Список на највисоки планини во Сончевиот Систем

Од Википедија — слободната енциклопедија
Олимп на Марс — највисока планетарна планина во Сончевиот Систем, дадена за споредба со Монт Еверест и Мауна Кеја на Земјата.

Ова е список на највисоки планини во Сончевиот Систем. Со 21,9 км, огромниот штитест вулкан Олимп на Марс е највисоката планина на било која планета. Споредлива висина има средишниот врв на кратерот Рејасилвија на астероидот и протопланета Веста, откриен во 2011 г.

Список[уреди | уреди извор]

Дадени се висините на планините од подножјето до врвот наместо како надморска височина бидејќи не постои непроизволен истоветник кој би важел за сите светови.

Свет Највисок врв Висина
(од подножјето, во км) 		% од пречникот Потекло
Меркур Топлински Планини ≤ 3[1][2] 0,12 ударно[3]
Венера Скади 6,4 (приб.)[4] 0,11 тектонско[5]
Маат 4,9 (приб.)[6] 0,081 вулканско[7]
Земја Мауна Кеја и Мауна Лоа 10,2[8] 0,16 вулканско
Халејакала 9,1[9] 0,14 вулканско
Теиде 7,5[10] 0,12 вулканско
Денали (Макинли) 5,3[11] 0,093 тектонско
Монт Еверест 3,6 - 4,6[12] 0,072 тектонско
Месечина Хајгенс 5,5[13][14] 0,32 ударно
Хедли 4,5[13][14] 0,26 ударно
Римкер 1,1[15] 0,063 вулканско
Марс Олимп 21,9[16][17] 0,65 вулканско
Аскриска Плнина 14,9[16] 0,44 вулканско
Елизиум 12,6[16] 0,37 вулканско
Арсија 11,7[16] 0,35 вулканско
Паунова Планина 8,4[16] 0,25 вулканско
Гускина Планина 6,2[18] 0,18 ударно
Еолида (Шарп) 4,5 - 5,5[19] 0,16 наслојување и ерозија[20][21]
Веста сред. врв во Рејасилвија 22[22][23] 8,4 ударно
Церера Ахуна 4[24] 0,85 криовулканско[25]
Ија Јужна Боосавла[26] 17,5 - 18,2[27] 1,0 тектонско
источен срт на Јонска Планина 12,7 (приб.)[28][29] 0,70 тектонско
Евбеја 10,3 - 13,4[30] 0,74 тектонско
безимена (245° ЗГД, 30° ЈГШ) 2,5 (приб.)[31][32] 0,14 вулканско
Мимант сред. врв во Хершел 7 (приб.)[33] 3,5 ударно
Диона срт Јаникул 1,5[34] 0,27 тектонско
Титан Митрим ≤ 3,3[35] 0,13 тектонско[35]
Дум 1,45[36] 0,056 криовулканско[36]
Јапет екваторски срт 20 (приб.)[37] 2,7 неизвесно
Оберон безимена (крак) 11 (приб.)[33] 1,4 ударно (?)
Плутон Пикар[38][39] ~5,6[40] 0,47 криовулканско (?)
Рајт[38][39] ~4,0[38] 0,34 криовулканско (?)
Тенцингови Планини[41] ≤ 3,5[42] 0,30 тектонско[42] (?)

Галерија[уреди | уреди извор]

Сликите се прикажани по висински редослед.

  • Средиштен врв во Рејасилвија, кратер на Веста
    Средиштен врв во Рејасилвија, кратер на Веста
  • Олимп на Марс
    Олимп на Марс
  • Екваторскиот срт на Јапет
    Екваторскиот срт на Јапет
  • Јужна Боосавла
    Јужна Боосавла
  • Аскриската Планина на Марс
    Аскриската Планина на Марс
  • Евбеја на Ија
    Евбеја на Ија
  • Меуна Кеја Хаваи
    Меуна Кеја Хаваи
  • Теиде, Канарски Острови
    Теиде, Канарски Острови
  • Врвот во Хершел на Мимант
    Врвот во Хершел на Мимант
  • Скади на Венера
    Скади на Венера
  • Денали (Макинли), Алјаска
    Денали (Макинли), Алјаска
  • Еолида на Марс
    Еолида на Марс
  • Маат на Венера
    Маат на Венера
  • Хедли на Месечината
    Хедли на Месечината
  • Мон Еверест во Тибет и Непал
    Мон Еверест во Тибет и Непал
  • Ахуна на Церера
    Ахуна на Церера
  • Криовулканот Рајт на Плутон
    Криовулканот Рајт на Плутон
  • Тенцингови Планини на Плутон
    Тенцингови Планини на Плутон
  • Митрим на Титан со трите напоредни срта
    Митрим на Титан со трите напоредни срта

