Стоунволски немири
Стоунволски немири (исто така познати како Стоунволски бунт, Стоунволско востание, Стоунволска револуција,[1] или едноставно Стоунвол) — серија спонтани немири и демонстрации против полициската рација што се случи во раните утрински часови на 28 јуни 1969 година во Стоунвол Ин во Гринич Вилиџ, во долен Менхетен во Њујорк.
Првобитната тепачка настанала кога жена во лисици неколку пати била спроведена од вратата на локалот до полицискиот вагон. Таа постојано бегала и десетина минути им се противела на четворица полицајци. Таа била удрена по главата од офицер со палка бидејќи, како што тврдел еден сведок, се пожалила дека лисиците и биле премногу тесни.[2] Според присутните, жената идентификувана како Сторме ДеЛарвери[3]), ја поттикна толпата да се бори кога ги погледна и извика: „Зошто не правите нешто?“ Откако еден офицер ја зеде и втурна во задниот дел од вагонот, [4] толпата се разгори и стана насилна.[4][5]
Полицијата се обидела да кутне дел од толпата, соборувајќи неколку луѓе, што уште повеќе ги поттикнало случајните минувачи.[4] Додека толпата се обидуваше да го преврти полицискиот вагон, две полициски автомобили и вагонот - со неколку исечени гуми - веднаш заминаа, а инспекторот Пајн ги повика веднаш да се вратат. Турканицата привлече повеќе луѓе кои дознаа што се случува. Полицијата, чии бројки биле помали од тие на толпата за околу 500 или 600 луѓе, зграпчи неколку луѓе, вклучително и активистот/фолк пејачот (и ментор на Боб Дилан) Дејв Ван Ронк — кој бил привлечен кон немирите од бар во близина на Стоунвол Ин. Иако Ван Ронк не беше геј, тој доживеа полициско насилство кога учествуваше во антивоени демонстрации: „Што се однесува до мене, секој што ќе застане против полицајците беше во ред со мене и затоа останав ... Секаде каде ќе се свртевте, полицајците предизвикуваа некаков гнев или нешто слично.“[4] Ван Ронк беше првиот од тринаесетте уапсени таа ноќ.[6]
Првата годишнина од немирите беше одбележана со мирни демонстрации во неколку американски градови[7] кои оттогаш прераснаа во паради на гордоста, кои денес се одржуваат секоја година низ светот кон крајот на јуни за да се одбележат немирите во Стоунвол.[8]
Наводи
[уреди | уреди извор]- ↑ Jenkins, Andrea (2019). „Power to the People: The Stonewall Revolution“. QED: A Journal in GLBTQ Worldmaking. 6 (2): 63–68. doi:10.14321/qed.6.2.0063. ISSN 2327-1590.
- ↑ Duberman 1993.
- ↑ Chu, Grace (July 26, 2010). „An interview with lesbian Stonewall veteran Stormé DeLarverie“. AfterEllen.com. Посетено на August 1, 2010.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Carter 2004.
- ↑ Lucian K. Truscott IV (June 28, 2017). „The night they busted Stonewall“. Salon. Посетено на July 1, 2017.
- ↑ Lucian Truscott IV (July 3, 1969). „Gay Power Comes to Sheridan Square“ (Transcript). The Village Voice. Посетено на May 24, 2019.
- ↑ De la Croix, Sukie (2007). {{1="Gay power: A History of Chicago Pride"}} Chicago Free Press. Retrieved June 1, 2009.
- ↑ Armstrong, Elizabeth A.; Crage, Suzanna M. (2006). „Movements and Memory: The Making of the Stonewall Myth“. American Sociological Review. 71 (5): 724–751. doi:10.1177/000312240607100502. JSTOR 25472425. S2CID 144545934.
Извори
[уреди | уреди извор]- Adam, Barry (1987). The Rise of a Gay and Lesbian Movement. G. K. Hall & Co. ISBN 978-0-8057-9714-5.
- Bronski, Michael, уред. (2003). Pulp Friction: Uncovering the Golden Age of Gay Male Pulps. St. Martin's Griffin. ISBN 978-0-312-25267-0.
- Cain, Paul (2007). Leading the Parade: Conversations with America's Most Influential Lesbians and Gay Men. Scarecrow Press, Inc. ISBN 978-0-8108-5913-5.
