Еребица: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Отповикани уредувањата на Simona Trajkoska (разговор), враќајќи на последната преработка на Kiril Simeonovski
Ознаки: Отповикување Отповикано
с Отповикани уредувањата на Виолетова (разговор), враќајќи на последната преработка на Simona Trajkoska
Ознака: Отповикување
Ред 1: Ред 1:
{{Другизначења|Partridge (disambiguation)|Perdix|Heathcock (disambiguation)}}{{Таксономија|image=CRESTED WOOD-PARTRIDGE (7181284331).jpg}}
{{Taxobox
{| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%"
| name = Еребица
! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |Partridge
| image = Perdix_perdix_(Marek_Szczepanek).jpg
|-
| image_width = 250px
| colspan="2" style="text-align: center" |
| image_caption = Grey Partridge
|-
| regnum = [[Animal]]ia
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |[[Crested wood partridge]] <br /><br /> (''Rollulus rouloul'')
| phylum = [[Хордати]]
|- style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"
| classis = [[Птици]]
|-
| ordo = [[Galliformes]]
! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]]
| familia = [[Phasianidae]]
|-
| genus = ''''' Perdix '''''
|Kingdom:
| genus_authority = [[Матирен Жак Брисон|Brisson]], 1760
|<div class="kingdom" style="display:inline">[[Animal|Animalia]]</div>
| subdivision_ranks = Видови
|-
| subdivision =
|Phylum:
''P. perdix''<br />
|<div class="phylum" style="display:inline">[[Chordate|Chordata]]</div>
''P. dauurica''<br />
|-
''P. hodgsoniae''
|Class:
}}
|<div class="class" style="display:inline">[[Bird|Aves]]</div>
|-
|Order:
|<div class="order" style="display:inline">[[Galliformes]]</div>
|-
|Family:
|<div class="family" style="display:inline">[[Phasianidae]]</div><br /><br /><div style="font-size: 85%;">[[Thomas Horsfield|Horsfield]], 1821</div>
|-
|Subfamily:
|<div class="subfamily" style="display:inline">
* [[Perdicinae]] (former)
* [[Rollulinae]], [[Phasianinae]], and [[Pavoninae]] (current)
</div>
|- style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)"
|-
! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |Genus
|-
| colspan="2" style="text-align: left" |
''[[Alectoris]]''
''[[Ammoperdix]]''
''[[Arborophila]]''
''[[Bambusicola]]''
''[[Haematortyx]]''
''[[Lerwa]]''
''[[Margaroperdix]]''
''[[Melanoperdix]]''
''[[Perdix]]''
''[[Rhizothera]]''
''[[Rollulus]]''
''[[Tetraophasis]]''
''[[Xenoperdix]]''
|}
[[Category:Articles with 'species' microformats]]


'''Еребица''' е колективен термин кој се однесува на различни видови во повеќе родови на [[Кокошковидни|галиформни]] птици со широка домашна дистрибуција низ делови од Европа, Азија и Африка. Тие понекогаш се групирани во подфамилијата Perdicinae на [[Фазани|Phasianidae]] (фазани, потполошки итн. ). Сепак, молекуларните истражувања сугерираат дека еребиците не се посебен [[таксон]] во фамилијата Phasianidae, туку дека некои видови се поблиску до фазаните, додека други се поблиску до џунглата . <ref name="SCIDIR">{{Наведено списание|last=Kimball|first=R. T.|last2=Braun|first2=E. L.|last3=Zwartjes|first3=P. W.|last4=Crowe|first4=T. M.|last5=Ligon|first5=J. D.|year=1999|title=Molecular phylogenetics and evolution: A molecular phylogeny of the pheasants and partridges|journal=Molecular Phylogenetics and Evolution|volume=11|issue=1|pages=38–54|doi=10.1006/mpev.1998.0562|pmid=10082609}}</ref>
'''Еребицата''' — род на птици од фамилијата на [[кокошки]]. Спаѓа во групата на пердувест [[лов]]ен дивеч и опфаќа неколку подвидови, помеѓу кои најраспространети се полската еребица и [[Еребица камењарка|еребицата камењарка]]. На подрачјето на [[Република Македонија]] живее средноевропската [[полска еребица]] ''Perdix perdix''.
[[Податотека:Birds_of_Hindustan_luchas,_called_būqalamūn,_and_partridges.jpg|мини|345x345пкс| Птици од Персија luchas, наречени būqalamūn и еребици]]
[[Податотека:ZGvucdove.jpg|мини|326x326пкс| Таканаречениот „ Вучедол гулаб “, еден од најпознатите амблеми на праисториската вучедолска култура, сега се толкува дека претставува машка еребица како симбол на плодноста.]]


