документи кој се обидува да обезбеди емпириски податоци во врска со уникатноста на трагите од угризување е напишан од страна на Росон. Во ова истражување, истражувачите утврдиле дека ако пет белези од заби можат да се совпаднат со пет заби на пет , може да се каже со сигурност дека само едно лице би можело да предизвика угризување, и ако осум заби одговараат на осум белези, тогаш тоа ќе биде сигурно тврдење. Меѓутоа, ова истражување на веројатност се заснова на претпоставката дека позицијата на секој заб е независна од сите други. Ова е веројатно нереално, бидејќи постојат голем број на начини при коишто стоматолошкиот профил може да биде променет. На пример, протезите применуваат сила одредени заби, со цел да се промени местоположбата на останатите заби. Еден конкретен случај во кој се нагласени недостатоците на уникатноста на трагите од угризување вклучуваат двајца осомничени кои се обвинети за напад на човек кој претрпел повреда од угризување. Два различни форензички стоматолози, еден претставник на обвинителството и еден на одбраната, биле повикани за анализа на угризот. Тие објавиле конфликтни резултати. Едниот тврдел дека трагата од угризување му припаѓала на осомничениот А, а другиот тврдел дека му припаѓала на осомничениот Б. Ова несогласување произлегло од фактот дека и покрај тоа што двајцата осомничени имале стоматолошки одлики што ги правеле уникатни, трагите од угризување сами по себе не се доволно детални за да ги разликуваат. Затоа, разумно е да се препостави дека трагата од укасување можел да ја направи било кој од мажите. Несигурниот исход во случајот ги нагласува тешкотиите при докажувањето на уникатност.

Повеќето од контроверзиите со кои се соочува анализата на трагите од угризување се должи на недостаток на емпириски докази. Кога се пребарува на целата база на податоци од 1960 до 1999, само 50 документи на англиски јазик биле поврзани со анализа на трагите од угризување. Од овие 50 трудови, од кои повеќето биле објавени во 1980 година, само 8% се од добро испланирано експериментирање кое обезбедило емпириски податоци. Недостатокот на истражување довел до континуираната употреба на неколку застарени и ограничени студии за поддршка на важењето на анализата на трагите од угризување. Со ова се доведува во прашање воведувањето на анализите на трагите од угризување во суд.

Имало неколку случаи во кои форензичките стоматолози побарувале, обвинувале, и гарантирале поддржани од проценката на анализата на трагите од угризување кои биле докажани како неточни преку други форензички науки. ДНК-анализата фрлила малку повеќе светло врз ограничувањата на анализата на трагите од угризување, бидејќи често ДНК од плунката околу областа на угризот се докажала како посигурна форма на идентификација. Земање на ДНК примерок се смета како задача за форензички одонтолог. За еден истражувач на местото на злосторството, земајќи примероци од ДНК е секојдневие како и фотографирање на местото на злосторството.