Список на латински изрази (целосен)

Во продолжение следува целосната список на најчесто употребувани фрази од латинскиот јазик, подредени по абецеден ред.

А

1. Ab assuetis non fit passio – човекот не го возбудува она што е често.

2. Ab Jove principium – Почетокот е од Јупитер (те. Почнуваме од најважното).

3. Acta est fabula - Претставата е завршена.

4. Ad kalendas Graecas – За Грчките календи (те. никогаш).

5. Ad litteram - Точно.

6. Alea acta est – Коцката е фрлена.

7. Amor omnia vincit - Љубовта победува се.

8. Amicus certus in re incerta cernitur – Вистинскиот пријатал се познава во невоља.

9. Amicus verus est rara avis. -Вистинскиот пријател е ретка птица.

9. Ancoras tollere – Подигни го сидрото.

10. Anima candida - Честита душа.

11. Ante meridiem - Пред пладне.

12. Aquila non capit muscas - орелот не фаќа муви. Важна личност не (треба да) се занимава со неважни работи/ситници.

13. Arbiter elegantiae – Судија на отменоста.

14. Ars longa, vita brevis – Учењето е долго(те. патот до мајсторството е долг), а животот е краток.

15. Ars poetica - Поетска уметност.

16. Asinus asinum fricat – Магаре магаре гребе.

17. Audaces fortuna juvat – Среќата им помага на храбрите.

18. Audiatur et altera pars - Нека се слушне и другата страна.

19. Aurora Мusis amica est - Зората е пријателка на музите.

20. Ave, Caesar, morituri te salutant! – Здраво,царе! Те поздравуваат оние кои ќе умрат!

B

21. Bellum omnium in omnes – Војната е против сите.

22. Bene vixit qui bene latuit – Оној кој живеел добро, живеел незабележан.

23. Bibere humanum est, ergo bibamus – Да се пие е човечки, затоа пиеме.

24. Bovi imponere clitellas – Да му ставаш самар на волот.

C

25. Casus belli – Случај за војна (те. Случај за кој се оправдува војна).

26. Certo certius – Посигурно од сигурното.

27. Citius, altius, fortius! – Побрзо,повеќе,посилно!

28. Claude os, aperi oculos! - Затворија устата, отвориги очите!

29. Cogito, ergo sum - Мислам, значи постојам.

30. Condicio sine qua non - Услов без кој не се може.

31. Cornix cornici oculos non effodiet – Врана на врана не и вади очи.

32. Cornu copiae - Рог во изобилство.

33. Credo ut intelligam! - Верувам дека би сфатил.

34. Cui bono? – Во чија корист?

35. Cujusvis hominis est errare – Секој човек може да згреши.

36. Cum grano salis – Со зрно сол (те. не сосема сериозно).

D

37. De gustibus non est disputandum – За вкусовите не вреди да се расправаш.

38. Deus ex machina – Бог од машината(те. неочекувано решение).

39. Diem perdidi – Го изгубив денот.

40. Dies diem docet – Денот на денот му е поука.

41. Divide et impera – Раздели па владеј.

42. Divitiarum et formae gloria fluxa est – Кратка е славата на богатството и златото - Салустиј

43. Dixi et salvavi animam meam – Реков и ја спасив својата душа.

44. Domine, domine dominae sunt - Господине, дали госпоѓите се дома? (игра на зборови)

45. Dulce cum utili – Слободно со корисно.

46. Dulce enim etiam nomen est pacis – Веќе е слатко и името мир - Цицерон

47. Dum spiro spero – Додека дишам (живеам), се надевам

48. Dura lex sed lex – Законот е груб но е закон

E

49. Equi donati dentes non inspiciuntur – На подарениот коњ не му се гледа во забите

50. Errare humanum est – Да се греши е човечки

51. Ex nihilo nihil fit – Од ништо не се прави ништо

52. Ex tempore - Веднаш

53. Experientia docet – Искуството поучува - Вергилиј

F

53. Fama volat! - (Гласот лета!). Веста брзо се шири

54. Fas est et ab hoste doceri - И од непријателот треба да се учи

55. Festina lente! – Побрзај полека!

56. Fide, sed cui, vide! - Верувај, само пази на кого му веруваш

57. Finis coronat opus – Крајот делото го краси

58. Fortasse erit, fortasse non erit – Можеби ќе биде , можеби нема да биде

G

59. Gloria in excelsis Deo et in terra pax hominibus bonae voluntatis - Слава на Бога и на Земјата мир на луѓето со добра волја

