Еребица: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Создадено преведувајќи ја страницата „Partridge“ Ознаки: Отповикано Превод на содржини Превод на содржини 2 |
с Отповикани уредувањата на Simona Trajkoska (разговор), враќајќи на последната преработка на Kiril Simeonovski Ознаки: Отповикување Отповикано |
||
| Ред 1: | Ред 1: | ||
{{Taxobox |
|||
{{Другизначења|Partridge (disambiguation)|Perdix|Heathcock (disambiguation)}}{{Таксономија|image=CRESTED WOOD-PARTRIDGE (7181284331).jpg}} |
|||
| name = Еребица |
|||
{| class="infobox biota" style="text-align: left; width: 200px; font-size: 100%" |
|||
| image = Perdix_perdix_(Marek_Szczepanek).jpg |
|||
! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |Partridge |
|||
| image_width = 250px |
|||
|- |
|||
| image_caption = Grey Partridge |
|||
| colspan="2" style="text-align: center" | |
|||
| regnum = [[Animal]]ia |
|||
|- |
|||
| phylum = [[Хордати]] |
|||
| colspan="2" style="text-align: center; font-size: 88%" |[[Crested wood partridge]] <br /><br /> (''Rollulus rouloul'') |
|||
| classis = [[Птици]] |
|||
|- style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |
|||
| ordo = [[Galliformes]] |
|||
|- |
|||
| familia = [[Phasianidae]] |
|||
! colspan="2" style="min-width:15em; text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |[[Taxonomy (biology)|Scientific classification]] |
|||
| genus = ''''' Perdix ''''' |
|||
|- |
|||
| genus_authority = [[Матирен Жак Брисон|Brisson]], 1760 |
|||
|Kingdom: |
|||
| subdivision_ranks = Видови |
|||
|<div class="kingdom" style="display:inline">[[Animal|Animalia]]</div> |
|||
| subdivision = |
|||
|- |
|||
''P. perdix''<br /> |
|||
|Phylum: |
|||
''P. dauurica''<br /> |
|||
|<div class="phylum" style="display:inline">[[Chordate|Chordata]]</div> |
|||
''P. hodgsoniae'' |
|||
|- |
|||
}} |
|||
|Class: |
|||
|<div class="class" style="display:inline">[[Bird|Aves]]</div> |
|||
|- |
|||
|Order: |
|||
|<div class="order" style="display:inline">[[Galliformes]]</div> |
|||
|- |
|||
|Family: |
|||
|<div class="family" style="display:inline">[[Phasianidae]]</div><br /><br /><div style="font-size: 85%;">[[Thomas Horsfield|Horsfield]], 1821</div> |
|||
|- |
|||
|Subfamily: |
|||
|<div class="subfamily" style="display:inline"> |
|||
* [[Perdicinae]] (former) |
|||
* [[Rollulinae]], [[Phasianinae]], and [[Pavoninae]] (current) |
|||
</div> |
|||
|- style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |
|||
|- |
|||
! colspan="2" style="text-align: center; background-color: rgb(235,235,210)" |Genus |
|||
|- |
|||
| colspan="2" style="text-align: left" | |
|||
''[[Alectoris]]'' |
|||
''[[Ammoperdix]]'' |
|||
''[[Arborophila]]'' |
|||
''[[Bambusicola]]'' |
|||
''[[Haematortyx]]'' |
|||
''[[Lerwa]]'' |
|||
''[[Margaroperdix]]'' |
|||
''[[Melanoperdix]]'' |
|||
''[[Perdix]]'' |
|||
''[[Rhizothera]]'' |
|||
''[[Rollulus]]'' |
|||
''[[Tetraophasis]]'' |
|||
''[[Xenoperdix]]'' |
|||
|} |
|||
[[Category:Articles with 'species' microformats]] |
|||
'''Еребицата''' — род на птици од фамилијата на [[кокошки]]. Спаѓа во групата на пердувест [[лов]]ен дивеч и опфаќа неколку подвидови, помеѓу кои најраспространети се полската еребица и [[Еребица камењарка|еребицата камењарка]]. На подрачјето на [[Република Македонија]] живее средноевропската [[полска еребица]] ''Perdix perdix''. |
|||
