Млечен Пат: Разлика помеѓу преработките

Уреди врски
Од Википедија — слободната енциклопедија
Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с →‎Надворешни врски: Погрешно заведена каегорија using AWB
с →‎Наводи: Замена со правилна предлошка, replaced: Cite journal → нмс (5), cite journal → нмс (4) using AWB
Ред 70: Ред 70:
== Наводи ==
== Наводи ==
{{наводи|colwidth=30em|refs=
{{наводи|colwidth=30em|refs=
<ref name=ssr100_1_129>{{Cite journal | last1 = Gerhard | first1 = O. | title = Mass distribution in our Galaxy| journal = Space Science Reviews | volume = 100 | issue=1/4| pages = 129–138 | doi = 10.1023/A:1015818111633 | bibcode=2002SSRv..100..129G| arxiv=astro-ph/0203110| year = 2002 | pmid = | pmc = }}</ref>
<ref name=ssr100_1_129>{{нмс | last1 = Gerhard | first1 = O. | title = Mass distribution in our Galaxy| journal = Space Science Reviews | volume = 100 | issue=1/4| pages = 129–138 | doi = 10.1023/A:1015818111633 | bibcode=2002SSRv..100..129G| arxiv=astro-ph/0203110| year = 2002 | pmid = | pmc = }}</ref>


<ref name="ask-astro">{{cite web | last1=Coffey | first1=Jeffrey |publisher=Universe Today | title = How big is the Milky Way? | url=http://www.universetoday.com/75691/how-big-is-the-milky-way/ | accessdate = November 28, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130924002929/http://www.universetoday.com/75691/how-big-is-the-milky-way/ |archivedate=September 24, 2013}}</ref>
<ref name="ask-astro">{{cite web | last1=Coffey | first1=Jeffrey |publisher=Universe Today | title = How big is the Milky Way? | url=http://www.universetoday.com/75691/how-big-is-the-milky-way/ | accessdate = November 28, 2007 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130924002929/http://www.universetoday.com/75691/how-big-is-the-milky-way/ |archivedate=September 24, 2013}}</ref>
Ред 76: Ред 76:
<ref name=odenwald>{{cite web|author=Odenwald, S. |date=March 17, 2014 |title=Counting the Stars in the Milky Way |publisher=The Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/dr-sten-odenwald/number-of-stars-in-the-milky-way_b_4976030.html/ |accessdate=June 9, 2014 |url-status= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140801050903/http://www.huffingtonpost.com/dr-sten-odenwald/number-of-stars-in-the-milky-way_b_4976030.html |archivedate=August 1, 2014 }}</ref>
<ref name=odenwald>{{cite web|author=Odenwald, S. |date=March 17, 2014 |title=Counting the Stars in the Milky Way |publisher=The Huffington Post |url=http://www.huffingtonpost.com/dr-sten-odenwald/number-of-stars-in-the-milky-way_b_4976030.html/ |accessdate=June 9, 2014 |url-status= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140801050903/http://www.huffingtonpost.com/dr-sten-odenwald/number-of-stars-in-the-milky-way_b_4976030.html |archivedate=August 1, 2014 }}</ref>


<ref name=McMillan2011>{{Cite journal | last1 = McMillan | first1 = P. J. | title = Mass models of the Milky Way | doi = 10.1111/j.1365-2966.2011.18564.x | journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume = 414 | issue = 3 | pages = 2446–2457 | date=July 2011 | bibcode=2011MNRAS.414.2446M| pmid = | pmc = |arxiv = 1102.4340 }}</ref>
<ref name=McMillan2011>{{нмс | last1 = McMillan | first1 = P. J. | title = Mass models of the Milky Way | doi = 10.1111/j.1365-2966.2011.18564.x | journal = Monthly Notices of the Royal Astronomical Society | volume = 414 | issue = 3 | pages = 2446–2457 | date=July 2011 | bibcode=2011MNRAS.414.2446M| pmid = | pmc = |arxiv = 1102.4340 }}</ref>


<ref name="McMillan2016">{{cite journal|last1=McMillan|first1=Paul J.|title=The mass distribution and gravitational potential of the Milky Way|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|date=February 11, 2017|volume=465|issue=1|pages=76–94|doi=10.1093/mnras/stw2759|arxiv = 1608.00971 |bibcode = 2017MNRAS.465...76M }}</ref>
<ref name="McMillan2016">{{нмс|last1=McMillan|first1=Paul J.|title=The mass distribution and gravitational potential of the Milky Way|journal=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society|date=February 11, 2017|volume=465|issue=1|pages=76–94|doi=10.1093/mnras/stw2759|arxiv = 1608.00971 |bibcode = 2017MNRAS.465...76M }}</ref>