60. Gratia gratiam parit! – Љубовта раѓа љубов!

H

61. Hannibal ante portas - (Ханибал е пред вратата). Настапила опасност.

62. Historia magistra vitae est - Историјата е учителка на животот

63. Hoc loco - На ова место (овде)

64. Hodie mihi, cras tibi - Денес мене, утре тебе

65. Homo sui juris - Самостoeн, независен човек

66. Homo homini lupus est - Човек на човек е волк

67. Honores mutant mores – Почитта го менува однесувањето (навиките)

I

68. Id est - Односно

69. Ignoramus et ignorabimus – Не знаеме, а никогаш нема ни да дознаеме

70. Ignorantia legis non excusat – Непознавањето на законот не е изговор

71. Ignorantia nocet - Незнаењето штети

72. Imago animi sermo est - Говорот е слика на душата - Цицерон

73. In dubio pro reo – За сомневањата треба поблаго да се суди

74. In rebus adversis meliora sperare memento – Во неволја не заборавај дека ќе дојде подобро време (После дождот сонце изгрева)

75. In vino veritas – Во виното е вистината

76. Inter arma musae tacent (Inter arma silent musae) - Меѓу оружје и музите молчат (нема уметност за време на војна)

77. Inter nos – Меѓу нас

78. Intus, intus est Troianus equus - Внатре, внатре е тројански коњ (Опасноста е близу)

79. Iuris praecepta sunt haec: honeste vivere, alterum non laedere, suum cuique tribuere – Прописни правила се: поштено да живееш, друг да не вреѓаш, секому своето да го дадеш