'''Еребица''' е колективен термин кој се однесува на различни видови во повеќе родови на [[Кокошковидни|галиформни]] птици со широка домашна дистрибуција низ делови од Европа, Азија и Африка. Тие понекогаш се групирани во подфамилијата Perdicinae на [[Фазани|Phasianidae]] (фазани, потполошки итн. ). Сепак, молекуларните истражувања сугерираат дека еребиците не се посебен [[таксон]] во фамилијата Phasianidae, туку дека некои видови се поблиску до фазаните, додека други се поблиску до џунглата . <ref name="SCIDIR">{{Наведено списание|last=Kimball|first=R. T.|last2=Braun|first2=E. L.|last3=Zwartjes|first3=P. W.|last4=Crowe|first4=T. M.|last5=Ligon|first5=J. D.|year=1999|title=Molecular phylogenetics and evolution: A molecular phylogeny of the pheasants and partridges|journal=Molecular Phylogenetics and Evolution|volume=11|issue=1|pages=38–54|doi=10.1006/mpev.1998.0562|pmid=10082609}}</ref> |
|||
[[Податотека:Birds_of_Hindustan_luchas,_called_būqalamūn,_and_partridges.jpg|мини|345x345пкс| Птици од Персија luchas, наречени būqalamūn и еребици]] |
|||
[[Податотека:ZGvucdove.jpg|мини|326x326пкс| Таканаречениот „ Вучедол гулаб “, еден од најпознатите амблеми на праисториската вучедолска култура, сега се толкува дека претставува машка еребица како симбол на плодноста.]] |
|||
== Полска Еребица == |
|||
== Опис == |
|||
'''Полската еребица''' ги населува подрачјата со [[умерена клима]], меѓутоа може ретко да се најде и на повисоки места, на повисока надморска височина. |
|||
Еребиците се дивеч со средна големина. Тие се птици кои живеат на земја и имаат променлива боја на пердувите кај видовите, при што повеќето имаат тенденција кон сива и кафена боја. |
|||
=== Изглед === |
|||
== Опсег и живеалиште == |
|||
Полската еребица се одликува со изразито пепелава заштитна боја, со потемни и посветли дамки и пруги. Има големини од 30 cm, и распон на крилја до 50 cm. Карактеристично за неа е една поголема темно-кафена дамка во вид на потковица која на стомакот ја имаат мажјакот и женката. Оваа дамка кај мажјакот редовно е поистакната. Женките и мажјаците тешко се разликуваат помеѓу себе. Женките се разликуваат од мажјаците само по шаренилото на пердувите на крилата. Овие пердувчиња имаат една изразита надолжна бела пруга и странично бели попречни линии. Кај мажјаците постои само надолжната пруга. Полските еребици имаат добро развиено сетило за слух и вид. Живеат околу три години и покрај грабливците голема опасност за нив претставуваат и хемијските средства кои се употребуваат во земјоделството за сузбивање на плевели. |
|||
Еребиците потекнуваат од [[Европа]], [[Азија]], [[Африка]] и [[Среден Исток|Блискиот Исток]] . Некои видови живеат на степи или земјоделско земјиште, додека други видови претпочитаат повеќе пошумени области. Тие живеат на земја и имаат исхрана составена од семиња и инсекти. |
|||
=== Размножување === |
|||
== Лов == |
|||
Живеат во парови, кои ги образуваат во периодот од февруари и март. Брзо после тоа почнуваат да се парат и женката положува до 18 сиво-зелени јајца, во претходно направено гнездо. Женката лежи на јајцата 24 дена, додека мажјакот чува стража. По испилувањето на младите потребана е голема количина на храна, која ја сочинуваат најмногу инсектите. |
|||
Видовите како [[Полска еребица|сивата еребица]] и црвеноногата еребица се популарни како [[дивеч]] и често се одгледуваат во заробеништво и се ослободуваат заради лов. |
|||
[[Податотека:Red-legged_Partridge.jpg|мини|228x228пкс| Црвенонога еребица .]] |
|||
[[Податотека:Chestnut-bellied_Partridge_RWD2.jpg|мини|228x228пкс| Еребица со стомачен костен .]] |
|||
[[Податотека:Scaly-breasted_Partridge.jpg|мини|228x228пкс| Еребица со лушпести гради .]] |
|||
[[Податотека:Grey_Partridge_Perdix_perdix,_Netherlands_1.jpg|мини|228x228пкс| [[Полска еребица|Сива еребица]] .]] |
|||
== Еребица Камењарка == |
|||
== Културни референци == |
|||
Еребицата камењарка може да се сретне на [[Алпите]], во јужна и средна [[Италија]] и на некои делови на Балканскиот Полуостров, во [[Македонија]] се среќава најчесто во [[Мариово]]. Најчесто престојува во предели каде има слаба вегетација. |