<ref name=Kafle2012>{{Cite journal | first1=P.R. | last1=Kafle | first2=S. | last2=Sharma | first3=G.F. | last3=Lewis | first4=J. | last4=Bland-Hawthorn | title= Kinematics of the Stellar Halo and the Mass Distribution of the Milky Way Using Blue Horizontal Branch Stars | journal=The Astrophysical Journal | volume=761 | issue=2 | date=2012 | pages=17 | doi=10.1088/0004-637X/761/2/98 | bibcode=2012ApJ...761...98K|arxiv = 1210.7527 }}</ref>
<ref name=Kafle2012>{{нмс | first1=P.R. | last1=Kafle | first2=S. | last2=Sharma | first3=G.F. | last3=Lewis | first4=J. | last4=Bland-Hawthorn | title= Kinematics of the Stellar Halo and the Mass Distribution of the Milky Way Using Blue Horizontal Branch Stars | journal=The Astrophysical Journal | volume=761 | issue=2 | date=2012 | pages=17 | doi=10.1088/0004-637X/761/2/98 | bibcode=2012ApJ...761...98K|arxiv = 1210.7527 }}</ref>


<ref name=Kafle2014>{{Cite journal | first1=P.R. | last1=Kafle | first2=S. | last2=Sharma | first3=G.F. | last3=Lewis | first4=J. | last4=Bland-Hawthorn | title= On the Shoulders of Giants: Properties of the Stellar Halo and the Milky Way Mass Distribution| journal=The Astrophysical Journal | volume=794 | issue=1 | date=2014 | pages=17 | doi=10.1088/0004-637X/794/1/59 | bibcode=2014ApJ...794...59K|arxiv = 1408.1787 }}</ref>
<ref name=Kafle2014>{{нмс | first1=P.R. | last1=Kafle | first2=S. | last2=Sharma | first3=G.F. | last3=Lewis | first4=J. | last4=Bland-Hawthorn | title= On the Shoulders of Giants: Properties of the Stellar Halo and the Milky Way Mass Distribution| journal=The Astrophysical Journal | volume=794 | issue=1 | date=2014 | pages=17 | doi=10.1088/0004-637X/794/1/59 | bibcode=2014ApJ...794...59K|arxiv = 1408.1787 }}</ref>


<ref name=apj692_2_1075>{{Cite journal | display-authors=1| doi = 10.1088/0004-637X/692/2/1075 | last1 = Gillessen | first1 = S. | last2 = Eisenhauer | first2 = F. | last3 = Trippe | first3 = S. | last4 = Alexander | first4 = T. | last5 = Genzel | first5 = R. | last6 = Martins | first6 = F. | last7 = Ott | first7 = T.| title=Monitoring stellar orbits around the massive black hole in the Galactic Center| journal = [[Astrophysical Journal]]| volume = 692 | issue = 2| pages = 1075–1109| arxiv=0810.4674 | year = 2009| bibcode=2009ApJ...692.1075G}}</ref>
<ref name=apj692_2_1075>{{нмс | display-authors=1| doi = 10.1088/0004-637X/692/2/1075 | last1 = Gillessen | first1 = S. | last2 = Eisenhauer | first2 = F. | last3 = Trippe | first3 = S. | last4 = Alexander | first4 = T. | last5 = Genzel | first5 = R. | last6 = Martins | first6 = F. | last7 = Ott | first7 = T.| title=Monitoring stellar orbits around the massive black hole in the Galactic Center| journal = [[Astrophysical Journal]]| volume = 692 | issue = 2| pages = 1075–1109| arxiv=0810.4674 | year = 2009| bibcode=2009ApJ...692.1075G}}</ref>