J

80. Jus est ars boni et aequi- Правото е уметност добро и еднакво.

81. Jus obruitur vi – Силата го закопува правото.

82. Justitia omni auro carior – Правичноста е поскапа од секое злато - Цицерон

83. Justitia regnorum fundamentum - Правичност е (треба да биде) основа на владеачите

L

84. Lapsus calami – Грешка во пишувањето

85. Lapsus linguae Грешка во говорот

M

93. Magni nominis umbra – Сенката на значаен човек - Лукан

94. Mala herba cito crescit - Пирејот брзо расте

95. Malum discordiae – Јаболко на раздорот

96. Manifestum non eget probatione – Очигледната работа нетреба да се докажува

97. Manu propria - Своерачно

98. Manus manum lavat – рака раката ја мие

99. Mea parvitas – Куриот јас

100. Medio tutisimus ibis – Најдобро е да се оди насредина - Овидиј

101. Medium tenuere beati - Средине се држе блажени

102. Melius non incipient, quam desinunt – Подобро да не почнуваш, отколку да застанеш на пола

103. Mens sana in corpore sano – Во здраво тело здрав дух

104. Mutum est pictura poema – Сликата е тивка поема

N

105. Nec Hercules contra duos - Ни Херкул (не може) против двајца

106. Noli turbare circulos meos - (Не ги допирај моите кругови )Не ме вознемирувај , не ми досадувај - Архимед

107. Nolite jacere margaritas ante porcos – Не фрлај бисери пред свињи

108. Nomina sunt odiosa - (Имињата се гнасни) Имињата (не треба) да се споменуваат

109. Non omnia possumus omnes – Не можеме сите сè

110. Non progredi est regredi – Да не напредуваш занчи да одиш наназад

111. Non quis, sed quid – Не кој , туку што

112. Non scholae, sed vitae discimus – Не за училиштето , туку за животот учиме

113. Nosce te ipsum – Спознај се самиот себе- латински превод- Сократ

114. Nulla regula sine exceptione - Ниедно правило не е без исклучок

115. Nullum crimen, nulla poena sine lege - Нема злостор и нема казна ако тоа не е пропишано со закон.

O

116. O tempora, o mores! - Чудни времиња, чудни обичаи! - Цицерон

117. Omne principium difficile est – Секој почеток е тежок

118. Omnia mea mecum porto - Се свое со себеси носам

119. Omnium rerum mensura homo - Човекот е мера на сите работи

120. Orate ne intretis in tentationem – Молете се да не дојдете во искушение - Исус Христос

P

121. Per aspera ad astra – Низ трње до ѕвездите

122. Persona grata - Посакувана (драга) личност

123. Persona non grata – Непосакувана личност

124. Piscem natare doces – Учиш риба да плива

125. Plus minus - одприлика

126. Post hoc, ergo propter hoc - После ова, значи за ова

127. Post meridiem - Попладне

128. Post scriptum - После она што е напишано

129. Potentes potenter tormenta patientur - Кој се служи со сила, од сила и ќе загини

130. Potius sero quam numquam – Подобро некогаш отколку никогаш

131. Prima virtus est vitio carere - Најважна доблест е да бидеш без маани

132. Primum vivere, deinde philosophari – Прво да живееш, после да филозофираш

133. Primus inter pares – Први меѓу еднаквите по ранг

134. Procul a Jove procul a fulmine - (Далеку од Јупитерр, далеку од гром) Подалеку од моќните, подалеку од нивниот бес.

135. Pulsate et operietur vobis – Тропнете и ќе ви отворат

Q

136. Quae nocent, saepe docent - Што штети, често учи

137. Quidquid latine dictum sit, altum videtur - Што и да се каже на латинси звучи мудро

138. Quisque suorum verborum optimus interpres – Секој е најдобар толкувач на своите зборови

139. Quo vadis, Domine? – Каде одиш, Господе? - апостолот Петар му рекол на Христос

R

140. Recta linea brevissima, recta via tutissima – Правата линија е најкратка , правиот пат е најсигурен

141. Reliquiae reliquiarum – Остаток од остатокот

142. Repetitio mater studiorum est – Повторувањето е мајка на знаењето

143. Res, non verba - Дела, не зборови

144. Res publica - Општа (јавна) работа

145. Risu inepto res ineptior nulla est - Нема поневкусни работи од невкусното смеење

146. Risum teneatis? - Можете ли да не се насмеете?

S

147. Sapienti sat – На паметниот му е доста

148. Sapiens homo omnia sea secum portat - (Паметниот човек се со себеси носи )Освен знаењето ништо друго не ни е потрбно

149. Semper dic verum, vacuam duc crimine vitam, fer patienter onus, fac sapienter opus. – Секогаш зборувај ја вистината , не прави зло , трпеливо поднесувај товар , разумно работија работата

150. Senatus populusque Romanus - Римскиот сенат и народ

151. Si fueris Romae, Romano vivito more, si fueris alibi, vivito sicut ibi - Ако бидеш во Рим, живеј на римски начин, ако бидеш на друго место, живеј како таму

152. Sic itur ad astra – Допри ги ѕвездите

153. Sic transit gloria mundi – Така поминува вистинската слава на светот

154. Sine language Latina nulla intelligentia - Без знаење латински јазик нема образование

155. Sine lege autem poena conscientia est - Каде нема закони, казна е совеста

156. Si vis pacem, para bellum - Ако сакаш мир, спремај се за војна

157. Sub rosa - (Под ружи). Во тајност, во доверба

158. Sub voce – Под зборот

159. Suaviter in modo, fortiter in re! - во начин благо, во суштина непропустливо!

160. Sunt facta verbis difficiliora – Потешки се делата од зборовите - Цицерон

161. Surdo fabulam naras – На глувиот му зборуваш (залудно му зборуваш)

T

162. Tabula Pythagorica - Таблица множење

163. Tabula rasa - Таблица празна

164. Tantum possumus quantum scimus - Толку можеме колку што знаеме

165. Tantum scimus quantum memoria tenemus – Koлку што знаеме толку и памтиме

166. Tempori parce! - Штеди време!

167. Teneo te, Africa! – Те држам, Африко! - Светониј за Цезар

168. Tertium non datur – Нема трет

169. Testis unus, testis nullus! - Еден сведок никаков сведок!

170. Timeo Danaos et dona ferentes – Се плашам од Данајците и кога носат подароци

171. Tu ne cede malis, sed contra audentior ito – Не и се предавај на несреќата туку храбро тргни и во пресрет - Вергилије

172. Tu quoque, Brute, mi fili? - Зар и ти, сине Бруте? - Цезар

U

173. Ubi bene, ibi patria – Каде што е добро таму е домот

174. Una hirundo non facit ver – Една ластовица не ја прави пролетта

175. Unusquisque suae fortunae faber est – Секој е ковач на својата среќа

176. Urbs aeterna - Вечен град (Рим)

177. Usus est optimus magister - Искуството е најдобар учител - Цицерон

178. Ut ameris, ama –За да бидеш сакан , сакај!

179. Ut sementem feceris, ita metes – Што си посеал тоа и ќе жнееш

V

180. Vae victis - Тешко на победените

181. Veni, vidi, vici – Дојдов,видов,победив - Гај Јулије Цезар

182. Venies sub dentem – Ќе ми дојдеш под заб (Ќе ми паднеш в раце)

183. Verba volant, scripta manent – Зборовите летаат , а она што е напишано останува.

184. Veritas vincit – Вистината победува

185. Vinum et pueri veraces - Децата и пијаниците не лажат

186. Virtus, non copia vincit – Победува храброста, а не мнозинството

187. Vis legis – Силата на законот

188. Vivere est militare! – Да живееш значи да се бориш! (Животот е борба!)

189. Votum separatum - Издвоен глас

190. Vox populi, vox Dei – Гласот на народот е божји глас

Поврзано

• Список на латински фрази
• Список на латински фрази (A–E)
• Список на латински фрази (F–O)
• Список на латински фрази (P–Z)