Прејди на содржината

Спор меѓу Магнус Карлсен и Ханс Ниман (2022)

Од Википедија — слободната енциклопедија
Двајцата шахисти вклучени во спорот

Во септември 2022 година, на турнирот Синкфилд настанал спор помеѓу Магнус Карлсен, светски шампион во шах, и Ханс Ниман, помлад шаховски играч. Откако изгубил двапати, и онлајн и пред шаховска табла, Карлсен на својата страница на Твитер навестил дека Ниман мами. Тоа станало најсериозниот скандал за наводно мамење во меѓународниот шах со години, и привлекло значително внимание во медиумите ширум светот.

За време на првиот турнир, Ниман дал долго интервју во кое се осврнал на спорноста, и признал дека мамел во онлајн шах во минатото, но негирал дека мамел во играта со Карлсен или во која било игра преку табла. Три недели подоцна, Карлсен објавил изјава во која се вели дека однесувањето на Ниман за време на нивниот натпревар во турнирот Синкфилд го убедило да се повлече од турнирот. Тој го обвинил Ниман дека мамел почесто и неодамна, отколку што признал, и изјавил дека во иднина нема да игра шах со него. Многу шахисти и новинари го толкувале ова прашање, некои од нив ги поддржувале сомнежите на Карлсен на еден или друг начин, други го нападнале за неговото повлекување од турнирот и неговите обвинувања без докази, делумно изразувајќи ја својата верба во невиноста на Ниман. Коментаторите од двете страни ја изразиле својата желба за строги и доследни прегледи на мамење на шаховските турнири.

Магнус Карлсен, тогашниот број 1 играч и светски шампион во шах, просто учествувал за да го пополни местото на турнирот Синкфилд во 2022 година на Големата шаховска турнеја од 2022 година. Ова се случило два месеци откако тој службено објавил дека нема да ја брани титулата од Светското првенство во шах против Јан Непомњашчи, а истовремено ја потврдил својата желба да учествува на турнири и да продолжи да игра професионален шах.[1][2][3] Влегувајќи на турнирот, Карлсен имал безгрешна низа од 53 натпревари на класичните турнири со шаховска табла.[4] При влегувањето на турнирот, Ханс Ниман застанал меѓу првите 10 светски млади во шах и во 50-те шахисти севкупно. Во текот на претходните три години, тој играл голем број игри, а неговиот Елоов рејтинг брзо се покачил, со зголемување од 350 поени за четири години и скок од 2500 на 2600 за само три месеци. Овој брз пораст го привлекло вниманието на коментаторите.[5][6][7] Како што споменал во едно интервју за време на турнирот, тој претходно имал две сметки на Chess.com забранети поради мамење во онлајн игрите, во 2016 и во 2020 година.[8][9][10][11] Ниман претходно го победил Карлсен во онлајн игра на турнирот ФТХ-крипто неколку недели претходно. Ниман се пофалил: „Шахот зборува сам за себе!“, во интервју по натпреварот, но ги загубил последователните 3 натпревари од мининатпреварот.[12]

Турнирот Синкфилд

[уреди | уреди извор]
abcdefgh
8
a8 црн топ
b8 црн коњ
c8 црн ловец
d8 црн дама
e8 црн крал
f8 црн ловец
h8 црн топ
a7 црн пешак
b7 црн пешак
c7 црн пешак
d7 црн пешак
e7 црн пешак
f7 црн пешак
g7 црн пешак
h7 црн пешак
f6 црн коњ
c4 бел пешак
d4 бел пешак
a2 бел пешак
b2 бел пешак
e2 бел пешак
f2 бел пешак
g2 бел пешак
h2 бел пешак
a1 бел топ
b1 бел коњ
c1 бел ловец
d1 бел дама
e1 бел крал
f1 бел ловец
g1 бел коњ
h1 бел топ
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Положбата на крајот од натпреварот на 19 септември