<ref name=boehle2016>{{cite journal|last1=Boehle|first1=A.|last2=Ghez|first2=A. M.|last3=Schödel|first3=R.|last4=Meyer|first4=L.|last5=Yelda|first5=S.|last6=Albers|first6=S.|last7=Martinez|first7=G. D.|last8=Becklin|first8=E. E.|last9=Do|first9=T.|last10=Lu|first10=J. R.|last11=Matthews|first11=K.|last12=Morris|first12=M. R.|last13=Sitarski|first13=B.|last14=Witzel|first14=G.|title=AN IMPROVED DISTANCE AND MASS ESTIMATE FOR SGR A* FROM A MULTISTAR ORBIT ANALYSIS|journal=The Astrophysical Journal|date=October 3, 2016|volume=830|issue=1|pages=17|doi=10.3847/0004-637X/830/1/17|arxiv = 1607.05726 |bibcode = 2016ApJ...830...17B |url=https://authors.library.caltech.edu/70841/1/Boehle_2016_ApJ_830_17.pdf}}</ref>
<ref name=boehle2016>{{нмс|last1=Boehle|first1=A.|last2=Ghez|first2=A. M.|last3=Schödel|first3=R.|last4=Meyer|first4=L.|last5=Yelda|first5=S.|last6=Albers|first6=S.|last7=Martinez|first7=G. D.|last8=Becklin|first8=E. E.|last9=Do|first9=T.|last10=Lu|first10=J. R.|last11=Matthews|first11=K.|last12=Morris|first12=M. R.|last13=Sitarski|first13=B.|last14=Witzel|first14=G.|title=AN IMPROVED DISTANCE AND MASS ESTIMATE FOR SGR A* FROM A MULTISTAR ORBIT ANALYSIS|journal=The Astrophysical Journal|date=October 3, 2016|volume=830|issue=1|pages=17|doi=10.3847/0004-637X/830/1/17|arxiv = 1607.05726 |bibcode = 2016ApJ...830...17B |url=https://authors.library.caltech.edu/70841/1/Boehle_2016_ApJ_830_17.pdf}}</ref>


<ref name="Gillessen2016">{{cite journal|last1=Gillessen|first1=Stefan|last2=Plewa|first2=Philipp|last3=Eisenhauer|first3=Frank|last4=Sari|first4=Re'em|last5=Waisberg|first5=Idel|last6=Habibi|first6=Maryam|last7=Pfuhl|first7=Oliver|last8=George|first8=Elizabeth|last9=Dexter|first9=Jason|last10=von Fellenberg|first10=Sebastiano|last11=Ott|first11=Thomas|last12=Genzel|first12=Reinhard|title=An Update on Monitoring Stellar Orbits in the Galactic Center|date=November 28, 2016|arxiv=1611.09144|doi=10.3847/1538-4357/aa5c41|volume=837|issue=1|journal=The Astrophysical Journal|page=30|bibcode = 2017ApJ...837...30G }}</ref>
<ref name="Gillessen2016">{{нмс|last1=Gillessen|first1=Stefan|last2=Plewa|first2=Philipp|last3=Eisenhauer|first3=Frank|last4=Sari|first4=Re'em|last5=Waisberg|first5=Idel|last6=Habibi|first6=Maryam|last7=Pfuhl|first7=Oliver|last8=George|first8=Elizabeth|last9=Dexter|first9=Jason|last10=von Fellenberg|first10=Sebastiano|last11=Ott|first11=Thomas|last12=Genzel|first12=Reinhard|title=An Update on Monitoring Stellar Orbits in the Galactic Center|date=November 28, 2016|arxiv=1611.09144|doi=10.3847/1538-4357/aa5c41|volume=837|issue=1|journal=The Astrophysical Journal|page=30|bibcode = 2017ApJ...837...30G }}</ref>


<ref name="sparke_gallagher">{{cite book | title=Galaxies in the Universe: An Introduction | last1=Sparke | first1=Linda S. | last2=Gallagher | first2=John S. | pages=90 | date=2007 | isbn= 9781139462389}}</ref>
<ref name="sparke_gallagher">{{cite book | title=Galaxies in the Universe: An Introduction | last1=Sparke | first1=Linda S. | last2=Gallagher | first2=John S. | pages=90 | date=2007 | isbn= 9781139462389}}</ref>


<ref name=rotation_pattern_speeds>{{cite journal | last1=Gerhard| first1=O. | title = Pattern speeds in the Milky Way | arxiv=1003.2489v1 | year=2010 }}</ref>
<ref name=rotation_pattern_speeds>{{нмс | last1=Gerhard| first1=O. | title = Pattern speeds in the Milky Way | arxiv=1003.2489v1 | year=2010 }}</ref>