Поврзано[уреди | уреди извор]

Наводи[уреди | уреди извор]

  1. ↑ „Surface“. MESSENGER web site. Johns Hopkins University/Applied Physics Lab. Архивирано од изворникот на 2016-09-30. Посетено на 4 April 2012.
  2. ↑ Oberst, J.; Preusker, F.; Phillips, R. J.; Watters, T. R.; Head, J. W.; Zuber, M. T.; Solomon, S. C. (2010). „The morphology of Mercury's Caloris basin as seen in MESSENGER stereo topographic models“. Icarus. 209 (1): 230–238. Bibcode:2010Icar..209..230O. doi:10.1016/j.icarus.2010.03.009. ISSN 0019-1035.
  3. ↑ Fassett, C. I.; Head, J. W.; Blewett, D. T.; Chapman, C. R.; Dickson, J. L.; Murchie, S. L.; Solomon, S. C.; Watters, T. R. (2009). „Caloris impact basin: Exterior geomorphology, stratigraphy, morphometry, radial sculpture, and smooth plains deposits“. Earth and Planetary Science Letters. 285 (3–4): 297–308. Bibcode:2009E&PSL.285..297F. doi:10.1016/j.epsl.2009.05.022. ISSN 0012-821X.
  4. ↑ Jones, Tom; Stofan, Ellen (2008). Planetology : Unlocking the secrets of the solar system. Washington, D.C.: National Geographic Society. стр. 74. ISBN 978-1-4262-0121-9.
  5. ↑ Keep, M.; Hansen, V. L. (1994). „Structural history of Maxwell Montes, Venus: Implications for Venusian mountain belt formation“. Journal of Geophysical Research. 99 (E12): 26015. Bibcode:1994JGR....9926015K. doi:10.1029/94JE02636. ISSN 0148-0227.
  6. ↑ „PIA00106: Venus - 3D Perspective View of Maat Mons“. Planetary Photojournal. Jet Propulsion Lab. 1996-08-01. Посетено на 30 June 2012.
  7. ↑ Robinson, C. A.; Thornhill, G. D.; Parfitt, E. A. (January 1995). „Large-scale volcanic activity at Maat Mons: Can this explain fluctuations in atmospheric chemistry observed by Pioneer Venus?“. Journal of Geophysical Research. 100 (E6): 11755–11764. Bibcode:1995JGR...10011755R. doi:10.1029/95JE00147. Архивирано од изворникот на 2012-03-01. Посетено на 11 February 2013.
  8. ↑ „Mountains: Highest Points on Earth“. National Geographic Society. Посетено на 19 September 2010.
  9. ↑ „Haleakala National Park Geology Fieldnotes“. U.S. National Park Service. Архивирано од изворникот на 2017-02-02. Посетено на 31 January 2017.
  10. ↑ „Teide National Park“. UNESCO World Heritage Site list. UNESCO. Посетено на 2 June 2013.
  11. ↑ „NOVA Online: Surviving Denali, The Mission“. NOVA web site. Public Broadcasting Corporation. 2000. Посетено на 7 June 2007.
  12. ↑ Mount Everest (1:50,000 scale map), prepared under the direction of Bradford Washburn for the Boston Museum of Science, the Swiss Foundation for Alpine Research, and the National Geographic Society, 1991, ISBN 3-85515-105-9
  13. ↑ 13,0 13,1 Fred W. Price (1988). The Moon observer's handbook. London: Cambridge University Press. ISBN 0-521-33500-0.
  14. ↑ 14,0 14,1 Moore, Patrick (2001). On the Moon. London: Cassell & Co.
  15. ↑ Wöhler, C.; Lena, R.; Pau, K. C. (16 March 2007), The Lunar Dome Complex Mons Rümker: Morphometry, Rheology, and Mode of Emplacement, League City, Texas: Dordrecht, D. Reidel Publishing Co, Посетено на 28 August 2007