На турнирот Синкфилд во Сент Луис, Мисури, Карлсен загубил преку шаховска табла од Ниман на 4 септември.[13] Списанието Слејт го опишало исходот како „шокантна вознемиреност“ за Карлсен, кој ја завршил својата безгрешна низа од 53 натпревари, со пораз од многу послабо рангиран играч, каде што имал бели фигури (а со тоа и предност на првиот носител).[14][15] Карлсен се повлекол од турнирот следниот ден, објавувајќи куса објава на Твитер со најава за повлекување, заедно со видео на Жозе Мурињо како вели по натпреварот каде неговиот клуб можел да настрада поради сомнително судење: „Претпочитувам да не кажам ништо. Ако зборувам, ќе бидам во голема неволја.“[16] Твитот на Карлсен не го обвинил незаобиколиво Ниман, но пошироката заедница го сфатила како подметнување на сериозно обвинување.[17] Емил Сутовски, генерален директор на ФИДЕ, истакнал дека Карлсен претходно не го напуштил турнирот поради лоши исходи, и затоа сметал дека Карлсен имал „добра причина“ за тоа.[18] Велемајсторот и стример Хикару Накамура рекол дека мисли дека Карлсен се сомневал во Ниман за мамење. Накамура исто така изјавил дека Ниман претходно бил забранет од шаховското мрежно место Chess.com поради мамење во онлајн игрите.[19] Друг велемајстор што учествувал на турнирот, Левон Ароњан, застанал во одбрана на Ниман и тврдел дека повеќето играчи на високо ниво се „прилично параноични“ и дека младите играчи честопати се обвинети за мамење откако одиграле добро.[20] Крис Берд, главниот судија на турнирот, на 10 септември изјавил дека нема ништо што укажува на лоша игра од страна на кој било играч.[21] Поранешниот светски шампион Гари Каспаров, истакнал дека заминувањето на Карлсен од турнирот „немал преседан во последните 50 години“ и го повикал Карлсен, кој досега се воздржувал од толкување на околноста, да ја објасни својата одлука.[22] Расправата за спорноста отишла подалеку од шаховскиот свет, на пример, натпреварот бил покриен во американските доцни ноќни ток-шоуа Дејли шоу со Тревор Ноа и Доцното шоу со Стивен Колберт, поради предлогот на Илон Маск дека механизмот со кој Ниман можел да добие каква било помош е треперлив уред вграден во неговиот задник.[23][24][25][26][27][28][29]

Одговорот на Ниман

[уреди | уреди извор]

Во интервју на 6 септември, Ниман негирал дека мамел за време на турнирот Синкфилд, меѓу другото обвинувајќи ги Карлсен и Накамура дека се обидуваат да му ја уништат кариерата. Тој признал дека претходно мамел во онлајн шах кога имал 12 години, за време на онлајн турнир, а потоа кога имал 16 години, во нерангирани онлајн игри, но тврдел дека никогаш не мамел во игра преку шаховска табла. Тој понудил да игра во затворен простор без средства за општење и рекол: „Ако сакаат целосно да се соблечам, ќе го сторам тоа“, за да ги отфрли сите обвинувања за мамење.[30]

Турнирот на поколенија Јулиус Баер

[уреди | уреди извор]

На 19 септември, Карлсен се повлекол од онлајн играта против Ниман откако одиграл само еден потег. Играно на страницата Chess24, играчите учествувале користејќи веб-камери преку Мајкрософт тимс за време на 6-тото коло од Турнирот на поколенија Јулиус Баер, дел од Шаховската турнеја на шампиони од 2022 година.[31][32][33] Играта започнала со Нимцо-индиската одбрана (1. d4 Nf6), а откако Ниман одиграл 2. c4, Карлсен поднесол оставка и ја исклучил својата веб-камера.[34] Одбивањето да игра предизвикало збунетост и изненадување кај коментаторите Тања Сачдев и Петер Леко.[35] Велемајсторот Морис Ешли на Твитер напишал: „Ова е вознемирувачко и шокантно. Никој не може да биде среќен што ова се случува во шаховскиот свет. Не ми се верува!“[36]