}}
}}

Преработка од 23:59, 16 јуни 2020

Млечен Пат
Кумова Слама / Попова Слама
Инфрацрвена слика на јадрото на галаксијата Млечен Пат
Податоци од набљудување
ТипSb, Sbc или SB(rs)bc[1][2] (пречкеста спирална галаксија)
Пречник150–200 исг (46–61 кпс)
Дебелина на ѕвезд. диск≈ 2 исг (0,6 кпс)[3][4]
Број на ѕвезди100–400 милијарди [(1–4)×1011][5]
Маса0,8–1,5×1012 M☉[6][7][8][9]
Момент на импулсот≈1⋅1067 J s[10]
Оддал. на Сонцето од галактичкото средиште26,4 ± 1,0 исг [11][12][13]
Галактичка обиколка на Сонцето240 мг[14]
Свртување на спиралата220–360 мг[15]
Свртување на пречката100–120 мг[15]
Брзина во однос на мирувачката рамка на КПЗ631 ± 20 км/с[16]
Ослобод. брзина во Сончевата положба550 км/с[9]
Густина на темната материја во Сончевата положба0,0088+0,0024 −0,0018 M☉pc−3 или 0.35+0,08−0,07 GeV cm−3[9]
Графички приказ како изгледа нашата галаксија доколку се набљудува одозгора

Млечен Пат (народен назив: Кумова Слама) — спирална галаксија која припаѓа на месната група на галаксии во нашата вселена. Иако Млечниот Пат е само една од милијардата галаксии кои постојат во познатиот вселена, галаксијата е од особено значење на човештвото ако матична на нашиот Сончев Систем.

Поимот „Млечен“ потекнува од лелеавата бела светлика која се простира над земјината атмосфера, видлива од Земјата. Светлината е создадена од сјајот на сите ѕвезди во оваа галаксија, која е најсветла во делот каде што е соѕвездието – Стрелец, кон галактичкото средиште.

Главниот диск на галаксијата е широк меѓу 80.000 и 100.000 светлосни години во пречник, и околу 1000 светлосни години во дебелина. Се претпоставува дека галаксијата Млечен Пат содржи меѓу 200 и 400 милијарда ѕвезди.

Старост

Староста на галаксијата се претпоставува дека е 13,6 милијарда години, или врсник на нашата вселена. Овие бројки се базираат врз истражувања во 2004, кои ги спроведе тим на реномирани астрономи.

Местото на нашето Сонце

Сонцето, а со тоа и Земјата и соларниот систем, се наоѓа во близината на надворешниот крак наречен Орионски Ракав, на оддалеченост од 7,94 ±0,42 парсеци од галактичкото средиште. Далечината меѓу Орионовиот и Персејскиот Ракав која е следна изнесува 6.500 светлосни години.

На Сонцето му се потребни меѓу 225-250 милиони години да заврши една обиколка околу галактичкото јадро. Орбиталната брзина на соларниот систем е околу 217 км2.

Иднината на Млечниот Пат

Најновите истражувања покажуваат дека галаксијата Андромеда се приближува до галаксијата Млечен Пат со брзина од 300 км/с. Според ова истражување двете галаксии ќе се судрат за отприлика 3-4 милијарда години. Доколку ова се случи се претпоставува дека нашето Сонце и другите ѕвезди нема да се судрат меѓусебно, туку ќе се спојат за да формираат елиптична галаксија чие формирање ќе трае околу милијарда години.

Народни верувања во Македонија

Летно време, по средината на целото небо се гледа белузлавата лента на нашата галаксија Млечен Пат. Кај народот таа лента има две имиња: Кумова Слама и Попова Слама, од кои второто најверојатно е постаро народно име. Според преданијата, на небото е отсликана кражбата на слама на некој поп (или кум) од кумашинот.[17]