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 16,4 Plescia, J. B. (2004). „Morphometric properties of Martian volcanoes“. Journal of Geophysical Research. 109 (E3). Bibcode:2004JGRE..109.3003P. doi:10.1029/2002JE002031. ISSN 0148-0227.
  17. ↑ Carr, Michael H. (11 January 2007). The Surface of Mars. Cambridge University Press. стр. 51. ISBN 978-1-139-46124-5.
  18. ↑ JMARS MOLA elevation dataset. Christensen, P.; Gorelick, N.; Anwar, S.; Dickenshied, S.; Edwards, C.; Engle, E. (2007) "New Insights About Mars From the Creation and Analysis of Mars Global Datasets;" American Geophysical Union, Fall Meeting, abstract #P11E-01.
  19. ↑ „Gale Crater's History Book“. Mars Odyssey THEMIS web site. Arizona State University. Посетено на 7 December 2012.
  20. ↑ Wall, M. (6 May 2013). „Bizarre Mars Mountain Possibly Built by Wind, Not Water“. Space.com. Посетено на 13 May 2013.
  21. ↑ Kite, E. S.; Lewis, K. W.; Lamb, M. P.; Newman, C. E.; Richardson, M. I. (2013). „Growth and form of the mound in Gale Crater, Mars: Slope wind enhanced erosion and transport“. Geology. 41 (5): 543–546. arXiv:1205.6840. Bibcode:2013Geo....41..543K. doi:10.1130/G33909.1. ISSN 0091-7613.
  22. ↑ Vega, P. (11 October 2011). „New View of Vesta Mountain From NASA's Dawn Mission“. Jet Propulsion Lab's Dawn mission web site. NASA. Архивирано од изворникот на 22 October 2011. Посетено на 29 March 2012.
  23. ↑ Schenk, P.; Marchi, S.; O'Brien, D. P.; Buczkowski, D.; Jaumann, R.; Yingst, A.; McCord, T.; Gaskell, R.; Roatsch, T.; Keller, H. E.; Raymond, C.A.; Russell, C. T. (1 March 2012), Mega-Impacts into Planetary Bodies: Global Effects of the Giant Rheasilvia Impact Basin on Vesta, The Woodlands, Texas: LPI, contribution 1659, id.2757, Посетено на 6 September 2012
  24. ↑ „Dawn's First Year at Ceres: A Mountain Emerges“. JPL Dawn website. Jet Propulsion Lab. 2016-03-07. Посетено на 2016-03-08.
  25. ↑ Ruesch, O.; Platz, T.; Schenk, P.; McFadden, L. A.; Castillo-Rogez, J. C.; Quick, L. C.; Byrne, S.; Preusker, F.; OBrien, D. P.; Schmedemann, N.; Williams, D. A.; Li, J.- Y.; Bland, M. T.; Hiesinger, H.; Kneissl, T.; Neesemann, A.; Schaefer, M.; Pasckert, J. H.; Schmidt, B. E.; Buczkowski, D. L.; Sykes, M. V.; Nathues, A.; Roatsch, T.; Hoffmann, M.; Raymond, C. A.; Russell, C. T. (2016-09-02). „Cryovolcanism on Ceres“. Science. 353 (6303): aaf4286–aaf4286. Bibcode:2016Sci...353.4286R. doi:10.1126/science.aaf4286.
  26. ↑ Perry, Jason (27 January 2009). „Boösaule Montes“. Gish Bar Times blog. Посетено на 30 June 2012.
  27. ↑ Schenk, P.; Hargitai, H. „Boösaule Montes“. Io Mountain Database. Посетено на 30 June 2012.
  28. ↑ Schenk, P.; Hargitai, H.; Wilson, R.; McEwen, A.; Thomas, P. (2001). „The mountains of Io: Global and geological perspectives from Voyager and Galileo“. Journal of Geophysical Research. 106 (E12): 33201. Bibcode:2001JGR...10633201S. doi:10.1029/2000JE001408. ISSN 0148-0227.
  29. ↑ Schenk, P.; Hargitai, H. „Ionian Mons“. Io Mountain Database. Посетено на 30 June 2012.
