Јагода: Разлика помеѓу преработките

Од Википедија — слободната енциклопедија
[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с →‎Бавча која користи метод со фолија: Правописна исправка, replaced: бидејки → бидејќи
с →‎top: Правописна исправка, replaced: ветло црвен → ветлоцрвен
Ред 47: Ред 47:
| note=[http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?qlookup=09316&format=Full Информации за јагодата] — [[USDA]]
| note=[http://ndb.nal.usda.gov/ndb/search/list?qlookup=09316&format=Full Информации за јагодата] — [[USDA]]
}}
}}
'''Градинарската јагода''' (''Fragaria'' × ''ananassа'') е од вкрстени видови која се одгледува низ целиот свет заради нејзиниот плод ,така наречената '''јагода'''. Плодот (кое не е зрнесто, не е соединето овошје) секаде е познат по неговата карактеристична арома, светло црвена боја, соковна текстура и сладина.Се конзумира во големи количини, свежо или пак зготвено како компот, сок, сладолед, и милкшеик. Вештачката арома (вкус) на јагода исто така се користи во многу прехранбени производи.
'''Градинарската јагода''' (''Fragaria'' × ''ananassа'') е од вкрстени видови која се одгледува низ целиот свет заради нејзиниот плод ,така наречената '''јагода'''. Плодот (кое не е зрнесто, не е соединето овошје) секаде е познат по неговата карактеристична арома, светлоцрвена боја, соковна текстура и сладина.Се конзумира во големи количини, свежо или пак зготвено како компот, сок, сладолед, и милкшеик. Вештачката арома (вкус) на јагода исто така се користи во многу прехранбени производи.
Јагодата за првпат се одгледувала во [[Бретања]], [[Франција]] во 1750 –те години преку Fragaria virginiana донесена од источна Северна Америка и Fragaria chiloensis која е донесена од [[Чиле]] од страна на Амеде Франсоа Фрезје во 1714 година.
Јагодата за првпат се одгледувала во [[Бретања]], [[Франција]] во 1750 –те години преку Fragaria virginiana донесена од источна Северна Америка и Fragaria chiloensis која е донесена од [[Чиле]] од страна на Амеде Франсоа Фрезје во 1714 година.



Преработка од 06:43, 7 август 2021

Градинарска јагода
Fragaria × ananassa
Јагоди
Научна класификација
Царство: Растенија
Нерангирано: Скриеносеменици
Нерангирано: Евдикоти
Нерангирано: Розиди
Ред: Розовидни
Семејство: Рози
Потсемејство: Рози
Род: Јагода
Вид: Градинарска јагода
Научен назив
Fragaria × ananassa
Duchesne
Јагода
Хранлива вредност на 100 г
Енергија136 kJ (33 kcal)
7,68 г
Шеќери4,89 г
Влакна2 г
0.3 г
0,67 г
Витамини
Тиамин 1)
(2 %)
0,024 мг
Рибофлавин 2)
(2 %)
0,022 мг
Ниацин 3)
(3 %)
0,386 мг
Пантот. кис. 5)
(3 %)
0,125 мг
Витамин Б6
(4 %)
0,047 мг
Фолна кис. 9)
(6 %)
24 μг
Холин
(1 %)
5,7 мг
Витамин Ц
(71 %)
58,8 мг
Витамин Е
(2 %)
0,29 мг
Витамин К
(2 %)
2,2 мг
Минерали
Калциум
(2 %)
16 мг
Железо
(3 %)
0,41 мг
Магнезиум
(4 %)
13 мг
Манган
(18 %)
0,386 мг
Фосфор
(3 %)
24 мг
Калиум
(3 %)
153 мг
Натриум
(0 %)
1 мг
Цинк
(1 %)
0,14 мг
Други состојки
флуорид4,4 µг

Постотоците се приближно пресметани според препораките за возрасни лица во САД.
Извор: База за хранливост — USDA

Градинарската јагода (Fragaria × ananassа) е од вкрстени видови која се одгледува низ целиот свет заради нејзиниот плод ,така наречената јагода. Плодот (кое не е зрнесто, не е соединето овошје) секаде е познат по неговата карактеристична арома, светлоцрвена боја, соковна текстура и сладина.Се конзумира во големи количини, свежо или пак зготвено како компот, сок, сладолед, и милкшеик. Вештачката арома (вкус) на јагода исто така се користи во многу прехранбени производи. Јагодата за првпат се одгледувала во Бретања, Франција во 1750 –те години преку Fragaria virginiana донесена од источна Северна Америка и Fragaria chiloensis која е донесена од Чиле од страна на Амеде Франсоа Фрезје во 1714 година.

Сортите од Fragaria × ananassа биле заменети во комерцијално производство, на шумска јагода, која била и првиот вид на јагоди одгледувани во 17 век . Технични јагодата е од групата на додатни овошја, што значи дека месестиот дел не е создаден од овулата на растението . туку е од ,,садот ,, кои ги држи овулите. Секое видливо семе од надворешната страна на овошјето е всушност едно од овулите на цветот, во кое се наоѓа семе. И во кулинарството и во ботаниката целата структура се смета за овошје.