== Опис ==
== Полска Еребица ==
Еребиците се дивеч со средна големина. Тие се птици кои живеат на земја и имаат променлива боја на пердувите кај видовите, при што повеќето имаат тенденција кон сива и кафена боја.
'''Полската еребица''' ги населува подрачјата со [[умерена клима]], меѓутоа може ретко да се најде и на повисоки места, на повисока надморска височина.


== Опсег и живеалиште ==
=== Изглед ===
Еребиците потекнуваат од [[Европа]], [[Азија]], [[Африка]] и [[Среден Исток|Блискиот Исток]] . Некои видови живеат на степи или земјоделско земјиште, додека други видови претпочитаат повеќе пошумени области. Тие живеат на земја и имаат исхрана составена од семиња и инсекти.
Полската еребица се одликува со изразито пепелава заштитна боја, со потемни и посветли дамки и пруги. Има големини од 30&nbsp;cm, и распон на крилја до 50&nbsp;cm. Карактеристично за неа е една поголема темно-кафена дамка во вид на потковица која на стомакот ја имаат мажјакот и женката. Оваа дамка кај мажјакот редовно е поистакната. Женките и мажјаците тешко се разликуваат помеѓу себе. Женките се разликуваат од мажјаците само по шаренилото на пердувите на крилата. Овие пердувчиња имаат една изразита надолжна бела пруга и странично бели попречни линии. Кај мажјаците постои само надолжната пруга. Полските еребици имаат добро развиено сетило за слух и вид. Живеат околу три години и покрај грабливците голема опасност за нив претставуваат и хемијските средства кои се употребуваат во земјоделството за сузбивање на плевели.


== Лов ==
=== Размножување ===
Видовите како [[Полска еребица|сивата еребица]] и црвеноногата еребица се популарни како [[дивеч]] и често се одгледуваат во заробеништво и се ослободуваат заради лов.
Живеат во парови, кои ги образуваат во периодот од февруари и март. Брзо после тоа почнуваат да се парат и женката положува до 18 сиво-зелени јајца, во претходно направено гнездо. Женката лежи на јајцата 24 дена, додека мажјакот чува стража. По испилувањето на младите потребана е голема количина на храна, која ја сочинуваат најмногу инсектите.
[[Податотека:Red-legged_Partridge.jpg|мини|228x228пкс| Црвенонога еребица .]]
[[Податотека:Chestnut-bellied_Partridge_RWD2.jpg|мини|228x228пкс| Еребица со стомачен костен .]]
[[Податотека:Scaly-breasted_Partridge.jpg|мини|228x228пкс| Еребица со лушпести гради .]]
[[Податотека:Grey_Partridge_Perdix_perdix,_Netherlands_1.jpg|мини|228x228пкс| [[Полска еребица|Сива еребица]] .]]


== Културни референци ==
== Еребица Камењарка ==
Според грчката легенда, првата еребица се појавила кога [[Дедал]] го фрлил својот внук Пердикс од светиот рид [[Атена (митологија)|Атина]] во напад на љубоморен бес . Наводно внимавајќи на својот пад, птицата не го гради своето гнездо на дрвјата, ниту пак практикува високи летови и ги избегнува високите места. <ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=5nvuxnsmS8MC&pg=PA1760&lpg=PA1760|title=Falling Upwards: How We Took to the Air|last=Holmes, Richard|date=2013|publisher=HarperCollins|isbn=9780007467259|pages=1760|access-date=16 April 2013}}</ref>
Еребицата камењарка може да се сретне на [[Алпите]], во јужна и средна [[Италија]] и на некои делови на Балканскиот Полуостров, во [[Македонија]] се среќава најчесто во [[Мариово]]. Најчесто престојува во предели каде има слаба вегетација.


=== Изглед ===
'''Еребицата камењарка''' е голема до 36&nbsp;cm, а распонот на крилјата може да и достигне до 60&nbsp;cm. Истото како и полската еребица се одликува со изразито пепелава боја, додека во долниот дел од телото и преовладува белата боја со црни шари. Оваа врста на [[птици]] живее во мали јата и се храни со семки, [[Капина|капини]], [[инсекти]] и [[полжави]].