|||
Според грчката легенда, првата еребица се појавила кога [[Дедал]] го фрлил својот внук Пердикс од светиот рид [[Атена (митологија)|Атина]] во напад на љубоморен бес . Наводно внимавајќи на својот пад, птицата не го гради своето гнездо на дрвјата, ниту пак практикува високи летови и ги избегнува високите места. <ref>{{Наведена книга|url=https://books.google.com/books?id=5nvuxnsmS8MC&pg=PA1760&lpg=PA1760|title=Falling Upwards: How We Took to the Air|last=Holmes, Richard|date=2013|publisher=HarperCollins|isbn=9780007467259|pages=1760|access-date=16 April 2013}}</ref> |
|||
=== Изглед === |
|||
'''Еребицата камењарка''' е голема до 36 cm, а распонот на крилјата може да и достигне до 60 cm. Истото како и полската еребица се одликува со изразито пепелава боја, додека во долниот дел од телото и преовладува белата боја со црни шари. Оваа врста на [[птици]] живее во мали јата и се храни со семки, [[Капина|капини]], [[инсекти]] и [[полжави]]. |
|||
=== Размножување === |
|||
Како што е опишано од средновековниот научник Медлин Пелнер Косман, лекарите во [[Среден век|средниот век]] ја препорачувале еребицата како храна на љубовта: Тие сугерирале дека „еребицата била супериорна во будење затапени страсти и зголемување на моќта на предизвикување. Нежна кон човечкиот стомак, еребицата ги стимулира телесните течности, го подигнува духот и ги зацврстува мускулите.“ <ref name="Cosman">{{Наведено списание|last=Cosman|first=Madeleine Pelner|date=1 July 1983|title=A Feast for Aesculapius: Historical Diets for Asthma and Sexual Pleasure|url=https://doi.org/10.1146/annurev.nu.03.070183.000245|journal=Annual Review of Nutrition|volume=3|issue=1|pages=1–34|doi=10.1146/annurev.nu.03.070183.000245|issn=0199-9885|access-date=24 December 2021}}</ref> |
|||
Животниот век на оваа еребица може да трае и до 8 години, на кои често влијаат непријателите како што се лисиците, куните, творовите, птиците грабливки и др. Сезоната на парење е во периодот на пролетта. Женката снесува од 10 до 15 бели јајца со црвени пеги на кои лежи од 24 до 26 денови. |
|||
== Распространетост == |
|||
Веројатно најпознатата референца за еребицата е во Божиќната песна, „ Дванаесетте дена на Божиќ “. <ref>{{Наведени вести|url=http://www.csmonitor.com/Business/Latest-News-Wires/2012/1126/12-days-of-Christmas-cost-How-much-is-a-partridge-in-a-pear-tree|title='12 days of Christmas' cost: How much is a partridge in a pear tree?|last=The Associated Press|date=November 26, 2012|work=The Christian Science Monitor|access-date=8 May 2014}}</ref> Првиот подарок наведен е „еребица во [[круша]] “, а овие зборови го завршуваат секој стих. Бидејќи еребиците веројатно нема да се видат кај крушите (тие се птици што живеат на земја) <ref>{{Наведена мрежна страница|url=https://www.allaboutbirds.org/news/what-can-you-tell-us-about-the-habitat-associations-of-partridges-and-in-particular-whether-pear-trees-are-ever-involved/|title=Do partridges occur in pear trees?|date=20 December 2009|work=All About Birds|accessdate=24 December 2021}}</ref>. |
|||
[[Европа]] и [[Азија]] |
|||
==Еребицата како тема во уметноста== |
|||
Еребицата се користела и како симбол што го претставува [[Курди|курдскиот]] национализам. Се вика ''Кју'' . Шерко Курмањ зборува за парадоксот на симболите во Ирак како обид да се направи разлика меѓу Курдите и Арапите. Тој вели дека додека Ирачаните генерално ги сметаат палмата, соколот и мечот за нивни национални симболи, Курдите ги сметаат дабот, еребицата и камата за нивни. <ref>{{Наведена книга|title=Kurdish Awakening: Nation Building in a Fragmented Homeland|last=Kurmanj|first=Sherko<!--This author doesn't correspond with the listed chapter author on WorldCat?-->|date=2014|publisher=University of Texas Press|isbn=978-0-292-75813-1|editor-last=Bengio|editor-first=Ofra|pages=96|chapter=The Roots of Modern Kurdish Nationalism}}</ref> |