  30. ↑ Schenk, P.; Hargitai, H. „Euboea Montes“. Io Mountain Database. Посетено на 30 June 2012.
  31. ↑ Moore, J. M.; McEwen, A. S.; Albin, E. F.; Greeley, R. (1986). „Topographic evidence for shield volcanism on Io“. Icarus. 67 (1): 181–183. Bibcode:1986Icar...67..181M. doi:10.1016/0019-1035(86)90183-1. ISSN 0019-1035.
  32. ↑ Schenk, P.; Hargitai, H. „Unnamed volcanic mountain“. Io Mountain Database. Посетено на 6 December 2012.
  33. ↑ 33,0 33,1 Moore, Jeffrey M.; Schenk, Paul M.; Bruesch, Lindsey S.; Asphaug, Erik; McKinnon, William B. (October 2004). „Large impact features on middle-sized icy satellites“ (PDF). Icarus. 171 (2): 421–443. Bibcode:2004Icar..171..421M. doi:10.1016/j.icarus.2004.05.009.
  34. ↑ Hammond, N. P.; Phillips, C. B.; Nimmo, F.; Kattenhorn, S. A. (March 2013). „Flexure on Dione: Investigating subsurface structure and thermal history“. Icarus. 223 (1): 418–422. Bibcode:2013Icar..223..418H. doi:10.1016/j.icarus.2012.12.021.
  35. ↑ 35,0 35,1 „PIA20023: Radar View of Titan's Tallest Mountains“. Photojournal.jpl.nasa.gov. Jet Propulsion Laboratory. 2016-03-24. Посетено на 2016-03-25.
  36. ↑ 36,0 36,1 Lopes, R. M. C.; Kirk, R. L.; Mitchell, K. L.; LeGall, A.; Barnes, J. W.; Hayes, A.; Kargel, J.; Wye, L.; Radebaugh, J.; Stofan, E. R.; Janssen, M. A.; Neish, C. D.; Wall, S. D.; Wood, C. A.; Lunine, J. I.; Malaska, M. J. (19 March 2013). „Cryovolcanism on Titan: New results from Cassini RADAR and VIMS“. Journal of Geophysical Research: Planets. 118: 1–20. Bibcode:2013JGRE..118..416L. doi:10.1002/jgre.20062. Посетено на 2013-04-10.
  37. ↑ Giese, B.; Denk, T.; Neukum, G.; Roatsch, T.; Helfenstein, P.; Thomas, P. C.; Turtle, E. P.; McEwen, A.; Porco, C. C. (2008). „The topography of Iapetus' leading side“ (PDF). Icarus. 193 (2): 359–371. Bibcode:2008Icar..193..359G. doi:10.1016/j.icarus.2007.06.005. ISSN 0019-1035.
  38. ↑ 38,0 38,1 38,2 „At Pluto, New Horizons Finds Geology of All Ages, Possible Ice Volcanoes, Insight into Planetary Origins“. New Horizons News Center. The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory LLC. 2015-11-09. Посетено на 2015-11-09.
  39. ↑ 39,0 39,1 Witze, A. (2015-11-09). „Icy volcanoes may dot Pluto's surface“. Nature News and Comment. Nature Publishing Group. Посетено на 2015-11-09.
  40. ↑ „Ice Volcanoes and Topography“. New Horizons Multimedia. The Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory LLC. 2015-11-09. Архивирано од изворникот на 2016-03-04. Посетено на 2015-11-09.
  41. ↑ Hand, E.; Kerr, R. (17 July 2015). „Potential geysers spotted on Pluto“. Science. 349. doi:10.1126/science.aac8875.
  42. ↑ 42,0 42,1 Hand, E.; Kerr, R. (15 July 2015). „Pluto is alive—but where is the heat coming from?“. Science. doi:10.1126/science.aac8860.
Планети
Прстени
Месечини
Истражување
(преглед)
Претпоставени
тела
Списоци
Мали
тела во
Сончевиот
Систем
Настанок
и
развој
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Список_на_највисоки_планини_во_Сончевиот_Систем&oldid=5115110“