Како што е опишано од средновековниот научник Медлин Пелнер Косман, лекарите во [[Среден век|средниот век]] ја препорачувале еребицата како храна на љубовта: Тие сугерирале дека „еребицата била супериорна во будење затапени страсти и зголемување на моќта на предизвикување. Нежна кон човечкиот стомак, еребицата ги стимулира телесните течности, го подигнува духот и ги зацврстува мускулите.“ <ref name="Cosman">{{Наведено списание|last=Cosman|first=Madeleine Pelner|date=1 July 1983|title=A Feast for Aesculapius: Historical Diets for Asthma and Sexual Pleasure|url=https://doi.org/10.1146/annurev.nu.03.070183.000245|journal=Annual Review of Nutrition|volume=3|issue=1|pages=1–34|doi=10.1146/annurev.nu.03.070183.000245|issn=0199-9885|access-date=24 December 2021}}</ref>
=== Размножување ===
Животниот век на оваа еребица може да трае и до 8 години, на кои често влијаат непријателите како што се лисиците, куните, творовите, птиците грабливки и др. Сезоната на парење е во периодот на пролетта. Женката снесува од 10 до 15 бели јајца со црвени пеги на кои лежи од 24 до 26 денови.


Веројатно најпознатата референца за еребицата е во Божиќната песна, „ Дванаесетте дена на Божиќ “. <ref>{{Наведени вести|url=http://www.csmonitor.com/Business/Latest-News-Wires/2012/1126/12-days-of-Christmas-cost-How-much-is-a-partridge-in-a-pear-tree|title='12 days of Christmas' cost: How much is a partridge in a pear tree?|last=The Associated Press|date=November 26, 2012|work=The Christian Science Monitor|access-date=8 May 2014}}</ref> Првиот подарок наведен е „еребица во [[круша]] “, а овие зборови го завршуваат секој стих. Бидејќи еребиците веројатно нема да се видат кај крушите (тие се птици што живеат на земја) <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.allaboutbirds.org/news/what-can-you-tell-us-about-the-habitat-associations-of-partridges-and-in-particular-whether-pear-trees-are-ever-involved/|title=Do partridges occur in pear trees?|date=20 December 2009|work=All About Birds|accessdate=24 December 2021}}</ref>.
== Распространетост ==
[[Европа]] и [[Азија]]


Еребицата се користела и како симбол што го претставува [[Курди|курдскиот]] национализам. Се вика ''Кју'' . Шерко Курмањ зборува за парадоксот на симболите во Ирак како обид да се направи разлика меѓу Курдите и Арапите. Тој вели дека додека Ирачаните генерално ги сметаат палмата, соколот и мечот за нивни национални симболи, Курдите ги сметаат дабот, еребицата и камата за нивни. <ref>{{Наведена книга|title=Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland|last=Kurmanj|first=Sherko<!--This author doesn't correspond with the listed chapter author on WorldCat?-->|date=2014|publisher=University of Texas Press|isbn=978-0-292-75813-1|editor-last=Bengio|editor-first=Ofra|pages=96|chapter=The Roots of Modern Kurdish Nationalism}}</ref>
==Еребицата како тема во уметноста==
* „Јаребице шарена“ - македонска народна песна.<ref>Ѓорѓи Доневски, ''Сокол ми лета високо''. Скопје: Културно-уметничкото друштво „Гоце Делчев“, 1978, стр. 177.</ref>
* „Еребиченце“ - песна на македонските музичари [[Елена Христова]] и [[Горан Трајкоски|Горан Трајковски]] од 2011 година.<ref> Elena Hristova, Goran Trajkoski, ''Bioscopia'', SJF Records 131, 2011.</ref>


**
== Наводи ==
{{наводи}}


*
[[Категорија:Еребици]]
{{Наводи}}
[[Категорија:Страници со непрегледан превод]]

Преработка од 12:18, 8 мај 2022

Partridge
Crested wood partridge

(Rollulus rouloul)
Scientific classification
Kingdom:
Phylum:
Class:
Order:
Family:

Horsfield, 1821
Subfamily:
Genus

Alectoris Ammoperdix Arborophila Bambusicola Haematortyx Lerwa Margaroperdix Melanoperdix Perdix Rhizothera Rollulus Tetraophasis Xenoperdix