Одгледување

Јагодата се развива во ширина, боја, вкус, форма, степен на плодност, сезона на берење,склоноста на болест и според составот на растението.Некои се разликуваат во зеленилото а некои материјално, во однос на развојот на нивните полови органи. Во повеќето случаи ,цветовите се појавуваат како хермафродитски во структурата но функционираат и како машко и како женско.Бесполово се рамножуваат со ластари. За трговски цели ,овие растенија се одгледуваат како ќилим и воглавно се распоредуваат по чисти корени или мешавини.Одгледувањето се прави на два начина: низ цела година под фолија, или пак повеќегодишен систем со постелени филцови или пак со тумби.Исто така се произведува мала количина на јагоди во стаклени градини и кога не им е сезона.

Бавча која користи метод со фолија

Доста од трговското производство употребува систем со фолија. Во овој метод се корсти употреба на креветчиња кои се формираат секоја година, дезинфицирани и покриени со пластичен најлон за да се спречи растењето на тревки и ерозија. Оние кои се растени во расадници растат низ дупки а под нив има цевка за наводнување. На крајот од сезоната на берење, фолијата се остранува од растенијата и тие се изоруваат во земјата. Бидејќи растенијата на јагодите постари од година –две почнуваат да ја подобруваат плодноста а исто така и квалитетот, овој систем на заменување на растенија секоја година го подобрува родот и густината. Сепак бидејќи бара подолга сезона на растење за да дозволи успевање на растението секоја година и поради зголемените трошоци во однос на формирање и покривање на тумбите и купување на растенија секоја година, тоа не е секогаш практично во сите области.

Оглледување на јагоди под пластеник

Друг метод кој ги користи истите растенија од година на година кои растат во тумби или редови најчесто за поладните клими . Има помали инвестациони трошоци и помали барања за одржување.Родот обично е помал отколку оној во фолиите. Третиот метод користи навлака од ѓубриво. Овие растенија кои вака се одгледуваат, се покажале дека произведуваат значително повисок капацитет на радикална апсорпција на кислород, флавоноиди,антоцијани, фруктоза, гликоза, сахароза, јаболкова киселина, и лимонска киселина од овошје се произведени во црна пластична прекривка или во системи на сплетени редови. Слични резултати во претходните испитувања од 2003 година ,спроведена од страна на САД Долгови на земјоделството, во земјоделска истражувачка служба, во Beltsville Мериленд, потврдува како ѓубривото игра улога на биоактивните квалитети на два вида јагода. Јагодите најчесто се групираат според нивното цветање. Традиционално, има поделба на Јунски-род јагоди, кои имаат род во раните летни денови, и постојан – род, кои постојано раѓаат јагоди неколкупати во сезоната. Истражувањата покажаа неодамна дека тие јагоди всушност се случуваат во три основни цветни периоди: краток- ден, долден, и од ден-неутрален. Ова се однесува на чувствителноста на растението за должината на денот чувствителност на фабриката и видот на изгледот на реагирање на светлината кој доведува до формирање на цвет. Видовите на Ден-неутрален произведуваат цвеќе без оглед на светлосниот период.

Јагодите исто така може да се размножуваат и со семе, иако ова најпрво е хоби, и не се практикува во трговијата. Неколку видови кои се размножуваат со семе се развиени за домашна употреба и исатражувањата за растењето од семе се во тек. Семињата се добиваат преку нивни добавувачи или преку собирање и сочувување на семето од овошјето. Јагодите исто така може да се одгледуваат и внатре во домот во затворени простории во саксии. Кашубијан јагода (јагода или Kaszëbskô Kashubian malena) се произведува во земјите: во Картузи, Косциерзина и Битоу и во општините Прзивиц, Вејхерово, Лузино, Земунд линија, лекување и Cewice in Kashubia. Само следниве вкусови можат да се продаваат како Kaszëbskô malena: Senga Sengana, Elsanta, Honeoye и затоа тие се оценуваат како прва класа.

Ѓубрење и берење

Повеќето растенија на јагоди се хранат со вештачко ѓубриво, и тоа пред и по бербата, а често и пред нивното садење во пластичните фолии. Берењето јагоди и процесот на чистење не се изменил многу со текот на времето. Деликатните или комплицираните јагоди сè уште се берат со рака. Оценувањето и пакувањето се случува најчесто на терен, на полето, а не за време на обработката.

Болести

Растенијата на јагодите може да бидат жртви на многу бројни зарази и болести. Ливчињата може да бидат инфицирани од прашкаста мувла, може да се појават точки на ливчињата (предизвикани од габата Sphaerella fragariae), може да дојде до избледување на ливчињата (предизвикано од страна на габата Phomopsis obscurans), а лисјата може да бидат нападнати и од некои видови на лигава мувла. Кората и корените може да станат жртви на црвената стела, ненадејно венење, црн гнилеж на коренот, и нематоди. Овошките се предмет на оштетување од страна на сивата мувла, а страдаат и од гниење на коренот и гниење на целото растение. Растенијата, исто така, може да пренесат болест од екстремните температури кои ги имало во зимата.

Познати се околу 200 видови на штетници кои ги напаѓаат јагодите, директно или индиректно. Во овие штетници спаѓаат: полжави, пеперутки, вински мушички, молци итн. Исто така, гасениците од видот Лепидоптера се хранат со јагоди.

Јагодите како тема во уметноста и во популарната култура

Наводи