Судијата од Заламеја

Судијата од Заламеја (El alcalde de Zalamea) – драма на шпанскиот писател Педро Калдерон де ла Барка од 1643 година. Драмата е напишана според истоименото дело на Лопе де Вега.

Содржина

Дејството на драмата се одвива во 1580 година. На патот за Португалија, војската доаѓа во Заламеја и еден офицер ја силува ќерката на богатиот селанец Педро Креспо, кој истовремено е селски судија и началник. Педро го моли офицерот да се ожени со неговата ќерка, а откако офицерот грубо го одбива, Педро набрзина го осудува и го убива. Тогаш интервенира генералот, дон Лопе де Фигуероа, но без успех, а потоа доаѓа кралот кој ја потврдува постапката на Педро и го именува за доживотен началник.

Осврт кон делото

„Судијата од Заламеја“ зазема посебно место во творештвото на Калдерон де ла Барка, а според некои критичари, таа претставува најдоброто дело на шпанскиот класичен театар. Истовремено, таа е неговата единствена реалистична драма која обработува тема од секојдневниот живот и во која проблемите се решаваат на овоземен начин. Исто така, рамката на драмата е народна, а главните ликови се селани и војници, што е нетипично за Калдерон кој, како дворски писател, претежно обработувал „возвишени“ теми. Основната проблематика во драмата е анализата на односот меѓу војската и граѓаните, како и прашањата поврзани со граѓанските права, честа и достоинството на човекот. Притоа, симпатиите на писателот се на страната на народот при што тој ги возвишува ослободените селани, а ги карикира ситните благородници.

Речиси секој, дури и најспоредниот, лик во драмата има јасно обликуван портрет, своја смисла и улога, но целото дејство се врти околу две големи драмски личности – селанецот Педро Креспо и генералот дон Лопе. Во овие два лика, Калдерон ги насликал типичните одлики на нивните класи, но стопени со поединечните одлики и темпераментот, тие делуваат како живи ликови. Притоа, тие се прикажани посебно во својот свет, но и во судирот на нивните различни светови, од кој секој има своја цврста логика. И токму во таа антиномија, Калдерон ја покажал својата најголема сила и длабочина. Креспо и дон Лопе постепено растат еден од друг и еден наспроти другиот, како две големи сили кои се привлекуваат токму затоа што се различни, кои се борат зашто двете се тврди и кои се почитуваат онака како што се почитува силниот противник. Сепак, ликот на Креспо е малку поизразен и многумина сметаат дека тој е најсилната и најпотполната фигура на класичниот шпански театар.