Велимир Хлебников
| Велимир Хлебников | |
|---|---|
 Виктор Хлебников | |
| Роден/а | Виктор Владимирович Хлебников 9 November [ст. ст. 28 October] 1885 Мали Дербети, Астраханска губернија, Руска Империја |
| Починат/а | 28 јуни 1922 (возр. 36) Новгородска област, Руска СФСР, Советски Сојуз |
| Книжевно движење | Руски футуризам |
Виктор Владимирович Хлебников попознат под Велимир Хлебников (руски: Велимилир Хлебников; (9 ноември 1885 - 28 октомври, 28 јуни 1922), бил руски поет и драматург, главен претставник на руско футуристичко движење, но неговото дело и влијание се со светско значење. Влијателниот лингвист Роман Јакобсон го поздрави Хлебников како „најголемиот светски поет на нашиот век“[1].
Животопис[уреди | уреди извор]
Роден бил на 9 ноември 1885 година, во Малодербетовски улус. Неговиот татко Владимир бил орнитолог, а неговата мајка е историчар.
Од рана возраст научил да чита на француски јазик, стекнал добро познавање на историјата, сликал.
Во 1898 г. семејството се преселило во Казан, каде што Хлебников завршил средно училиште и влегол во Казанскиот универзитет.
Еден од неговите први литературни обиди беше претставата „Елена Гордјачкина“, која се обидел да ја објави во издавачката куќа на Максим Горки „Знаење“, но без успех.
Меѓу раните влијанија на поетот беа симболистите Фјодор Сологуб и Вјачеслав Иванов.
Во 1908 г. се запишал на Универзитетот во Санкт Петербург поради неговата желба да студира литература. Во овој период бил близок со симболистите од Санкт Петербург и бил член на Поетската академија. Сепак, делото на Хлебников не беило прифатено во тој период.
Во 1910 г. Хлебников, Давид Бурлиук и Василиј Каменски ја основаа групата Будети, исто така наречена Гилеа. Под влијание на футуристичките идеи на Филипо Маринети, групата објавила две заеднички збирки под наслов „Градина на судиите“. Валериј Брјусов ја дефинира поезијата на Будитите како провокативна, насочена кон „удирање на читателот и иритиките на критиката“
Во 1912 г. Објавено е првото независно издание на Хлебников, „Учител и ученик“, а истата година биле објавени и неговите заеднички песни со Алексеј Кручоних, „Игра во пеколот“ и „Свјототкраја“. На крајот на годината, заедно со Владимир Мајаковски, Бурлиук и Кручоних, го составиле манифестот на руските футуристи, објавен во збирката „Шамар за јавен вкус“. Во 1913 г. била објавена неговата книга „Рикаше“, а во 1914 г. Давид Бурлиук објавувил избор од Хлебников. Во тоа време, Гилеа се распаднала.
За време на Првата светска војна ги проучувал законите на времето во обид да предвиди крај на конфликтот. Од овој период се неговите дела „Битки“ (1915 - 1917), „Нова доктрина на војната“ (1915) и „Време - мерка за светот“ (1916). Во периодот 1916 - 1917 година бил мобилизиран во армијата, но успеал да ја заврши службата благодарение на пријателлекар. По Октомвриската револуција се преселил во Астрахан, каде што заедно со Рурик Ивнев биле во центарот на културниот живот на градот.
На почетокот на 1919 г. живеел кратко во Харков, каде ја напишал поемата „Ноќ во ровот“, подоцна објавена со помош на Сергеј Есенин. Следната година во Ростов на Дон била поставена неговата претстава „Грешка на смртта“ и биле објавена утописката поема „Ладомир“.
Починал на 28 јуни 1922 година. Меѓу неговите најнови дела биле повеста „Зангези“ и книгата „Одбори на судбината“[2].
Библиографија[уреди | уреди извор]
Книги објавени за време на неговиот живот[уреди | уреди извор]
- Наставник и ученик (1912)
- Творби (1914)
- Ладомир (1920)
- Зангези (1922)[3].
Наводи[уреди | уреди извор]
- ↑ „Они оставили след в истории Одессы“. Архивирано од изворникот на 2021-04-10. Посетено на 2021-04-10.
- ↑ Биография Велимира Хлебникова[мртва врска]
- ↑ „Велимир Хлебников“. Архивирано од изворникот на 2019-11-01. Посетено на 2021-04-10.