- Carter, David (2004). Stonewall: The Riots that Sparked the Gay Revolution. St. Martin's Press. ISBN 978-0-312-34269-2.
- Clendinen, Dudley; Adam, Nagourney (1999). Out for Good. Simon & Schuster. ISBN 978-0-684-81091-1.
- Deitcher, David, уред. (1995). The Question of Equality: Lesbian and Gay Politics in America Since Stonewall. Scribner. ISBN 978-0-684-80030-1.
- Duberman, Martin (1993). Stonewall. Penguin Books. ISBN 978-0-525-93602-2.
- Edsall, Nicholas (2003). Toward Stonewall: Homosexuality and Society in the Modern Western World. University of Virginia Press. ISBN 978-0-8139-2211-9.
- Faderman, Lillian (1991). Odd Girls and Twilight Lovers: A History of Lesbian Life in Twentieth Century America. Penguin Books. ISBN 978-0-14-017122-8.
- Faderman, Lillian; Timmons, Stuart (2006). Gay L.A.: A History of Sexual Outlaws, Power Politics and Lipstick Lesbians. Basic Books. ISBN 978-0-465-02288-5..
- Fejes, Fred (2008). Gay Rights and Moral Panic: The Origins of America's Debate on Homosexuality. Palgrave MacMillan. ISBN 978-1-4039-8069-4.
- Gallo, Marcia (2006). Different Daughters: A History of the Daughters of Bilitis and the Rise of the Lesbian Rights Movement. Seal Press. ISBN 978-1-58005-252-8.
- Hoffman, Amy (2007). An Army of Ex-Lovers: My life at the Gay Community News. University of Massachusetts Press. ISBN 9781558496217. OCLC 134990244.
- Katz, Jonathan (1976). Gay American History: Lesbians and Gay Men in the U.S.A. Thomas Y. Crowell Company. ISBN 978-0-690-01165-4.
- LaFrank, Kathleen, уред. (January 1999). National Historic Landmark Nomination: Stonewall (PDF). US Department of the Interior: National Park Service.
- Marcus, Eric (2002). Making Gay History. HarperCollins. ISBN 978-0-06-093391-3.
- Teal, Donn (1971). The Gay Militants. St. Martin's Press. ISBN 978-0-312-11279-0.
- Williams, Walter; Retter, Yolanda, уред. (2003). Gay and Lesbian Rights in the United States: A Documentary History. Greenwood Press. ISBN 978-0-313-30696-9.
- Witt, Lynn; Thomas, Sherry; Marcus, Eric, уред. (1995). Out in All Directions: The Almanac of Gay and Lesbian America. New York: Warner Books. ISBN 978-0-446-67237-5.
Надворешни врски
[уреди | уреди извор] |
„Стоунволски немири“ на Ризницата ? |
- "Police Records Document Start of Stonewall Uprising", The New York Times, June 22, 2009
- Village Voice Articles that Sparked a Final Night of Rioting: Архивирано на 24 април 2018 г. "Full Moon Over the Stonewall" by Howard Smith and "Gay Power Comes to Sheridan Square" by Lucian Truscott
- "The Night They Raided Stonewall" by Martin Duberman, Grand Street (1993, No. 44)
- Newspaper reports of the event
- "Media Could Use a Stonewall Uprising of Their Own" by Karl Frisch, The Huffington Post
- "A Look Back at the Uprising that Launched the Modern Gay Rights Movement" – video report by Democracy Now!, begins at 12:40 in the archived June 26 2009 episode at the Internet Archive; incorporates portions of Remembering Stonewall, a 1989 radio retrospective narrated and produced by David Isay (subsequent founder of StoryCorps) and an interview with historian David Carter, author of the Stonewall: The Riots that Sparked the Gay Revolution
- Stonewall Uprising on PBS' American Experience
- National Park Service: Stonewall National Monument
- "Who Threw the First Brick at Stonewall?" – 2019 New York Times video featuring interviews with participants in the Stonewall uprising, historians and early members of the Gay Liberation movement
- Stonewall Uprising Interview Collection from the American Archive of Public Broadcasting
- Stonewall Forever a Monument to 50 Years of Pride Stonewall National Monument
- Stonewall Veterans' Association Official site of the Stonewall Rebellion Veterans' Association