Еребица е колективен термин кој се однесува на различни видови во повеќе родови на галиформни птици со широка домашна дистрибуција низ делови од Европа, Азија и Африка. Тие понекогаш се групирани во подфамилијата Perdicinae на Phasianidae (фазани, потполошки итн. ). Сепак, молекуларните истражувања сугерираат дека еребиците не се посебен таксон во фамилијата Phasianidae, туку дека некои видови се поблиску до фазаните, додека други се поблиску до џунглата . [1]

Птици од Персија luchas, наречени būqalamūn и еребици
Таканаречениот „ Вучедол гулаб “, еден од најпознатите амблеми на праисториската вучедолска култура, сега се толкува дека претставува машка еребица како симбол на плодноста.

Опис

Еребиците се дивеч со средна големина. Тие се птици кои живеат на земја и имаат променлива боја на пердувите кај видовите, при што повеќето имаат тенденција кон сива и кафена боја.

Опсег и живеалиште

Еребиците потекнуваат од Европа, Азија, Африка и Блискиот Исток . Некои видови живеат на степи или земјоделско земјиште, додека други видови претпочитаат повеќе пошумени области. Тие живеат на земја и имаат исхрана составена од семиња и инсекти.

Лов

Видовите како сивата еребица и црвеноногата еребица се популарни како дивеч и често се одгледуваат во заробеништво и се ослободуваат заради лов.

Црвенонога еребица .
Еребица со стомачен костен .
Еребица со лушпести гради .
Сива еребица .

Културни референци

Според грчката легенда, првата еребица се појавила кога Дедал го фрлил својот внук Пердикс од светиот рид Атина во напад на љубоморен бес . Наводно внимавајќи на својот пад, птицата не го гради своето гнездо на дрвјата, ниту пак практикува високи летови и ги избегнува високите места. [2]


Како што е опишано од средновековниот научник Медлин Пелнер Косман, лекарите во средниот век ја препорачувале еребицата како храна на љубовта: Тие сугерирале дека „еребицата била супериорна во будење затапени страсти и зголемување на моќта на предизвикување. Нежна кон човечкиот стомак, еребицата ги стимулира телесните течности, го подигнува духот и ги зацврстува мускулите.“ [3]

Веројатно најпознатата референца за еребицата е во Божиќната песна, „ Дванаесетте дена на Божиќ “. [4] Првиот подарок наведен е „еребица во круша “, а овие зборови го завршуваат секој стих. Бидејќи еребиците веројатно нема да се видат кај крушите (тие се птици што живеат на земја) [5].

Еребицата се користела и како симбол што го претставува курдскиот национализам. Се вика Кју . Шерко Курмањ зборува за парадоксот на симболите во Ирак како обид да се направи разлика меѓу Курдите и Арапите. Тој вели дека додека Ирачаните генерално ги сметаат палмата, соколот и мечот за нивни национални симболи, Курдите ги сметаат дабот, еребицата и камата за нивни. [6]

  1. Kimball, R. T.; Braun, E. L.; Zwartjes, P. W.; Crowe, T. M.; Ligon, J. D. (1999). „Molecular phylogenetics and evolution: A molecular phylogeny of the pheasants and partridges“. Molecular Phylogenetics and Evolution. 11 (1): 38–54. doi:10.1006/mpev.1998.0562. PMID 10082609.
  2. Holmes, Richard (2013). Falling Upwards: How We Took to the Air. HarperCollins. стр. 1760. ISBN 9780007467259. Посетено на 16 April 2013.
  3. Cosman, Madeleine Pelner (1 July 1983). „A Feast for Aesculapius: Historical Diets for Asthma and Sexual Pleasure“. Annual Review of Nutrition. 3 (1): 1–34. doi:10.1146/annurev.nu.03.070183.000245. ISSN 0199-9885. Посетено на 24 December 2021.
  4. The Associated Press (November 26, 2012). '12 days of Christmas' cost: How much is a partridge in a pear tree?“. The Christian Science Monitor. Посетено на 8 May 2014.
  5. „Do partridges occur in pear trees?“. All About Birds. 20 December 2009. Посетено на 24 December 2021.
  6. Kurmanj, Sherko (2014). „The Roots of Modern Kurdish Nationalism“. Во Bengio, Ofra (уред.). Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland. University of Texas Press. стр. 96. ISBN 978-0-292-75813-1.