Праведна употреба

Дефиниција

Податотека:Sidebar.png

Пример слика на софтвер со заштитени права. Дозволата за праведна употреба од страна на Микрософт е следна: ("Microsoft product screen shot(s) reprinted with permission from Microsoft Corporation." for fair use of such images.)

Праведна употреба (анг. fair use) е доктрина во законот за авторско право на Соединетите Американски Држави (United States copyright law), што овозможува законито нелиценцирано и ограничено користење на туѓи цитати или материјал со заштитени авторски права (copyright ©) во друго авторско дело, без предходно добиена дозвола од носителот на тоа право (авторот), со образовна цел, рецензија и сл. Во континенталниот правен круг постојат поразлични ограничувања и одстапки од авторското право.

Праведна употреба е дел од Американскиот закон за авторки права, член 107. кој дозволува употреба на заштитени материјали на автор во делот на друг автор под одредени услови без предходно издадена лиценца. Многу други држави во англосаксонскиот правен круг во своите закони имаат слични одредби кои дозволуваат употреба на заштитени материјали под посебни и специфични услови, овие термини обично се наведени во законот за заштита на авторски права (анг. Copyright legislation), но овие случаеви во законот се порестриктивни во дадени случаи одколку американската чесна употреба. Во кокнекст на ова постојат дефиниции кои одговараат на праведната употреба во следниве закони:

• Information Society Directive (Directive 2001/29/EC of 22 May 2001)
• Copyright, Designs and Patents Act 1988 (UK)
• New Zealand Copyright Act 1994

Надворешни врски и извори

Статут & правни ресурси

• Limitations on exclusive rights: Fair use—from the US Copyright Office
• Some more key fair use cases—from IPWatchdog website

Економски бенифиции од праведна употреба

• Computer and Communications Industry Association. "Economic Contribution of Industries Relying on Fair Use." September 2007

Ресурси за учење на праведната употреба

• "Best Practices in Fair Use". American University Center for Social Media. November 18, 2005.
• Fair Use Network by the NYU Brennan Center for Justice, Free Expression Policy Project
• Fair Use of Copyrighted Materials by Georgia Harper, The Copyright Crash Course, University of Texas at Austin Libraries
• Bound by Law by Duke University's Center for the Study of the Public Domain
• Fair Use: Copyright Management Center, with Copyright Essentials including a fair use checklist.
• Copyright and Fair Use—from Stanford University Libraries
• Electronic Frontier Foundation. Electronic Frontier Foundation
• YouTube video "A Fair(y) Use Tail". Eric Faden, produced by Media Education Foundation
• Checklist for fair use Indiana University-Purdue University Indianapolis
• A Practical Guide to Fair Use Doctrine. Signal or Noise 2K5. Harvard University
• A guide to the circumstances of fair use. University of Texas Systems Dept.
• Irene Starr. Fair Use chart. Starr.net
• "Parody and Fair Use". James S. Huggins.
• "Will fair use survive? Free Expression in the Age of Copyright Control". Brennan Center for Justice.
• Code of Best Practices in Fair Use for Online Video - American University Center for Social Media. July 7, 2008.

Научни среќавања и конференции за праведна употреба

• The New York Institute for the Humanities Comedies of Fair U$e conference, 2006 at Archive.org; see also notes at Newsgrist blog
• Article on the benefits of Fair Use to the U.S. ecomony
• Study of benefits Fair Use provides to U.S. economy