  1. Mather, Victor (20 July 2022). „Lacking Motivation, Magnus Carlsen Will Give Up World Chess Title“. The New York Times. ISSN 1553-8095. Архивирано од изворникот 21 July 2022.
  2. Annabelle Timsit (21 July 2022). „World chess champion to give up title because he's just 'not motivated'. The Washington Post. Посетено на 21 July 2022.
  3. „Magnus Carlsen to give up World Championship title“. Chess24.com. Посетено на 20 July 2022.
  4. Keener, Greg (September 13, 2022). „The Chess World Isn't Ready for a Cheating Scandal“. The New York Times (англиски). ISSN 0362-4331. Посетено на September 14, 2022.
  5. How does Hans Niemann manage it all? | 2500 to 2600 in 3 months, Streamer, Trainer! (англиски), Посетено на 2022-09-30
  6. Schad, Tom. „What we know: How a cheating scandal has rocked the world of chess“. USA TODAY (англиски). Посетено на 2022-09-30.
  7. Sircar, Sushovan (2022-09-27). „Magnus Carlsen vs Hans Niemann: Chess' Biggest Cheating Scandal Explained“. TheQuint (англиски). Посетено на 2022-09-30.
  8. Beaton, Andrew; Robinson, Joshua (September 8, 2022). „Chess Is in Chaos Over Suspicion That a Player Cheated Against Magnus Carlsen“. The Wall Street Journal (англиски). ISSN 0099-9660. Посетено на September 9, 2022.
  9. „Hans Niemann hits back at his critics“. Chess24.com (англиски). Посетено на September 9, 2022.
  10. Ingle, Sean (7 September 2022). „Top chess player Hans Niemann admits cheating in past but says he is now 'clean'. The Guardian (англиски). Посетено на 20 September 2022.
  11. „Magnus Carlsen leaves Sinquefield Cup amid Niemann chess 'cheating' furore“. The Guardian (англиски). September 7, 2022. Посетено на September 9, 2022.
  12. McGourty, Colin (September 5, 2022). „Sinquefield Cup 3: Niemann beats Carlsen to cross 2700“.
  13. Keener, Greg (13 September 2022). „The chess world isn't ready for a cheating scandal“. The New York Times. Посетено на 20 September 2022.
  14. Keener, Greg (13 September 2022). „The chess world isn't ready for a cheating scandal“. The New York Times. Посетено на 20 September 2022.
  15. Pahwa, Nitish (15 September 2022). „Everything you could possibly want to know about the cheating scandal roiling the world of chess“. Slate. Посетено на 20 September 2022.
  16. Keener, Greg (13 September 2022). „The chess world isn't ready for a cheating scandal“. The New York Times. Посетено на 20 September 2022.
  17. Beaton, Andrew (8 September 2022). „Chess is in chaos over suspicion that a player cheated against Magnus Carlsen“. The Wall Street Journal (англиски). ISSN 0099-9660. Посетено на 9 September 2022.
  18. Beaton, Andrew (8 September 2022). „Chess is in chaos over suspicion that a player cheated against Magnus Carlsen“. The Wall Street Journal (англиски). ISSN 0099-9660. Посетено на 9 September 2022.
  19. Ingle, Sean (7 September 2022). „Top chess player Hans Niemann admits cheating in past but says he is now 'clean'. The Guardian (англиски). Посетено на 20 September 2022.
  20. Keener, Greg (13 September 2022). „The chess world isn't ready for a cheating scandal“. The New York Times. Посетено на 20 September 2022.
  21. Keener, Greg (13 September 2022). „The chess world isn't ready for a cheating scandal“. The New York Times. Посетено на 20 September 2022.
  22. Klee, Miles (14 September 2022). „Vibrating butt toys are exactly what chess needs“. Rolling Stone. Посетено на 20 September 2022.
  23. Pahwa, Nitish (15 September 2022). „Everything you could possibly want to know about the cheating scandal roiling the world of chess“. Slate. Посетено на 20 September 2022.
  24. Mouriquand, David (16 September 2022). „Chess grandmaster denies cheating by using anal beads“. Euronews. Посетено на 20 September 2022.
  25. Wong, Matteo (17 September 2022). „Chess is just poker now“. The Atlantic. Посетено на 20 September 2022.
  26. Barr, Kyle (19 September 2022). „Following 'anal bead scandal', chess master rematch ends in resignation“. Gizmodo. Посетено на 20 September 2022.
  27. The Late Show with Stephen Colbert. 16 September 2022. https://www.youtube.com/watch?v=GLwyhmmEoAQ. 
  28. The Daily Show with Trevor Noah. 15 September 2022. https://www.youtube.com/watch?v=wh0Bzul5vEc. 
  29. Simon, Scott (September 17, 2022). „Why chess fans are questioning 19-year-old Hans Niemann's win over Magnus Carlsen“. NPR. Посетено на 20 September 2022.
  30. Ingle, Sean (7 September 2022). „Top chess player Hans Niemann admits cheating in past but says he is now 'clean'. The Guardian (англиски). Посетено на 20 September 2022.
  31. Porterfield, Carlie (19 September 2022). „World chess champion Magnus Carlsen resigns from match after just one move against player at center of 'cheating' scandal“. Forbes. Посетено на 20 September 2022.
  32. Porterfield, Carlie (19 September 2022). „World chess champion Magnus Carlsen resigns from match after just one move against player at center of 'cheating' scandal“. Forbes. Посетено на 20 September 2022.
  33. „Magnus Carlsen resigns from rematch with Hans Niemann after opening move“. The Guardian (англиски). 19 September 2022. Посетено на 20 September 2022.
  34. Backhouse, Andrew (19 September 2022). „Magnus Carlsen resigns after one move against Hans Niemann“. Fox Sports (англиски). Посетено на 20 September 2022.
  35. Backhouse, Andrew (19 September 2022). „Magnus Carlsen resigns after one move against Hans Niemann“. Fox Sports (англиски). Посетено на 20 September 2022.
  36. Backhouse, Andrew (19 September 2022). „Magnus Carlsen resigns after one move against Hans Niemann“. Fox Sports (англиски). Посетено на 20 September 2022.

Надворешни врски

[уреди | уреди извор]