|||
* „Јаребице шарена“ - македонска народна песна.<ref>Ѓорѓи Доневски, ''Сокол ми лета високо''. Скопје: Културно-уметничкото друштво „Гоце Делчев“, 1978, стр. 177.</ref> |
|||
* „Еребиченце“ - песна на македонските музичари [[Елена Христова]] и [[Горан Трајкоски|Горан Трајковски]] од 2011 година.<ref> Elena Hristova, Goran Trajkoski, ''Bioscopia'', SJF Records 131, 2011.</ref> |
|||
== Наводи == |
|||
** |
|||
{{наводи}} |
|||
[[Категорија:Еребици]] |
|||
* |
|||
{{Наводи}} |
|||
[[Категорија:Страници со непрегледан превод]] |
|||
Преработка од 13:17, 8 мај 2022
| Еребица | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Grey Partridge | |
| Научна класификација | |
| Царство: | Animalia |
| Колено: | Хордати |
| Класа: | Птици |
| Ред: | Galliformes |
| Семејство: | Phasianidae |
| Род: | Perdix Brisson, 1760 |
| Видови | |
|
P. perdix | |
Еребицата — род на птици од фамилијата на кокошки. Спаѓа во групата на пердувест ловен дивеч и опфаќа неколку подвидови, помеѓу кои најраспространети се полската еребица и еребицата камењарка. На подрачјето на Република Македонија живее средноевропската полска еребица Perdix perdix.
Полска Еребица
Полската еребица ги населува подрачјата со умерена клима, меѓутоа може ретко да се најде и на повисоки места, на повисока надморска височина.
Изглед
Полската еребица се одликува со изразито пепелава заштитна боја, со потемни и посветли дамки и пруги. Има големини од 30 cm, и распон на крилја до 50 cm. Карактеристично за неа е една поголема темно-кафена дамка во вид на потковица која на стомакот ја имаат мажјакот и женката. Оваа дамка кај мажјакот редовно е поистакната. Женките и мажјаците тешко се разликуваат помеѓу себе. Женките се разликуваат од мажјаците само по шаренилото на пердувите на крилата. Овие пердувчиња имаат една изразита надолжна бела пруга и странично бели попречни линии. Кај мажјаците постои само надолжната пруга. Полските еребици имаат добро развиено сетило за слух и вид. Живеат околу три години и покрај грабливците голема опасност за нив претставуваат и хемијските средства кои се употребуваат во земјоделството за сузбивање на плевели.
Размножување
Живеат во парови, кои ги образуваат во периодот од февруари и март. Брзо после тоа почнуваат да се парат и женката положува до 18 сиво-зелени јајца, во претходно направено гнездо. Женката лежи на јајцата 24 дена, додека мажјакот чува стража. По испилувањето на младите потребана е голема количина на храна, која ја сочинуваат најмногу инсектите.
Еребица Камењарка
Еребицата камењарка може да се сретне на Алпите, во јужна и средна Италија и на некои делови на Балканскиот Полуостров, во Македонија се среќава најчесто во Мариово. Најчесто престојува во предели каде има слаба вегетација.
Изглед
Еребицата камењарка е голема до 36 cm, а распонот на крилјата може да и достигне до 60 cm. Истото како и полската еребица се одликува со изразито пепелава боја, додека во долниот дел од телото и преовладува белата боја со црни шари. Оваа врста на птици живее во мали јата и се храни со семки, капини, инсекти и полжави.
Размножување
Животниот век на оваа еребица може да трае и до 8 години, на кои често влијаат непријателите како што се лисиците, куните, творовите, птиците грабливки и др. Сезоната на парење е во периодот на пролетта. Женката снесува од 10 до 15 бели јајца со црвени пеги на кои лежи од 24 до 26 денови.
Распространетост
Еребицата како тема во уметноста
- „Јаребице шарена“ - македонска народна песна.[1]
- „Еребиченце“ - песна на македонските музичари Елена Христова и Горан Трајковски од 2011 година.[2]