Како тема во уметноста и во популарната култура

Поврзано

Наводи

  1. ↑ Gerhard, O. (2002). „Mass distribution in our Galaxy“. Space Science Reviews. стр. 129–138. arXiv:astro-ph/0203110. Bibcode:2002SSRv..100..129G. doi:10.1023/A:1015818111633. Отсутно или празно |url= (help)
  2. ↑ Frommert, Hartmut; Kronberg, Christine (26 август 2005). „Classification of the Milky Way Galaxy“. SEDS. Архивирано од изворникот на 31 мај 2015. Посетено на 30 мај 2015.
  3. ↑ Coffey, Jeffrey. „How big is the Milky Way?“. Universe Today. Архивирано од изворникот на September 24, 2013. Посетено на November 28, 2007.
  4. ↑ Rix, Hans-Walter; Bovy, Jo (2013). „The Milky Way's Stellar Disk“. The Astronomy and Astrophysics Review. 21: 61. arXiv:1301.3168. Bibcode:2013A&ARv..21...61R. doi:10.1007/s00159-013-0061-8.
  5. ↑ Odenwald, S. (March 17, 2014). „Counting the Stars in the Milky Way“. The Huffington Post. Архивирано од изворникот на August 1, 2014. Посетено на June 9, 2014.
  6. ↑ McMillan, P. J. (July 2011). „Mass models of the Milky Way“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. стр. 2446–2457. arXiv:1102.4340. Bibcode:2011MNRAS.414.2446M. doi:10.1111/j.1365-2966.2011.18564.x. Отсутно или празно |url= (help)
  7. ↑ McMillan, Paul J. (February 11, 2017). „The mass distribution and gravitational potential of the Milky Way“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. стр. 76–94. arXiv:1608.00971. Bibcode:2017MNRAS.465...76M. doi:10.1093/mnras/stw2759. Отсутно или празно |url= (help)
  8. ↑ Kafle, P.R.; Sharma, S.; Lewis, G.F.; Bland-Hawthorn, J. (2012). „Kinematics of the Stellar Halo and the Mass Distribution of the Milky Way Using Blue Horizontal Branch Stars“. The Astrophysical Journal. стр. 17. arXiv:1210.7527. Bibcode:2012ApJ...761...98K. doi:10.1088/0004-637X/761/2/98. Отсутно или празно |url= (help)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Kafle, P.R.; Sharma, S.; Lewis, G.F.; Bland-Hawthorn, J. (2014). „On the Shoulders of Giants: Properties of the Stellar Halo and the Milky Way Mass Distribution“. The Astrophysical Journal. стр. 17. arXiv:1408.1787. Bibcode:2014ApJ...794...59K. doi:10.1088/0004-637X/794/1/59. Отсутно или празно |url= (help)
  10. ↑ Karachentsev, Igor. „Double Galaxies §7.1“. ned.ipac.caltech.edu. Izdatel'stvo Nauka. Архивирано од изворникот на 4 март 2016. Посетено на 5 април 2015.
  11. ↑ Gillessen, S.; и др. (2009). „Monitoring stellar orbits around the massive black hole in the Galactic Center“. Astrophysical Journal. стр. 1075–1109. arXiv:0810.4674. Bibcode:2009ApJ...692.1075G. doi:10.1088/0004-637X/692/2/1075. Отсутно или празно |url= (help)
  12. ↑ Boehle, A.; Ghez, A. M.; Schödel, R.; Meyer, L.; Yelda, S.; Albers, S.; Martinez, G. D.; Becklin, E. E.; Do, T.; Lu, J. R.; Matthews, K.; Morris, M. R.; Sitarski, B.; Witzel, G. (October 3, 2016). „AN IMPROVED DISTANCE AND MASS ESTIMATE FOR SGR A* FROM A MULTISTAR ORBIT ANALYSIS“ (PDF). The Astrophysical Journal. стр. 17. arXiv:1607.05726. Bibcode:2016ApJ...830...17B. doi:10.3847/0004-637X/830/1/17.
  13. ↑ Gillessen, Stefan; Plewa, Philipp; Eisenhauer, Frank; Sari, Re'em; Waisberg, Idel; Habibi, Maryam; Pfuhl, Oliver; George, Elizabeth; Dexter, Jason; von Fellenberg, Sebastiano; Ott, Thomas; Genzel, Reinhard (November 28, 2016). „An Update on Monitoring Stellar Orbits in the Galactic Center“. The Astrophysical Journal. стр. 30. arXiv:1611.09144. Bibcode:2017ApJ...837...30G. doi:10.3847/1538-4357/aa5c41. Отсутно или празно |url= (help)
  14. ↑ Sparke, Linda S.; Gallagher, John S. (2007). Galaxies in the Universe: An Introduction. стр. 90. ISBN 9781139462389.
  15. ↑ 15,0 15,1 Gerhard, O. (2010). „Pattern speeds in the Milky Way“. arXiv:1003.2489v1. Отсутно или празно |url= (help)
  16. ↑ Yehuda Hoffman, Daniel Pomarède, R. Brent Tully & Hélène M. Courtois (22 август 2016). „The dipole repeller“. Nature Astronomy. arXiv:1702.02483. Bibcode:2017NatAs...1E..36H. doi:10.1038/s41550-016-0036. Архивирано од изворникот на 3 март 2017.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  17. ↑ Ѓоре Ценев, „Небото над Македонија“, МКЦ Скопје, 2004, стр. 71-72.
  18. ↑ Story, број 573, 9 септември 2016, стр. 86.
  19. ↑ YouTube, The Church - Starfish (Full Album) 1988 - 480P.mp4 (пристапено на 15.10.2017)
  20. ↑ YouTube, Soul Discharge '99 (full album) - Boredoms

Надворешни врски

Местоположба
Млечниот Пат
Млечниот Пат
Галактичко јадро
Спирални краци
Придружни галаксии
(сателити)
Друго
Нормативна контрола
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Млечен_Пат&oldid=4140716“